Epifilum - gatunki, uprawa, rozmnażanie

Epifilum z powodu pięknych kwiatów popularnie nazywane są kaktusami-orchideami. Znanych jest około 20 gatunków tych niezwykłych, pozbawionych cierni epifitycznych kaktusów, rosnących w koronach drzew lasów tropikalnych. Poznaj najciekawsze gatunki epifilum i zaproś je do swojego domu. Podpowiadamy jak wygląda uprawa epifilum w doniczce oraz jak rozmnożyć epifilum w warunkach domowych. Oto wszystko co musisz wiedzieć o tych niesamowitych kaktusach!

Epifilum ostropłatkowe - Epiphyllum oxypetalum
Fot. pixabay

Epifilum - charakterystyka i popularne gatunki

Epifilum (Epiphyllum sp.) to majestatyczne kaktusy epifityczne pochodzące z tropikalnych lasów Ameryki. W naturalnym środowisku rosną w rozwidleniach gałęzi drzew, żywiąc się rozkładającą się materią organiczną. Rośliny tworzą długie, przewieszające się, płaskie, karbowane pędy, pozbawione liści i kolców (kolce występują tylko na młodych pędach). Pędy te do złudzenia przypominają liście. Epifilum bardzo dobrze rosną w warunkach mieszkaniowych, a szczególnie ich mieszańce nazywane fylokaktusami.

Obecnie epifilum na nowo znajdują swoich licznych zwolenników, a w kwiaciarniach i centrach ogrodniczych możemy znaleźć ciekawe gatunki epifilum o zaskakujących kształtach pędów:

Epiphyllum oxypetalum - czyli epifilum ostropłatkowe, wytwarza gęstą kępę wzniesionych pędów. Osiągają one około 80 cm długości i gdy są już naprawdę długie, malowniczo się przewieszają. Największą ozdobą tej rośliny są niewiarygodne kwiaty, które otwierają się nocą.

Kwiat epifilum ostropłatkowego
Fot. ©Agnieszka Lach

Dzięki temu gatunek ten zyskał potoczną nazwę królowa jednej nocy, choć to nie do końca prawda, gdyż w chłodnym pokoju kwiaty mogą się utrzymać na roślinie nawet kilka dni. Ten gatunek epifilum pod troskliwą opieką czasami zakwita dwa razy w roku - latem i zimą.

Epiphyllum anguliger - nazywane kaktusem zygzakiem, to gatunek o bardzo ciekawym kształcie pędów. Głębokie wcięcia na brzegach pędów są rozmieszczone w taki sposób, że mają one kształt zygzaków

Kaktus zygzak - Epiphyllum anguliger
Fot. ©Agnieszka Lach

Epiphyllum quatemalense monstrose - to kaktus o zaskakującym kształcie. Posiada silnie skręcone, spiralne, zakrzywione łodygi o jasnozielonym kolorze. Taki kształt pędów pomaga roślinie pozyskać jak największą ilość światła i wilgoci.

Epiphyllum ackermannii - tworzy olbrzymie, efektowne, intensywnie czerwone kwiaty. Dziś już rzadko spotykany i często mylony z mieszańcem epifilum, który otrzymał tą samą nazwę.

Epifilum - uprawa i pielęgnacja

Kaktusy epifilum nie lubią pełnego słońca. Wolą stanowiska ciepłe (min. 15°C), ale półcieniste lub o silnie rozproszonym świetle. Latem epifilum można uprawiać w cienistym zakątku ogrodu lub na ocienionym balkonie. Zbyt silne słońce powoduje blednięcie, przebarwienia oraz rozległe poparzenia pędów. Jednak zimą, w okresie kwitnienia, rośliny potrzebują pełnego oświetlenia.

Ziemia do uprawy epifilum powinna być lekka, porowata, bogata w próchnicę i kwaśna (pH 4 - 4,5). Najlepsza jest mieszanka ziemi liściowej z domieszką gliny, włóknistego torfu i rozdrobnionej kory (1:1:1,5), która sprawia, że podłoże jest bardziej przewiewne i przepuszczalne, a tym samym swoją konsystencją bardzo zbliżone do naturalnego. Korę można zastąpić perlitem lub pokruszoną cegłą. Użyć można także podłoża do uprawy storczyków, które trzeba wymieszać z ziemią uniwersalną (1:1).

Epifilum wymaga dość częstego podlewania, co najmniej 1 raz w tygodniu. Rośliny nawadnia się w momencie, gdy górna warstwa podłoża zaczyna przesychać. Epifilum należy podlewać często, ale małymi dawkami wody. Aby nie przesadzić w wilgotnością podłoża, można je zraszać zamiast podlewać. Długie okresy suszy uniemożliwiają zawiązywanie pąków kwiatowych oraz wywołują inne zaburzenia fizjologiczne. Woda używana do podlewania epifilum powinna być pozbawiona wapnia i zawsze w temperaturze pokojowej. Najlepiej zatem stosować wodę odstałą.

Epiphyllum laui
Fot. IMtheEyeInTheSky, CC0, Wikimedia Commons

Rośliny wytwarzają na pędach niepozorne, cienkie korzenie powietrzne, które pomagają im pozyskiwać wilgoć z otoczenia. Dlatego oprócz tradycyjnego podlewania, epifilum należy dodatkowo zamgławiać i zapewnić im wysoką wilgotność powietrza.

