Cyprysowiec Leylanda - odmiany, sadzenie, uprawa, przycinanie

Cyprysowiec Leylanda to zimozielony i szybkorosnący iglak o atrakcyjnej barwie ulistnienia i kolumnowym pokroju. Nie ma dużych wymagań glebowych, ale jest wrażliwy na mróz. Dlatego lepiej sadzić go w cieplejszych regionach kraju. W zależności od odmiany może przybierać formę drzewa lub większego krzewu. Sprawdź, jak wygląda uprawa cyprysowca Leylanda oraz poznaj jego podstawowe wymagania. Wyjaśniamy, gdzie warto sadzić cyprysowce i kiedy je przycinać.

Cyprysowiec Leylanda - Cupressocyparis × leylandii
Fot. depositphotos

Cyprysowiec Leylanda - pochodzenie

Cyprysowiec Leylanda (Cupressocyparis × leylandii) to mieszaniec międzyrodzajowy powstały ze skrzyżowania cyprysa wielkoowocowego (Cupressus macrocarpa) i cyprysika nutkajskiego (Chamaecyparis nootkatensis).

Jak wygląda cyprysowiec Leylanda

Cyprysowiec Leylanda przybiera formę drzewa lub dużego krzewu o kolumnowym pokroju i szerokostożkowej, zwartej koronie. Początkowo jest ona luźniejsza, z czasem się zagęszcza. Łuskowate pędy ułożone są dość gęsto w różnych płaszczyznach, ale nie przewieszają się tak jak u cyprysika nutkajskiego. Roślina ugałęziona jest do samej ziemi. Zimozielone ulistnienie ma barwę zieloną z lekkim, szarym lub niebieskawym odcieniem. Jest łuskowate, igiełkowate i płaskie. Owalne, ciemnobrązowe szyszki mają do 2 cm średnicy.

Cyprysowiec Leylanda - Cupressocyparis × leylandii
Fot. KENPEI, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Cyprysowiec Leylanda - jak szybko rośnie

Cyprysowiec Leylanda rośnie bardzo szybko. Po 10 latach dorasta do 4 m wysokości a docelowo może osiągać do 20 m wysokości. Warto jednak podkreślić, że mówimy tu o roślinie czystej gatunkowo. Poszczególne odmiany ogrodowe cyprysowca Leylanda mogą rosnąć wolniej i docelowo osiągać mniejsze rozmiary.

Cyprysowiec Leylanda - odmiany

W ogrodach często sadzi się odmiany cyprysowca Leylanda o niebieskozielonej, złocistożółtej lub kremowej barwie ulistnienia. Niektóre z odmian mają wolniejsze tempo wzrostu. Oto najpopularniejsze z nich:

Cyprysowiec Leylanda 'Gold Rider' - holenderska odmiana o wąskim, kolumnowym pokroju dorastająca do 10-15 m wysokości. Posiada zimozielone igły w kolorze żółto-złocistym, które są odporne na poparzenia słoneczne i nie brązowieją na wierzchołkach pędów.

Cyprysowiec Leylanda 'Castlewellan Gold' - odmiana irlandzka o kolumnowym pokroju, dorastająca do 15 m wysokości. Rośnie wolniej niż gatunek. Złocistożółte igły zimą przybierają barwę brązowo-zieloną.

Cyprysowiec Leylanda 'Castlewellan Gold'
Fot. Crusier, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Cyprysowiec Leylanda 'Robinson's Gold' - odmiana irlandzka o stożkowatym pokroju docelowo osiągająca 5-10 m wysokości. Zimozielone ulistnienie zmienia barwę w ciągu sezonu, wiosną ma kolor brązowożółty, następnie przechodzi w barwy żółtozielone do złocistożółtych.

Cyprysowiec Leylanda 'Silver Dust' - odmiana o kolumnowym pokroju pochodząca ze Stanów Zjednoczonych. Dorasta do 5-10 m wysokości. Ulistnienie jest wielobarwne, część pędów ma kolor kremowy.

Cyprysowiec Leylanda 'Leighton Green' - odmiana pochodząca z Wielkiej Brytanii. Ma dość gęsty, kolumnowy pokrój o wzniesionych pędach i dorasta maksymalnie do 20 m wysokości. Ulistnienie ma barwę zieloną z lekkim żółtym odcieniem.

Cyprysowiec Leylanda 'Haggerston Grey' - odmiana pochodząca z Wielkiej Brytanii. Ma pokrój wyprostowany, wąskostożkowy i docelowo dorasta do 15-20 m wysokości. Ulistnienie ma barwę od szarozielonej, poprzez niebieskozieloną do ciemnej zieleni.

Cyprysowiec Leylanda '2001' - odmiana holenderska o wolniejszym tempie wzrostu, dorastająca do 5-10 m wysokości. Ma stożkowy, gęsty pokrój a jego pędy skierowane są ku górze. Łuskowate liście mają ciemnozieloną barwę.

Cyprysowiec Leylanda 'Naylors Blue'
Fot. Crusier, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Cyprysowiec Leylanda 'Naylors Blue' - odmiana wolniej rosnąca, dorasta do 6-8 m, ma ulistnienie w kolorze szaroniebieskim.

Cyprysowiec Leylanda 'Harlequin' - odmiana pochodząca z Wielkiej Brytanii. Ma wyprostowany, drzewiasty pokrój i osiąga do 10-15 m wysokości. Ulistnienie ma barwę szarozieloną z plamkami w kolorze białokremowym.

