Szeflera drzewkowata - pielęgnacja, rozmnażanie, choroby

Szeflera drzewkowata to bardzo tolerancyjna, łatwa w uprawie roślina doniczkowa o krzaczastym pokroju i dekoracyjnych parasolowatych liściach. Polecam szeflerę, gdyż znosi zadymienie, słabe światło i przeciągi. Zobacz jak wygląda prawidłowa pielęgnacja szeflery uprawianej w doniczce, jakie są domowe sposoby na rozmnażanie szeflery oraz jakie choroby i szkodniki mogą zaatakować szeflerę drzewkowatą. Oto wszystkie sekrety uprawy szeflery w warunkach domowych!

Szeflera drzewkowata - Schefflera arboricola
Fot. Chrizz, zdjęcie na licencji CC BY-SA 3.0, źródło: Wikimedia Commons

Szeflera drzewkowata (Schefflera arboricola) jest rośliną pochodzącą z terenów Australii i Nowej Zelandii. Należy do rodziny araliowatych (Araliaceae), podobnie jak rosnący u nas dziko bluszcz pospolity (Hedera helix). W swojej ojczyźnie szeflera drzewkowata jest niskim drzewem, dorastającym do 3 m wysokości. W mieszkaniach osiąga wysokość ok. 1,5 m. Jej cechą charakterystyczną są liście złożowe z 9 pojedynczych palczastych listków o jednolicie ciemno zielonym lub pstrym zabarwieniu.

Warto wiedzieć, że szeflery są polecane jako kwiaty doniczkowe do sypialni ze względu na zdolność pochłaniania zanieczyszczeń chemicznych z powietrza. Z racji na ciekawe ulistnienie szeflera drzewkowata jest często wykorzystywana jako drzewko bonsai. Najważniejszymi elementami pielęgnacji szeflery w uprawie doniczkowej są zrównoważone nawadnianie i odpowiednia temperatura powietrza.

Szeflera drzewkowata - pielęgnacja

1. Stanowisko uprawy szeflery

Szeflera drzewkowata toleruje zarówno jasne, jak i półcieniste stanowiska. Zbyt duża ilość światła sprawia, że ogonki liściowe są krótsze, a liście drobniejsze. Powinno unikać się pełnego słońca, szczególnie latem w godzinach południowych. Silne słońce powoduje u szeflery żółknięcie liści. Zbyt głęboki cień w miejscu uprawy szeflery może powodować opadanie liści. Odmiany szeflery o liściach pstrych wymagają natomiast stanowiska słonecznego i bardzo źle znoszą niedostatek światła.

Optymalną temperatura dla szeflery to 18-25°C. Zimą powinniśmy zapewnić szeflerze okres spoczynku, do którego wymagana jest temperatura 12-18°C. Niższa temperatura powoduje opadanie liści. Za wysoka temperatura w okresie wegetacji powoduje nadmierne wydłużenie pędów, większe przerwy między liśćmi i utratę krzaczastego pokroju. W takim przypadku przenosimy roślinę do chłodniejszego pomieszczenia.

2. Podlewanie szeflery

Ziemia powinna być stale lekko wilgotna. Podlewamy szeflerę 2-3 razy w tygodniu. Zimą ograniczamy podlewanie do 1 razu tygodniowo. Szeflera nie toleruje zarówno stojącej wody, jak i przesuszenia. Nieregularne podlewanie, a szczególnie silne przesuszenie szeflery powoduje pęcherzykowatość liści. Na spodniej stronie liści pojawiają się wówczas 1-2 mm wodniste, lekko nabrzmiałe plamki. Liście bardzo szybko żółkną i opadają. Zbyt obfite podlewanie szeflery prowadzi do gnicia korzeni i podstawy łodygi. Objawami są utrata naturalnej barwy oraz matowienie liści w ciągu zaledwie kilku dni.

