Choroby i szkodniki azalii. Dlaczego liście azalii żółkną, brązowieją, schną i opadają?

Azalie to krzewy o pięknych kwiatach i atrakcyjnych liściach. Prezentują się wspaniale, dopóki nie zaatakują ich szkodniki lub choroby azalii. W wyniku ataku patogenów liście azalii żółkną, brązowieją, schną i opadają. Zobacz jak rozpoznać poszczególne choroby i szkodniki azalii na podstawie obserwowanych objawów, a także jak pomóc uszkodzonym roślinom. Polecamy najlepsze opryski na choroby azalii!

Choroby azalii: (1) fytoftoroza, (2) mączniak prawdziwy, (3) plamistość liści

Choroby grzybowe azalii

1. Fytoftoroza (Phytophthora cinnamomi, P. nicotianae var. nicotianae)

Fytoftoroza to jedna z najgroźniejszych chorób grzybowych azalii. Jej przyczyną są grzyby z rodzaju Phytophthora, które infekują korzenie włośnikowe, odpowiedzialne za pobieranie wody. Grzyb rozprzestrzenia się przez wodę i zakażoną glebę, a do rośliny dostaje się przez rany i uszkodzenia na korzeniach i w szyjce korzeniowej. Rozwojowi fytoftorozy sprzyjają wysoka wilgotność podłoża, zalegająca w podłożu woda oraz ciepła (temperatury pow. 20°C) i wilgotna pogoda.

Fytoftoroza na azalii objawia się poprzez więdnięcie wierzchołków pędów i blednięcie liści. Z czasem liście azalii brązowieją, zasychają i charakterystycznie łódeczkowato zwijają się wzdłuż nerwu głównego. Chore liście nie opadają, ale pozostają na pędach. Objawy choroby stopniowo rozprzestrzeniają się ku dołowi. Z czasem zamierają całe pędy i krzewy. Po wyciągnięciu rośliny z ziemi można zauważyć wyraźne rdzawoczerwone przebarwienia na szyjce korzeniowej oraz silną redukcję systemu korzeniowego.

Fytoftoroza jest bardzo trudna do zwalczenia, dlatego istotnym elementem pielęgnacji azalii jest profilaktyka. Rozwój choroby można ograniczyć stosując odpowiednie kwaśne podłoże dla rododendronów i ściółkę z kompostowanej kory sosnowej. Grzyby wywołujące tą chorobę są odporne na większość preparatów ochrony roślin.

Do zwalczania fytoftorozy na azalii wykorzystuje się środki biologiczne, na przykład preparat Biosept Active (5-10 ml/10 l wody) lub Polyversum WP (5 g/10 l wody). Jednak należy pamiętać, że są one skutecznie jedynie w początkowej fazie choroby. Silnie porażone krzewy należy wkopać i spalić, a ziemię w miejscu w którym rosły koniecznie odkazić, bo choroba może w niej przetrwać nawet kilkanaście lat.

Fytoftoroza - objawy, zwalczanie, opryski
W ogrodach objawy fytoftorozy najczęściej obserwowane są na rododendronach i iglakach. Choroba ta jest bardzo groźna dla roślin, dlatego warto dowiedzieć się jak rozpoznać objawy fytoftorozy oraz jak prowadzić zwalczanie fytoftorozy w ogrodzie. Więcej...

2. Mączniak prawdziwy azalii (Microsphaera penicillata)

Drugą groźną chorobą azalii jest mączniak prawdziwy. Rozwojowi choroby sprzyjają wilgotne i ciepłe powietrze, zbyt duże zagęszczenie roślin oraz przenawożenie azotem. Zarodniki grzyba rozprzestrzeniają się wraz z wiatrem i rozpryskującą wodą podczas opadów. Pierwsze objawy mączniaka prawdziwego na azalii pojawiają się w połowie lata.

Na liściach azalii pojawiają się początkowo niewielkie, nieregularne, białe plamy, pokryte mączystym nalotem. Tkanka w miejscach występowania nalotu przebarwia się na czerwono-brunatny kolor. Z czasem plamy rozprzestrzeniają się na całą blaszkę liściową oraz wierzchołki pędów. Porażone liście zaczynają zwijać się ku dołowi i opadać. Następnie pędy stopniowo czarnieją i zamierają. Rozwój chorych krzewów jest widocznie spowolniony.

