Leszczyna pospolita - uprawa, odmiany, cięcie

Leszczyna pospolita (Corylus avellana) to krzew dający smaczne i zdrowe orzechy laskowe. Nie ma dużych wymagań uprawowych, leszczynie trzeba jednak zapewnić sporo miejsca do wzrostu. W mniejszych ogrodach można z powodzeniem uprawiać odmiany leszczyny pospolitej posiadające walory ozdobne i osiągające mniejsze rozmiary. Oto tajniki uprawy leszczyny oraz najciekawsze odmiany do uprawy w ogrodach przydomowych i działkowych.

Leszczyna pospolita jest uprawiana głównie ze względu na jej owoce - smaczne i zdrowe orzechy laskowe

Uprawa leszczyny pospolitej

Leszczyna pospolita to bardzo wysoki i szeroki krzew, który jest uprawiany przez nas dla smacznych owoców zwanych orzechami laskowymi. Często uprawiane są półdzikie krzewy leszczyny przyniesione z lasu. Jednak w ogrodach przydomowych powinniśmy sadzić odmiany wielkoowocowe, gdyż jedynie wówczas możemy liczyć na obfity zbiór smacznych orzechów laskowych.

Wymagania leszczyny nie są duże. Krzewy te poradzą sobie praktycznie w większości panujących warunków. Można je sadzić na stanowiskach od słonecznych do cienistych, pamiętając jednak że w słońcu obficiej plonują. Jeśli chodzi o glebę to lubią tereny umiarkowanie wilgotne, żyzne i gliniaste. Nie tolerują natomiast miejsc całkowicie podmokłych jak również bardzo suchych. Poza tym uprawa leszczyny pospolitej udaje się na niemal każdej glebie ogrodowej.

Leszczyna pospolita - odmiany na orzechy

Leszczyna pospolita ma kilka bardzo smacznych i ciekawych odmian. Należy do nich m.in. leszczyna pospolita 'Cud z Bollwiller'. Odmiana ta tworzy duże i rozłożyste korony. Jest też wytrzymała na niskie temperatury, dlatego można ją sadzić w miejscach mniej sprzyjających uprawie leszczyny. 'Cud z Bollwiller' szybko wchodzi w owocowanie, ale orzechy dojrzewają dopiero w pierwszej połowie października. Są duże oraz mają grubą i twardą skorupę. Odmiana ta zawiązuje owoce pojedynczo i w parach.

Jakie orzechy można uprawiać w Polsce?
Orzechy są cennym składnikiem naszej diety, a najlepsze są te świeże, wprost z ogródka. W klimacie Polski w ogrodach możemy uprawiać głównie orzech włoski i leszczynę, która wydaje orzechy laskowe. Komu miejsca brak na te drzewa i krzewy, może pokusić się o uprawę jednorocznych orzeszków ziemnych. Więcej...

Kolejną leszczyną polecaną do uprawy w ogrodach działkowych jest odmiana leszczyny 'Olbrzymi z Halle'. Pochodzi ona z Niemiec, tak jak poprzednia także charakteryzuje się silnym wzrostem oraz ma dużą i rozłożystą koronę. Jednak wymaga gleb żyznych, ciepłych i zasobnych w próchnicę. Najlepsze plony daje gdy rośnie w miejscach wyżej położonych i osłoniętych. Do obfitego owocowania potrzebuje także zapylacza, a więc najlepiej posadzić dwa okazy w niedalekiej odległości. Owoce nadają się do zbioru pod koniec września i są duże. Odmiana ta jest mało podatna na moniliozę, chorobę która może dotykać leszczynę.

Do odmian uprawianych na owoce warto także wymienić leszczynę pospolitą 'Kataloński', która pochodzi z Hiszpanii. Owoce, jak u poprzedniczki, do zbioru nadają się pod koniec września. Orzechy są duże i zazwyczaj rosną w gronach po 2-6 sztuk. Odmiana ta jest dość odporna na moniliozę, przez co staje się wartościowa do sadzenia w ogrodach przydomowych i działkowych.

Kolejna odmiana to 'Nottinghamski'. Pochodzi z Anglii. Dorasta do 4 metrów wysokości. Jest to słabo rosnąca odmiana, więc może być sadzona w mniejszych ogrodach. Podobnie jak 'Olbrzymi z Halle' ma duże wymagania glebowe i preferuje gleby żyzne i ciepłe. Gdy spełnimy te wymagania, 'Nottinghamski' będzie obficie owocować, a pierwsze owoce będzie można zbierać już pod koniec sierpnia. Orzechy laskowe, które daje ta odmiana są duże i zebrane w gronach po 2-4 sztuki. Jest to odmiana dość odporna na mróz, więc także jest cenna do nasadzeń amatorskich.

Ozdobne odmiany leszczyny mają ciekawie poskręcane pędy oraz podłużne, zwisające kwiaty męskie

Leszczyna pospolita - odmiany ozdobne

Mając mały ogród warto zastanowić się nad odmianą leszczyny, która jednocześnie będzie pełnić funkcję bardziej dekoracyjną. Do najczęściej poszukiwanych należy bez wątpienia leszczyna 'Contorta'. Krzew ten dorasta do 4 m wysokości. Jest gęsty i często ma pokrój lekko parasolowaty z nieco zwisającymi końcami gałęzi. Liście są zielone, ciekawie poskręcane.

