Rozchodnik - odmiany, uprawa, rozmnażanie

Rozchodnik (Sedum) to rodzaj roślin z rodziny gruboszowatych. Rozchodniki są w większości niskimy bylinami kobiercowymi, choć niektóre mogą osiągać wysokość nawet do 80 cm. Znajdują się również wśród nich półkrzewy i rośliny jednoroczne. Ich niewątpliwą zaletą jest trwałość i dekoracyjność ulistnienia niemalże przez cały rok. Dobrze znoszą suszę, jałowe gleby i w większości przypadków również spadki temperatury. To doskonałe rośliny do ogrodów skalnych i na zielone dachy.

Rozchodnik kaukaski 'Superbum'- Sedum spurium 'Superbum'

Rozchodniki (Sedum) to rośliny odporne na suszę, które mogą wnieść różnorodność kształtów i kolorów do części ogrodu, gdzie ziemia jest dość uboga, a stanowisko mocno nasłonecznione. Ich liście mogą być szarozielone do ciemno purpurowych, zaś kwiaty są gwiaździste, zazwyczaj pięciopłatkowe, koloru białego, żółtego, różowego bądź purpurowego. Niektóre gatunki rozchodnika zakwitają w okresie jesiennym.

Zastosowanie rozchodników w ogrodzie może być dość szerokie - niskie gatunki są doskonałe na skalniak oraz obniżone i podwyższone grządki, do sadzenia między kamieniami i płytami kamiennymi. Doskonale radzą sobie też w donicach i pojemnikach. Wyższe gatunki rozchodników są często wybierane na mieszane obwódki. Coraz popularniejsze stają się również rozchodniki na zielone dachy.

Pamiętajmy jednak, że w ogrodach możemy uprawiać tylko rozchodniki mrozoodporne. Niektóre gatunki rozchodników, jak np. Rozchodnik Morgana, mogą być uprawiane wyłącznie jako domowe rośliny doniczkowe.

Rozchodnik - uprawa

Uprawa rozchodników nie przysparza wielu problemów. Wymagają one stanowisk dobrze nasłonecznionych, gdzie uzyskują najlepsze zabarwienie i najobficiej kwitną. Możemy również znaleźć i takie, które dobrze poradzą sobie w półcieniu (min. Sedum spurium oraz Sedum sexangulare). Rośliny najlepiej będą rosły na podłożu świeżym, lekkim, przepuszczalnym, o pH zbliżonym do obojętnego.

Rozchodniki sadzi się na skalniakach w niewielkich kępach, w taki sposób aby rośliny swobodnie mogły się dopasować do kamieni i nierówności terenu. Chociaż mają niewysokie wymagania glebowe, będą bujniej rosły jeżeli wiosną lekko zasilimy je wolnodziałającym nawozem wieloskładnikowym (np. Osmocote).

Rozchodnik ostry - Sedum acre

Dla większości odmian rozchodników, pomimo tolerancji na niskie temperatury, wskazane jest zabezpieczenie na okres zimowy, z zabiegiem tym jednak nie spieszmy się zbytnio (poczekajmy do kilkudniowego spadku temperatury poniżej zera, pod koniec listopada lub nawet dopiero w grudniu). Możemy zastosować okrycie ze słomy, liści lub agrowłókniny.

Wiosną natomiast wycinamy z karp uszkodzone lub przemarzłe pędy. Przycinanie rozchodników jest wskazane i sprzyja lepszemu zadarnieniu się roślin.

Rozchodnik - rozmnażanie

Rozmnażanie rozchodników nie należy do trudnych zabiegów i bez problemu możemy sobie z nim poradzić w uprawie amatorskiej. Przez całą wiosnę i lato można wykonać sadzonkowanie pędów - sadzonki rozchodników umieszczamy w skrzynkach pod osłonami (folią lub szkłem) gdzie powinny się ukorzenić w ciągu dwóch tygodni.

Innym sposobem na rozmnożenie rozchodnika jest podział karp, który możemy wykonać od kwietnia do maja lub od sierpnia do września. Dzielenie karp jest również zalecane ze względu na korzystny wpływ na kondycję roślin - z mniejszych karp rozwijają się egzemplarze ładniejsze i zdrowsze.

Możliwe jest również rozmnożenie z nasion. Nasiona rozchodników wysiewa się wiosną, kiełkują szybko i po około miesiącu z rozsadnika możemy przenieść siewki do gruntu, gdzie umieszczamy je w rozstawie 10 x 30 cm.