Zarodniki grzyba wywołującego mączniaka prawdziwego zimują na opadłych liściach oraz w tkankach łodyg i pąkach krzewów. Dlatego jesienią należy grabić i usuwać wszystkie liście spod krzewów oraz usuwać i niszczyć porażone pędy roślin. Po zaobserwowaniu pierwszych objawów choroby na azalii krzewy należy opryskać preparatem ochronnym. Skuteczną ochroną są w/w preparaty wykorzystywane do zwalczania fytoftorozy (Biosept Active, Polyversum WP).

W warunkach sprzyjających rozwojowi mączniaka można stosować profilaktycznie naturalne preparaty z pokrzywy, skrzypu polnego lub krwawnika pospolitego.

Mączniak prawdziwy i rzekomy - zwalczanie
Wśród chorób, jakie zagrażają roślinom w naszych ogrodach i domach, są takie, które atakują tylko wybraną grupę roślin, ale też i takie, które są bardzo uniwersalne - atakują rośliny wszelkiego rodzaju, bez względu na to, czy rosną w sadzie, warzywniaku, ogrodzie ozdobnym czy na tarasie lub w mieszkaniu. Do tej drugiej grupy chorób niewątpliwie można zaliczyć mączniaka. Oto jak go rozpoznać i skutecznie zwalczać. Więcej...

3. Plamistość liści azalii (np. Septoria azalae, Cercospora handelii, Phyllostica cunninghamii, Pestalotia spp)

Inną często występującą chorobą azalii jest plamistość liści. Choroba ta może być wywoływana przez różne gatunki grzybów pasożytniczych. Rozwija się na krzewach rosnących w zbyt dużym zagęszczeniu, uniemożliwiającym prawidłową cyrkulację powietrza. Pojawieniu się choroby sprzyja dodatkowo moczenie liści podczas podlewania oraz dłuższe okresy deszczowej pogody.

Pierwsze objawy plamistości obserwuje się w drugiej połowie lata. Na młodych liściach azalii pojawiają się pojedyncze plamy, rozsiane na całej powierzchni blaszki liściowej. Mogą być one brązowe, czerwone lub brunatne, najczęściej z obwódką. Wyraźnie odznaczają się od zdrowej tkanki. Przy silnym porażeniu plamy zlewają się ze sobą i zajmują znaczną część powierzchni liści. Chore liście azalii powoli żółkną, zasychają i opadają z krzewów. Na dolnej stronie liści, w miejscu występowania plam, pojawia się nalot z grzybni i zarodniki grzyba.

Plamistość liści nie jest bardzo groźną chorobą azalii i stosunkowo łatwo ją zwalczyć. Bardzo ważne jest usuwanie i niszczenie wszystkich chorych liści. Aby wyleczyć chore azalie stosuje się opryski środkami ekologicznymi (np. Biosep Active ) lub w ostateczności chemicznymi (np. Topsin M 500 SC w dawce 15 ml środka w 10 l wody).

Dziury w liściach azalii wygryzione przez opuchlaki
Fot. depositphotos

Szkodniki azalii

1. Opuchlak truskawkowiec (Otiorhynchus sulcatus)

Najczęściej występującym szkodnikiem na krzewach azalii jest opuchlak truskawkowiec. Jest to niewielki chrząszcz, pojawiający się na azaliach w maju-czerwcu. Dorosłe chrząszcze w ciągu dnia chowają się pod resztkami roślin lub pod ziemią. Ze swoich kryjówek wychodzą nocą i żerując, wygryzają na brzegach liści azalii niewielkie półkoliste otwory i niszczą pąki. Znacznie większe szkody wyrządzają larwy opuchlaków, które uszkadzają korzenie i szyjkę korzeniową. Uszkodzone krzewy azalii więdną i zamierają, mimo odpowiedniej wilgotności podłoża.

Aby zwalczyć larwy opuchlaków, należy zastosować doglebowe środki biologiczne np. P-DRAKOL (10g preparatu rozpuścić w 2-5 litrach wody, co wystarczy na obszar 100m² uprawy).