Latem oraz w ogrzewanych zimą pomieszczeniach należy 2-3 razy w tygodniu zraszać szeflerę wodą.

3. Nawożenie szeflery drzewkowatej

Podlewając roślinę w okresie wiosenno-letnim, co 14 dni wykonujemy również nawożenie szeflery płynnym nawozem wieloskładnikowym (dajemy połowę zalecanej dawki nawozu). Niedostateczna ilość składników pokarmowych w podłożu prowadzi do blednięcia lub żółknięcia liści. Wówczas nawożenie należy zwiększyć i zastosować kompleksowy nawóz wzbogacony o mikroelementy.

Nawożenie roślin doniczkowych
Nawożenie roślin doniczkowych jest ważnym zabiegiem w pielęgnacyjnym, wpływającym na obfitość kwitnienia, zabarwienie liści oraz tempo wzrostu roślin, a także ich zdrowotność i ogólną kondycję. W jakim terminie wykonuje się nawożenie roślin doniczkowych, jak dawkować nawozy i które z nich są najlepsze? Oto wszystko co trzeba wiedzieć na temat nawożenia roślin doniczkowych. Więcej...

4. Pielęgnacja liści szeflery

Prawidłowa pielęgnacja szeflery uprawianej w doniczce wymaga szczególnej troski o jej liście. Liście szeflery wymagają systematycznego oczyszczania z kurzu, który ogranicza dostęp światła. Pojedynczo każdy liść przecieramy zwilżoną w wodzie miękką ściereczką. Ponieważ liście są delikatne, podtrzymujemy od spodu ręką, aby ich nie połamać. Raz na 2 miesiące używamy środka nabłyszczającego, dzięki któremu ograniczymy osadzanie się kurzu i brudu na liściach, jednocześnie nadając im elegancki wygląd.

5. Przesadzanie szeflery drzewkowatej

Szeflera drzewkowata wymaga przesadzania nie częściej niż co 2 lata na wiosnę. Robimy to, gdy zauważymy, że korzenie zaczynają wydostawać się przez otwory w doniczce, a liście bledną mimo regularnego nawożenia. Gdy roślina osiągnie wysokość ok. 60 cm już jej nie przesadzamy. Wówczas co roku jedynie wymieniamy wierzchnią warstwę podłoża w doniczce. W tym celu zbieramy 2,5 cm warstwę ziemi, którą zastępujemy świeżą. Ziemię ugniatamy delikatnie wokół pnia, dbając o to, aby wszystkie korzenie znajdowały się pod jej powierzchnią.

Przesadzanie roślin doniczkowych
Przesadzanie roślin doniczkowych jest jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Trzeba je zazwyczaj wykonywać co roku w przypadku roślin młodych, u starszych wystarczy raz na kilka lat. Jaki jest najlepszy termin na przesadzanie, do jakiej ziemi przesadzać rośliny doniczkowe, jak dobierać doniczki do przesadzania oraz jak wykonać samą czynność przesadzania aby nie uszkodzić rośliny. Więcej...

6. Podpory dla szeflery

Szeflera ma cienki pień, dlatego zalecane jest wspieranie jej przy pomocy palika. Najlepiej ta rolę spełniają tyczki bambusowe. Ponieważ szeflera charakteryzuje się szybkim wzrostem (nawet 30 cm na rok) i osiąga wysokość 120-150 cm, należy wybierać paliki w takich właśnie rozmiarach, aby nie musieć ich często wymieniać. Tyczkę bambusową wbijamy w ziemię, około 3 cm od łodygi. Łodygę szeflery przymocowujemy do tyczki w kilku miejscach przy pomocy sznurka konopnego bądź rafii.

7. Przycinanie szeflery drzewkowatej

Aby szeflera była bardziej rozgałęziona, a tym samych zyskała bardziej bujny wygląd, należy raz w roku (najlepiej wiosna lub latem) przycinać wierzchołki jej głównych pędów. Aby uzyskać jak najlepsze efekty najlepiej jest rozpocząć przycinanie pędów szeflery u jak najmłodszych roślin.

