Wrotycz pospolity - zastosowanie w ogrodzie

Wrotycz pospolity jest byliną z rodziny astrowatych, występującą u nas pospolicie nieopodal pól i dróg. Niegdyś cenione było działanie lecznicze wrotyczu, stosowanego jako surowiec zielarski. Obecnie zastosowanie wrotyczu w ogrodzie to przede wszystkim zwalczanie szkodników, choć warto wiedzieć, że wrotycz ma też odmiany ozdobne. Zobacz jak zrobić gnojówkę, wyciąg i wywar z wrotyczu oraz jak je stosować i wykorzystywać do zwalczania szkodników.

Wrotycz pospolity w ogrodzie (u mnie rośnie tuż pod płotem)

Wrotycz pospolity - zastosowanie

Wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare) miał dawniej zastosowanie kulinarne (m. in. jego koszyczki kwiatowe zapiekano w cieście) oraz jako roślina lecznicza. Jednak w dawkach, w których wrotycz wykazywał działanie lecznicze, był zazwyczaj również trujący dla człowieka. Dlatego obecnie w kuchni w ogóle się wrotyczu nie stosuje, zaś w medycynie naturalnej i kosmetyce, jego zastosowanie jest raczej niewielkie (głównie zewnętrznie, do zwalczania pasożytów skóry).

Bardzo szerokie zastosowanie wrotyczu pospolitego znajdziemy natomiast w ogrodzie i gospodarstwie domowym, gdzie za jego pomocą możemy zwalczać szkodniki takie jak: stonka ziemniaczana, muchy, mrówki, komary, kleszcze, gąsienice szkodliwych motyli i mole. Przeciw tym szkodnikom wrotycz działa głównie za sprawą zapachu przypominającego kamforę, którego liczne owady wręcz nie znoszą.

Wczesną wiosną preparatami z wrotyczu opryskuje się drzewa i krzewy w celu zniszczenia zimujących form szkodników (jaj mszyc i przędziorków). Możemy go więc stosować zamiast oleju parafinowego, zawartego np. w preparacie Treol 770 EC. Na pewno będzie to rozwiązanie tańsze niż zakup tych środków, choć może nie tak wysoce skuteczne. Preparaty z wrotyczu można też wykorzystywać do zwalczania niektórych chorób roślin, takich jak mączniak prawdziwy czy rdza. Ze względu na wysoką zawartość potasu, wrotycz pospolity warto dodawać do kompostu. Roślina ta wykazuje też dobroczynny wpływ na rosnące w pobliżu drzewa owocowe.

Warto też zwrócić uwagę na odmiany ozdobne wrotyczu, które można sadzić na rabatach kwiatowych. Przykłady to wrotycz pospolity 'De Candolle' o podwójnie pierzastodzielnych liściach oraz wrotycz pospolity 'Silver Lace' o liściach srebrzystopstrych.

Preparaty z wrotyczu w ochronie roślin

W ochronie roślin ogrodowych wykorzystuje się zielone części wrotyczu oraz baldachy jego kwiatostanów. Ziele wrotyczu najlepiej zbierać w okresie pełnego kwitnienia, czyli od lipca do września. Suszy je się w temp. do 35°C, pamiętając o tym, że kwiatostany wrotyczu schną bardzo wolno i trzeba je długo dosuszać. Susz przechowujemy w zamkniętym pojemniku.

Uwaga! Susz z wrotyczu przechowuj w miejscu niedostępnym dla dzieci, gdyż maluchy łatwo mogą się nim zatruć.

Gnojówka z wrotyczu - 1 kg pociętych liści wrotyczu zalewamy 10 litrami wody i pozostawiamy do sfermentowania, co może potrwać od 2 do 4 tygodni. Raz dziennie należy wymieszać. Gdy roztwór przestanie się pienić i stanie się klarowny, będzie gotowy do użytku.

Bez rozcieńczenia gnojówka z wrotyczu wykorzystywana jest do zwalczania mrówek w ogrodzie - polewa się nią ścieżki mrówek i mrowiska. Gnojówką z wrotyczu można też podlewać ziemię w celu zwalczenia pędraków, drutowców i innych szkodników glebowych. Pędraki podrażnione wrotyczem wychodzą na powierzchnię ziemi i są zjadane przez ptaki. W rozcieńczeniu 1:15 stosujemy gnojówkę z wrotyczu w sezonie wegetacyjnym jako oprysk na mszyce.

