Palma koralowa, chamedora wytworna - uprawa, rozmnażanie, choroby
Palma koralowa (Chamaedorea elegans), określana też jako chamedora wytworna, jest atrakcyjną rośliną doniczkową często spotykaną w naszych domach. Łatwa w uprawie i odporna chamedora sprawdzi się w miejscach pełnych rozproszonego światła, jak i w cienistych zakątkach. Poznaj tajniki uprawy palmy koralowej oraz sposoby jej rozmnażania w warunkach domowych. Dowiedz się, jakie szkodniki i choroby palm mogą zagrażać tej roślinie.
Palma koralowa, chamedora wytworna - Chamaedorea elegans
Fot. depositphotos
Jak wygląda palma koralowa?
Palma koralowa należy do rodziny arekowatych (Arecaceae), a w warunkach naturalnych można ją spotkać w wilgotnych, gęstych lasach Meksyku oraz Gwatemali. W swoim naturalnym środowisku osiąga do 3 m wysokości. Hodowana w doniczce jest jednak mniejsza i dorasta maksymalnie do 1,5 m wysokości.
Ozdobą palmy koralowej jest gęsty pióropusz dużych, zielonych, pierzastych liści. W sprzyjających warunkach chamedora wytworna może zakwitnąć w domu. Jej luźne, wiechowate kwiatostany złożone są z pachnących, bardzo drobnych, żółtych kwiatów. Pod koniec kwitnienia tworzą się niewielkie (nie większe niż 6 mm średnicy), okrągłe, czarne owoce przypominające korale. To od tych owoców wzięła się nazwa palma koralowa.
Palma koralowa a areka - różnice
Przedstawiana w tym artykule palma koralowa jest czasami mylona z palmą areką. Oto najważniejsze różnice między nimi:
- Różnice w wyglądzie - liście palmy koralowej są pierzaste, dość sztywne i gęste. Liście areki u młodych roślin są szersze, z wierzchołkami w kształcie litery V. Dopiero u okazów starszych przyjmują formę pierzastą.
- Kraj pochodzenia - palma koralowa w naturze porasta górskie, wilgotne i cieniste lasy na obszarze Meksyku. Najczęściej uprawiane w donicach palmy areka wywodzą się z Madagaskaru (areka żółtawa) oraz z Filipin (areka katechu).
- Wysokość - w środowisku naturalnym wolno rosnąca palma koralowa dorasta do 3 m wysokości, natomiast w uprawie doniczkowej do 1,5 m. Palma areka w swojej ojczyźnie osiąga imponujące rozmiary, do 20-30 m wysokości lecz w donicy tylko do około 2 m.
- Stanowisko uprawy - palma koralowa najlepiej czuje się w miejscu półcienistym ale dobrze będzie rosła również na stanowisku cienistym oraz tam, gdzie dociera rozproszone światło. Areka preferuje stanowiska jasne z rozproszonym światłem. Zarówno areka jak i chamedora nie lubią bezpośredniego nasłonecznienia.
- Optymalna temperatura zimą - dla palmy koralowej temperatura zimą może mieścić się w zakresie 12-16°C natomiast dla palmy areki powinna być nieco wyższa, ok. 18°C.
- Podlewanie - palma koralowa wymaga regularnego podlewania ale nie toleruje nadmiaru wody na podstawce. Po podlewaniu wodę należy wylać, aby korzenie palmy nie zaczęły gnić. Areka dość dobrze znosi wodę stojącą na podstawce (szczególnie latem).
- Dlaczego palma usycha w domu?
- Choroby palm doniczkowych. Objawy i zwalczanie
- Palma waszyngtonia - uprawa, zimowanie, choroby
Palma koralowa (po lewej) i areka żółtawa (po prawej)
Fot. depositphotos/©PoradnikOgrodniczy.pl
Palma koralowa, chamedora wytworna - uprawa
Chamedora wytworna nie jest wymagająca pod względem oświetlenia. Roślina może być umieszczona zarówno w cienistym kącie pokoju, jak i w jasnym miejscu z rozproszonym światłem słonecznym. Jednak przy wyborze stanowiska należy wziąć pod uwagę, że palma koralowa nie toleruje bezpośredniego słońca, gdyż może ono poparzyć jej delikatne liście. Palma koralowa może być również uprawiana bez dostępu światła słonecznego. Jednak w przypadku sztucznego oświetlenia, musi docierać ono do rośliny 10 - 12 godzin dziennie. Jest to zatem doskonała roślina doniczkowa do biura.
Palma koralowa nie wymaga tropikalnych temperatur. W okresie letnim najlepiej czuje się w przedziale 20 - 25°C, natomiast zimą zaleca się obniżenie temperatury do 12-16°C. Należy wziąć pod uwagę, że palma koralowa bardzo źle reaguje na nagłe zmiany temperatury oraz nie znosi przeciągów.
W czasie sezonu wegetacyjnego chamedora wymaga obfitego i regularnego podlewania. Przyjmujemy tu zasadę, że im cieplejsze pomieszczenie, tym więcej wody będzie potrzebowała. Zaleca się podlewanie po lekkim przeschnięciu wierzchniej warstwy podłoża w doniczce. Należy upewnić się, że podłoże w doniczce jest wystarczająco przepuszczalne, a na dnie znajduje się warstwa drenażu np. keramzytu. Zastoiny wody mogą spowodować gnicie korzeni. Najlepszym podłożem dla palmy koralowej jest ziemia gliniasta z domieszką torfu i piasku, o pH 5,7–6,8.
