Dlaczego czereśnie gniją na drzewie?

Gnicie owoców czereśni na drzewie to dość często spotykane zjawisko. Czereśnie, zamiast dojrzewać, gniją jeszcze na drzewie. Przyczyną mogą być szkodniki uszkadzające skórkę owocu, choroby oraz uszkodzenia spowodowane przez mróz. Wyjaśniamy dlaczego czereśnie gniją na drzewie oraz jak sobie z tym poradzić. Poznaj sprawdzone sposoby na zdrowe owoce czereśni!

Gnicie owoców czereśni na drzewie
Fot. depositphotos

Czereśnie gniją na drzewie z powodu choroby grzybowej

Czereśnia (Prunus avium) bywa porażana aż przez 40 chorób grzybowych, z których najgroźniejszą jest brunatna zgnilizna drzew pestkowych, zwana też moniliozą. Atak tej choroby to najczęściej spotykana przyczyna gnicia owoców czereśni na drzewie.

Brunatną zgniliznę owoców czereśni wywołuje grzyb paciornica pestkowcowa (Monilia laxa), który poraża różne drzewa pestkowe, ale najczęściej czereśnie i wiśnie. Porażone kwiaty bardzo szybko czernieją i opadają, liście więdną i zasychają, a pędy zamierają. Owoce czereśni infekowane są najwcześniej w fazie dojrzewania, najpierw gniją, by następnie wysychać. Zmumifikowane owoce mogą pozostawać na drzewach aż do kolejnej wiosny, ale znaczna ich część spada na ziemię i gnije. Chore owoce i porażone pędy stają się miejscem zimowania zarodników grzyba.

Zwalczanie tej groźnej choroby czereśni powinno się rozpoczynać od bezwzględnego przestrzegania zasad higieny i niszczenia źródeł infekcji, w tym usuwania na bieżąco gnijących owoców aby nie pozostawały na drzewie lub opadłe pod nim. Konieczne jest też wykonywanie oprysków grzybobójczych preparatami Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC, Switch 62.5 WG lub Score 250 EC. W początkowych fazach choroby pomocne będą też opryski naturalne, takie jak: wywar ze skrzypu polnego, (stosuje się w rozcieńczeniu z wodą w stosunku 1:4), wyciąg z krwawnika pospolitego (rozcieńczyć 1:10) oraz wywar lub napar chrzanu (stosuje się bez rozcieńczania).

Opryski czereśni wykonujemy zapobiegawczo wiosną, w okresie białego pąka kwiatowego oraz w pełni kwitnienia czereśni. W późniejszym czasie pozostaje już tylko usuwanie zainfekowanych owoców.

Czereśnie gniją na drzewie z powodu uszkodzenia skórki owocu

Delikatna skórka czereśni łatwo ulega uszkodzeniom spowodowanym przez deszcz, owady oraz ptaki.

Gdy owoce czereśni powiększają swoją objętość skórka owocu staje się cieńsza i delikatniejsza przez co łatwo tworzą się na niej mikropęknięcia. Podczas długotrwałych opadów wnika przez nie woda, sprawiając, że owoce coraz bardziej pęcznieją, a w efekcie pękają. Woda dostaje się także do wnętrza owocu przez szypułkę, gdy drzewo próbuje uzupełnić braki wody po długotrwałej suszy.

Przez popękaną skórkę z łatwością do owoców czereśni wnikają grzyby powodujące ich gnicie. Dlatego tak ważne jest zapobieganie powstawaniu pęknięć na skórce owoców czereśni.

Ciekawym środkiem przeciw pękaniu owoców czereśni jest Help Plant CA. Po wykształceniu zawiązków owoców opryskujemy drzewa 4-8 krotnie co 7-10 dni. W ten sposób zabezpieczymy owoce przed pojawieniem się uszkodzeń będących miejscem wnikania zarodników grzyba do wnętrza owocu.

Podobne działanie ma Lecitec. Lecytyna zawarta w tym preparacie poprawia wybarwienie owoców, chroni przed pękaniem skórki i wnikaniem chorobotwórczych grzybów. Wykonuje się od 2-3 oprysków tym preparatem w sezonie, co 7-10 dni.

