Kistnik malinowiec - objawy i zwalczanie
Kistnik malinowiec to chrząszcz powodujący uszkodzenia liści maliny oraz robaczywienie jej owoców. Larwy i dorosłe chrząszcze tego gatunku to szkodniki malin trudne do zwalczenia i stanowiące wyzwanie dla każdego ogrodnika. Zobacz jak prowadzić zwalczanie kistnika malinowca w ogrodach przydomowych i działkowych. Podpowiadamy łatwe do zastosowania domowe i ekologiczne sposoby na kistnika malinowca!
Kistnik malinowiec - larwy na owocu i dorosły chrząszcz
Fot. Francisco Welter-Schultes, CC0, Wikimedia Commons
Kistnik malinowiec - jak go rozpoznać?
Kistnik malinowiec (Byturus tomentosus) jest jednym z najgroźniejszych szkodników maliny. Dorosłe chrząszcze mają ok. 4 mm długości, przy czym samica kistnika jest nieco mniejsza. Dorosłe owady są szaroczarne lub ciemnobrązowe i gęsto owłosione. Jajo kistnika malinowca jest przezroczyste, podłużne, wrzecionowate o wymiarach 1,3x0,7 mm. Wylegająca się z jaja larwa kistnika malinowca ma długość 5 mm, jest wydłużona i białoszara. Na każdym segmencie ciała larwy znajdują się dwie linie ciemnych tarczek oraz brązowe włoski grzbietowe.
Kistnik malinowiec - objawy żerowania
Największe szkody wyrządzają larwy kistnika, które powodują tzw. robaczywienie owoców malin. Najbardziej narażone na uszkodzenia są owoce odmian malin najwcześniejszych, ponieważ dojrzewanie larw kistnika malinowca zbiega się z początkowym okresem czerwienienia owoców.
Dorosłe chrząszcze także wyrządzają spore szkody, pożywiają się młodymi liśćmi malin wygryzając tkankę między nerwami. W skutek żerowania, wraz ze wzrostem liści, widoczne stają się podłużne uszkodzenia blaszek liściowych, przypominające nieregularne rozdarcia. Podczas intensywnego porażenia przez szkodnika może dochodzić nawet do szkieletowania liści, a w rezultacie do osłabienia całego krzewu.
Warto wiedzieć!
Charakterystyczne dla chrząszczy jest żerowanie w nierozwiniętych liściach na tym samym pędzie, bez przenoszenia się na sąsiednie krzewy.
Pojawiające się pąki kwiatowe sprawiają, że chrząszcze kistnika malinowca zmieniają miejsce żerowania, wgryzają się do środka pąków i wyjadają ich wnętrze. W efekcie uszkodzone pąki maliny zasychają i opadają. Następnie chrząszcze zaczynają pożywiać się na pojawiających się stopniowo zawiązkach owoców.
Kistnik malinowiec - biologia i rozwój
Dorosłe osobniki kistnika zimują w glebie na głębokości 5-10 cm. Wiosną chrząszcze wydostają się na powierzchnię i zarzynają żerowanie na młodych liściach. Pierwsze owady obserwuje się w ostatniej dekadzie kwietnia oraz na początku maja, gdy średnia temperatura w ciągu dnia mieści się w przedziale 10-14°C.
Zapamiętaj!
Masowe żerowanie chrząszczy trwa 20-40 dni i przypada na okres, gdy temperatura w ciągu dnia jest zbliżona do 20°C.
Kistnik malinowiec - zwalczanie ekologiczne i domowe sposoby
Zwalczanie ekologiczne kistnika malinowca często ogranicza się do mechanicznego usuwania szkodników - strząsania chrząszczy na gazetę lub płachtę materiału i ich niszczenie. Warto także wykonywać opryski malin na bazie naturalnych substancji dostępnych w naszych domach.
Zapamiętaj!
Tuż przed kwitnieniem malin strząsaj chrząszcze na gazetę lub płachtę materiału ułożoną pod krzewami.
Oprysk na bazie proszku z gorczycy - wsyp 100 g proszku z gorczycy do 10 litrów wody i zamieszaj aż do rozpuszczenia. Obficie opryskaj krzewy malin w okresie zawiązywania pąków kwiatowych.
Oprysk z sody oczyszczonej - 10 łyżek stołowych sody oczyszczonej rozpuść w 10 litrach wody. Opryskuj krzewy malin na krótko przed kwitnieniem - w okresie, gdy samice kistnika malinowca przygotowują się do składania jaj. Dla pewności procedurę powtarza się ponownie po zakończeniu kwitnienia roślin.
Napar z wrotyczu - 350 gram świeżego ziela wrotyczu lub 35-40 gram suchego surowca i zalej 10 l wrzącej wody. Po 24 godz. należy przefiltrować napar i zastosować do opryskiwania krzewów malin. Pierwszy oprysk wykonuj w okresie zawiązywania się pąków kwiatowych. Do zniszczenia szkodnika konieczne jest wykonanie co najmniej 5 oprysków w odstępie 3-5 dni.
Kistnik malinowiec - opryski środkami ochrony roślin
W przypadku masowego porażenia malin konieczne jest zastosowanie preparatu owadobójczego Mospilan 20 SP. Środek ten działa na roślinie powierzchniowo, wgłębnie i systemicznie. Poza kistnikiem malinowcem Mospilan 20 SP skutecznie zwalcza także inne szkodniki malin, takie jak: mszyce, zwójki oraz inne młode gąsienice zjadające liście, krzywik maliniaczek, kwieciak malinowiec, pryszczarek łodygowy i przeziernik malinowiec.
Oprysk na kistnika malinowca należy wykonać dość wcześnie, gdy tylko pojawią się pąki kwiatowe i po stwierdzeniu uszkodzeń spowodowanych przez kistnika na liściach. Należy pamiętać, że Mospilan 20 SP ma 14-dniowy okres karencji (jest to minimalny czas jaki musi upłynąć od oprysku do dnia zbioru owoców).
mgr inż. Anna Błaszczuk
Opracowano na podstawie:
1. B. Łabanowska, Szkodniki maliny (cz.II). Uszkodzenia pąków kwiatowych i owoców w Hasło Ogrodnicze 9/2006;
2. H. Suter, C. Graber, Biologiczna ochrona roślin, Oficyna Wydawnicza Multico, Warszawa 1995, s. 70-72;
3. H. Masternak, K. Wiech, Jaki to szkodnik, jaka choroba, Polski Związek Działkowców, Warszawa 1994, s. 69-71.
Przeczytaj również:
- Choroby malin i ich zwalczanie
- Zamieranie pędów malin - objawy, opryski, zwalczanie
- Zwijanie liści malin. Dlaczego liście malin są poskręcane i się zwijają?
