Fytoftoroza - objawy, zwalczanie, opryski

Fytoftoroza to choroba wywoływana przez grzyby z rodzaju Phytophthora. Atakuje wiele różnych gatunków roślin, zarówno zielnych, jak i drzewiastych. W ogrodach objawy fytoftorozy najczęściej obserwowane są na rododendronach i iglakach. Choroba ta jest bardzo groźna dla roślin, dlatego warto dowiedzieć się jak rozpoznać objawy fytoftorozy oraz jak prowadzić zwalczanie fytoftorozy w ogrodzie. Podpowiadamy najlepsze opryski na fytoftorozę, które mogą uratować Twoje rośliny!

Fytoftoroza na rododendronach

Jak rozpoznać objawy fytoftorozy?

Objawy fytoftorozy mogą być nieco inne na różnych roślinach. Choroba rozwija się bardzo szybko przy wysokiej wilgotności powietrza lub nadmiernie wilgotnej ziemi oraz temperaturze powyżej 20°C. Na krzewach ogrodowych zazwyczaj obserwuje się zgniliznę podstawy pędu (bardzo często zmianę widać tylko po jednej stronie pędu), która rozszerza się ku górze. Obumierają pojedyncze pędy, na których żółkną i brązowieją liście lub igły. Dla ułatwienia rozpoznania choroby opisujemy poniżej objawy fytoftorozy charakterystyczne dla poszczególnych grup roślin, na których najczęściej choroba występuje.

Fytoftoroza na azaliach i różanecznikach - infekcję mogą wywoływać grzyby Phytophthora cinnamomi, P. citricola, P. citrophthora lub P. ramorum. Dawniej choroba ta w przypadku różaneczników i azalii była określana jako zgnilizna korzeni i podstawy pędu.

Objawy fytoftorozy na rododendronach to zahamowanie wzrostu roślin oraz więdnięcie i brązowienie wierzchołkowych liści. Bardzo często liście zwijają się wzdłuż nerwu głównego, w charakterystyczny rulonik i zwisają na łodydze. Zazwyczaj objawy obserwowane są na jednym lub kilku pędach, podczas kiedy pozostałe wydają się zdrowe. U podstawy zaatakowanego pędu może pojawić się zgnilizna, a po wykopaniu rośliny widać, że korzenie są osłabione, a ich końcówki brunatnieją (w szczególności gniją drobne korzonki włośnikowe).

Aby upewnić się, czy roślina jest zaatakowana przez fytoftorozę zanim ją wykopiemy, można odciąć ostrym nożem korę u podstawy porażonej rośliny. Jeśli tkanka drewna będzie miała odcień rdzawoczerwony i wyraźnie da się odróżnić zdrową tkankę od chorej, jest to oznaka porażenia fytoftorozą.

Fytoftoroza bukszpanu - latem pojedyncze krzewy żółkną, brązowieją, więdną i obumierają. Widać to szczególnie w przypadku bukszpanowych żywopłotów, kiedy z niewiadomej przyczyny "wypadają pojedyncze sztuki". Przy podstawie pędu widać zgniliznę rozprzestrzeniającą się ku górze, a także na korzenie.

Fytoftoroza na azalii

Fytoftoroza na iglakach - obserwuje się zahamowanie wzrostu kilkuletnich roślin. Po jednej stronie rośliny zauważalne jest na pojedynczych pędach lekkie żółknięcie igieł, które stopniowo się rozszerza, kolor igieł zmienia się na brązowy lub czerwonawy. Z czasem mogą zamierać całe rośliny, a w przypadku niektórych iglaków, jak np. cyprysików, będą wyglądać one jak spalone. U nasady obserwuje się zbrunatnienie tkanek. Zgnilizna u podstawy pędu zazwyczaj początkowo ukazuje się tylko po jednej jego stronie, a z czasem się powiększa i przesuwa ku górze. Po usunięciu nożem fragmentu tkanki widać wyraźnie granicę między miejscem zdrowym, a porażonym brązowym lub zaczerwienionym.

Fytoftoroza - brązowiejące igły i zgnilizna podstawy pędu sosny

Fytoftoroza jabłoni - jabłonie poraża grzyb Phytophthora cactorum, w połowie lata liście jabłoni zwykle szarzeją, żółkną i brązowieją, a część z nich opada. Po szczegółowych oględzinach pnia okazuje się, że u nasady występują (zwykle tylko po jednej stronie pędu) brunatne plamy, lekko zagłębione.