Czereśnie są porażane przez szkodniki, które uszkadzają delikatne owoce, żerując w ich wnętrzu. Do szczególnie niebezpiecznych należą: nasionnica trześniówka i kwieciak pestkowiec. Żółte tablice lepowe, pułapki feromonowe oraz opryski preparatami, takimi jak Mospilan 20 SP pomogą w pozbyciu tych szkodników.

Czereśnie stanowią przysmak wielu ptaków. Najskuteczniej jest osłonić drzewka agrowłónikną lub specjalną siatką przeciwko ptakom. Funkcję ochronną będzie mogła spełnić nawet niepotrzebna już firanka. Można także w sąsiedztwie czereśni posadzić gatunki, których owoce odciągną uwagę ptaków od czereśni. Taki ptasi przysmak stanowią owoce cisu, dzikiego bzu czy morwy.

Czereśnie gniją na drzewie z powodu przymrozków

Czereśnia jest wrażliwa na mróz nie tylko zimą, ale także wiosną. Wcześnie rozpoczyna kwitnienie, już nawet w drugiej połowie kwietnia i spadki temperatury poniżej 0°C mogą powodować uszkodzenia drzew i ogromne straty owoców. Skutki wystąpienia przymrozków przypominają objawy brunatnej zgnilizny - uszkodzenia wewnątrz pąków kwiatowych, przemarznięcie rozwiniętych kwiatów oraz pędów. Drzewa o uszkodzonym przez mróz i osłabionym systemie korzeniowy oraz popękanej korze są często porażane przez choroby powodujące gnicie owoców na drzewie.

Aby drzewa czereśni nie przemarzały już jesienią należy zadbać o właściwe nawożenie i nie zapomnieć o dokarmianiu drzew czereśniowych azotem, potasem i cynkiem, wzmacniając w ten sposób odporność ich na mróz. Wokół drzew czereśniowych warto utrzymywać glebę wolną od wszelkich roślin, żeby mogła się szybko nagrzewać. Gdy temperatura powietrza spada do poziomu 0°C zabezpieczmy całe drzewka przed mrozem - pień matami słomianymi, jutą, papierem falistym, natomiast koronę agrowłókniną.

Warto także przed nadejściem przymrozków zastosować środki łagodzące skutki spadków temperatury takie jak Frostex czy Help. Preparaty te zagęszczają soki komórkowe w roślinie, sprawiając, że stają się one mniej podatne na zamarzanie. W ten sposób można ograniczyć uszkodzenia drzew spowodowane przez kryształki lodu powstające podczas przymrozków.

W sprzedaży znajdują się także nawozy biostymulujące, które chronią rośliny przed stresem spowodowanym przymrozkami oraz przyspieszają regenerację uszkodzonych tkanek. Do popularnych należą między innymi: Aminoplant, Algex, Activ Start Sady NPK czy Activ Cynkowo-Manganowy Sady. W uprawach amatorskich dobre wyniki przynosi opryskiwanie drzew osłabionych przez przymrozki preparatem Improver.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. A. Łukawska, R. Binkiewicz, Czereśnie a przymrozki w Czereśnia 1/2020, s. 20-23;
2. H. Masternak, K. Wiech, Jaki szkodnik jaka choroba, Krajowa Rada Polskiego Związku Działkowców, Warszawa 1994, s. 29;
3. K. Wiech, Przyczyny gnicia i robaczywienia w Działkowiec 6/2011 s. 66.

Przeczytaj również:

Czereśnia - odmiany na działkę, uprawa, choroby
Czereśnia to jedno z najczęściej uprawianych drzew owocowych w ogrodach przydomowych i działkowych. Zobacz jak wygląda uprawa czereśni oraz wybierz najlepsze odmiany czereśni, które niezawodnie plonują. Więcej...

Cięcie czereśni. Jak i kiedy przycinać czereśnie?
Prawidłowe cięcie czereśni ma ogromny wpływ na utrzymanie zdrowego wzrostu drzewa i obfitego plonowania. Zobacz jak i kiedy przycinać drzewa czereśni. Więcej...

Jak usunąć robaki z czereśni i czy takie owoce można jeść?
Na robaki w czereśniach możemy się natknąć najczęściej w owocach zbieranych w drugiej połowie czerwca lub później. Ich pojawianiu się zapobiegają opryski środkami owadobójczymi. Ale jeśli nie pryskaliśmy drzewek, to jest jeszcze szansa aby usunąć robaki z już zebranych owoców. Więcej...