Choroby leszczyny - objawy, opryski, zwalczanie

Leszczyna pospolita, podobnie jak większość innych roślin uprawianych w ogrodach, może być atakowana przez choroby i szkodniki. Najczęściej występujące choroby leszczyny to monilioza, mączniak prawdziwy i plamistość liści. Pierwsza z nich uszkadza owoce, dwie pozostałe zaś - liście. Podpowiadamy jak rozpoznać choroby leszczyny oraz jakie są najlepsze metody ochrony leszczyny przed chorobami.

Liście leszczyny oraz dojrzewające orzechy powinniśmy obserwować pod kątem występowania chorób i szkodników

Monilioza leszczyny

Najbardziej niebezpieczną chorobą atakującą leszczynę jest monilioza leszczyny, przyczyniająca się do dużych strat w plonach orzechów laskowych. Chorobę tę wywołuje porażenie leszczyny przez grzyba Monilinia coryli. Nieco rzadziej leszczynę poraża też grzyb Monilinia fructigena (znany sadownikom jako sprawca brunatnej zgnilizny drzew ziarnkowych) lub Monilinia laxa (sprawca brunatnej zgnilizny drzew pestkowych). Monilioza na leszczynie objawia się głównie uszkodzeniami widocznymi na owocach leszczyny, czyli orzechach laskowych. W wyniku porażenia tą chorobą na zielonych okrywach orzechów występują ciemnobrązowe, zagłębione plamy, stopniowo rozszerzające się na całą powierzchnię orzecha. Z biegiem czasu porażone orzechy brązowieją i ulegają mumifikacji, a na ich powierzchni pojawiają się kremowej barwy skupiska zarodników grzyba. Grzyb Monilia coryli może też porażać zawiązki owocowe oraz kwiatostany, nie dając jednak objawów chorobowych. To często powoduje, że nie dostrzega się początkowej fazy porażenia rośliny.

Aby ograniczyć występowanie moniliozy, należy unikać nadmiernego zagęszczenia krzewów, prowadziąc regularne cięcie leszczyny, oraz usuwać porażone orzechy. Warto też wybierać do uprawy odmiany mało podatne na tę chorobę, takie jak leszczyna pospolita 'Kataloński' lub 'Olbrzymi z Halle'. Opryski przeciw moniliozie wykonuje się od połowy maja, powtarzając je 3-4 razy w odstępach co 10 - 14 dni, stosując zamiennie fungicydy: Dithane NeoTec 75 WG, Sadoplon 75 WG, Topsin M 500 SC. W uprawach amatorskich, w celu ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony roślin, wymienione fungicydy można stosować naprzemiennie z jednym z dostępnych na rynku biopreparatów o działaniu grzybobójczym.

Mączniak prawdziwy leszczyny

Kolejną chorobą porażającą leszczynę jest mączniak prawdziwy leszczyny, będący wynikiem porażenia krzewów przez grzyba Phyllactinia corylea. Porażenie mączniakiem jest widoczne najczęściej pod koniec lata na dolnych liściach krzewów. Na spodniej stronie blaszek liściowych pojawiają się plamy białego, mączystego nalotu. Liście przedwcześnie więdną i opadają. Jesienią w miejscu plam, pojawiają się czarne otocznie z workami i zarodnikami workowymi grzyba (w tej postaci patogen zimuje).

Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się mączniaka prawdziwego, należy systematycznie wygrabiać i usuwać (najlepiej spalić) opadłe z krzewów liście. Trzeba też unikać zwilżania liści podczas podlewania, a szczególnie nie pozostawiać liści zwilżonych na noc (lepiej podlewać rankiem). Po zauważeniu objawów choroby należy wykonać kilka oprysków w odstęach co 7-10 dni preparatami: Discus 500 WG, Nimrod 250 EC, Score 250 EC.

Plamistość liści leszczyny

Grzyb Phyllosticta coryli może wywoływać plamistość liści leszczyny. W wyniku wystąpienia tej choroby pierwsze plamy pojawiające się na liściach są okrągłe lub owalne, barwy brązowej, niekeiedy otoczone żółtą obwódką. Z czasem plamy na liściach leszczyny się powiększają i mogą ze sobą zlewać. W miejscach powstawania plam, na górnej stronie liścia, widać czarne punkty zarodnikowania grzyba.

Podobnie, jak w przypadku walki z mączniakiem prawdziwym na leszczynie, należy wygrabiać i usuwać porażone liście, podczas podlewania wodę lać bezpośrednio na ziemię, tak aby nie zraszać liści, a także unikać nadmiernego zagęszczenia krzewów. W ochronie leszczyny przed plamistością liści wykonuje się 2- 3 opryski w odstępach co 10 dni przy wykorzystaniu fungicydów: Discus 500 WG, Dithane NeoTec 75 WG, Topsin M 500 SC. Można je używać na przemian z wybranym biopreparatem o działaniu grzybobójczym.

Przeczytaj również:

• Szkodniki leszczyny - objawy, opryski, zwalczanie
• Leszczyna pospolita - uprawa, odmiany, cięcie
• Słonkowiec orzechowiec - objawy, zwalczanie, opryski
• Leszczyna ozdobna (Corylus avellana) 'Contorta'. Uprawa i wymagania

Opracowano na podstawie: Z. Machowicz-Stefaniak, E. Zalewska, Choroby leszczyny i ich zwalczanie, Hasło Ogrodnicze, Nr 12/2002; G. Łabanowski, L. Orlikowski, G. Soika, A. Wojdyła, Pielęgnacja roślin ogrodowych - choroby i szkodniki, Multico, Warszawa 2011, s. 91-93. Fot. sxc.hu