Palma areka - pielęgnacja i choroby

Palma areka to popularna i bardzo efektowna roślina doniczkowa. Ceniona jest za swoje niezwykle dekoracyjne liście i elegancki pokrój. Areka to roślina uniwersalna, pasująca do każdego wnętrza i nie sprawiająca wielu kłopotów. Zobacz jak wygląda prawidłowa pielęgnacja palmy areki oraz poznaj zagrażające jej choroby i szkodniki. Z tymi wskazówkami uprawa areki w domu będzie bardzo prosta!

Areka żółtawa (Chrysalidocarpus lutescens, syn. Areca lutescens)
Fot. ©PoradnikOgrodniczy.pl

Jak wygląda palma areka?

Nazwą "areka" określa się kilka gatunków palm, zasiedlających naturalnie tropikalne rejony świata. W uprawie domowej najczęściej spotyka się dwa gatunki areki - arekę żółtawą (Chrysalidocarpus lutescens syn. Areca lutescens) oraz arekę katechu (Chrysalidocarpus catechu syn. Areca catechu).

Areka żółtawa bywa nazywana również areką złocistą lub po prostu złotowcem. Pochodzi z Madagaskaru, gdzie osiąga nawet kilka metrów wysokości. W uprawie domowej jednak nie dorasta ponad 1,5 m. Jest rośliną bardzo odporną i może przeżyć w mieszkaniu wiele lat. Areka żółtawa to piękna roślina o pierzastych, jasnozielonych liściach z wyraźnym żółtym nerwem głównym, które osadzone są na żółtozłotej osadce. Liście osadzone są na zielonozłotych łodygach. Początkowo są wyprostowane, a po rozwinięciu się - łukowato wygięte. Dodatkowe zalety areki żółtawej to zdolność usuwania z otoczenia toksycznych substancji i doskonałe nawilżanie powietrza. Jest to zatem świetna roślina doniczkowa do sypialni.

Drugi gatunek, areka katechu, spotykany jest często pod nazwami areka żuwna, palma betel, palma arekowa lub palma bambusowa (tu należy jednak zaznaczyć, że określenie palma bambusowa jest też przypisywane zupełnie innej roślinie, jaką jest Chamaedorea seifrizii). Pochodzi ona z rejonów Filipin i Malezji. Areca katechu jest wyższa od areki żółtawej (osiąga około 2 m wysokości) i odróżnia się od niej zielonymi, pasiastymi łodygami i długimi liśćmi w intensywnie zielonym kolorze, które osadzone są na zielonej osadce. Pasy na łodygach ułożone są w regularny pierścieniowy wzór. Są to blizny, które pozostały po opadłych liściach. Stają się one widoczne, gdy palma osiągnie wiek około 3 lat. Młode palmy areka katechu przypominają miniaturą palmę kokosową.

Areka katechu (Chrysalidocarpus catechu)
Fot. ©PoradnikOgrodniczy.pl

Palma areka a chamedora - różnice

Omawiana w tym artykule palma areka bywa często mylona z palmą chamedorą, warto więc podreślić różnice występujące między tymi roślinami:

• Palma areka katechu w naturze rośnie na Filipinach, areka żółtawa pochodzi z Madagaskaru, natomiast palma chamedora, określana też jako palma koralowa wywodzi się z wilgotnych i zacienionych górskich lasów Meksyku.
• Palma areka w naturze dorasta do 20-30 m wysokości, w donicy osiąga ok. 2 m. Chamedora jest niższa i rośnie wolniej. W swoim naturalnym środowisku dorasta do 3 m a w donicy do 1,5 m wysokości.
• Areka preferuje stanowisko jasne, z rozproszonym światłem. Chamedora jest pod tym względem bardziej tolerancyjna. Najlepiej rośnie w półcieniu ale poradzi sobie również w miejscu cienistym jak i na stanowisku jaśniejszym, z rozproszonym światłem. Obie rośliny należy chronić przed bezpośrednim nasłonecznieniem.
• Podczas zimy, temperatura w pomieszczeniu dla chamedory może być niższa (12-16°C) niż dla palmy areki (ok. 18°C).
• Areka lubi dużą wilgotność i może mieć wodę na podstawce, natomiast chamedorę podlewamy umiarkowanie i regularnie ale wody na podstawce nie pozostawiamy, ponieważ jej korzenie mogą zacząć gnić.
• Liście młodych okazów areki są szersze a ich wierzchołki mają kształt litery V. U starszych egzemplarzy występują liście pierzaste. Liście chamedory są sztywne, pierzaste i bardziej gęste.