Wyciąg z wrotyczu - 300 g świeżego ziela lub 30 g suszu z wrotyczu zalewamy 10 litrami zimnej wody i pozostawiamy na 24 godziny (wytworzy się lekka piana). Następnie przecedzamy i rozcieńczamy z wodą w stosunku 1:2. Po rozcieńczeniu nadaje się do zwalczania mszyc, bawełnicy korówki, gąsienic motyli takich jak namiotnik jabłoniowy, bielinek kapustnik oraz tantniś krzyżowiaczek, larw owocówek i śmietki cebulanki. Można też pryskać na rdzę (chorobę grzybową).

Warto wiedzieć! Wyciąg z wrotyczu należy zużyć w dniu jego przygotowania lub dniu następnym. Nie nadaje się on do przechowywania. Niezużytą ilość można ewentualnie pozostawić do przefermentowania na gnojówkę. Przechowywać można natomiast wywar z wrotyczu. Jeżeli gorący wywar zamkniemy w słoiku, będzie się nadawał do przechowywania przez okres 3 miesięcy.

Wywar z wrotyczu - 500g rozdrobnionego ziela wrotyczu lub 75g suszu zalewamy 10 litrami wody i moczymy przez 24 godziny. Następnie gotujemy przez 20 minut. Po wystygnięciu przecedzić. Przed zastosowaniem należy rozcieńczyć z wodą w stosunku 1:5.

Wywar z wrotyczu ma zastosowanie do zwalczania pchełek w rozsadzie warzyw kapustnych, mączlika szklarniowego, kwieciaków i mrówek. W uprawie truskawek pomaga zwalczać opuchlaki i roztocza truskawkowca. Z chorób grzybowych, może redukować rozwój mączniaka prawdziwego.

Gotowy preparat z wrotyczu

Osoby, które nie mają możliwości samodzielnego przygotowania maceratów z wrotyczu, mogą kupić gotowe preparaty z wrotyczu, dostępne w sklepach ogrodniczych. Przykładem tego typu preparatu jest Wrotycz ProBio Ogród, który w swoim składzie zawiera przefermentowany wyciąg z wrotyczu wzbogacony o pożyteczne mikroorganizmy. Wyciąg ten stosuje się podobnie jak gnojówkę z wrotyczu.

Więcej sprawdzonych przepisów!

Jeżeli zainteresował Cię ten artykuł i chcesz korzystać z naturalnych metod pielęgnacji ogrodu, zapoznaj się z treścią naszego e-booka ZRÓB TO INACZEJ! Sprytne rozwiązania od Matki Natury, które uratowały niejednego ogrodnika, którego przygotowaliśmy dla osób takich jak Ty!

Znajdziesz w nim mnóstwo przepisów na ekologiczne nawozy oraz opryski, przygotowywane na bazie prostych substancji dostępnych w każdym domu, a także z chwastów i ziół.

• Czasem wystarczy dodać do wody nieco sody oczyszczonej, octu lub szarego mydła aby w niecałą minutę przygotować doskonały oprysk przeciwko szkodnikom na roślinach;
• Jeśli masz w kuchni czosnek lub cebulę, w kilka chwil przygotujesz oprysk na choroby roślin;
• Wykorzystując niechciane chwasty możesz uzyskać ogromne ilości nawozu całkiem za darmo.

Ten e-book pokaże Ci jak pielęgnować ogród w sposób naturalny, jednocześnie oszczędzając czas i pieniądze :-)

Przeczytaj również:

Gnojówka, wywar, napar - ekologiczne środki ochrony roślin
Wiele roślin na działkach, w tym również powszechnie występujące chwasty, takie jak pokrzywa, mniszek lekarski czy skrzyp polny, możemy wykorzystać do samodzielnego przygotowania gnojówek i wywarów roślinnych, przydatnych do nawożenia i ochrony roślin. Dobre przykłady to wywar ze skrzypu na mączniaka czy gnojówka z pokrzyw na mszyce. Poznaj najlepsze przepisy na ekologiczne środki ochrony roślin i nawozy naturalne oraz dowiedz się jak je stosować. Więcej...

Domowe sposoby na mszyce
Naturalne domowe sposoby na mszyce to rozwiązanie dla wszystkich tych osób, które unikają stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Mszyce to uciążliwe i bardzo powszechne szkodniki. Występują w ogrodach ozdobnych, na warzywach, a nawet na kwiatach domowych. Mszyce wysysają soki z roślin, zanieczyszczają je spadzią i przenoszą groźne wirusy. Dlatego ważna jest szybka reakcja i zwalczenie mszyc, gdy tylko się pojawią. Więcej...

Opracowano na podstawie: H. Legutowska, Preparaty Roślinne, Wydawnictwo Działkowiec, Warszawa 2009, s. 6-9, 22-23. Fot. Cbaile19, zdjęcie dostępne na licencji CC0 1.0 (Public Domain), źródło: Wikimedia Commons.