Fytoftoroza wrzosów - pojedyncze pędy żółkną i brązowieją, objawy takie zazwyczaj pojawiają się w połowie lata, bardzo szybko liczba obumierających pędów wzrasta, aż ginie cała roślina. Fytoftoroza na wrzosach może też objawiać się z postaci brązowienia jedynie wierzchołków pędów, które wyginają się w kształt laski i zwisają ku dołowi.

Warto wiedzieć! Grzyby z rodzaju Phytophthora mogą atakować też rośliny warzywne. U pomidorów to właśnie grzyb Phytophthora infestans wywołuje ciężką i powszechnie występującą chorobę, jaką jest zaraza ziemniaczana na pomidorze.

Zwalczanie fytoftorozy

Zwalczanie fytoftorozy jest bardzo trudne. Patogen może przebywać w ziemi i infekować rośliny od korzenia. Zazwyczaj objawów początkowo nie widać i nie jesteśmy świadomi, że kupowane rośliny mogą być zarażone. Gdy objawy fytoftorozy wyraźnie widać na liściach i pędach, roślin często już nie da się uratować.

Rozwojowi choroby sprzyja wilgotne i żyzne podłoże. Natomiast rośliny rzadziej są porażane na glebach suchych i mniej urodzajnych. Rośliny iglaste i wrzosowate, w tym azalie i różaneczniki, zaleca się sadzić w podłożu z dodatkiem przekompostowanej kory sosnowej. Przed sadzeniem nowych roślin, warto ich korzenie moczyć w roztworze preparatu Polyversum WP.

Polyversum WP to preparat biologiczny, zawierający w swoim składzie bezpiecznego dla roślin grzyba Pythium oligandrum, który pasożytuje na grzybach wywołujących fytoftorozę. Z tego względu bardzo skutecznie ogranicza rozwój fytoftorozy.

Jeżeli w ogrodzie zauważymy rośliny podejrzane o zarażenie fytoftorozą, należy im się dokładnie przyjrzeć. Jeżeli występuje zgnilizna podstawy pędów i korzeni, całą roślinę trzeba wykopać i usunąć z ogrodu. Pozostałe rośliny, rosnące obok, podlewamy i opryskujemy preparatem Polyversum WP. Jeżeli zaś objawy fytoftorozy występują wyłącznie na pojedynczych pędach lub nie mamy 100% pewności, że to fytoftoroza, można podjąć próbę leczenia. Należy wyciąć chore pędy i opryskać oraz podlać środkiem grzybobójczym całe rośliny.

W miejscach, w których rosły rośliny zarażone fytoftorozą, nie sadzimy ponownie gatunków wrażliwych na tę chorobę przez co najmniej 4 lata, gdyż patogen może przetrwać w glebie. Warto też miejce to odkazić, podlewając fungicydem. Najczęściej polecany w tym celu jest Magnicur Energy 840 SL.

Inne fungicydy stosowane przeciwko fytoftorozie to: Aliette S (zwalcza fytoftorozę na iglakach i roślinach ozdobnych jak np. gerbera), Proplant 722 SL (iglaki, rośliny ozdobne kwitnące, warzywa, takie jak: pomidor, ogórek, sałata).

Przeczytaj również:

Choroby i szkodniki iglaków
Zobacz co zrobić gdy występuje opadanie lub brązowienie igieł, na iglakach pojawiają się przebarwienia lub zniekształcenia pędów, zauważymy szkodniki iglaków takie jak mszyce czy przędziorek. Oto jak rozpoznać i zwalczać najczęściej występujące choroby i szkodniki iglaków. Więcej...

Brązowienie liści rododendronów. Skąd się biorą brązowe plamy na liściach rododendronów i jak je leczyć?
Brązowienie liści rododendronów jest często spotykanym objawem. Może wynikać z błędów w pielęgnacji tych roślin ale także świadczyć o groźnej chorobie atakującej różaneczniki. Oto 5 najważniejszych przyczyn brązowienia liści rododendronów! Więcej...

Jak zwalczać choroby grzybowe roślin bez stosowania chemii?
Szara pleśń na owocach i kwiatach, mączniaki, plamistości liści, zamieranie trawników, fytoftoroza powodująca zamieranie różaneczników i iglaków - to tylko niektóre spośród chorób roślin, spędzających nam sen z oczu. Na szczęście dziś przeciw tym problemom nie musimy wytaczać całej artylerii chemicznych środków ochrony roślin. Więcej...