Palma koralowa, chamedora wytworna - Chamaedorea elegans
Fot. depositphotos
Palma koralowa wymaga wysokiej wilgotności powietrza. Zwłaszcza w okresie grzewczym, warto regularnie ją zraszać. Nie powinno się ustawiać donicy z palmą koralową w pobliżu urządzeń grzewczych. Zarówno do podlewania jak i zraszania najlepiej wykorzystywać letnią wodę, która odstała przynajmniej dobę.
Palmę koralową powinno się nawozić od wczesnej wiosny do połowy jesieni raz na 2 tygodnie. Można użyć płynnego nawozu do palm. Można również stosować płynne nawozy do ozdobnych roślin liściastych, ale wtedy stosujemy tylko połowę zalecanej na opakowaniu dawki.
Pomimo tego, że palma koralowa rośnie dość wolno, młode egzemplarze przesadzamy co roku. Nowa donica powinna być tylko nieznacznie większej od dotychczasowej. Przesadzanie dorosłych okazów wykonuje się rzadziej, co 3-4 lata. Starsze egzemplarze chamedory przesadza się dopiero, gdy korzenie nie mieszczą się już w donicy.
Palma koralowa, chamedora wytworna - rozmnażanie
Chamedorę można rozmnażać poprzez wysiew nasion oraz przez podział. Przy czym nasiona trzeba kupić, bo w uprawie doniczkowej szanse na uzyskanie żywotnych nasion z własnej palmy są niemal zerowe.
Rozmnażanie palmy koralowej z nasion - nasiona przed wysiewem moczymy w wodzie przez 5-6 dni, a następnie wysiewamy pojedynczo do doniczek wypełnionych ziemią do siewu nasion. Do produkcji sadzonek konieczne jest uzyskanie wysokiej temperatury (około 27°C) raz wilgotności. W tym celu możemy kupić mini szklarnię lub przykryć doniczki szklanym słojem. Siewki pojawiają się zwykle po 30-40 dniach od wysiewu, ale zdarzają się przypadki, że proces ten trwa nawet do 6 miesięcy. Należy zapewnić roślinom systematyczne wietrzenie, a także podlewanie. Gdy blaszka liściowa osiągnie długość 4 cm, sadzonkę chamedory przesadzamy do większej doniczki.
Rozmnażanie palmy koralowej przez podział - dojrzałą, dobrze wyrośniętą roślinę delikatnie wyjmujmy z doniczki, a ziemię usuwamy przepłukując korzenie strumieniem wody. Ostrożnie dzielimy kępę na kilka części, upewniając się, że każda z nich ma silne korzenie i w pełni uformowany pęd. Sadzonki umieszczamy w doniczkach i polewamy. Będą potrzebowały około 30 dni na ukorzenienie.
Sadzenie palmy koralowej do doniczki
Fot. depositphotos
Palma koralowa, chamedora wytworna - choroby i szkodniki
Z reguły palma koralowa zaczyna chorować z powodu niewłaściwej pielęgnacji. Zbyt niska wilgotność powietrza, zbyt obfite lub za słabe podlewanie lub niedobór składników pokarmowych objawiają się żółknięciem, brązowieniem i zasychaniem liści palmy. Z chorobami infekcyjnymi łatwo poradzimy sobie dbając właściwie o swoje rośliny.
Spośród chorób infekcyjnych jedną z najgroźniejszych jest rizoktonioza palmy. Objawia się gniciem i butwieniem rośliny, począwszy od korzeni. Kolejną z powszechne występujących chorób palmy koralowej jest plamistość liści. Ta infekcja o podłożu grzybiczym objawia się pojawianiem na liściach początkowo żółtych, a następnie brązowych plam, przechodzących w nekrozy. Charakterystyczną dla palm chorobą jest głownia palmy. Blaszka liściowa pokrywa się żółtymi plamami, a zarówno na dolnej jak i na górnej stronie liścia, w obrębie przebarwień, widoczne są ciemne zgrubienia. Gdy pękają, wysypują się z nich zarodniki grzyba.
W hodowli roślin doniczkowych warto stosować, uodparniające na choroby grzybowe, opryski ekologicznym preparatem na bazie grejpfruta Biosept Active Spray 750 ml. Preparat ten kupuje się w formie gotowej do użycia, w opakowaniu z opryskiwaczem. Jest to bardzo wygodne, gdy potrzebujemy niewielką ilość preparatu do oprysku roślin w domu.
Gdy zauważymy objawy infekcji grzybiczej możemy sięgnąć po środki ochrony roślin w sprayu np. Fungimat AL spray grzybobójczy lub Saprol Spray 750 ml.
Palmę koralową mogą atakować też szkodniki. Jeśli na spodniej stronie blaszki liściowej dostrzeżemy skupiska czarnych, płaskich tarczek to dowód na występowanie tarczników. Natomiast biały nalot w formie kłaczków świadczy o obecności wełnowców.
W obu przypadkach, przystępując do walki ze szkodnikami, możemy sięgnąć po naturalne i bezpieczne do stosowania w domu preparaty takie jak Emulpar spray 750 ml lub Substral Multi-Insekt. Wszystkie wymienione tu preparaty są dostępne w postaci gotowej do użycia, w wygodnych opakowaniach z opryskiwaczem.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Przeczytaj również:
Opracowano na podstawie:
1. K. Mynett, Rośliny doniczkowe w mieszkaniu, Chemil, Warszawa 1990, s. 112;
2. G. Łabanowski, L. Orlikowski, A. Wojdyła, Jak pielęgnować rośliny doniczkowe. Choroby i szkodniki, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2011, s. 139;
3. Pielęgnacja i uprawa roślin pokojowych, Wydawnictwo SAMP, Warszawa 2006, s. 136.
