Cyprysik Lawsona - odmiany, uprawa, cięcie, choroby
Cyprysik Lawsona to popularny iglak o atrakcyjnym wyglądzie. Spotykane są liczne odmiany cyprysików Lawsona o ciekawym wybarwieniu łusek i regularnym pokroju, które nadają się do tworzenia wielobarwnych żywopłotów. Poznaj najładniejsze odmiany cyprysika Lawsona oraz zobacz jak wygląda uprawa cyprysika w ogrodzie. Wyjaśniamy kiedy i jak przeprowadzić cięcie cyprysika Lawsona oraz jak zwalczyć choroby i szkodniki atakujące cyprysiki. Oto kompletny poradnik uprawy tej rośliny!
Cyprysik Lawsona 'Columnaris'
Fot. Athantor, GFDL, Wikimedia Commons
Cyprysik Lawsona - opis i odmiany
Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) jest ziomozielonym drzewem iglastym o szybkim wzroście oraz prostej, wąsko-stożkowatej koronie z charakterystycznie zwisającym wierzchołkiem. Pochodzi z Ameryki Północnej, z terenów Gór Nadbrzeżnych, gdzie rośnie naturalnie nad brzegami rzek i strumieni.
W uprawie w polskich ogrodach cyprysik Lawsona osiąga 25-30 m wysokości. Jego pędy pokryte są łuszczącą się korą, delikatnym woskowym nalotem i igiełkowatymi łuskami o barwie zielonej lub szaroniebieskiej. Szyszki cyprysika Lawsona są niewielkie (8 mm), w młodości zielono-niebieskie i pokryte woskowym nalotem, później brązowe. Cała roślina wydziela przyjemny cytrynowo-żywiczny aromat.
W polskich szkółkach znaleźć można blisko 100 odmian cyprysika Lawsona, różniących się wybarwieniem łusek, pokrojem i intensywnością wzrostu. W ofercie znaleźć można również formy karłowe, nie wymagające cięcia, które bez przeszkód zmieszczą się w naszych ogrodach. Najpopularniejsze odmiany cyprysika Lawsona przedstawiamy w tabeli poniżej. Pod tabelą jest link do pobrania zestawienia w wersjii do wydrukowania.
Pobierz zestawienie odmian cyprysików w wersji do wydrukowania:
Cyprysik Lawsona - uprawa
Cyprysik Lawsona najlepiej uprawiać na stanowiskach słonecznych. Znosi również półcień, ale wówczas rośnie wolniej, a charakterystyczna barwa łusek może być mało intensywna. Cyprysik Lawsona najlepiej rośnie na glebach żyznych, przepuszczalnych i umiarkowanie wilgotnych, o lekko kwaśnym odczynie.
Cyprysik Lawsona 'Elwoodi'
Fot. Athantor, GFDL, Wikimedia Commons
Cyprysik Lawsona jest wrażliwy na suszę i suche powietrze. W przypadku niedoborów wody w podłożu jego łuski mogą brązowieć i opadać. W okresie bezśnieżnych zim grozi mu susza fizjologiczna. Aby chronić rośliny przed suszą konieczne jest ściółkowanie gleby pod roślinami grubą warstwą kory. Nie należy również sadzić cyprysików Lawsona na glebach ciężkich i podmokłych, ponieważ wówczas brązowieją od dołu korony i stają się podatne na szarą pleśń.
Cyprysik Lawsona jest gatunkiem ciepłolubnym i w naszych warunkach często przemarza. Dlatego wymaga okrywania na zimę. W tym celu stosuje się okrycia z agrowółkniny, która chroniąc rośliny przed mrozem, przepuszcza wilgoć, powietrze i światło. W chłodniejszych rejonach naszego kraju najlepiej uprawaić odmiany cyprysika Lawsona o najwyższej mrozoodporności, takie jak: 'Columnaris, 'Darts Blue Ribbon', 'Ivonne', 'Pelts Blue' lub 'Stardust'.
