Nawłoć pospolita - właściwości, zastosowanie, uprawa
Nawłoć pospolita (Solidago virgaurea) to gatunek występujący naturalnie w całej Polsce. Dawne ludowe nazwy nawłoci to m. in. złota rózga, złotnik czy mimoza. Nazwy te roślina zawdzięcza swoim złotożółtym, miododajnym kwiatom, pojawiającym się od połowy lata do jesieni. Tworzy wówczas wspaniałe żółte kobierce pokrywające całe pola. Cenione są zdrowotne właściwości nawłoci stosowanej jako surowiec zielarski. Zobacz jak wygląda uprawa nawłoci pospolitej w ogrodzie oraz jak wykorzystać jej ziele.
Nawłoć pospolita - Solidago virgaurea
Fot. ©Herbi
Nawłoć pospolita - właściwości
Nawłoć pospolita osiąga do 1 m wysokości. Jej łodygi są sztywne, pojedyncze, od lipca do września zwieńczone żółtymi wiechowatymi kwiatostanami. Rośnie na polanach, w zaroślach i widnych lasach, suchych łąkach i wrzosowiskach.
Nawłoć pospolita to przede wszystkim roślina miododajna, ceniona wśród pszczelarzy (choć pojawiają się też zastrzeżenia, że przy przedłużających się zimach miód nawłociowy może szkodzić pszczołom). Dzięki niewielkim wymaganiom obficie porasta różne miejsca, stanowiąc pożytek pszczeli w końcówce lata. Warto jednak też wiedzieć, że jej kwiaty mogą być zapylane też przez motyle i muchówki.
Niestety powszechnie występująca nawłoć może być szkodliwa dla bydła domowego, u którego wywołuje zatrucia, gorączkę i nadmierne wydalanie moczu.
Jej właściwości wykorzystują jednak zielarze i specjaliści medycyny naturalnej. Właściwości lecznicze nawłoć pospolita zawdzięcza obecności takich substancji jak:
- flawonoidy, które działają przeciwzapalnie i uszczelniają naczynka krwionośne,
- saponiny triterpenowe, które działają moczopędnie i przeciwzapalnie,
- garbniki katechinowe, które mają działanie bakteriobójcze, przeciwzapalne i ściągające,
- związki fenolowe, które działają żółciopędnie, antyseptycznie i ściągająco,
- olejek eteryczny, odpowiedzialny za gorzkawy i lekko cierpki smak nawłoci
Te właściwości lecznicze nawłoci pospolitej sprawiają, że może być ona stosowana zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, przeciwko wielu różnym schorzeniom
Wewnętrznie ziele nawłoci stosuje się w przypadku:
- stanów zapalnych dróg moczowych (zapalenie kłębuszków nerkowych, miedniczek nerkowych, moczowodów, pęcherza moczowego),
- pomocniczo w kamicy moczowej oraz skazie moczanowej,
- w nieżytach żołądka i jelit jako środek ogólnie odtruwający w w chorobie gośćcowej.
Świeże i suszone ziele nawłoci
Fot. depositphotos
Zewnętrznie ziele nawłoci może być stosowane do:
- leczenia stanów zapalnych i zakażeń jamy ustnej i gardła,
- łagodzenia uszkodzeń skóry, wysypek, świądu, otarć naskórka.
Doceniając w/w właściwości lecznicze nawłociowego ziela, musimy jednak pamiętać też o przeciwskazaniach do stosowania nawłoci. Preparató z nawłoci nie należy podawać w przypadku obrzęków spowodowanych niewydolnością serca lub nerek. Ponadto nie zaleca się stosowania jakichkolwiek preparatów z nawłoci u dzieci poniżej 12 roku życia.
Poza zielem, korzystne właściwości wykazuje też miód nawłociowy. Niestety trudno go pozyskać, gdyż w tym samym okresie co nawłoć kwitnie wiele innych gatunków roślin i miód nawłociowy wchodzi głównie w skład mieszanek wielokwiatowych. Czysty miód z nawłoci udaje się pozyskać jedynie jesienią. Ma on wówczas jasną barwę i kwaskowaty posmak.
