Szczeć pospolita - właściwości, zastosowanie, uprawa

Szczeć pospolita (Dipsacus fullonum) jest rośliną dwuletnią, miododajną, kwitnącą od lipca do sierpnia. Warto się nią zainteresować ze względu na właściwości zdrowotne szczeci pospolitej oraz możliwości jej zastosowania zarówno jako zioła, jak i rośliny ozdobnej. Zobacz jak wygląda uprawa szczeci pospolitej w ogrodzie oraz jak wykorzystać ją w celach leczniczych!

Szczeć pospolita
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons

Szczeć pospolita - właściwości

Szczeć pospolitą rozpoznamy po karbowanych liściach zrośniętych parzysto u nasady i kolczastej łodydze, przez co niektórym przypomina oset plamisty. Roślina osiąga wysokość do 2 m. Surowcem zielarskim jest korzeń oraz liść szczeci pospolitej, które wykazują drogocenne właściwości dla naszego zdrowia. Surowce można kupić w sklepach zielarskich, ale warto spróbować samodzielnej uprawy szczeci pospolitej w ogródku.

Szczeć pospolita znalazła zastosowanie w medycynie ludowej jako środek przeciwbólowy w leczeniu reumatyzmu oraz dny moczanowej. Szczeć wykazuje potencjał leczniczy ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, a nawet przeciwnowotworowe.

Szczeć pospolita popularność zyskała przede wszystkim w leczeniu boleriozy. Badania jakie przeprowadzano pod kątem aktywności przeciwko bakterii chorobotwórczej Borrelia burgdorferi wykazały, iż wyciągi otrzymane ze świeżych korzeni szczeci pospolitej działają podobnie jak antybiotyk amoksycylina, wykorzystywany w leczeniu tej choroby.

Z korzeni szczeci wykopanych wiosną lub jesienią można przygotować nalewkę, czyli alkoholowy wyciąg, lub odwar, czyli środek otrzymany poprzez gotowanie.

Przepis na nalewkę ze szczeci pospolitej: Korzeń szczeci pospolitej wykopujemy wiosną lub jesienią i suszymy. Po wysuszeniu i rozdrobnieniu korzeń szczeci zalewa się alkoholem. Stosuje się 300g alkoholu na 100g korzenia szczeci. Następnie roztwór należy macerować przez dwa tygodnie, po czym przefiltrować. Nalewkę ze szczeci pospolitej można pić dwa razy dziennie w ilości po 10 ml.

Szczeć pospolita - zastosowanie

Szczeć pospolita znalazła zastosowanie także jako roślina ozdobna. Niektórzy sadzą ją w ogrodach w kompozycji z bylinami lub krzewami ozdobnymi. Ponadto szczeć pospolita wykorzystywana jest w kosmetologii, przy leczeniu trądziku, wyprysków czy stanów zapalnych, działając na skórę łagodząco. Napar z liści szczeci pospolitej jest doskonałym lotionem do tłustej cery i cery z trądzikiem. Aby go przygotować należy zebrać 50g liści szczeci, zalać je połową litra wrzącej wody i pozostawić na 30 minut.

Szczeć pospolita - uprawa

Szczeć pospolita preferuje stanowisko słoneczne i umiarkowanie wilgotne gleby o odczynie obojętnym lub zasadowym. Szczeć pospolita jest mało wymagającą rośliną i wystarczy jej nawożenie kompostem raz do roku.

Szczeć pospolitą uprawiamy z nasion wysiewając je w inspekcie w maju do mieszaniny ziemi kompostowej, piasku i torfu (składniki te należy wymieszać w stosunku 1:1:1). Przygotowaną rozsadę szczeci pospolitej wysadzamy na miejsce stałe w lipcu. W pierwszym roku z korzenia wyrasta rozeta dużych liści, o nieco pomarszczonej blaszce liściowej. Po przezimowaniu liście te obumierają i pojawia się sztywna, kolczasta dwumetrowa łodyga z zachodzącymi na siebie liśćmi, w których w charakterystyczny sposób zbiera się woda opadowa. Latem na pędach tych pojawiają się kwiaty. W czasie uprawy szczeci pospolitej warto regularnie roślinę odchwaszczać i systematycznie nawadniać.

mgr inż. Joanna Białowąs

Przeczytaj również:

Rośliny lecznicze i prozdrowotne w Twoim ogrodzie!
Rośliny lecznicze i prozdrowotne są stosowane od setek, a nawet tysięcy lat. Współczesna nauka tylko potwierdziła to, o czym od dawna wiedzieli zielarze, znachorzy i szamani. Doniczka na balkonie albo grządka w ogródku może stać się Twoją własną domową apteką. Oto 5 roślin, które pomogą zadbać o Twoje zdrowie, kondycję i dobry wygląd! Więcej...

Babka lancetowata - właściwości, zastosowanie, uprawa, zwalczanie
Przez swoje właściwości lecznicze, dla wielu babka lancetowata to cenny surowiec zielarski, dla innych zaś jest to uciążliwy chwast. Zobacz jakie jest zastosowanie babki lancetowatej w kosmetyce i medycynie, jak prowadzić uprawę babki lancetowatej na surowiec zielarski, a także jak zabrać się za zwalczanie babki lancetowatej, jeżeli jest dla nas po prostu uporczywym chwastem. Więcej...

Czystek - właściwości lecznicze i uprawa w Polsce
Czystek to niewielki krzew pochodzący z rejonu Morza Śródziemnego. Ładnie kwitnie na różowo ale ceniony jest przede wszystkim ze względu na właściwości zdrowotne i zastosowanie w ziołolecznictwie. Poznaj bliżej właściwości lecznicze czystka i zobacz jak go uprawiać. Więcej...