Storczyk Katleja. Uprawa w domu

Katleja to storczyk o pięknych, często pachnących kwiatach, który może być z powodzeniem uprawiany w domu. Jednak tylko zapewnienie odpowiednich warunków uprawy będzie gwarancją kwitnienia i zdrowego rozwoju katlei. Z tego artykułu dowiesz się jak wygląda pielęgnacja i uprawa storczyka katleja. Podpowiemy, co należy zrobić, by pobudzić katleję do kwitnienia i jakie wymagania trzeba spełnić aby ten storczyk przeżył w naszym domu wiele lat.

Storczyk katleja - Cattleya
Fot. pixabay

Storczyk katleja - opis i pochodzenie

Katleja (Cattleya) należy do rodziny storczykowatych (Orchidaceae) i obejmuje wiele gatunków i łatwiejszych w uprawie hybryd, stworzonych przez człowieka. W naturze rośnie jako epifit na pniach, skałach i konarach drzew w rejonie Ameryki Środkowej i Południowej. Stamtąd, w roku 1818 przywiózł ją angielski przyrodnik William Swainson. Nazwa rośliny wywodzi się jednak od Williama Cattley’a, który w tamtych latach posiadał jedną z największych kolekcji storczyków.

Storczyk katleja - odmiany

Do uprawy w domu polecane są nie tyle czyste gatunki, co powstałe w wyniku pracy hodowców mieszańcowe odmiany katlei. Są nie tylko piękne, ale też zazwyczaj mniej wymagające i łatwiejsze w uprawie. Spośród wielu ciekawych storczyków katleja warto wymienić:

• Cattleya maxima - posiada kwiaty w odcieniach od białego do fioletu, pachnące;
• Cattleya amethystoglossa - na jej płatkach widoczne są amarantowe plamki;
• Cattleya warscewiczii - ma duże pachnące kwiaty w kolorach od jasnych do różowych;
• Cattleya bicolor var. Brasiliensis - storczyk o dwukolorowych kwiatach;
• Cattleya intermedia - ma kwiaty o wydłużonych płatkach, delikatnie pachnące;
• Cattleya araguaiensis - kwiaty w kształcie gwiazdy o bardzo wąskich płatkach;
• Cattleya luteola - storczyk o kwiatach w kolorystyce żółtej;
• Cattleya lueddemanniana - ma pachnące różowo-fioletowe kwiaty;
• Cattleya quadricolor - ma barwną warżkę, na której widoczne są odcienie bieli, różu, fioletu i żółci;
• Cattleya schroederae - storczyk o pachnących, jasnych kwiatach z żółtą plamką na warżce.

Storczyk katleja - Cattleya
Fot. pixabay

Storczyk katleja - kwitnienie

Kwiaty storczyków katleja mają różne kształty i kolory, często są pachnące. Mogą być bardzo okazałe, pojedyncze i osiągać ponad 20 cm średnicy albo nieduże, zebrane w grona u gatunków drobnokwiatowych. Katleje zakwitają tylko raz w roku a kwiaty, w zależności od odmiany, mogą utrzymywać się do dwóch miesięcy. Kwiaty o dużych, dekoracyjnych kwiatach przekwitają zazwyczaj szybciej, czasem już po 2 tygodniach.

Łodygi kwiatowe katlei wyrastają z nowych, maczugowatych pseudobulw. Z jednej pseudobulwy wyrasta tylko jeden pęd kwiatowy. Po przekwitnięciu i uschnięciu można go delikatnie wyciąć. Stare pseudobulwy magazynują wodę i składniki pokarmowe, dlatego nie należy pozbywać się ich zbyt szybko. Ewentualny ich nadmiar można usunąć przy przesadzaniu storczyka.

• Dlaczego storczyk nie kwitnie
• Pielęgnacja storczyków po przekwitnięciu
• Jak dbać o storczyki w doniczce

Storczyk katleja - okres spoczynku

Storczyk katleja po przekwitnięciu przechodzi okres spoczynku, który najczęściej przypada na miesiące zimowe. W tym czasie należy:

• ograniczyć podlewanie,
• nie nawozić rośliny,
• obniżyć temperaturę otoczenia.

Jednak w sprzedaży jest wiele hybryd, czyli odmian mieszańcowych katlei, które w odróżnieniu od czystych gatunków rosną i kwitną bez tego naturalnego okresu spowolnienia wzrostu. Wiedząc dokładnie, jaką roślinę posiadamy, łatwiej jest zapewnić optymalne dla niej warunki do rozwoju.

Storczyk katleja - Cattleya
Fot. pixabay

Storczyk katleja - światło i temperatura

Katleje, podobnie jak wiele innych storczyków, lubią poranne światło. Potrzebują miejsca jasnego, jednak bezpośrednie nasłonecznienie może spowodować poparzenia na ich liściach. Najbardziej optymalne dla storczyka katleja będzie okno wschodnie lub ewentualnie południowe, z odpowiednim cieniowaniem (np. zasłonką) w bardzo słoneczne dni. Latem katleja może stać na zewnątrz w miejscu jasnym, ale nie bezpośrednio nasłonecznionym.

Ze względu na preferowaną temperaturę, storczyki katleja można podzielić na trzy grupy:

• chłodnolubne (14-16°C),
• preferujące umiarkowane temperatury (17-18°C),
• ciepłolubne (18-21°C).

Większość z nich dobrze radzi sobie także w cieplejszych warunkach, jednak gdy temperatura powietrza przekroczy 32°C, kondycja roślin ulega pogorszeniu.

