Dlaczego grusza nie kwitnie, nie owocuje lub zrzuca owoce

Grusze uprawiamy dla pysznych i zdrowych owoców. Czasem jednak zdarza się, że drzewa nie owocują. Bywają lata, gdy grusze nawet nie kwitną albo wiosną kwitną obficie ale potem i tak nie wydają owoców. W tym artykule wyjaśniamy dlaczego grusza nie kwitnie, dlaczego grusza kwitnie ale nie owocuje oraz dlaczego grusza zrzuca owoce. Zobacz, co robić aby cieszyć się obfitymi plonami gruszek!

Dlaczego grusza nie kwitnie, nie owocuje lub zrzuca owoce
Fot. pixabay

Po ilu latach owocuje grusza

Zanim zaczniemy dociekać przyczyn braku owoców gruszy, warto zwrócić uwagę na fakt, że większość drzew owocowych po raz pierwszy owocuje dopiero po kilku latach od posadzenia. Grusza może owocować już w 2-3 roku po posadzeniu, ale istnieją odmiany, z których pierwsze owoce zbierzemy dopiero po 6, 8 czy nawet 10 latach. Wszystko zależy od odmiany gruszy oraz podkładki, na której została zaszczepiona.

Najszybciej w okres owocowania wchodzą drzewa gruszy wyprodukowane na podkładkach karłowych i półkarłowych. Mają one mniejsze rozmiary koron, można więc je sadzić gęściej, zwykle też obficiej plonują.

Jako podkładki do produkcji drzewek gruszy najczęściej wykorzystywane są:

Klon pigwy S1 - podkładka wegetatywna, mrozoodporna, rośnie zdrowo, w owocowanie wchodzi już w 2 roku po posadzeniu.

Klon pigwy MA - podkładka wegetatywna, jest średnio wytrzymała na mróz i szybko wchodzi w okres owocowania. Rośnie słabiej niż drzewa wyprodukowane na siewkach gruszy kaukaskiej.

Grusza kaukaska - podkładka generatywna, mrozoodporna, odporna na choroby, w owocowanie wchodzi w drugim roku po posadzeniu, ze względu na słabiej rozwinięty system korzeniowy może wymagać podpór.

Wybierając gruszę, należy więc zwracać uwagę na podkładkę. Przy rozmnażaniu odmian grusz na podkładkach z nasion niewiadomego pochodzenia trudno określić wiele cech drzewa takich jak: wielkość, wytrzymałość na mróz ale i czas, po jakim wejdzie w owocowanie.

Dlaczego grusza nie kwitnie

Aby pojawiły się owoce, drzewo musi najpierw zakwitnąć, a kwiaty muszą zostać zapylone. Owoców gruszy nie doczekamy się zatem jeśli drzewo nawet nie zakwitło. Przyczyn braku kwitnienia gruszy może być kilka.

Kwitnące drzewo gruszy
Fot. pixabay

Grusza nie kwitnie przez złą pogodę

Pąki kwiatowe gruszy zawiązują się latem poprzedniego roku i podczas zimy mogą zostać uszkodzone przez mróz. Gdy nastanie wiosna, nie rozwiną się z nich kwiaty.

Uszkodzenia pąków kwiatowych przez szkodniki

Szkodniki gruszy potrafią uszkadzać i wyjadać pąki kwiatowe, zanim, te rozwiną się w kwiat. Kwieciak gruszowiec składa jaja już latem do „zimowych” pąków. Wyjada ich wnętrze a pąki nie rozwijają się tak jak inne. Należy je usuwać z drzewa przed przepoczwarzeniem chrząszcza. Miodówki żerujące na pędach i liściach gruszy, mogą doprowadzić do opadania pąków i zniekształceń liści. Przy dużej liczebności tych szkodników konieczne mogą okazać się opryski gruszy środkami owadobójczymi, takmi jak Mospilan 20 SP.

Zbyt mocne cięcie gruszy osłabia kwitnienie

Cięcie gruszy jest niezbędne by drzewo obficie owocowało. Sposób jego przeprowadzania zależy od kilku czynników: odmiany, podkładki, na której została zaszczepiona, wieku drzewa i warunków uprawy. Najlepszej jakości owoce uzyskuje się z pąków zawiązanych na krótkopędach gruszy, które znajdują się na starszych gałęziach.

Jeśli grusza nie owocuje, najlepiej przeprowadzić cięcie niezbyt silne, pobudzające, polegające na usunięciu nadmiaru wilków. Zbyt silne cięcie młodych drzew spowoduje późniejsze wchodzenie w okres owocowania. Mocne cięcie starszych drzew zmniejsza liczbę owoców ale zwykle są one wtedy większe i lepiej wykształcone. Z kolei drzewa nieprzycinane mogą zacząć owocować naprzemiennie.

Po obfitym kwitnieniu spodziewamy się obfitego owocowania
Fot. pixabay

Dlaczego grusza kwitnie ale nie owocuje

Kwitnienie u wszystkich drzew owocowych jest okresem krytycznym, w którym pojawia się wiele zagrożeń, wpływających na obniżenie (lub brak) plonów. Czasem zdarza się, że grusza kwitnie ale nie owocuje albo owoców w porównaniu z ilością kwiatów jest bardzo mało. Oto najczęstsze przyczyny takiego stanu.

Wiosenne przymrozki uszkodziły kwiaty gruszy

Kwiaty grusz mogą być uszkodzane przez wiosenne przymrozki. Silne uszkodzenia w pełni kwitnienia powstają przy -4,9°C a lekkie przy -2,7°C. Pąki zamknięte są bardziej odporne na spadki temperatur niż kwiaty rozwinięte. Jeśli przewidywany jest znaczny spadek temperatury w czasie kwitnienia, drzewka, szczególnie młode i niewysokie (albo pojedyncze gałęzie) można okryć agrowłókniną lub perforowaną folią. W sadach profesjonalnych, na dużych areałach stosuje się zadymianie, zamgławianie lub zraszanie upraw.

