Chrzan - właściwości, sadzenie, uprawa na działce

Chrzan to znana przyprawa do wielu potraw, szczególnie mięs. Można spożywać tarty korzeń chrzanu oraz jego liście. Właściwości chrzanu są wykorzystywane też w medycynie i kosmetyce. Warto zainteresować się tym warzywem, gdyż uprawa chrzanu na działce jest dość łatwa, a sadzenie chrzanu przeprowadza się wiosną - w typowym terminie rozpoczynania prac w ogrodzie. Zobacz jak uzyskać smaczne i zdrowe korzenie oraz liście chrzanu z własnej upawy!

Chrzan posiada cenne właściwości smakowe i lecznicze

Chrzan - właściwości

Chrzan należy do rodziny kapustowatych. Jest rośliną występującą na całym obszarze Polski. Jednak w większości uważany jest za chwast. Naturalnie możemy go spotkać na nieużytkach i łąkach poznając go po długich, zielonych liściach. Kwiaty ma białe, zebrane w grona. Kwitnie od lipca. Korzenie chrzanu używane są jako przyprawa i są wykorzystywane w wielu krajach na świecie. Skąd taka ich popularność?

Chrzan ma właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze. Zwiększa odporność organizmu. Poza tym ma dużo witaminy C oraz zawiera witaminę B1, B2, B6. Zawiera też kwas foliowy, dużo żelaza, fosforu, potasu, magnezu i wapnia.

Odpowiednio stosowany korzeń chrzanu może pomagać w chorobach dróg moczowych, reumatyzmie, grypie i przeziębieniu. Stwierdzono również pozytywny wpływ na zdrowie osób chorujących na cukrzycę i szkorbut. Pomaga zwalczyć ból głowy, opuchlizny, nieżyt nosa. Wzmaga apetyt oraz pracę pęcherzyka żółciowego.

Chrzan jest ostry w smaku. W kuchni możemy dodawać chrzan do surówek, pieczeni lub sosów.

Właściwości chrzanu są też wykorzystywane w kosmetyce, przy usuwaniu przebarwień skórnych.

Sadzenie chrzanu

Gdzie posadzić chrzan?
Chrzan jest rośliną wieloletnią, dlatego miejsce musi być odpowiednio dobrane. Stanowisko dla rośliny wybieramy półcieniste. W palącym słońcu korzenie dostają żółtych plam. Gleba powinna być żyzna, głęboko uprawiona, zasobna w próchnicę i wilgotna. Odczyn pH gleby od 5,5- 6,5. Chrzan jest wrażliwy na silnie kwaśny odczyn gleby.

Chrzan - termin sadzenia
Korzeń chrzanu musi być posadzony od razu po zakupieniu. Ewentualnie do 2 dni może być przechowywany w zimnym pomieszczeniu lub lodówce. Odpowiednim terminem na sadzenie chrzanu jest wiosna tuż po rozmarznięciu gleby. Można sadzić go również jesienią, podobnie jak cebulę lub czosnek.

Jak sadzić chrzan?
Po wykopaniu dołka i wypełnieniu go żyznym kompostem umieszczamy w nim korzeń chrzanu. Przed sadzeniem, szmatką ścieramy paki i drobne korzenie, aby roślina nie wypuszczała zbędnych pędów i korzeni. Dzięki takiemu zabiegowi wyrosną mocne korzenie główne. Korzeń sadzimy ukośnie tak by górna część korzenia znajdowała się około 3 cm pod ziemią. Po zasadzeniu obficie podlewamy miejsce sadzenia chrzanu. Gdy zaczną pojawiać się pierwsze młode liście roślinę lekko cieniujemy w dni słoneczne by przyzwyczaiła się do nowego stanowiska.