Szeflera drzewkowata 'Carolien'
Fot. ©Sylwia Hennek

Szeflera drzewkowata- rozmnażanie

Rozmnażanie szeflery drzewkowatej możemy przeprowadzić na dwa sposoby.

1. Rozmnażanie szeflery z sadzonek wierzchołkowych

Pierwszym sposobem rozmnażania szeflery ukorzenianie sadzonek wierzchołkowych. Wiosną (marzec-kwiecień) pobieramy z rośliny sadzonki, odcinając wierzchołkowe części młodych pędów. Umieszczamy je w wilgotnymi podłożu, które stanowić może zwykła ziemia do kwiatów. Posadzone sadzonki wraz z doniczką owijamy folią. Po około 4-6 tygodniach sadzonki wytwarzają korzenie. Wówczas folię możemy usunąć.

2. Rozmnażanie szeflery przez odkłady powietrzne

Drugim sposobem rozmnażania szeflery są odkłady powietrzne. Jest to prosta metoda, nie wymagająca specjalnych urządzeń, jednak uzyskanie sadzonek trwa o wiele dłużej niż w przypadku sadzonek pędowych. Wybieramy młody pęd boczny z którego zdejmujemy kawałek kory (około 10-15 cm). Miejsce to okładamy wilgotnym mchem lub wilgotną ziemią torfową, a następnie owijamy folia aluminiową. Folię z dwóch stron obwiązujemy sznurkiem, aby się nie zsunęła. W ciągu kilku miesięcy, w miejscu zranienia, wytworzą się korzenie. Jesienią pęd, z którego chcemy uzyskać sadzonkę, odcinamy od rośliny matecznej i sadzimy do oddzielnej doniczki.

Dlaczego szeflera gubi liście?
Choć szeflera jest rośliną odporną na niekorzystne warunki, zdarza się, że w nienaturalny sposób szeflera zaczyna masowo gubić liście. W ciągu kilku dni z pięknego drzewka może pozostać jedynie ogołocony pień. Dlaczego szeflera gubi liście w takim tempie? Oto najczęstsze przyczyny opadania liści szeflery i skuteczne sposoby, aby temu zapobiec! Więcej...

Szeflera drzewkowata - choroby i szkodniki

Bardzo często spotykane są choroby bakteryjne szeflery, objawiające się plamami na liściach. Głównymi bakteriami atakującymi szeflerę drzewkowatą są Pseudomonas cichorii i Xanthomonas campestris pv. hederae. Objawem zakażenia Pseudomonas cichorii są brązowe, początkowo małe i wodniste plamy na liściach szeflery, które szybko powiększają się i zlewają się ze sobą, zmieniając kolor na czarny. Porażona roślina masowo zrzuca liście. W przypadku Xanthomonas campestris pv. hederae brązowe plamy otoczone są żółtą obwódką. Pojawiają się na całej powierzchni liści, ale szczególnie masowo zlokalizowane są między żyłkami. Brzegi plam są wzniesione, co powoduje wrażenie trójwymiarowości. Gdy zaobserwujemy objawy chorób bakteryjnych szeflery, podlewamy roślinę preparatem Miedzian 50 WP (2 g/1 l wody).

Spotykane są również choroby grzybowe szeflery, a szczególnie alternarioza, której sprawcą jest grzyb Alternaria panax. W przypadku wystąpienia alternariozy na liściach i łodygach szeflery pojawiają się wodniste, okrągłe, ciemnobrązowe plamy, wokół których widoczna jest żółta obwódka. Plamy rozprzestrzeniają się na całą roślinę w ciągu kilku dni. Aby zapobiec rozwojowi tej choroby szeflery drzewkowatej należy unikać moczenia dolnych liści podczas podlewania. Po wystąpieniu objawów, podlewamy roślinę dwukrotnie w odstępie 7 dni środkiem Rovral Aquaflo 500 SC (2 ml/1 l wody) lub Dithane NeoTec 75 WG (2 ml/ 1 l wody).

