Fatsja japońska - uprawa, rozmnażanie, choroby

Fatsja japońska (Fatsia japonica) to wiecznie zielony krzew pochodzący z Wysp Japońskich. U nas znana jest jako niezwykle dekoracyjna roślina doniczkowa o niewielkich wymaganiach. Jednak fatsja japońska może być z sukcesem uprawiana również w ogrodzie, wprowadzając do niego orientalny klimat. Poznaj sekrety uprawy fatsji w domu i w ogrodzie. Dowiedz się jakie są choroby fatsji oraz jak samodzielnie rozmnożyć fatsję w warunkach domowych!

Fatsja japońska - Fatsia japonica

Fatsja japońska to roślina o niezwykle dekoracyjnych liściach. Duże, dłoniaste liście fatsji są dość duże (średnica do 40 cm), zaś cała roślina może osiągać do ok 2 m wysokości w uprawie ogrodowej i znacznie mniej w uprawie doniczkowej. W razie potrzeby jej wzrost można ograniczać poprzez przycinanie, które fatsja znosi bardzo dobrze. W warunkach naturalnych jesienią na fatsji pojawiają się kremowe białe kwiaty, a po nich owoce w postaci czarnych jagód. W naszym klimacie jednak roślina raczej nie zakwita, a główną jej ozdobę stanowią liście. Dużym zainteresowaniem cieszą się odmiany fatsji japońskiej:

• fatsja 'Variegata' - o liściach z jasnymi brzegami i ograniczonym wzroście, co ułatwia utrzymanie tej rośliny w uprawie doniczkowej
• fatsja 'Spider's Web' - o liściach pokrytych włoskami przypominającymi pajęczą nić

Uprawa fatsji japońskiej w domu

Fatsja zaliczana jest do bardzo łatwych w uprawie roślin doniczkowych. Ma niewielkie wymagania świetlne. Może rosnąć nawet w głębokim cieniu. Najlepiej jednak czuje się w miejscu z dużą ilością rozproszonego światła. Więcej światła potrzebują odmiany fatsji o jasno wybarwionych liściach, jak np. w/w odmiany 'Variegata' i 'Spider's Web'. Fatsję należy chronić przez bezpośrednim słońcem, gdyż promienie słoneczne powodują oparzenia liści.

Fatsja toleruje szeroki zakres temperatur – od 10 do 25°C. Jednak optymalna temperatura uprawy fatsji to 18-20°C. Fatsja bardzo często cierpi z powodu przegrzania. Taka sytuacja najczęściej zdarza się zimą, gdy grzeją kaloryfery. Objawia się to zasychaniem i zwijaniem się końcówek liści fatsji. Żeby tego uniknąć, w okresie grzewczym konieczne jest zraszanie liści kilka razy w ciągu dnia i wietrzenie pomieszczenia, w którym uprawiana jest fatsja.

Fatsja japońska 'Variegata'
Fot. Krzysztof Ziarnek, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Do uprawy fatsji japońskiej idealnie nadaje się uniwersalna ziemia do kwiatów doniczkowych. Ziemia w doniczce, powinna być stale lekko wilgotna. Gdy ziemia w doniczce nadmiernie się przesuszy, liście fatsji zaczynają więdnąć. Podobna sytuacja następuje, jeżeli podłoże w doniczce jest zbyt mokre. Przelanie podłoża dodatkowo prowadzi do zrzucania liści przez roślinę. Od kwietnia do sierpnia fatsję powinno się podlewać przeciętnie 2 razy w tygodniu. Przed podlaniem sprawdzamy, gdy wierzchnia powierzchnia podłoża (ok. 1-2 cm) przeschła. W okresie spoczynku (wrzesień-marzec) podlewanie ograniczamy do 1 razu w tygodniu. Od kwietnia do sierpnia, raz na 2 tygodnie podczas podlewania zasilamy fatsję płynnym nawozem dla roślin zielonych.