Nawłoć pospolita - zastosowanie
W ogrodnictwie nawłoć pospolita ma zastosowanie jako ozdobna roślina kwitnąca łatwa w uprawie. Na rabatach warto sadzić , będące zazwyczaj ozdobne odmiany nawłoci nawłoci pospolitej z innymi gatunkami nawłoci. Są one określane jako nawłoć ogrodowa (Solidago x hybrida). Mogą różnić się między sobą terminem kwitnienia, siłą wzrostu oraz pokrojem.
Spośród najbardziej znanych odmian nawłoci ogrodowej warto wymienić:
- nawłoć 'Goldking' (odmiana karłowa, kwitnie od końca sierpnia do października),
- nawłoć 'Hiddigeigei' (wczesną wiosną tworzy atrakcyjne kępy intensywnie złocistych liści odziomkowych, z których dopiero później wyrastają sztywne, ulistnione łodygi z zielonym ulistnieniem, kwitnie od sierpnia do września),
- nawłoć 'Laurin' (odmiana karłowa, dorastająca zaledwie do 50 cm wysokości, kwitnie od końca sierpnia do początku października, polecana na skalniaki, obwódki i do uprawy w donicach)
W ogrodach zarówno nawłoć pospolitą jak i jej odmiany warto sadzić też jako rośliny miododajne, przyciągające do ogrodu pszczoły. Czysty gatunek możemy zaś wykorzystać na surowiec zielarski.
Ziele nawłoci ma zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych dróg moczowych, kamicy nerkowej, a także pomocniczo w chorobach reumatycznych i nadciśnieniu. Nawłoć stosowana zewnętrznie pomaga w leczeniu trudno gojących się ran, owrzodzeń i stanów zapalnych jamy ustnej oraz gardła. Na zwiotczałą skórę oraz mięśnie warto natomiast przygotować kąpiel z dodatkiem nawłoci.
Pędy z kwiatostanami nawłoci mogą być też ścinane na bukiety oraz zasuszane.
Nawłoć pospolita - uprawa
Nawłoć pospolita może rosnąć na różnych stanowiskach, choć najlepiej kwitnie w miejscach słonecznych. Jest mało wymagająca pod względem gleby, odporna na mróz i suszę (pamiętajmy jednak o podlewaniu egzemplarzy uprawianych w donicach).
Decydując się na uprawę nawłoci należy jednak pamiętać, że jest to roślina dość ekspansywna i bywa czasem utrapieniem ogrodników, którzy nie mogą się jej pozbyć z ogrodu. Dlatego polecamy uprawę nawłoci głównie w donicach (szczególnie odmiany karłowe). Pamiętajmy też o ścinaniu przekwitających kwiatostanów nawłoci aby nie dopuścić do samoistnego rozsiania się jej nasion.
Przeczytaj również:
Nawłoć kanadyjska - właściwości lecznicze, zastosowanie, uprawa
Nawłoć kanadyjska to długowieczna bylina zakwitająca pod koniec lata. Jej żółte kwiaty cieszą aż do października. Zastosowanie nawłoci kanadyjskiej w ogrodnictwie oparte jest głównie na jej walorach ozdobnych. Przeczytaj koniecznie ten artykuł aby dowiedzieć się więcej o nawłoci oraz uniknąć ewentualnych problemów z tą rośliną! Więcej...
Szczeć pospolita - właściwości, zastosowanie, uprawa
Szczeć pospolita jest rośliną dwuletnią, miododajną, kwitnącą od lipca do sierpnia. Warto się nią zainteresować ze względu na właściwości zdrowotne szczeci pospolitej oraz możliwości zastosowania zarówno jako zioła i rośliny ozdobnej. Zobacz jak wygląda uprawa szczeci w ogrodzie i jak wykorzystać ją w celach leczniczych! Więcej...
Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące
Kwiaty ogrodowe wieloletnie długo kwitnące sprawią, że rabata kwiatowa będzie wypełniona barwnymi kwiatostanami niemal przez cały sezon od wiosny do jesieni. Oto nasze zestawienie - 20 najlepszych wieloletnich kwiatów ogrodowych o długim terminie kwitnienia, które ozdobią rabaty w Twoim ogrodzie od maja do października! Więcej...