Katleja w naturze rośnie w miejscach, w których dni są ciepłe ale noce chłodne. Z tego względu jednym z najważniejszych aspektów uprawy jest zapewnienie roślinie różnicy temperatur wynoszącej minimum 5°C pomiędzy dniem a nocą. W takich warunkach katleja będzie lepiej rosła i wytwarzała nowe pąki kwiatowe.

Zimą można roślinę postawić blisko szyby, jednak należy uważać, by nie przemrozić jej przy otwieraniu okna. Zimny powiew powietrza może spowodować przemarznięcie storczyka, czego efektem mogą być szkliste liście, opadanie kwiatów a nawet obumarcie.

Zapamiętaj!
Aby pobudzić katleję do kwitnienia, należy jej zapewnić dobową różnicę temperatur pomiędzy dniem a nocą, wynoszącą minimum 5°C.

Storczyk katleja - podlewanie

Bardzo ważną zasadą, której należy przestrzegać podczas pielęgnacji katlei jest zapewnienie roślinie okresu lekkiego przeschnięcia podłoża. Nie może być ono przez cały czas wilgotne a woda nie może pozostawać na podstawce, ponieważ może to doprowadzić do gnicia korzeni. Jednak nie należy także dopuścić do sytuacji, by podłoże było przesuszone przez dłuższy czas. Obserwacja wyglądu pseudobulw będzie podpowiedzią czy katleja ma wystarczającą ilość wody. U przesuszonej rośliny pseudobulwy będą pomarszczone.

Najkorzystniejsze będzie solidne podlewanie storczyka raz na 7-10 dni. Zimą, przy niższej temperaturze podlewamy rzadziej. Skuteczne nawodnienie zapewni zanurzenie doniczki z katleją w wodzie aż po krawędzie na ok. godzinę.

Najlepsza do podlewania stoczyka katleja jest woda miękka - deszczówka, woda destylowana lub przegotowana woda z kranu o temperaturze pokojowej.

Zapamiętaj!
Storczyk katleja potrzebuje okresu przeschnięcia podłoża przed kolejnym podlewaniem. Nie może być ono przez cały czas wilgotne.

Storczyk katleja - wilgotność powietrza

Katleja lubi wilgotność powietrza w zakresie 45-60%. W okresie wzrostu można skorzystać z nawilżacza powietrza lub postawić doniczkę z rośliną na warstwie keramzytu lub kamieni. Woda przeciekająca na nie podczas podlewania, parując zapewni storczykowi odpowiednią wilgotność. Spód doniczki nie powinien stać w wodzie. Od listopada do marca, gdy katleja przechodzi okres spoczynku powietrze powinno być bardziej suche.

Warto tu zaznaczyć, że wilgotność powietrza w naszych mieszkaniach zazwyczaj mieści się w wartościach wymaganych przez katleje. Konieczność nawilżania powietrza może zaistnieć jedynie latem, w pomieszczeniach mocno nagrzewanych przez słońce, a także zimą, jeśli temperatura w ogrzewanych pomieszczeniach jest wyższa niż 21°C.

Storczyk katleja - Cattleya
Fot. pixabay

Storczyk katleja - nawożenie

Katleje są dość wytrzymałe i radzą sobie nawet bez nawożenia, jednak stosowanie specjalnego nawozu do storczyków korzystnie wpływa na ich rozwój. Należy tylko pamiętać, że bezpieczniejsza jest mniejsza dawka nawozu niż przenawożenie. Nawożenie storczyków wykonujemy co drugie podlewanie połową zalecanej dawki w okresie wegetacji. Można także nawozić roślinę przy każdym podlewaniu, używając ¼ zalecanej dawki nawozu. Wtedy jednak podłoże należy co miesiąc lub dwa przepłukać czystą wodą. Najłatwiej to zrobić, podlewając dwukrotnie roślinę czystą wodą i pozwolić, by woda przesączyła się przez podłoże.

W okresie zimowym katleje nawozimy tylko raz na miesiąc.

Storczyk katleja - przesadzanie i rozmnażanie

Katleje lubią rosnąć w ciasnych doniczkach, lecz gdy roślina zacznie przerastać jej brzegi, oznacza to, że nadeszła pora na przesadzanie. Najlepiej zrobić to wiosną, średnio raz na 2 lata. Storczyka wyjmujemy, oczyszczamy delikatnie z podłoża, stare liście, martwe korzenie i pseudobulwy usuwamy. Podczas tej czynności roślinę można podzielić nożem a miejsca cięć posypać węglem aktywnym. Każdy fragment powinien posiadać 3-4 pseudobulwy. Po przesadzaniu, przez 2 tygodnie rośliny nie podlewamy.

Podłoże dla storczyków powinno być lekkie i przewiewne. Można użyć gotowej ziemi do storczyków lub substratu korowego z fragmentami mchu torfowca, keramzytem i żwirkiem.

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Rozmnażanie storczyków. Jak rozmnożyć storczyki w domu?
• Plamy na liściach storczyka
• Dlaczego liście storczyka marszczą się i żółkną?
• Storczyki epifityczne. Uprawa storczyków bez podłoża

Opracowano na podstawie:
1. M. Schubert, R. Herwig, Mieszkamy wśród kwiatów, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1984, s. 157;
2. J. Courtier, G. Clarke, Kwiaty w domu, Reader's Digest, Warszawa 1998, s. 57.