Dzielżan ogrodowy - odmiany, uprawa, rozmnażanie
Dzielżan ogrodowy (Helenium hybridum) to miododajna bylina kwitnąca na żółto, pomarańczowo lub czerwono-brązowo od lata do jesieni. Dzięki różnorodności form, łatwości w uprawie oraz dostępności ciekawych odmian, dzielżany coraz częściej goszczą w naszych ogrodach. Podpowiadamy jak wygląda uprawa dzielżanu na ogrodowych rabatach, jakie odmiany dzielżanu warto posadzić, a także jakie są najlepsze sposoby na rozmnażanie dzielżanu ogrodowego z własnej uprawy.
Dzielżan ogrodowy - Helenium hybridum
Fot. pixabay
Jak wygląda dzielżan ogrodowy?
Do rodzaju dzielżan (Helenium) należy około 40 gatunków, spośród których najchętniej uprawiany jest dzielżan ogrodowy (Helenium hybridum). Jest on mieszańcem pochodzącym od dzielżanu jesiennego (Helenium autumnale) i dzielżanu Bigelova (Helenium bigelovii) z innymi gatunkami.
Dzielżan ogrodowy zwykle dorasta do wys. 1,5 m, ale kupić można także niższe, kompaktowe odmiany dorastające do 40-60 cm. Cienkie, mocno rozgałęzione pędy dzielżanu zwieńczone są pojedynczymi kwiatami. Efektowne kwiaty odznaczają się wypukłym koszyczkiem i niewielkimi, rurkowymi płatkach o intensywne, ciepłych barwach w odcieniach żółci, pomarańczu, czerwieni i brązu. Dzielżany zakwitają już w czerwcu, a kwiaty utrzymują się nawet do października.
Dzielżan ogrodowy - zastosowanie
Dzielżan jest byliną chętnie wykorzystywaną na rustykalnych rabatach, gdzie sadzi się go w towarzystwie takich roślin jak: sadziec, rudbekia, rozchodnik, słonecznik wierzbolistny, ostróżka, płomyk wiechowaty, pysznogłówka czy różne gatunki astrów.
Niskie odmiany dzielżanów można sadzić z przodu rabaty razem z kocimiętkami, szałwią omszoną, liliowcami, krwawnikami lub ozdobnymi trawami. Wysokie odmiany dzielżanów mają tendencję do gubienia liści z dolnych części pędów, więc wskazane jest sadzenie ich w towarzystwie niższych roślin, które zasłonią nietrakcyjne pędy.
Dzielżan ogrodowy - Helenium hybridum
Fot. pixabay
Grupy dzielżanów można sadzić także pomiędzy krzewami liściastymi i iglastymi. Warto wykorzystać je jako rośliny miododajne, przyciągające pszczoły i motyle. Helenium jest również znakomitą rośliną na kwiat cięty.
Dzielżan ogrodowy - odmiany
W sklepach ogrodniczych dostępnych jest wiele odmian dzielżanów, które różnią się pokrojem, wysokością, terminem kwitnienia i barwą kwiatów. Najciekawsze odmiany dzielżanu ogrodowego polecane do uprawy amatorskiej w ogrodach przestawiamy w tabeli poniżej.
Pobierz tę tabelę w wersji do wydrukowania:
Dzielżan ogrodowy - uprawa
Dzielżany ogrodowe są bardzo łatwe w uprawie i nie wymagają wiele zachodu by pięknie się prezentować. Najlepiej rosną na stanowiskach słonecznych lub lekko zacienionych. Preferują gleby przepuszczalne, żyzne, próchnicze i umiarkowanie wilgotne, ale dają sobie radę na każdej przeciętnej glebie. Dzielżan ogrodowy dobrze radzi sobie z krótkimi niedoborami wody. Gdy opady nie występują przez dłuższy czas, rośliny należy obficie podlewać, zwłaszcza w okresie kwitnienia. Niedobór wody objawi się słabszym kwitnieniem oraz zasychaniem dolnych liści dzielżanu.
Dzielżan ogrodowy to roślina odporna na niskie temperatury (większość odmian dzielżanu należy do strefy mrozoodporności roślin 5) i nie wymagają zimowego okrycia.