Palma koralowa (po lewej) i areka żółtawa (po prawej)
Fot. depositphotos/©PoradnikOgrodniczy.pl

Uprawa i pielęgnacja areki

Areka powinna być uprawiana w miejscu z dużą ilością rozproszonego światła. Optymalna temperatura uprawy areki mieści się w granicach 18-22°C. W uprawie domowej palmy z rodzaju areka nie przechodzą okresu spoczynku.

Areka do prawidłowego rozwoju potrzebuje wysokiej wilgotności powietrza. Zbyt suche powietrze powoduje zasychanie końcówek liści. Problem ten nasila się szczególnie w okresie zimowym w mieszkaniach z centralnym ogrzewaniem. Dlatego jednym z najważniejszych zabiegów w pielęgnacji areki jest jest regularne zraszanie liści. Zabieg ten należy wykonywać dość często, tj. co 2-3 dni. Dobrym sposobem nawilżania powietrza wokół roślin jest ustawienie doniczki z palmą na podstawce wypełnionej keramzytem i wodą (woda z takiej podstawki odparowuje, nawilżając powietrze).

Liście areki należy regularnie zraszać
Fot. ©PoradnikOgrodniczy.pl

Palma areka musi być często podlewana. Podłoże w doniczce powinno być stale wilgotne. Latem, w okresie upałów, bardzo dobrze znosi nadmiar wody w doniczce (tzw. "mokre stopy"). Areka doskonale sprawdza się w uprawie hydroponicznej. Do podlewania areki należy używać wody odwapnionej (odstałej lub przegotowanej), ponieważ nadmiar wapnia szkodzi tej palmie.

Arekę nawozi się od wiosny do końca lata, w odstępach co 2-3 tygodnie, stosując w tym celu płynny nawóz do palm lub nawóz uniwersalny w dawce o połowę niższej niż w instrukcji na opakowaniu. Niedobory składników pokarmowych objawiają się w postaci blednących i żółknących od wierzchołka liści.

Palmy z rodzaju areca sadzi się zazwyczaj po kilka w jednej doniczce, aby dawały wrażenie gęstszych. Nie jest to jednak regułą. Równie dobrze prezentują się posadzone pojedynczo. Specyficzna budowa systemu korzeniowego (długi, słabo rozgałęziony system palowy), powoduje że palmy te powinny być uprawiane w wysokich i wąskich doniczkach. W razie potrzeby, najlepszą porą na przesadzanie areki jest luty i marzec.

Przesadzanie roślin doniczkowych
Przesadzanie roślin doniczkowych jest jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Trzeba je zazwyczaj wykonywać co roku w przypadku roślin młodych, u starszych wystarczy raz na kilka lat. Jaki jest najlepszy termin na przesadzanie, do jakiej ziemi przesadzać rośliny doniczkowe, jak dobierać doniczki do przesadzania oraz jak wykonać samą czynność przesadzania aby nie uszkodzić rośliny. Więcej...

U uprawie areki bardzo ważny jest odpowiedni dobór podłoża. Dobrym podłożem dla areki jest ziemia kompostowa z domieszką torfu lub ziemi liściowej i piasku, które należy wymieszać w równych proporcjach. Podłoże powinno być rozluźnione perlitem lub keramzytem, aby było lepiej przepuszczalne. Można oczywiście kupić już gotowe podłoże dla palm, które dostępne jest w centrach ogrodniczych. Na dnie doniczki dodatkowo warto utworzyć warstwę drenażową ze żwirku lub keramzytu.

Choroby palmy areki

1. Zasychanie liści

Zasychanie liści palmy areki to jeden z najczęstszych problemów pojawiających się podczas jej uprawy. Spowodowane jest to zbyt niską wilgotnością powietrza i podłoża. Suche powietrze niszczy blaszkę liściową i niestety, nawet jeśli warunki wilgotnościowe otoczenia ulegną poprawie, uszkodzeń nie da się naprawić. Uszkodzone liście należy skrócić, przycinając je milimetr nad zdrową tkanką. Potem pamiętajmy o regularnym zraszaniu liści (co 2-3 dni, a jeśli to nie wystarcza - nawet codziennie).