Uprawa fatsji japońskiej w ogrodzie

W najcieplejszych regionach Polski, po wcześniejszym zahartowaniu, fatsję japońską można uprawiać w gruncie w ogrodzie. Jest to możliwe, ponieważ fatsja toleruje warunki miejskich ogrodów, niskie temperatury i znosi przymrozki do -7°C. Przed prognozowanymi silniejszymi mrozami wymaga jednak okrycia włókniną. Dodatkowo każdej jesieni konieczne jest kopczykowanie rośliny, aby chronić system korzeniowy przez chłodem. Do uprawy ogrodowej nadaje się tylko podstawowa forma fatsji. Odmiany z przebarwieniami na liściach są zbyt wrażliwe na polskie warunki środowiskowe panujące poza domem.

Fatsja japońska kwitnąca na balkonie
Fot. Sylwia,Gosia; forum.PoradnikOgrodniczy.pl

Fatsja japońska w ogrodzie powinna być uprawiana w miejscach półcienistych lub cienistych, w miejscach osłoniętych od wiatru. Najlepiej w rogu ogrodu, osłonięta z dwóch stron gęstym, zimozielonym żywopłotem lub ścianą budynku. Sadzimy ją w glebie lekko kwaśnej, wymieszanej z kompostem, utrzymującej wilgoć. Należy jednak unikać miejsc, w których jesienią i wiosną stoi woda, ponieważ w takich warunkach bardzo szybko rozwijają się choroby grzybowe.

Przed wysadzeniem do ogrodu fatsja musi przejść okres aklimatyzacji. Aby dobrze zahartować roślinę, wystawiamy ją przez 2-3 tygodnie w ciągu dnia na zewnątrz, a na noc z powrotem chowamy do pomieszczenia.

W chłodniejszych regionach naszego kraju fatsję można w drugiej połowie maja wkopać do ziemi wraz z dużym pojemnikiem, a jesienią (wrzesień) przenieść ją do chłodnego (8-10°C), jasnego pomieszczenia na zimowanie.

Od połowy do końca lata dolne liście fatsji mogą żółknąć i opadać. Nie powinno to budzić obaw, o ile nie dzieje się to masowo, ponieważ w ten sposób roślina przygotowuje się do spoczynku zimowego.

Fatsja japońska w ogrodzie botanicznym w Tokio
Fot. Daderot, Public Domain, Wikimedia Commons

Fatsja japońska – rozmnażanie

W warunkach domowych fatsję japońską można rozmnożyć za pomocą sadzonek wierzchołkowych, które pobiera się wiosną. Na sadzonki wybieramy pędy z co najmniej dwoma parami zdrowych liści i wierzchołkiem wzrostu. Ucinamy ok. 10 cm wierzchołkowy fragment pędu. Dolne liście usuwamy, a końcówkę sadzonki zanurzamy w ukorzeniaczu.

Następnie sadzonki delikatnie umieszczamy we wcześniej przygotowanych dołkach w podłożu w mnożarce. Do ukorzeniania sadzonek fatsji stosujemy mieszankę piasku i torfu. Umieszczone w podłożu sadzonki obficie podlewamy i okrywamy "namiotem" z folii.

Przez cały okres ukorzeniania sadzonek zapewniamy im temperaturę w przedziale 21-23°C. Codziennie na kilka minut odwijamy folię znad sadzonek, w celu wietrzenia. Po 21 dniach folię zdejmujemy na stałe. Sadzonki fatsji japońskiej ukorzeniają się po ok. 2-3 tygodniach od posadzenia. Gdy wytworzą już silne korzenie, przesadzamy je do oddzielnych doniczek.

Fatsja japońska – choroby

Nieodpowiednie warunki uprawy fatsji (m.in. zbyt wysoka temperatura, przenawożenie, nieprawidłowe nawadnianie) prowadzą do zaburzeń fizjologicznych, objawiających się zasychaniem, czernieniem i opadaniem liści. Na ogół zmiana warunków uprawy na optymalne dla fatsji pozwala w szybkim czasie poprawić zdrowie rośliny.