• Wiosenne przymrozki w sadzie. Jak chronić drzewa owocowe przed przymrozkami?
• Ochrona roślin przed przymrozkami

Kwiaty gruszy zostały porażone przez choroby

W czasie kwitnienia grusz (i innych drzew owocowych) wilgotna wiosna sprzyja zakażaniu kwiatów przez różne patogeny. Z porażonych chorobami kwiatów lub zawiązków nie wykształcą się owoce. Choroby, które mogą doprowadzić do obniżenia plonów, to m.in.: zaraza ogniowa oraz brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych. Przeciwko brunatnej zgniliźnie można użyć preparatu Switch 62,5 WG. Przeciwko zarazie ogniowej przeprowadza się opryski preparatami miedziowymi (np. Miedzian 50 WP) w czasie kwitnienia. Należy usuwać źródła infekcji (porażone owoce, kwiaty i pędy) oraz zwalczać szkodniki, powodujące uszkodzenia, przez które wnikają patogeny.

Kwiaty lub zawiązki owoców gruszy zostały zaatakowane przez szkodniki

Niektóre szkodniki grusz uszkadzają kwiaty i zawiązki owoców, co bezpośrednio wpływa na obniżenie wielkości zbiorów. Zaatakowane zawiązki często są zdeformowane i opadają a kwiaty zasychają. Do szkodników żerujących na kwiatach i zawiązkach należą m.in.: owocnica gruszowa, paciornica gruszowianka, mszyce i miodówka gruszowa. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się szkodników, drzewa należy systematycznie przeglądać i w razie potrzeby zastosować odpowiedni oprysk owadobójczy.

Brak odmian zapylających

Większość grusz jest obcopylna. Najlepiej owocują, gdy ich kwiaty zostaną zapylone pyłkiem innej odmiany. Dlatego dobrze jest sadzić przynajmniej dwie odmiany gruszy obok siebie. Dobrymi zapylaczami dla wielu odmian grusz są: grusza Konferencja, Faworytka (Klapsa) i Bonkreta Wiliamsa.

Brak owadów zapylających

Kwiaty grusz nie są zbyt atrakcyjne dla owadów zapylających. Produkują niewiele nektaru a ich zapach dla niektórych owadów jest nieprzyjemny. Kwiaty zapylane są przede wszystkim przez muchówki. Warto zatem w pobliżu grusz stawiać domki dla owadów, dzięki którym wzrośnie liczebność zapylaczy. Niezapylone kwiaty po kwitnieniu opadają.

Grusza nie owocuje przez błędy w uprawie

Na kwitnienie i owocowanie gruszy wpływ mają stanowisko i właściwie przeprowadzane zabiegi pielęgnacyjne. Grusza ma dość wysokie wymagania. Najlepiej będzie rosła i owocowała w miejscu osłoniętym, ciepłym, na glebie żyznej i przepuszczalnej. Nie należy sadzić grusz w obniżeniach terenu, gdzie tworzą się zastoiska mrozowe a drzewa przemarzają. Grusza nie lubi zarówno zalewania jak i przesuszenia. Niedobór wody i susza mogą doprowadzić do słabego owocowania a nawet zamierania młodych drzewek. Grusza potrzebuje też zrównoważonego nawożenia azotem, potasem i fosforem. Przenawożenie azotem może doprowadzić do bujnego rozwoju liści przy niewielkiej ilości pąków kwiatowych.

Dojrzewające owoce gruszy
Fot. pixabay

Dlaczego grusza zrzuca owoce

Grusza może zrzucać owoce w różnych fazach rozwoju. Najczęściej jest to spowodowane nadmiarem zawiązków, niekorzystną pogodą, warunkami uprawowymi, atakiem szkodników albo chorobą.

Zrzucanie zawiązków w czerwcu

Naturalną reakcją drzewa na nadmiar owoców jest tzw. opad świętojański czyli zrzucanie zawiązków owoców, występujące pod koniec czerwca. Drzewo pozbywa się wtedy owoców, których nie jest w stanie wykarmić. Jeśli po opadzie wciąż będzie ich zbyt wiele, zalecane jest przerzedzanie zawiązków owoców, które wpłynie na lepszą jakość plonów.

Grusza zrzuca owoce przez złą pogodę

Owoce gruszy mogą opadać w wyniku niekorzystnych warunków atmosferycznych: wichury, gradobicia czy wczesnych, jesiennych przymrozków. Warto wiedzieć, że drzewa, które zostały uszkodzone przez wiosenne przymrozki mają tendencję do zrzucania owoców.

Zbyt duży ciężar owoców

Tuż przed zbiorem owoce powiększają czasem dość szybko swoją masę. Szypułki są wtedy coraz słabiej związane z pędami i ciężkie owoce mogą samoistnie opadać.

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Dlaczego drzewa owocowe nie owocują
• Dlaczego gruszki gniją na drzewie? Choroby owoców gruszy
• Choroby liści gruszy - objawy, zdjęcia, zwalczanie
• Rdza gruszy - zwalczanie, opryski, zapobieganie

Opracowano na podstawie:
1. K. Wiech, Szkodniki drzew owocowych, Plantpress, s. 91-105;
2. P. Bielicki, Podkładki drzew owocowych - dlaczego są ważne, Działkowiec nr 12/2022, s. 30-31;
3. M. Grabowski, Choroby zagrażające drzewom owocowym w okresie kwitnienia, Działkowiec 4/2023, s. 58-59;
4. H. Morgaś, Grusze - cięcie i formowanie, Hasło Ogrodnicze 03/2006.