Ważnym zabiegiem uprawowym jest nawożenie dzielżanu ogrodowego. Roślina ta ma duże wymagania pokarmowe i wymaga systematycznego nawożenia. Najlepiej dzielżany reagują na nawozy organiczne, np. dojrzały kompost, który rozsypuje się wokół roślin i delikatnie zagrabia z ziemią. Równie dobrze służą im nawozy mineralne przeznaczone do roślin kwitnących. Wybierając nawóz dla dzielżanu warto zdecydować się na taki o przedłużonym działaniu, jak np. Substral Osmocote, który wystarczy zastosować tylko raz w okresie wegetacyjnym - na wiosnę.
Dzielżany ogrodowe nie wymagają szczególnej pielęgnacji, warto jednak pamiętać o przycięciu pędów kwiatostanowych po ustaniu kwitnienia. Rośliny odwdzięczą nam się obfitszym kwitnieniem w kolejnym sezonie.
Dzielżan ogrodowy sadzi się na rabatach w terminie od kwietnia do września. Zalecana rozstawa sadzenia dzielżanu wynosi 40-50×40-50 cm przy odmianach niższych, oraz 50-60x50-60 cm, przy odmianach wyższych.
Dzielżan ogrodowy - Helenium hybridum
Fot. pixabay
Dzielżan ogrodowy - rozmnażanie
Rozmnażanie dzielżanu ogrodowego możemy przeprowadzić na 3 sposoby:
Rozmnażanie dzielżanu przez podział - dzielżan może rosnąć wiele lat w tym samym miejscu, jednak mimo dobrych warunków wegetacji, zaczyna po kilku latach tracić atrakcyjny wygląd. Wówczas należy go odmłodzić. Można wykorzystać ten moment i rozmnożyć roślinę. Powstałe po dzieleniu sadzonki sadzi się bezpośrednio na nowe miejsce, bądź najpierw wysadza je na rozsadniku w celu lepszego ukorzenienia. Podział dzielżanu najlepiej przeprowadzić wiosną (III-IV), nie częściej jednak jak co 2-3 lata.
Rozmnażanie dzielżanu przez wysiew nasion - nasiona dzielżanu wysiewamy od lutego do czerwca lub od września do października. Nasiona najlepiej umieszczać po 2-3 szt. w pojedynczych doniczkach, przykrywając je cienką warstwą piasku lub wermikulitu. To zapewni odpowiednią wilgotność. Temperatura w okresie kiełkowania powinna wynosić 18-22°C. Wschody trwają 14-21 dni. Należy pamiętać, że odmiany ozdobne dzielżanu rozmnażane za pomocą siewu nie zachowują cech rośliny matecznej.
Rozmnażanie dzielżanu przez sadzonki pędowe - sadzonki pędowe pobieramy z wierzchołków pędów od kwietnia do maja. Ukorzeniamy je w piaszczysto-torfowym podłożu, pamiętając o utrzymaniu stałej wilgotności. Sadzonki ukorzeniają się w czasie około 3 tygodni, po czym możemy rośliny wysadzić na miejsce stałe.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Opracowano na podstawie:
1. Czuchaj P., Dzielżan w Rośliny Ozdobne 9/2016;
2. Schroeter-Zakrzewska A., Dzielżany w Działkowiec 09/2009, str. 22-24;
3. Marcinkowski J., Byliny ogrodowe, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2002, s. 237-238;
4. Katalog bylin - kwiaty, trawy, paprocie, Agencja Promocji Zieleni Sp. z o.o., Warszawa, 2018, s. 88-89.
Przeczytaj również:
Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące
Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące sprawią, że rabata kwiatowa będzie wypełniona barwnymi kwiatostanami niemal przez cały sezon od wiosny do jesieni. Oto nasze zestawienie - 20 najlepszych wieloletnich kwiatów ogrodowych o długim terminie kwitnienia, które ozdobią rabaty w Twoim ogrodzie od maja do października! Więcej...
Kwiaty ogrodowe łatwe w uprawie
Łącząc ze sobą mało wymagające kwiaty jednoroczne i byliny, przy minimum pielęgnacji, możemy stworzyć pięknie i długo kwitnący ogród. Oto 10 łatwych w uprawie kwiatów ogrodowych, które sprawdzą się na każdej rabacie. Wystarczy je posiać lub posadzić i gotowe! Więcej...
Byliny wieloletnie długo kwitnące - całe lato i jesienią
Szukając roślin do ogrodu chcemy, by efekt dekoracyjny z ich zastosowaniem był jak najdłuższy, a rośliny nie wymagały wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Oto zestawienie 20 najciekawszych wieloletnich bylin kwitnących całe lato i jesienią! Więcej...