Groźną chorobą infekcyjną, która może pojawić się w trakcie uprawy fatsji jest zgorzel zgnilakowa fatsji (wywołuje ją grzyb Pythium splendens). Dolne liście fatsji żółkną, więdną i stopniowo zamierają. Po wyjęciu rośliny z doniczki, widoczna jest zgnilizna korzeni. Rozwojowi choroby sprzyja zbyt wilgotne podłoże i wysoka temp. powietrza (25-28°C). Chore rośliny należy podlać biopreparatem grzybobójczym, np. Biosept Active, Polyversum WP, Magnicur Energy. Zabieg powtarzamy po 10 dniach.

Poza chorobami, na fatsji japońskiej mogą też pojawić się szkodniki roślin doniczkowych. Najczęściej są to: przędziorek chmielowiec (mozaikowate przebarwienia na górnej stronie liścia, od spodu szkodniki widoczne po użyciu szkła powiększającego), wciornastki (zniekształcenie i odbarwienia najczęściej młodych liścia fatsji), mszyce (liście zniekształcone i zabrudzone odchodami mszyc, widoczne skupiska owadów). W bezpieczny sposób na fatsji uprawianej zarówno w ogrodzie jak i w mieszkaniu, szkodniki te możemy zwalczać preparatami naturalnymi, takimi jak: Agrocover Spray, Emulpar Spray i Multi Insekt. Wymienione tu preparaty dostępne są jako gotowe do użycia w opakowaniu z opryskiwaczem, co bardzo ułatwia ich stosowanie.

Po preparaty do zwalczania chorób i szkodników fatsji japońskiej zapraszamy do sklepu naszego poradnika. Gwarantujemy wysokiej jakości, oryginalne produkty w atrakcyjnych cenach i szybką wysyłkę. Aby zobaczyć ofertę, naciśnij przycisk poniżej.

mgr inż. Agnieszka Lach

Przeczytaj również:

Monstera dziurawa - pielęgnacja, rozmnażanie, choroby
Charakterystycznie powcinane, błyszczące i duże liście oraz wytrzymałość na niekorzystne warunki sprawiają, że monstera dziurawa to jedna z najbardziej efektownych roślin doniczkowych. Zobacz jak powinna wyglądać pielęgnacja monstery aby uwydatnić jej walory dekoracyjne, jakie są sposoby na rozmnażanie monstery dziurawej w warunkach amatorskich oraz jakie szkodniki i choroby mogą sprawiać kłopoty w uprawie tej rośliny. Więcej...

Kwiaty doniczkowe, które lubią cień i nie potrzebują dużo światła dziennego
Często zdarza się, że nie możemy zapewnić naszym roślinom odpowiednich warunków ze względu na niedostatek światła dziennego. Chcesz cieszyć się zielenią, jednak twój pokój przez większość dnia tonie w cieniu? Poznaj 5 najlepszych kwiatów doniczkowych, które lubią cień i nie potrzebują dużo światła dziennego. Dzięki nim nawet ciemny pokój może się zazielenić! Więcej...

Rośliny doniczkowe oczyszczające powietrze w mieszkaniu
Rośliny doniczkowe oczyszczające powietrze to doskonała dla osób dbających o własne zdrowie. Odpowiednio dobrane gatunki roślin mogą zwiększać wilgotność powietrza, wyłapywać kurz i pochłaniać szkodliwe substancje. Oto 15 roślin doniczkowych skutecznie oczyszczających powietrze, dzięki którym stworzysz własne SPA w swoim mieszkaniu! Więcej...

Opracowano na podstawie: D. Longman, Pielęgnowanie roślin pokojowych, Multico i PWRiL, Warszawa 1993, str. 28-29; A. J. Sarwa, Mała encyklopedia doniczkowych roślin ozdobnych, Oficyna wydawnicza Karat, Tarnów 1994, str. 115-116; B. Bohne, P. Dietze, Rośliny trujące: 170 gatunków roślin ozdobnych i dziko rosnących, Bellona, 2008, str. 61; G. Łabanowski, L. Orlikowski, A. Wojdyła, Jak pielęgnować rośliny doniczkowe. Choroby i szkodniki, Oficyna Wydawnicza Multico, Warszawa 2010, str. 75-76.