Jak zabezpieczyć iglaki na zimę - ochrona przed mrozem i śniegiem
Większość drzew i krzewów iglastych wydaje się wystarczająco mrozoodpornych aby zimowe chłody nie były im straszne. Jednak wiosną często można zaobserwować zbrązowiałe pędy, odkształcone gałązki i obumierające całe rośliny nie tylko w ogrodach ale i na balkonach i tarasach. Zobacz w jakich przypadkach wymagana jest ochrona iglaków przed mrozem i śniegiem oraz jak w najlepszy sposób zabezpieczyć iglaki na zimę. Więcej...
Cyprysikom Lawsona szkodzą suche i mroźne wiatry, powodujące wymarzanie i przebarwienia pędów. W przypadku niewielkiego przebarwienia, drzewa mogą odzyskać swój naturalny, niebieskozielony kolor na wiosnę. Aby temu zapobiegać, jesienią warto nawozić cyprysiki specjalnym nawozem jesiennym dla iglaków i osłaniać je agrowłókniną.
Cyprysik Lawsona jest wrażliwy również na zasolenie podłoża oraz zanieczyszczone powietrze. W takich warunkach słabiej rośnie i częściej choruje.
Cyprysik Lawsona - cięcie
Prawidłowe cięcie cyprysika Lawsona powinno zostać rozpoczęte już pierwszego roku uprawy, w momencie, gdy rośliny są jeszcze młode. Pędy kilkunastoletnich okazów mają niewielką liczbę oczek, z których mogłby odrastać pędy i dlatego po przycięciu bardzo wolno się regenerują, a tym samym słabiej zagęszczają.
Cyprysik Lawsona w czasie kwitnienia
Fot. Sten Porse, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons
Młode sadzonki cyprysika Lawsona nie mają jeszcze wytworzonego pnia głównego. Bardzo często występuje u nich tendencja do tworzenia rozgałęzionego pnia. Dlatego po posadzeniu w ogrodzie cyprysika Lawsona należy wybrać główny, silniejszy z pędów, a słabszy usunąć. Przez kolejne lata uprawy utrzymujemy dominację pędu wierzchołkowego, usuwając pędy, które próbują zająć jego miejsce. Cięcie najlepiej wykonywać wczesną wiosną (marzec), gdy miną mrozy. Od maja do czerwca usuwa się boczne gałązki, zaburzające symetryczny pokrój korony oraz pędy chore i suche.
Cyprysik Lawsona jest gatunkiem szczególnie polecanym do tworzenia osłon, także w postaci formowanych żywopłotów. Do tego celu najbardziej nadają się kilkuletnie okazy odmian o pokroju kolumnowym i stożkowatym. W pierwszym roku formowania żywopłotu z cyprysików, w marcu, skraca się wszystkie pędy roślin, łącznie z przewodnikami. Zabieg ten ma za zadanie zagęszczenie dolnych partii roślin oraz nadanie żywopłotowi określonego kształtu. W kolejnych latach cięcia formujące wykonuje się dwa razy w roku - wczesną wiosną (marzec) i wczesnym latem (czerwiec). Skraca się jedynie młode przyrosty, nadając roślinom określony kształt oraz usuwa pędy chore i uszkodzone.
Brązowienie pędów cyprysika
Fot. Athantor, GFDL, Wikimedia Commons
Cyprysik Lawsona - choroby
Fytoftoroza (Phytophthora) to najgroźniejsza choroba atakująca cyprysik Lawsona oraz inne gatunki roślin iglastych. Jest to choroba odglebowa, objawiająca się początkowo jaśnieniem, brązowieniem i zamieraniem pojedynczych gałązek, a następnie całych roślin. Grzyb atakuje na początku system korzeniowy, skąd przedostaje się do wyższych części rośliny. Po zauważeniu pierwszych objawów fytoforozy cyprysiki należy podlać 2-3 krotnie preparatem grzybobójczym (np. Magnicur Energy 840 SL, w dawce 20 ml/10 litrów wody lub Polyversum WP w dawce 5g na 10 litrów wody). Stosowanie przekompostowanej kory do ściółkowania podłoża wokół cyprysików pozwala w dużym stopniu ograniczyć wystąpienie fytoftorozy.
Fytoftoroza - objawy, zwalczanie, opryski
W ogrodach objawy fytoftorozy najczęściej obserwowane są na rododendronach i iglakach. Choroba ta jest bardzo groźna dla roślin, dlatego warto dowiedzieć się jak rozpoznać objawy fytoftorozy oraz jak prowadzić zwalczanie fytoftorozy w ogrodzie. Więcej...