Cyprysowiec Leylanda - sadzenie

Wybierając sadzonkę cyprysowca Leylanda, warto przyjrzeć się roślinie, sprawdzić czy wygląda zdrowo, jest ładnie wybarwiona i ma nieuszkodzone pędy. Najlepiej wyjąć okaz z doniczki i obejrzeć jego korzenie. Bryła korzeniowa nie powinna być poprzerastana.

Cyprysowiec Leylanda - jak sadzić

Cyprysowce, podobnie jak inne iglaki, sadzimy na takiej samej głębokości jak rosły wcześniej w donicy. Szyjka korzeniowa nie może być przysypana ziemią. Miejsce sadzenia powinno być wcześniej odchwaszczone. Dołek pod roślinę warto zaprawić kompostem lub ziemią dla iglaków.

Cyprysowiec Leylanda 'Castlewellan Gold'
Fot. Crusier, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Przed sadzeniem wyjmujemy roślinę z doniczki i rozluźniamy bryłę korzeniową. Korzenie nie mogą być podwinięte, zbyt długie można lekko skrócić. Po posadzeniu ziemię lekko ugniatamy, w razie potrzeby dosypujemy, formujemy misę wokół pnia i podlewamy. Wokół rośliny warto wysypać warstwę ściółki z przekompostowanej kory sosnowej, która latem zatrzyma wodę a zimą zmniejszy ryzyko przemarznięcia bryły korzeniowej.

Cyprysowiec Leylanda - kiedy sadzić

Najbardziej korzystnym terminem sadzenia cyprysowców jest koniec lata - od połowy sierpnia do połowy września. Po lecie ziemia jest jeszcze ogrzana, więc roślina łatwiej zaaklimatyzuje się w nowym miejscu przed zimą. Świeżo posadzone rośliny należy regularnie podlewać i nie dopuścić do przeschnięcia bryły korzeniowej.

Cyprysowiec Leylanda - gdzie sadzić

Cyprysowiec Leylanda jest wrażliwy na mróz, najlepiej więc sadzić go w miejscach osłoniętych od wiatrów. Ma atrakcyjną kolorystykę i stożkowaty pokrój, dlatego w większych ogrodach doskonale sprawdzi się jako soliter, czyli roślina posadzona pojedynczo w eksponowanym miejscu. Pamiętać jednak należy o jego docelowej wysokości (zależnej od odmiany), ponieważ z czasem może zacieniać inne, zbyt blisko posadzone rośliny.

Ze względu na szybki przyrost cyprysowiec polecany jest także na formowane żywopłoty, wysokie szpalery, do sadzenia przy alejach w ogrodach leśnych i parkach. Atrakcyjnie prezentuje się w połączeniu z roślinami iglastymi o odmiennym zabarwieniu igieł.

Cyprysowiec Leylanda - odmiana o zmiennym zabarwieniu igieł
Fot. Forest & Kim Starr, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Cyprysowiec Leylanda - uprawa

Cyprysowiec Leylanda ma niewielkie wymagania glebowe i wilgotnościowe. Najlepiej rośnie na stanowisku ciepłym, słonecznym do półcienistego, osłoniętym od wiatru. W miejscach zacienionych słabiej się wybarwia i ma mniej zwarty pokrój. Preferuje podłoże żyzne, próchnicze i przepuszczalne ale urośnie także w przeciętnej glebie ogrodowej, umiarkowanie wilgotnej o odczynie od obojętnego do lekko kwaśnego. Nie toleruje zasolenia podłoża.

Od marca do lipca do nawożenia cyprysowca stosujemy wieloskładnikowe nawozy do iglaków z azotem. Warto też podsypywać go dojrzałym kompostem.

Warto wiedzieć!
Jak wszystkie zimozielone rośliny, cyprysowiec narażony jest na suszę fizjologiczną, dlatego podczas bezśnieżnej zimy, w cieplejsze dni, powinno się go podlewać.

Cyprysowiec jest wrażliwy na niskie temperatury (zaliczany do strefy mrozoodporności roślin 7A). Dlatego bezpieczniej sadzić go w cieplejszych regionach kraju. Narażony na wysuszające, zimowe wiatry może podsychać. W chłodniejszych obszarach cyprysowce można sadzić w pojemnikach i na zimę przenosić do osłoniętego pomieszczenia.

Cyprysowiec Leylanda - przycinanie

Cyprysowiec Leylanda rośnie szybko i dobrze znosi przycinanie oraz formowanie. Dzięki regularnemu cięciu roślina ładnie się zagęszcza. Jeśli żywopłot z cyprysowca jest zaniedbany, należy przycinać go uważnie. Wieloletnie, starsze pędy gorzej się regenerują, zaś przycięte zbyt silnie mogą pozostać ogołocone.

Szybko rosnące odmiany cyprysowca przycina się zwykle dwa razy w roku - wiosną i w połowie lata (do połowy sierpnia). Odmiany rosnące wolniej można przycinać raz w sezonie, na wiosnę.

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Cyprysik - gatunki i odmiany polecane do ogrodu
• Cyprysik a tuja. Czym się różni cyprysik od żywotnika?
• Iglaki szybkorosnące na żywopłot

Opracowano na podstawie:
1. J. Scott-Macnab, Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 176-177;
2. Katalog ozdobnych roślin ogrodowych, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2018, s. 20;
3. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Praca Zbiorowa, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2016, s. 43.