Epifilum mają dość wysokie wymagania pokarmowe i w okresie wegetacyjnym wymagają częstego nawożenia. Aby nie zaszkodzić roślinom, do nawożenia epifilum należy stosować nawozy naturalne np. płynny biohumus lub granulowany obornik. Nawożenie wstrzymuje się jesienią. Ponawiamy je w lutym, kiedy rośliny ponownie rozpoczynają wzrost i zaczynają tworzyć pąki kwiatowe. Dokarmianie roślin rozpoczynamy spryskując ich pędy co drugi tydzień silnie rozcieńczonymi w wodzie nawozami.

Do uprawy epifilum najlepiej nadają się podwieszane kosze, które stosuje się niekiedy do uprawy epifitycznych storczyków. Rośliny można uprawiać również w tradycyjnych doniczkach produkcyjnych, w ściankach których wycina się podłużne otwory. Epifilum doskonale nadają się do uprawy techniką kokedama (w kulce z mchu). Rośliny przesadza się co 2-3 lata do większego pojemnika, najlepiej w sierpniu lub tuż po zakończonym kwitnieniu.

Epifilum - pielęgnacja w okresie kwitnienia

Kwitnienie epifilum wywoływane jest okresem spoczynku, który powinien trwać około 2 miesiące. Aby wprowadzić rośliny w stan uśpienia, przenosi się je w chłodne (8-12°C) i jasne miejsce oraz ogranicza podlewanie - rośliny podlewa się delikatnie, dbając jednak, aby podłoże całkowicie nie przesychało.

Gdy zaczynają formować się pierwsze pąki kwiatowe, należy podnieść temperaturę w pomieszczeniu zimowania roślin do około. 18°C i zapewnić jak najwięcej światła słonecznego. W tym czasie również stopniowo zwiększamy częstotliwość i obfitość podlewania oraz zaczynamy dokarmiać rośliny. Należy pamiętać również o utrzymywaniu wokół roślin wysokiej temperatury powietrza. W okresie tworzenia się pąków kwiatowych roślin nie wolno przestawiać z miejsca na miejsce, ponieważ może dojść do zrzucenia wszystkich pąków.

Sadzonka epifilum
Fot. ©Agnieszka Lach

Epifilum - rozmnażanie

Epifilum rozmnaża się niezwykle łatwo przez sadzonki pędowe. Pobiera się je późna wiosną lub późnym latem, odcinając ukośnie w pobliżu najcieńszego miejsca łodygi, która powinna mieć długość minimum 10 cm. Pobrane sadzonki układa się na płasko i pozostawia na 10-14 dni w chłodnym, suchym i ocienionym miejscu, aby rany po cięciu całkowicie zaschły. Po tym czasie sadzonki delikatnie wtyka się w luźne podłoże i uprawia w płytkich i szerokich doniczkach. W trakcie ukorzeniania sadzonek podłoże powinno być stale lekko wilgotne. Okres ukorzeniania sadzonek epifilum może trwać nawet kilka miesięcy.

Wyrastający nowy pęd to znak, że epifilum się ukorzeniło
Fot. ©Agnieszka Lach

O tym, że rozmnażanie zakończyło się sukcesem świadczy wyrastanie w pobliżu sadzonki młodego pędu (fot. powyżej). Wówczas sadzonki można przesadzić do oddzielnych doniczek.



mgr inż. Agnieszka Lach

Opracowano na podstawie: S. Hinz, M. Abramowicz, Uprawa kaktusów, Wyd. Glob, Szczecin 1985, str. 142-143; Z. Fleischer, B. Schutz, Kaktusy, PWRiL, Warszawa 1978, str. 181-192; D. Metera, Kwiaty w domu, Prószyński i S-ka, Warszawa 1992, str. 57; T. Hewitt, Kaktusy i inne sukulenty, Wydawnictwo Wiedza i Życie, Warszawa 1999, str. 72-73.

Przeczytaj także:

Jak dbać o kaktusy doniczkowe? Uprawa kaktusów w domu
Aby uprawa kaktusów w domu przyniosła nam wiele satysfakcji, warto bliżej poznać specyficzne wymagania kaktusów i uwzględnić różnice pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Zobacz jak dbać o kaktusy doniczkowe aby zdrowo rosły i pięknie kwitły! Więcej...

Podlewanie kaktusów. Jak często podlewać kaktusy?
Niewłaściwe podlewanie kaktusów to najczęstsza przyczyna ich utraty. Założenie, że wywodzące się z półpustynnych terenów kaktusy nie potrzebują zbyt wiele wody do życia jest błędne! Podczas podlewania kaktusów trzeba trzymać się kilku podstawowych zasad. Więcej...

Choroby kaktusów. Dlaczego kaktus usycha, marszczy się i gnije?
Gdy kaktus usycha, więdnie, gnije lub przebarwia się, jest to znak, że mamy do czynienia z chorobą o podłożu fizjologicznym, bakteryjnym lub grzybowym. Warunkiem skutecznego zwalczania chorób kaktusów jest ich wczesne rozpoznanie i zastosowanie właściwego leczenia. Poznaj najczęściej występujące choroby kaktusów. Więcej...