Skutecznym sposobem walki z dorosłymi opuchlakami jest wyłapywanie w pułapki na owady. Rolę takich pułapek mogą pełnić stare deski lub puste, niepotrzebne naczynia, które rozkłada się pod azaliami. Szukające na noc schronienia chrząszcze skorzystają z takich kryjówek. Rano wystarczy ponieść deskę lub naczynie i wybrać z niego śpiące chrząszcze. Profilaktycznie lub w momencie zauważenia objawów żerowania opuchlaków na azalii można wykorzystać naturalne preparaty z wrotyczu. Takimi preparatami podlewa i opryskuje się zaatakowane azalie.

W przypadku dużej liczebności opuchlaków na azaliach może okazać się konieczna ochrona chemiczna. Do oprysku azalii wykorzystać można preparat Mospilan 20 SP (4 g środka rozpuszcza się w 10 litrach wody). Należy pamiętać, że opuchlaki żerują nocą, dlatego zabieg powinien być przeprowadzony późnym wieczorem. Oprysk trzeba powtórzyć po 7 dniach.

Opuchlaki - objawy, zwalczanie, opryski
W czasie sezonu wegetacyjnego w naszych ogrodach i na tarasach zauważyć możemy owalne dziury wygryzione w liściach. Ich sprawcami mogą być opuchlaki, chrząszcze żerujące na wielu różnych roślinach, najczęściej jednak na roślinach grubolistnych. Bardzo często opuchlaki można zaobserwować na cisach, azaliach i różanecznikach. Korzenie roślin mogą być zaś uszkadzane przez larwy tych chrząszczy. Jak sobie poradzić z tymi szkodnikami? Więcej...

2. Mszyca azaliowa (Illionoia azaleae)

Krzewy azalii często atakowane są również przez mszycę azaliową. Owady te pojawiają się na krzewach azalii na początku czerwca, żerując w koloniach po dolnej stronie liści na wierzchołkach pędów. Podczas żerowania owady wydalają dodatkowo rosę miodową, która pokrywa liście i staje się pożywką dla grzybów. W wyniku żerowania mszyc liście azalii ulegają deformacji oraz uszkodzone zostają pąki kwiatowe.

Zwalczanie mszycy azaliowej należy rozpocząć w momencie zauważenia pierwszych osobników na krzewach. W tym celu stosuje się wygodne w użyciu preparaty ochronne w postaci sprejów (gotowe do użycia) np. Karate Spray, Biochron spray na mszyce, Agricover Spray lub Emulpar Spray. 3 ostatnie to preparaty naturalne, nieszkodliwe dla środowiska. Jeżeli chcemy opryskać większą liczbę krzewów, warto sięgnąć po koncentrat do rozpuszczenia w wodzie. Jeśli ma być ekologicznie, wybierzmy Emulpar 940 EC, a jeśli chcemy mieć wysoką skuteczność oprysku i nie boimy się stosować chemii, warto sięgnąć np. po Karate Gold lub Mospilan 20 SP.

mgr inż. Agnieszka Lach

Przeczytaj również:

Skuteczny sposób na mszyce. Wystarczy czosnek i ocet!
Mszyce to bardzo uciążliwe i powszechnie występujące szkodniki roślin. Pojawiają się licznie co roku i są niewybredne - znajdziemy je zarówno na roślinach ozdobnych, warzywnych oraz owocowych. Poznaj skuteczny sposób na mszyce, dzięki któremu szybko pozbędziesz się tych szkodników. Więcej...

Dlaczego azalia ogrodowa nie kwitnie?
Poznaj 7 najważniejszych przyczyn, dlaczego azalia ogrodowa nie kwitnie oraz dowiedz się jak temu zaradzić, aby w pełni cieszyć się pięknem kwitnących azalii w swoim ogrodzie. Oto sprawdzone sposoby na brak kwitnienia azalii! Więcej...

Dlaczego żółkną i opadają liście rododendrona?
Żółknięcie i opadanie liści rododendrona jest często spotykanym zjawiskiem. Gdy coś takiego dopadnie nasze różaneczniki, zastanawiamy się jaka może być przyczyna. Zobacz dlaczego żółkną i opadają liście rododendrona. Oto sprawdzone sposoby jak pomóc różanecznikom z żółknącymi liśćmi! Więcej...

Opracowano na podstawie: G. Łabanowski, G. Soika, L. Orlikowski, A. Wojdyła, Pielęgnacja roślin ogrodowych. Choroby i szkodniki, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2011, str. 8-11 oraz informacje z etykiet środków ochrony roślin.