Rozchodnik ościsty - Sedum acre

Rozchodnik - gatunki i odmiany

Najbardziej mrozoodporne rozchodniki, które mogą być uprawiane na terenie całej Polski, to rozchodnik ostry (Sedum acre) 'Aureum", rozchodnik naskalny (S. cauticolum) 'Lidakense', rozchodnik Ewersa (S. ewersii), rozchodnik ogrodowy 'Herbstfreunde', rozchodnik ogrodowy 'Matrona', rozchodnik okazały (S. spectabile).

Niektóre rozchodniki, takie jak rozchodnik biały (S. album) 'Murale', rozchodnik lubczykowy (S. anacampseros) czy rozchodnik oregoński (S. oreganum), mogą przemarzać w najchłodniejszych rejonach Polski (strefa mrozoodporności 6).

Do uprawy tylko w najcieplejszych rejonach Polski (strefa 7) nadają się takie rozchodniki jak rozchodnik kamczacki (S. kamtschaticum), rozchodnik ościsty (S. reflexum), rozchodnik łopatkowaty (S. spathulifolium), rozchodnik kaukaski (S. spurium) odm. 'Fuldaglut' i 'Variegatum'.

Więcej informacji o najpopularniejszych gatunkach rozchodników przedstawiamy poniżej:

Rozchodnik ostry (Sedum acre) - jeden z niższych rozchodników, ma żółte kwiaty.

Rozchodnik gruby (Sedum aizoon) - tworzy kępy o żółtych kwiatach i dorasta do 80 cm wysokości.

Rozchodnik biały (Sedum album) - niski rozchodnik o białych kwiatach.

Rozchodnik Ewersa (Sedum ewersii) - ma różowe kwiaty, niebieskawe liście o czerwonobrązowych brzegach, pędy także mają podobny kolor.

Rozchodnik kamczacki (Sedum kamtschaticum) - gatunek o ciemnozielonych liściach i żółtych kwiatach, dorastający do 20 cm wysokości. Liście odmiany 'Variegatum' mają kremowy, nieregularny brzeg.

Rozchodnik oregoński (Sedum oreganum) - niska zimotrwała bylina o żółtych kwiatach. Ma zaczerwienione pędy z rozetami drobnych, zielonych i błyszczących liści, które na słońcu czerwienieją.

Rozchodnik ościsty (Sedum reflexum) - szaroniebieskie liście ułożone są dachówkowato i skierowane ku górze, kwiaty żółte, dorasta do 30 cm.

Przeczytaj również:

Budowa skalniaka
Pełen urokliwych, kwitnących roślin skalnych ogródek wśród kamieni jest marzeniem niejednego ogrodnika rozpoczynającego przygodę z roślinami. Jednak budowa skalniaka od podstaw często nastręcza nam wielu niepotrzebnych problemów. Podpowiadamy jakich materiałów użyć do stworzenia skalnej górki oraz jakie rośliny nadają się na skalniak. Więcej...

Kaktusy mrozoodporne ogrodowe
Kaktusy mrozoodporne ogrodowe to ciekawa propozycja dla osób, które chcą w swoim ogrodzie stworzyć niezwykły, egzotyczny zakątek lub poszukują roślin na jałowe gleby, odpornych na słońce i suszę. Do uprawy w naszym klimacie doskonale nadają się gatunki kaktusów wysokogórskich, pochodzące z Boliwii i Peru. Najbardziej znane spośród nich są opuncje. Zobacz jak dbać o kaktusy mrozoodporne w ogrodzie. Więcej...

Ogród na skarpie
Często w przydomowych ogrodach możemy spotkać pozornie trudne do zagospodarowania fragmenty terenu, które właściciele próbują przekształcić w standardowy, często nudny, płaski zakątek z soczyście zielonym trawnikiem i kilkoma iglakami. Myślę tutaj o bardziej lub mniej stromych skarpach, pagórkach, wzniesieniach. Ale czy nie było by lepiej dostosować nasadzenia roślinne do naturalnego ukształtowania terenu, na którym leży ogród? Więcej...

Opracowano na podstawie: R. Murat-Chudzik, Rozchodniki, rozchodniki, rozchodniki... , Kwiaty, nr 2/99, s. 13 - 15. Fot. Rob Hille (rozchodnik kaukaski 'Superbum') Roquai (rozchodnik ostry) Peter Leitheiser (rozchodnik ościsty), zdjęcia dostępne jako własność publiczna, źródło: Wikimedia Commons.