Zanokcica gniazdowa - pielęgnacja, rozmnażanie, choroby

Zanokcica gniazdowa to atrakcyjna paproć doniczkowa, która doda tropikalnego akcentu każdemu wnętrzu. Nadaje się do uprawy całorocznej w mieszkaniu i nie wymaga zimowego okresu spoczynku. Zobacz jak wygląda prawidłowa pielęgnacja zanokcicy gniazdowej uprawianej w doniczce. Zdradzamy sprawdzone sposoby na rozmnażanie zanokcicy oraz podpowiadamy jakie choroby i szkodniki mogą sprawiać problemy.

Zanokcica gniazdowa - Asplenium nidus
Fot. depositphotos

Zanokcica gniazdowa - opis wyglądu

Zanokcica gniazdowa (Asplenium nidus) to tropikalna paproć należąca do rodziny zanokcicowatych (Aspleniaceaea) występująca naturalnie w Indiach i Australii. W tropikalnych, wilgotnych lasach można ją dostrzec rosnącą wysoko w koronach drzew. Odkryto około 650 gatunków Asplenium, ale tylko kilka z nich jest uprawianych w domach. Jednym z gatunków doskonale przystosowanych do uprawy doniczkowej, dobrze czującym się w naszych mieszkaniach jest właśnie Asplenium nidus.

Zanokcica gniazdowa to średniej wielkości paproć wyróżniająca się szerokimi, lancetowatym liśćmi o falistym brzegu, które osiągają od 50 do 60 cm długości. Młode liście wyrastają ze środka rozety, przez co paproć przypomina kształtem ptasie gniazdo. Błyszczące, zielone liście mają wyraźny nerw główny, który po spodniej stronie blaszki liściowej jest wypukły i ciemno zabarwiony.

Zanokcica jest roślina wieloletnią i hodowana w doniczce może żyć 4-10 lat. Opieka nad nią nie jest skomplikowana, dlatego jest ona idealną paprocią dla początkujących hodowców roślin.

Zanokcica gniazdowa - Asplenium nidus
Fot. depositphotos

Zanokcica gniazdowa - uprawa i pielęgnacja

Aby zanokcica gniazdowa dobrze się rozwijała należy jej zapewnić warunki podobne do tych, jakie ma w naturze. Przede wszystkim nie wolno narażać rośliny na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Ostre, bezpośrednie światło może popalić jej liście. Najlepszym miejscem dla zanokcicy będzie sąsiedztwo okna wychodzącego na wschód lub na północ. Ocienione stanowisko zaspokoi potrzeby tej paproci.

Uwaga!
Wietrząc pomieszczenie pamiętaj, aby chronić swoją roślinę przed zimnym powietrzem oraz przeciągami.

Zanokcica gniazdowa - temperatura i wilgotność powietrza

Optymalna temperatura dla zanokcicy nie powinna być zbyt wysoka, najlepiej by zawierała się w przedziale 18-21°C. Jednym z najlepszych miejsc do umieszczenia zanokcicy jest kuchnia oraz widna łazienka, gdzie panują odpowiednie dla niej ciepło oraz wilgotność. Aby zapewnić roślinie odpowiednią wilgotność powietrza można umieścić w pobliżu nawilżacz powietrza lub ustawić doniczkę na tacy wypełnionej kamykami i wodą. Należy przy tym dopilnować, żeby dno doniczki nie dotykało wody, ponieważ może to doprowadzić do zgnilizny korzeni. Zanokcica dobrze reaguje na częste zraszanie miękką, odstała wodą.

Uwaga!
Nie dotykaj młodych liści zanokcicy, które są bardzo delikatne i pod wpływem zaledwie zwykłego dotyku ulegają uszkodzeniu lub deformacji.

Zanokcica gniazdowa - podlewanie

Paproć zanikcica gniazdowa preferuje stałą wilgotność gleby, ale nie radzi sobie z jej przelaniem. Dlatego najlepiej podlewać roślinę, gdy wierzchnia warstwa gleby przeschnie na 1-2 cm. Należy unikać moczenia roślin oraz wlewania wody do środka rozety, ponieważ sprzyja to gniciu liści oraz rozwojowi chorób.

Zanokcica gniazdowa - nawożenie

W trakcie sezonu wegetacyjnego, w okresie od kwietnia do września, korzystnie jest nawozić zanokcicę co 1-2 tygodnie stosując nawozy mineralne na zmianę z nawozami organicznymi. Nawozy organiczne stosujemy zgodnie z zaleceniami producenta, natomiast nawozy mineralne rozcieńczamy stosując ½ lub nawet ¼ zalecanej dawki. Zimą nie zaprzestajemy nawożenia, jednak zmniejszamy jego częstotliwość do jednego razu w miesiącu.

Zanokcica gniazdowa - przycinanie i przesadzanie

Zanokcica dobrze reaguje na przycinanie liści. Dzięki cięciu paproć nie tylko lepiej wygląda, ale też intensywniej wypuszcza nowe liście. Najstarsze liście, co 2-3 lata, wycinamy bezpośrednio u podstawy rozety.