Ta odmiana leszczyny pospolitej jest szczególnie dekoracyjna w okresie bezlistnym z racji na spiralnie powykręcane pędy. Jest to bardzo widoczne podczas zimowych miesięcy, gdy rośliny sezonowe zamierają, a atrakcyjna korona leszczyny stanowi główną atrakcję ogrodu. Leszczyna pospolita 'Contorta' jeszcze ciekawiej prezentuje się wiosną, kiedy zawiązuje kwiaty męskie w postaci zwisających, żółtych kotek. Odmiana ta nie ma specjalnych wymagań co do rodzaju gleby, źle rośnie jedynie na zbyt suchych stanowiskach. Jest także mało plenna, więc nie ma co liczyć na obfite zbiory orzechów laskowych.

Ciekawą odmianą jest też leszczyna pospolita 'Aurea', która posiada żółtą barwę liści. Jedynie w miejscach mocno cienistych nie wybarwia się, liście stają się jasno zielone. Roślina ta rośnie bardzo wolno i dorasta do 3 metrów wysokości. Owocuje, ale orzechów także jest niewiele. Nie jest wymagająca co do gleby, jednak najlepiej będzie rosnąć na ziemiach cięższych i wilgotnych.

Kolejna odmiana warta polecenia to 'Pendula'. Jest to krzew o parasolowatym pokroju, ze zwisającymi w dół pędami. Najczęściej uprawiana jest jako forma szczepiona na pniu. Jej wysokość zależy od miejsca szczepienia. Liście i kwiaty posiada jak u zwykłej leszczyny, natomiast orzechów laskowych ma mało.

Skoro już wymieniamy ozdobne leszczyny, warto też zwrócić uwagę na leszczynę południową (Corylus maxima) 'Purpurea'. Krzew ten dorasta do 5 metrów wysokości, a wyróżnia go bordowy kolor liści, który utrzymuje się przez cały okres wegetacji.

Krzewy ozdobne szczepione na pniu
Krzewy ozdobne szczepione na pniu to ciekawa propozycja dla wszystkich osób, które chcą aby ich ogród zachwycał niezwykłymi kształtami i formami roślin. Pozwalają uzyskać ciekawy efekt miniaturowych drzewek, które możemy uprawiać nawet na niewielkiej powierzchni małego ogródka przydomowego, tarasu czy balkonu. Przy tym uroczym wyglądzie ich pielęgnacja zazwyczaj jest bardzo łatwa. Oto najlepsze odmiany krzewów szczepionych na pniu! Więcej...

Cięcie leszczyny pospolitej

Znając charakterystykę odmian, które posadzić możemy w ogrodzie, warto także zagłębić się w ich pielęgnację i techniki cięcia. Młode krzewy leszczyny rozwijają się doskonale bez stosowania szczególnych zabiegów cięcia. Można ewentualnie usunąć słabe pędy. U leszczyny pospolitej odmiany 'Contorta' trzeba zwrócić jednak uwagę na wyrastające od podkładki pędy, ponieważ, gdy się pojawią, należy je usunąć. Jeśli chodzi o starsze krzewy, to pod koniec zimy co roku wycinamy niektóre najstarsze pędy. Warto także przycinać pod koniec zimy leszczynę południową 'Purpurea' ponieważ pobudzimy ją wtedy do wypuszczania nowych intensywnie bordowych przyrostów.

Cięcie leszczyny. Jak i kiedy przycinać leszczynę?
Cięcie leszczyny jest bardzo ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym w uprawie tego krzewu, mającym ogromny wpływ na zdrowy wzrost i plonowanie. Dowiedz się jak przycinać leszczynę, by obficie owocowała, wybierz najlepszy termin kiedy przycinać leszczynę oraz poznaj sekrety przycinania leszczyny, które zapewnią zdrowy wzrost i rozwój tego krzewu. Więcej...

Zbiór i wykorzystanie orzechów laskowych

Orzechy laskowe zbiera się od września do października. Dojrzewają one nierównomiernie, dlatego zbiór przeprowadza się kilkakrotnie. Można je spożywać na surowo, w mieszance z innymi orzechami , są też świetnym dodatkiem do wielu potraw. Dość długo można je też przechowywać. Spożywanie orzechów laskowych ma korzystny wpływ na nasze zdrowie, szczególnie na układ krążenia. Są bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, magnezu oraz witaminy E. Orzechy laskowe należy jednak spożywać z umiarem, gdyż 100 g tych orzechów zawiera aż 650 kalorii.

Przeczytaj również:

• Choroby leszczyny - objawy, opryski, zwalczanie
• Szkodniki leszczyny - objawy, opryski, zwalczanie
• Słonkowiec orzechowiec - objawy, zwalczanie, opryski
• Leszczyna ozdobna (Corylus avellana) 'Contorta'. Uprawa i wymagania

Opracowano na podstawie: M. Tomżyńska, P. Muras, Katalog roślin, Agencja Promocji Zieleni Sp. z o.o., 2006, str. 77-78; Atlas Roślin Sadowniczych, Działkowiec, Czerwiec 2006 Nr 6(670), str. 33-34; P. Banaszczak, Drzewa jak korkociągi, Działkowiec, Styczeń 2007 Nr 1(677), str. 25-26; Helmut Pirc, Wszystko o cięciu drzew i krzewów, Świat Książki, 2010, str: 114-116. Fot. Katarzyna Bańcerowska oraz sxc.hu