Żyworódka pierzasta - uprawa, zastosowanie, właściwości lecznicze

Żyworódka pierzasta (Kalanchoe Pinnata) to roślina ceniona przede wszystkim za swoje prozdrowotne właściwości. Od dawna ma zastosowanie w ziołolecznictwie i kosmetyce, ale może być uprawiana także jako roślina doniczkowa, tym bardziej, że nie ma dużych wymagań. Dowiedz się jakie są właściwości lecznicze żyworódki pierzastej i kiedy można ją stosować. Sprawdź także jak wygląda uprawa żyworódki pierzastej w domu.

Żyworódka pierzasta - Kalanchoe Pinnata
Fot. depositphotos

Jak wygląda żyworódka pierzasta?

Żyworódka pierzasta (Kalanchoe Pinnata) należy do rodzaju kalanchoe (Kalanchoe) i rodziny gruboszowatych (Crassulaceae). Pochodzi z Madagaskaru, ale obecnie na naturalnych stanowiskach rośnie w wielu miejscach na świecie. Jest sukulentem dorastającym do 180 cm wysokości.

Łodyga żyworódki pierzastej jest pusta w środku, dość grubą i wyprostowana, w przekroju czworokątna. Pierzasto-złożone liście składają się z 5-6 mniejszych, mięsistych listków, które posiadają ząbkowaną krawędź. Pąki są zielonkawobiałe i z czasem pojawiają się na nich purpurowe nabiegnięcia. Czerwone kwiaty żyworódki pierzastej zwisają na długich szypułkach i zebrane są w luźne grona.

Żyworódka pierzasta - Kalanchoe Pinnata
Fot. depositphotos

Żyworódka pierzasta a Daigremonta

Żyworódka pierzasta bywa mylona z żyworódką Daigremonta (Kalanchoe daigremontiana). Oba gatunki są wykorzystywane w ziołolecznictwie ale żyworódkę Daigremonta stosuje się tylko zewnętrznie.

Liście żyworódki pierzastej zbliżone są do owalu, natomiast żyworódki Daigremonta są bardziej zaostrzone i przyjmują kształt trójkąta. Ponadto na liściach żyworódki Daigremonta tworzą się liczne rozmnóżki, które po opadnięciu na ziemię ukorzeniają się. Żyworódka pierzasta nie tworzy rozmnóżek, a nowe rośliny mogą powstać dopiero po ukorzenieniu się w podłożu odłamanego liścia.

Warto dodać, że istnieje także żyworódka wąskolistna (Kalanchoe tubiflora), o wąskich liściach zebranych w nieregularne okółki. Jest to trująca roślina doniczkowa. Może być uprawiana wyłącznie w celach ozdobnych. Nie wolno jej spożywać ani używać jako składnika kosmetyków.

Od lewej: żyworódka Daigremonta, żyworódka pierzasta i żyworódka wąskolistna

Żyworódka pierzasta - zastosowanie, właściwości lecznicze

Żyworódka pierzasta znana jest ze swoich właściwości leczniczych i znajduje szerokie zastosowania w ziołolecznictwie. W sprzedaży jest wiele produktów bazujących na wyciągu z żyworódki pierzastej. Jednak, mimo wielu zalet tej rośliny, mogą pojawić się przeciwskazania do jej stosowania, dlatego przed użyciem preparatów z żyworódką pierzastą najlepiej skonsultować się z lekarzem.

Żyworódka pierzasta - wartości odżywcze

Żyworódka pierzasta zawiera wiele witamin, mikroelementów i innych wartościowych składników. W jej składzie znajdziemy m.in.: witaminy z grupy B, witaminę C, minerały takie jak: wapń, magnez, żelazo, cynk, miedź, potas, selen czy mangan a także flawonoidy, saponiny, garbniki i kwasy organiczne.

Żyworódka pierzasta - zastosowanie w leczeniu

Żyworódka pierzasta wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwbólowe. W zależności od dolegliwości może być stosowana wewnętrznie lub zewnętrznie. Korzystnie wpływa na regenerację skóry i gojenie się ran. Żyworódka pierzasta znajduje zastosowanie w leczeniu, trądziku, łupieżu, łuszczycy a także skaleczeń, oparzeń, owrzodzeń, odleżyn oraz innych zmian skórnych. Może z niej robić okłady i używać do smarowania miejsc po ukąszeniu owadów.

