Pandan amarylkolistny - co to za roślina, uprawa, rozmnażanie

Pandan amarylkolistny to okazała roślina doniczkowa o gęstej rozecie długich liści. Pandan zdobywa popularnosć ze względu na atrakcyjny wygląd ale ma także zastosowanie kulinarne i właściwości lecznicze. Zobacz, jak wygląda uprawa pandanu amarylkolistnego w doniczce i jakie są wymagania tej rośliny. Podpowiadamy także prosty sposób na rozmnażanie pandanu w warunkach domowych.

Pandan amarylkolistny - Pandanus amaryllifolius
Fot. depositphotos

Pandan amarylkolistny - co to za roślina

Pandan amarylkolistny (Pandanus amaryllifolius), nazywany także pochutnikiem amarylkolistnym, należy do rodziny pandanowatych (Pandanaceae). W naturalnym środowisku występuje w Azji Południowo - Wschodniej, gdzie przybiera formę okazałego drzewa. W naszym klimacie pandan doniczkowy może być z powodzeniem hodowany w domach. Ze względu na spore rozmiary dobrze sprawdza się w dużych pomieszczeniach mieszkalnych i biurowych.

Jak wygląda pandan amarylkolistny

Pandan uprawiany w doniczce dorasta do 2 wysokości i ma szeroki, kopulasty pokrój. Wąskie, długie i jasnozielone liście pandanu przypominają trochę ozdobne trawy i tworzą gęsty pióropusz. Ich krawędzie są pokryte drobnymi kolcami. W warunkach domowych pandan amarylkolistny zakwita niezwykle rzadko.

Czy pandan jest jadalny?

Liście pandanu amarylkolistnego są jadalne. Mają zastosowanie do przyprawiania oraz aromatyzowania dań, w tym deserów, napojów czy potraw z ryżu. Olejek ekstrahowany z liści pandanu jest także stosowany jako naturalny środek zapachowy oraz używany w kosmetyce.

Pandan amarylkolistny - właściwości i zastosowanie

Ze względu na właściwości lecznicze pandana amarylkolistnego jest on także wykorzystywany jako środek odkażający, uspokajający i obniżający poziom cukru. Herbata pandanowa Teh Pandan w krajach azjatyckich jest stosowana na niestrawność, ból stawów, uspokojenie i wzmocnienie organizmu.

Z liści pandanu można zrobić herbatę
Fot. depositphotos

Suszone liście pandanu oraz ekstrakt z pandanu można kupić w sklepach z przyprawami, zdrową żywnością oraz żywnością orientalną. Coraz częściej liście pandanu są dostępne w większych sklepach spożywczych oraz marketach.

Jaki smak ma pandan?

Liście pandanu mają słodkawy, intensywny zapach przypominający wanilię. Dlatego są wykorzystywane w celach kulinarnych, głównie do aromatyzowania potraw.

Pandan amarylkolistny - uprawa i wymagania

Pandan amarylkolistny wymaga odpowiednich warunków, aby dobrze się rozwijać. Najlepiej rośnie w miejscu pełnym rozproszonego światła, blisko okna, tam gdzie ma wystarczająco dużo miejsca. Co kilka dni należy doniczkę z pandanem obrócić, bo roślina wygina się w kierunku światła.

Pandan amarylkolistny - temperatura uprawy

W uprawie pandanu należy zadbać o odpowiednią temperaturę powietrza, która w okresie wegetacji powinna wynosić od 20 do 26°C a w okresie spoczynku (od września do stycznia) 18-20°. Jeżeli temperatura spadnie poniżej 18°C roślina może zacząć chorować i zamierać. W okresie letnim doniczkę z pandanem można wystawić na balkon lub taras.

Pandan amarylkolistny - Pandanus amaryllifolius
Fot. depositphotos

Pandan amarylkolistny - sadzenie

Pandan amarylkolistny może być sadzony w standardowej ziemi do roślin doniczkowych. Na spodzie pojemnika umieszczamy warstwę drenażu (w tej roli doskonale sprawdza się keramzyt). Roślinę przesadzamy co roku, a gdy osiągnie już duże rozmiary, ograniczamy się jedynie do wymiany wierzchniej warstwy podłoża.