Usychające końce liści areki
Fot. ©PoradnikOgrodniczy.pl

2. Plamistość liści

Często na liściach areki pojawiają się różne przebarwienia. Mają one formę żółtych lub brązowych plam, które rozsiane są na liściach areki. Przyczyną takich zmian może być choroba wywoływana przez pasożytnicze grzyby z gatunku Gliocladium vermoeseni, Exosporium palmivorium lub Drechslera ssp. Rozwojowi tej choroby palm sprzyja nadmierne zagęszczenie roślin, które uniemożliwia prawidłową cyrkulację powietrza między nimi, a także zbyt silne zraszanie roślin w chłodne i pochmurne dni.

Po zauważeniu objawów choroby należy usunąć wszystkie chore liście, a rośliny opryskać preparatem grzybobójczym np. Biosept Active lub, w przypadku bardzo silnego porażenia, Topsin M 500 SC (1ml środka w 1 l wody). Najlepiej zastosować oba te prepatary, powtarzając opryski naprzemiennie. Topsinem wykonujemy maksymalnie 2 opryski w odstępie 14 dni. Preparatem Biosept Active możemy roślinę opryskiwać wielokrotnie, także zapobiegawczo aby choroba nie powróciła, stosując go co 7-14 dni.

3. Tarczniki

Częstymi szkodnikami areki są tarczniki. Owady te osiągają zaledwie kilka milimetrów długości i mają spłaszczone, okryte charakterystyczną brązowawą tarczką ciało. W wyniku ich żerowania liście areki początkowo żółkną, a następnie opadają, czego skutkiem jest zahamowanie rozwoju rośliny. Tarczniki najlepiej rozwijają się w warunkach wysokiej temperatury i niskiej wilgotności powietrza (a zatem zimą, gdy grzeją kaloryfery). Dlatego najskuteczniejszą metodą walki z tarcznikami jest regularne nawilżanie powietrza w najbliższym otoczeniu areki. Jeżeli stwierdzimy obecność tarczników na liściach i łodygach areki (lepka substancja, brązowe wypukłe punkty), należy usunąć je mechanicznie za pomocą szczoteczki, a następnie przetrzeć liście wacikiem nasączonym w denaturacie. Dla lepszej ochrony areki warto zastosować pałeczki Sanium PIN, które umieszcza się bezpośrednio w ziemi w doniczce.

Jak zwalczyć tarczniki? 3 domowe sposoby!
Tarczniki to uciążliwe owady, które często atakują rośliny doniczkowe. Szkodniki te zazwyczaj można dostrzec na spodniej stronie liści. Ich ciała pokryte są płaską, owalną tarczką o średnicy od 1 do 2 mm. Oto 3 domowe sposoby na tarczniki, dzięki którym skutecznie pozbędziesz się tych szkodników! Więcej...

4. Przędziorek chmielowiec

Jeśli na górnej stronie liści areki pojawiają się mozaikowate żółte plamki, a z czasem liście całe żółkną i zasychają oznacza to, że roślinę zaatakował przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae). Jeśli palma areka nie jest duża, szkodniki można spróbować usunąć mechanicznie z jej liści za pomocą wacika namoczonego w wodzie z mydłem, a następnie dokładnie opłukać całą roślinę bieżącą wodą. Przy dużych roślinach łatwiej będzie opryskać je preparatem w spraju, np. Agricolle AE. Aby uniknąć ponownego pojawienia się przędziorków, należy zwiększyć częstotliwość zamgławiania liści areki i utrzymywać wysoką wilgotność powietrza w jej najbliższym otoczeniu.



mgr inż. Agnieszka Lach

Przeczytaj również:

• Daktylowiec, palma daktylowa - pielęgnacja i uprawa w domu, choroby
• Dracena - pielęgnacja, przesadzanie, rozmnażanie, odmiany
• Dlaczego palma usycha w domu?

Opracowano na podstawie: P. Kardasz, Pielęgnacja roślin pokojowych początku XXI wieku, Videograf II, Katowice 2002, str. 180-183; D. Metera, Kwiaty w domu, Prószyński i S-ka, Warszawa 1992, str. 81-86; G. Łabanowski, L. Orlikowski, A. Wojdyła, Jak pielęgnować rośliny doniczkowe. Choroby i szkodniki, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2010, str. 139-143.