Zanokcica dość szybko się rozrasta. Jeśli chcesz ograniczyć jej wzrost, umieść roślinę w niewielkiej doniczce i nie przesadzaj jej częściej niż raz na 2 lata.

Zanokcica gniazdowa - Asplenium nidus
Fot. depositphotos

Zanokcica gniazdowa - rozmnażanie

W warunkach domowych nie zaleca się samodzielnego rozmnażania zanokcicy. Jeśli jednak chcesz spróbować pozyskać nowe rośliny, wykorzystaj w tym celu nasiona tej paproci.

Nasiona zanokcicy gniazdowej zlokalizowane są na spodniej stronie liści. Aby je pozyskać, należy ściąć liść i umieścić go na kilka dni w papierowej torbie. Gdy nasiona odpadną, umieszczamy je na warstwie mchu torfowca, który musi być stale wilgotny. Pojemnik z mchem osłaniamy szkłem lub folią i ustawiamy w ciepłym, ocienionym miejscu. Nasiona powinny wykiełkować w ciągu kilku tygodni.

Uzyskane sadzonki zanokcicy sadzimy do pojedynczych doniczek z grubą warstwą drenażu na dnie. Jako warstwę drenażową warto wykorzystać keramzyt. Ziemia dla zanokcicy gniazdowej musi być lekka, przewiewna i próchnicza, o kwaśnym odczynie (pH 4,5-5,5). Do tego celu doskonale nada się uniwersalna ziemia do roślin doniczkowych z dodatkiem rozdrobnionej kory lub perlitu w proporcji 2:1.

Zanokcica gniazdowa - choroby

Zanokcica gniazdowa jest rzadko porażana przez choroby infekcyjne, a problemy z jej zdrowotnością wynikają głównie z niewłaściwej pielęgnacji. Oto najczęściej spotykane problemy w uprawie zanokcicy.

Dlaczego zanokcica gniazdowa usycha?

Jeśli liście rośliny czernieją, zwijają się na brzegach i usychają winna jest najczęściej zbyt wysoka temperatura oraz za niska wilgotność powietrza. W takiej sytuacji należy obniżyć temperaturę w pomieszczeniu oraz zwiększyć wilgotność powietrza za pomocą nawilżacza. Pomaga również zraszanie liści odstałą wodą o temperaturze pokojowej.

Dlaczego zanokcica gniazdowa żółknie?

Zbyt duża ilość bezpośredniego światła lub też przenawożenie mogą sprawić, że liście paproci zaczną żółknąć. W takiej sytuacji odsuń paproć od okna lub przesłoń je gęstą firanką. Zaprzestań na kilka tygodni nawożenia i pamiętaj, żeby nawozy mineralne zawsze stosować rozcieńczone.

Dlaczego zanokcica gniazdowa ma brązowe plamy?

Zimne przeciągi oraz zbyt niska temperatura w pomieszczeniu sprzyjają pojawianiu się na liściach ciemnych, brązowych plam. Nie narażaj roślin na przeciągi, odsuń od drzwi oraz nie dopuszczaj do spadku temperatury w pomieszczeniu poniżej 18°C.

Dlaczego liście zanokcicy gniazdowej stają się jasne i matowe?

Liście tracące intensywną barwę oraz połysk świadczą o zbyt silnym nasłonecznieniu. Przenieś doniczkę z paprocią w bardziej osłonięte miejsce i zadbaj, by docierające do niej światło było zawsze rozproszone.

Choroby infekcyjne oraz szkodniki

Młode liście paproci mogą być porażane przez szarą pleśń. Ta choroba grzybowa objawia się w postaci brązowych plam na powierzchni, na których pojawia się szary nalot zarodników grzyba.

Brązowe, gnijące plamy u podstawy liści są objawem rizoktoniozy. Chorobie sprzyja niska temperatura oraz zbyt częste podlewanie.

W walce z chorobami grzybowymi pomoże naturalny i bezpieczny w stosowaniu preparat Biosept Active Spray.

Przyczyną złej kondycji roślin mogą być także szkodniki roślin doniczkowych, zwłaszcza tarczniki i wełnowce. Do ich zwalczania w mieszkaniach najlepiej wykorzystać: Spruzit Spray na szkodniki AL, Polysect Długo Działający Hobby lub Substral Multi-insekt. Wszystkie te preparaty występują w postaci gotowego do użycia sprayu i można je bezpiecznie używać w mieszkaniu.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Choroby i szkodniki paproci doniczkowych
• Rośliny doniczkowe o zielonych liściach
• Kwiaty doniczkowe, które lubią cień i nie potrzebują dużo światła
• Rośliny doniczkowe wilgociolubne
• Flebodium złociste - uprawa, pielęgnacja, rozmnażanie

Opracowano na podstawie:
1. F. Bechthold, Rośliny doniczkowe, Świat Książki, Warszawa 1998, s. 80;
2. J. Courtier, G. Clarke, Kwiaty w domu, Reader's Digest, Warszawa 1998, s. 43;
3. E. Wojtowicz, Roślinny Patrol, Otwarte, Kraków 2018, s. 217.