Uprawa chrzanu na działce

Chrzan jest rośliną wieloletnią i wymaga doglądania co jakiś czas. Jest rośliną szybko rosnącą i odporną na mróz. Nie wymaga okrywania. Głęboko się korzeni. Dorodne liście możemy mieć już w drugim roku po posadzeniu. Aby były soczyście zielone rośliny muszą być nawożone. W okresie wzrostu chrzanu należy zasilić go raz lub dwa razy nawozem azotowym. Może być to np. saletra amonowa. W czasie suszy niezbędne jest podlewanie i odchwaszczanie. Gdy chrzan ma stale wilgotną glebę jego korzenie i liście są większe i lepsze w smaku.

Chrzan - zbiór i zastosowanie

Liście chrzanu przed spożyciem należy umyć w letniej wodzie by pozbyć się możliwie występujących bakterii i brudu. Jeżeli nastawiamy się na konsumowanie korzeni chrzanu, pamiętajmy by korzenie zbierać z roślin młodych. Korzenie starych roślin są często twarde i łykowate.

Korzenie chrzanu zbieramy jesienią, gdy liście zaczynają żółknąć. Przeprowadzając zbiór chrzanu starajmy się wykopać dokładnie wszystkie korzenie. Chrzan odrasta nawet z najmniejszych fragmentów korzeni. Odrosty mogą stać się uciążliwym utrapieniem na zagonie. Ale to też okazja aby powiększyć swoją uprawę chrzanu. Z pozostałych fragmentów korzeni można bowiem wykonać wiele sadzonek.

Uwaga - z zagonu należy bardzo starannie wykopać wszystkie korzenie chrzanu, gdyż nawet z ich resztek roślina bardzo łatwo się rozmnaża, często stając się na działce uciążliwym chwastem.

Chrzan - rozmnażanie

Rozmnażanie chrzanu jest bardzo łatwe. Podczas zbioru korzeni chrzanu jesienią, od korzenia głównego oddzielamy korzenie boczne o grubości około 1 cm i przycinamy je do długości 30 cm. Z tak przyciętych korzeni możemy uzyskać do 3 nowych sadzonek. Aby nie pomylić sobie góry i dołu sadzonki, warto część górną ciąć równo a dolną ukośnie. Tak przygotowane sadzonki dołujemy przez zimę w piwnicy w wilgotnym piasku i przechowujemy do połowy marca, kiedy to będzie można posadzić je na grządce.

inż. architekt krajobrazu Piotr Moliński

Przeczytaj również:

Jak przechowywać korzenie chrzanu
Chrzan, a szczególnie jego korzeń, to popularna przyprawa, ceniona w wielu kuchniach świata. Przechowywanie korzeni chrzanu nie jest trudne. Jeżeli mamy ich nadmiar lub chcemy wiosną mieć dużo sadzonek chrzanu, możemy korzenie chrzanu bez problemu przechować do wiosny. Zobacz jak przechowywać korzenie chrzanu aby zachowały świeżość i nadawały się do dalszej uprawy. Więcej...

Topinambur, słonecznik bulwiasty - uprawa, właściwości, przepisy
Topinambur, inaczej słonecznik bulwiasty, może być traktowany zarówno jako roślina uprawna jak i ozdobna. W naszym klimacie topinambur bardzo dobrze rośnie. Wytwarza pożywne bulwy podziemne, które są nie tylko smaczne ale i zdrowe. Oto jak wygląda uprawa topinamburu w Polsce oraz właściwości, zastosowanie i przepisy na dania z topinamburu. Więcej...

Cebula szalotka - uprawa, zastosowanie
Szalotka to cebula gniazdowa, tworząca gniazdo podłużnie-jajowatych drobnych cebul potomnych, z których można ją rozmnażać wegetatywnie. W Europie największymi jej producentami są: Francja, Włochy, Belgia i Holandia. W Polsce jest uprawiana głównie amatorsko, w ogrodach działkowych i przydomowych. Warta zainteresowania, gdyż posiada liczne walory smakowe, zdrowotne i doskonale się sprawdza w uprawie amatorskiej. Więcej...

Fot. depositphotos