Poza chorobami, szeflerę mogą atakować też szkodniki roślin doniczkowych. Uprawa szeflery w warunkach suchego powietrza i wysokiej temperatury sprzyja pojawieniu się przędziorków - drobnych, czerwonych roztoczy, żerujących po spodniej stronie liści. Sposód nich najbardziej dokuczliwym gatunkiem, atakującym różne rośliny doniczkowe, wydaje się być przędziorek chmielowiec. Wskutek żerowania przędziorków liście szeflery żółkną i oplecione są delikatną pajęczynką. Aby usunąć przędziorki przemywamy spód liści wacikiem nasączonym wodą z mydłem lub płynem do naczyń. Zwiększamy wilgotność powietrza, poprzez regularne zraszanie szeflery wodą. W przypadku bardzo licznej inwazji wykorzystujemy preparaty na szkodniki - Agrocover Spray lub środek Envidor 240 SC (0,75 ml/ 1 l wody).

mgr inż. Agnieszka Lach

Opracowano na podstawie:
1. H. Stahl, H. Ruger, Bonsai z roślin pokojowych, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1998, str. 26;
2. D. Longman, Pielęgnowanie roślin pokojowych, MULTICO Oficyna Wydawnicza i Państwowe Wydawnictw Rolnicze i Leśne, Warszawa 1992, str. 18-19;
3. R. Muller, Jak uprawiać rośliny bez ziemi, czyli sekrety hydroponiki, KDC, Warszawa 2007, str. 172-174;
4. G. Łabanowski, L. Orlikowski, A. Wojdyła, Jak pielęgnować rośliny doniczkowe, MULTICO Oficyna Wydawnicza , Warszawa 2010, str. 188-191.

Przeczytaj również:

Dracena - pielęgnacja, przesadzanie, rozmnażanie, odmiany
Dracena to bardzo lubiana roślina doniczkowa, pochodząca z obszarów tropikalnych, ceniona za ładny pokrój i ozdobne liście. W uprawie doniczkowej spotykane są rozmaite gatunki i odmiany draceny, a najpopularniejsze z nich to dracena wonna, dracena obrzeżona i dracena Sandera. Zobacz jak wygląda pielęgnacja draceny rosnącej w doniczce, jakie wymagania ma ta roślina i czy możliwe jest rozmnażanie draceny w warunkach domowych. Więcej...

Juka domowa - pielęgnacja, rozmnażanie, choroby
Juka domowa jest jedną z roślin doniczkowych najczęściej uprawianych w naszych domach. Jej ozdobę stanowią sztywne łodygi zakończone rozetą wąskich, szpiczastych liści, dzięki którym wygląd rośliny jest bardzo egzotyczny. Do tego juka domowa jest stosunkowo mało wymagająca i łatwa w uprawie. Zobacz jak wygląda pielęgnacja juki domowej uprawianej w doniczce, czy możliwe jest rozmnażanie juki domowej w warunkach amatorskich, a także czy twojej roślinie mogą zagrażać jakieś choroby juki domowej. Więcej...

Difenbachia - pielęgnacja, rozmnażanie, choroby
Difenbachia to roślina pochodząca z rejonów tropikalnych, w naszym klimacie uprawiana w mieszkaniach jako roślina doniczkowa. Ceniona jest za atrakcyjny pokrój oraz bardzo ładne liście. Zobacz jak wygląda uprawa i pielęgnacja difenbachii w warunkach domowych, czy łatwe jest rozmnażanie difenbachii oraz co powoduje usychanie liści difenbachii i jakie inne choroby mogą zagrażać tej roślinie. Więcej...