Roztocz truskawkowiec - jak wygląda, objawy, zwalczanie, opryski

Roztocz truskawkowiec jest szkodnikiem powodującym uszkodzenia liści i kwiatów truskawki. W efekcie rośliny są zdeformowane, słabo plonują i usychają. Czytając ten artykuł dowiesz się, jak wygląda roztocz truskawkowiec oraz jak rozpoznać objawy jego żerowania. Podpowiadamy, jak prowadzić skuteczne zwalczanie roztocza truskawkowca i które opryski są skuteczne na tego szkodnika.

Roztocz truskawkowiec - Phytonemus pallidus
Fot. depositphotos

Jak wygląda roztocz truskawkowiec?

Roztocz truskawkowiec (Phytonemus pallidus, syn. Steneotarsonemus fragariae) to niewielki owad wyrządzający duże straty na plantacjach truskawek. Dorosłe osobniki osiągają wielkość około 0,2-0,3 mm i są zwykle koloru żółtobrązowego lub żółtawego. Walcowate ciało roztocza jest zwężone ku głowie, z czterema parami odnóży.

Samice roztocza truskawkowca zimują między łuskami okrywającymi pąki, w dolnej części rośliny. W marcu, gdy temperatura osiąga 8-10°C, wychodzą z kryjówek i dostają się do zawiązków liści i kwiatów, żeby rozpocząć żerowanie. Populacja roztocza truskawkowca osiąga najwyższą liczebność w lipcu i we wrześniu. W naszych warunkach klimatycznych może pojawić się nawet 5 pokoleń tego szkodnika w ciągu roku.

Roztocz truskawkowiec - Phytonemus pallidus
a) samica od strony brzusznej, b) samiec od strony brzusznej

Roztocz truskawkowiec - objawy żerowania

Uszkodzenia truskawek są spowodowane wysysaniem soków roślinnych z nierozwiniętych liści i kwiatów. We wczesnej fazie porażenia górna strona blaszki liściowej jest nieregularnie pofałdowana i odbarwiona pomiędzy nerwami, a na krawędziach zwija się ku górze. Przy silnym porażeniu młode liście przestają się rozwijać, są żółtozielone, sztywne i kruche, osadzone na zdeformowanych, skróconych ogonkach. Kwiaty i owoce, albo wcale się nie rozwijają, albo są słabo wykształcone i zdeformowane. W wyniku porażenia rośliny przestają się rozwijać i obumierają.

Warto wiedzieć!
Straty w plonie truskawek pojawiają się najczęściej w drugim roku po posadzeniu roślin. Jeśli sadzonki od początku były zainfekowane, to objawy obserwujemy już w pierwszym roku uprawy.

Roztocz truskawkowiec - zwalczanie ekologiczne i domowe sposoby

Żeby zapobiec pojawieniu się roztocza truskawkowca w ogrodzie przede wszystkim powinniśmy kupować sadzonki truskawek wyłącznie w sprawdzonych miejscach, żeby były zdrowe i wolne od szkodników.

Należy pamiętać o regularnym usuwaniu chwastów i uschniętych liści oraz kwiatów truskawek, które mogą stanowić miejsce rozwoju roztoczy.

Żeby odstraszyć roztocza truskawkowca między rzędami truskawek warto posadzić cebulę i czosnek, które pozostawiamy na zimę.

Ważne jest także obserwowanie roślin w czasie sezonu wegetacyjnego, żeby zawczasu wykryć zagrożenie i móc odpowiednio wcześniej podjąć działania zaradcze. Po stwierdzeniu obecności szkodnika na roślinach można rozpocząć od oprysków preparatami ekologicznymi wykonanymi na bazie roślin powszechnie występujących w naszym kraju. Oto niektóre ze skutecznych oprysków naturalnych na roztocza truskawkowca:

Wywar z wrotyczu - 300 g świeżego ziela lub 30 g suszu wrotyczu zalewamy 10 l wody i gotujemy przez 20 minut. Po przecedzeniu stosujemy bez rozcieńczania dokładnie opryskując porażone rośliny. Zabieg powtarzamy 2-3 krotnie co 7-10 dni. Można też kupić gotowy ekstrakt z wrotyczu w sklepie ogrodniczym.

Wyciąg z liści pomidorów - około 0,5 kg świeżych liści pomidora przepuszczamy przez maszynkę do mielenia, zalewamy małą ilością wody i pozostawiamy na 2-3 godziny. Po przecedzeniu opryskujemy truskawki wyciągiem dwukrotnie co 8-10 dni.

Wyciąg z liści i pędów ziemniaka - 1,2 kg świeżych, rozdrobnionych roślin lub 0,6-0,8 kg suszu zalewamy 10 l wody na trzy godziny. Po przecedzeniu preparat jest gotowy do użycia.

Wyciąg z rumianku - zalewamy 10 l wody 1 kg suszonych liści i kwiatów rumianku i odstawiamy na 12 godzin. Następnie wyciąg filtrujemy, rozcieńczamy trzykrotnie wodą i dodajemy 40 g mydła potasowego. Takim preparatem dokładnie opryskujmy rośliny.

Roztocz truskawkowiec - opryski środkami ochrony roślin

W przypadku silniejszego porażenia roślin konieczne jest zastosowanie preparatu owadobójczego Ortus 05 SC. Wiosną zanim truskawka zakwitnie należy dokładnie opryskać całą roślinę, w tym najmłodsze liście. Na wykonanie oprysku wybieramy dzień pogodny, bezwietrzny, gdy temperatura oscyluje w przedziale 15-25°C. Okres karencji tego środka na truskawce (minimalna liczba dni od ostatniego zastosowania środka do dnia zbioru) wynosi 7 dni. Środek ten nie powinien być stosowany częściej niż jeden raz w sezonie.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Brązowe plamy na liściach truskawek. Co to za choroba i jak ją zwalczyć?
• Choroby i szkodniki truskawek - objawy, zdjęcia, zwalczanie
• Pędraki w truskawkach - zwalczanie
• Pielęgnacja truskawek wiosną - odchwaszczanie, nawożenie, opryski

Opracowano na podstawie:
1. Z. Borecki, Szkodniki i choroby roślin sadowniczych, PWRiL, Warszawa 1983, s. 325-327;
2. B. Łabanowska, Roztocz truskawkowiec w Hasło Ogrodnicze 5/2004;
3. A. Wasina, Wykorzystanie roślin do zwalczania szkodników w sadach i ogrodach, PWRiL, Warszawa 1987, s. 16, 45, 55.