Pandan amarylkolistny - podlewanie

W czasie wegetacji staramy się podlewać roślinę tak, by ziemia była stale wilgotna, ale nie przelana. Jesienią i zimą, w okresie grzewczym, powietrze w pomieszczeniach staje się suche. Dlatego często końcówki liści pandana zasychają a rośliny staja się podatne na atak szkodników z grupy czerwców. Żeby podnieść wilgotność powietrza doniczkę z pandanem warto ustawić na tacy z wilgotnym żwirkiem lub w jej pobliżu ustawić naczynie z wodą. Parująca woda podniesie wilgotność powietrza wokół rośliny i stworzy przyjazny mikroklimat.

Pandan amarylkolistny - nawożenie

Pandan ma spore rozmiary więc wymaga dość intensywnego nawożenia. W okresie wegetacji nawozimy pandana co 2-3 tygodnie preparatami dla roślin doniczkowych o ozdobnych liściach, takimi jak nawóz płynny do roślin zielonych Target. Nawożenie kończymy w sierpniu, ponieważ pandan amarylkolistny wcześnie, bo już we wrześniu, przechodzi w stan spoczynku.

Pandan amarylkolistny - rozmnażanie

Rozmnażanie pandana łatwo wykonamy przez odrosty. Wystarczy oderwać od dojrzałej rośliny boczne odrosty i umieścić je w pojemniku wypełnionym podłożem do sadzonkowania. Żeby uzyskać odpowiednią do ukorzeniania wilgotność i temperaturę powietrza (24-26°C) należy rośliny osłonić folią lub szkłem. Po 4-5 tygodniach sadzonki powinny wypuścić korzenie, a wówczas należy przesadzić je do doniczek z podłożem właściwym dla pandanów.

Pandan amarylkolistny - choroby

Pandan amarylkolistny może być podatny na niektóre choroby i szkodniki, choć ogólnie jest stosunkowo odporny. Przy nadmiernym podlewaniu, zwłaszcza okresie spoczynku, roślinę może dotknąć fytoftoroza, powodująca gnicie korzeni, podstawy pędu i w rezultacie całej rośliny. Roślin silnie zaatakowanych fytoftorozą nie da się już uratować ale te na początkowym etapie infekcji warto podlać środkami grzybobójczymi, takimi jak: Scorpion 325 SC, Magnicur Energy 840 SL lub Proplant 722 SL. Liści pandanów leczonych tymi środkami nie wolno wykorzystywać do celów spożywczych.

W warunkach wysokiej wilgotności lub przy niskiej cyrkulacji powietrza, pandan amarylkolistny może zostać zainfekowany szarą pleśnią. Choroba objawia się szarym nalotem grzybni pokrywającym nadziemne części rośliny. Po zauważeniu pierwszych objawów choroby należy usunąć porażone części rośliny i opryskać całą roślinę preparatem grzybobójczym. Preparatem bezpiecznym do użycia w domowej uprawie roślin doniczkowych będzie np. Bioczos płynny wyciąg z czosnku.

Żeby zapobiec wystąpieniu wymienionych chorób pandana należy dbać o odpowiednią jakość gleby i jej wilgotność, a także o regularne podlewanie roślin, prawidłową cyrkulację i wilgotność powietrza. Rośliny możemy uodparniać na choroby wykonując opryski preparatem Biosept Active Spray. Ten naturalny, wygodny w stosowaniu preparat doskonale sprawdza się w uprawie roślin doniczkowych.

Pandan amarylkolistny - szkodniki

Zbyt suche powietrze w mieszkaniu może sprawić, że pandana zaatakują szkodniki z grupy czerwców, takie jak:

• tarczniki (żółte plamy i usychanie liści);
• miseczniki (lepki osad, żółte plamy i usychanie liści);
• wełnowce (liście wydają się pokryte białymi kłaczkami wełny, pojawiają się żółte plamy na liściach).

Do zwalczenia wymienionych szkodników roślin doniczkowych warto zastosować naturalne opryski bezpieczne dla ludzi oraz zwierząt. Do takich preparatów należą Emulpar Spray 750 ml, Substral Multi-Insekt oraz Spruzit Spray na szkodniki AL. Do ziemi w doniczce można włożyć także Sanium PIN pałeczki doglebowe na szkodniki, które zawierają nawóz oraz środek owadobójczy. Dzięki temu jednocześnie zwalczają szkodliwe owady oraz wzmacniają roślinę.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Jak wyhodować ananasa w domu?
• Amarylis - odmiany, uprawa, rozmnażanie
• Aloes - uprawa w domu, odmiany, rozmnażanie

Opracowano na podstawie:
1. J. Courtier, G. Clarke G., Kwiaty w domu, Reader’s Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 1998, s. 173;
2. F. Bechthold, Rośliny doniczkowe, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 1998, s. 109.