Żyworódka pierzasta - Kalanchoe Pinnata
Fot. Daderot, CC0, Wikimedia Commons

Ze względu na swoje właściwości żyworódka pierzasta może być stosowana jako środek wzmacniający odporność w przebiegu infekcji układu oddechowego. Pomocna będzie także w walce z bólem reumatycznym czy dolegliwościami układu pokarmowego. Preparaty z żyworódki pierzastej stosowane mogą być również w przypadku krwawienia dziąseł, zgagi, wrzodów żołądka, bólu głowy czy podwyższonego poziomu cukru we krwi.

Żyworódka pierzasta w kosmetyce

Dzięki bakteriobójczym, łagodzącym i odżywczym właściwościom żyworódki pierzastej można ją wykorzystać także zewnętrznie na skórę, stosując jako okłady lub tonik. Skóra zregeneruje się, będzie lepiej odżywiona i nawilżona, stanie się bardziej elastyczna. Wszelkie stany zapalne będą się łatwiej goiły. Preparaty z żyworódką pierzastą korzystnie działają także na stan skóry głowy i włosów.

Sok z żyworódki - jak zrobić i stosować

Aby zrobić sok z żyworódki należy obciąć liście rośliny, umyć je, osuszyć i owinięte w papier włożyć do lodówki na 3-5 dni. Po tym czasie schłodzone liście kroimy w kostkę, przekładamy do naczynia i rozgniatamy, by puściły sok. Powstałą miazgę ponownie wkładamy do lodówki na kilka godzin, po czym przecedzamy i nalewamy do butelek lub słoiczków.

Otrzymany sok z żyworódki można przechowywać w lodówce około tygodnia. Osad jest zjawiskiem naturalnym. Aby się go pozbyć należy wstrząsnąć butelką.

Sok z żyworódki pierzastej polecany jest do pielęgnacji skóry i włosów. Wcierany w skórę głowy pomoże zwalczyć łupież, zapobiega wypadaniu włosów i odżywia cebulki włosowe. Rozprowadzany na skórze i pozostawiany aż do wyschnięcia (jako tonik) nawilży skórę, zwiększy jej elastyczność i wspomoże regenerację.

Żyworódka pierzasta - Kalanchoe Pinnata
Fot. Ruhan, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Żyworódka pierzasta - uprawa

Stanowisko uprawy żyworódki powinno być jasne i ciepłe, ale nie bezpośrednio nasłonecznione. Pod wpływem zbyt silnego nasłonecznienia liście bledną. Temperatura uprawy powinna wahać się w granicach 16 - 24°C. Jeśli roślina jest uprawiana na południowej wystawie, w czasie najsilniejszego promieniowania warto ją osłaniać. Bardziej korzystne jest dla niej powietrze suche, niż wilgotne. Żyworódka pierzasta wymaga umiarkowanego podlewania w sezonie wegetacyjnym (w zupełności wystarczy podlewanie 1 raz w tygodniu).

Zimą żyworódka pierzasta przechodzi okres spoczynku. W tym okresie należy jej zapewnić miejsce na południowym parapecie, temperaturę 10-15°C i utrzymywać ziemię w doniczce zupełnie suchą. Przy wyższej temperaturze (powyżej 15°C) podlewamy raz na miesiąc. W optymalnych warunkach roślina zakwita pod koniec zimy. Po przekwitnięciu kwiatostan usuwamy.

Przesadzanie żyworówki pierzastej wykonuje się w razie potrzeby wczesną wiosną. Żyworódka pierzasta wymaga lekkiego, przepuszczalnego podłoża. Odpowiednia będzie mieszanka uniwersalnej ziemi do kwiatów z dodatkiem torfu i perlitu (proporcja 1:1:1) lub specjalne podłoże dla kaktusów dostępne w kwiaciarniach.

Starsze rośliny nie są zbyt atrakcyjne, dlatego zamiast je przesadzać, zastępuje się je nowymi egzemplarzami, które łatwo można pozyskać samodzielnie. Odłamany liść żyworódki wystarczy docisnąć do wilgotnego podłoża. Po około tygodniu na brzegach liścia pojawią się młode roślinki.

Monika Chwała

Opracowano na podstawie:
1. T. Lewnowicz-Mosiej, Egzotyczne rośliny lecznicze w domu i ogrodzie, Wydawnictwo M, Kraków 2013, str. 177-178;
2. M. Schubert, R. Herwig, Mieszkamy wśród kwiatów, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1984, s. 251-253.

Przeczytaj również:

• Kalanchoe - pielęgnacja w domu, rozmnażanie, odmiany
• Dlaczego kalanchoe nie kwitnie?
• Choroby kalanchoe - żółte liście, plamy, biały nalot