Zamieranie pędów to choroba objawiająca się żółknięciem, brązowieniem i opadaniem młodych igiełek cyprysika Lawsona wewnątrz korony lub w miejscu stykania się gałązek cyprysika z gałązkami sąsiadujących roślin. Powodem choroby jest silny niedostatek światła lub susza. Jesienią, na najmłodszych częściach chorych gałęzi, bardzo często dochodzi do infekcji grzybowych, które należy zwalczać, stosując preparaty o szerokim spektrum działania (np. Topsin M 500 SC, w dawce 10 ml środka/10 I wody).
Cyprysik Lawsona może być atakowany przez przędziorka sosnowca (Oligonychus ununguis). Jego larwy i dorosłe osobniki żerują na łuskach cyprysika, powodując mozaikowe, żółte przebarwienia, a z czasem szarzenie całych pędów i opadanie łusek. Objawy rozprzestrzeniają się od dołu rośliny ku górze lub od pnia na zewnątrz korony. Na gałązkach cyprysika pojawia się też delikatna pajęczynka. Do zwalczania przędziorków stosuje się preparaty olejowe (np. Emulpar 940 EC, w dawce 90-120 ml preparatu na 10 litrów wody).
Przędziorek sosnowiec na iglakach - objawy, zdjęcia, zwalczanie
Przędziorek sosnowiec jest szkodnikiem często pojawiającym się na iglakach. Najczęściej atakuje on cyprysiki, świerka pospolitego i białego, jałowce, jodłę koreańską i tuje. Efektem pojawienia się przędziorka na iglakach może być utrata koloru igieł, potem ich masowe brązowienie i opadanie. Zobacz jak poprawnie rozpoznać objawy żerowania przędziorka na iglakach, porównaj zdjęcia oraz poznaj najlepsze sposoby na zwalczanie tego szkodnika. Więcej...
Innym częstym szkodnikiem cyprysika Lawsona jest miodownica żywotnikowa (Cinara cupressi). Jest to mszyca żerująca wewnątrz korony cyprysików, najczęściej na korze pnia i u nasady 2-3 letnich pędów, które żółkną i zamierają. Na łuskach cyprysika zalega lepka rosa miodowa, na której rozwijają się grzyby sadzakowe. Do zwalczenia miodownicy żywotnikowej można wykorzystać preparat Mospilan 20 SP (4 g środka/10 l wody).
mgr inż. Agnieszka Lach
Przeczytaj również:
Cyprysik a tuja. Czym się różni cyprysik od żywotnika?
Cyprysik i tuja z wyglądu są podobne, ale mają różne wymagania co do uprawy. Zobacz czym się różni cyprysik od żywotnika. Omówimy 5 cech, które pomogą Ci szybko rozpoznać te dwa gatunki. Podpowiemy też co jest lepsze na żywopłot - cyprysik czy tuja! Więcej...
Sadzenie iglaków - kiedy i jak sadzić iglaki
Prawidłowe sadzenie iglaków w dużej mierze decyduje o tym czy roślina się przyjmie i jak będzie wyglądał jej wzrost w najbliższych latach. Dlatego warto dowiedzieć się jakie iglaki wybierać do sadzenia i na jakie cechy roślin zwrócić uwagę przed zakupem, jak przygotować miejsce do sadzenia iglaków i jak postępować podczas sadzenia tych roślin. Oto wszystko, co trzeba wiedzieć aby właściwie posadzić iglaki. Więcej...
Iglaki szybkorosnące na żywopłot
Iglaki to bardzo dobre rośliny do tworzenia żywopłotów. Są ozdobne cały rok i szybko rosną, dzięki czemu tworzą wysoki żywopłot w krótkim czasie. Mogą być przycinane lub rosnąć bez cięcia. Dowiedz się jakie są najlepsze iglaki szybkorosnące na żywopłot. W poniższym artykule wymieniono najlepsze odmiany iglaków szybkorosnących na żywopłoty, a także krótko opisano ich wymagania. Więcej...
Opracowano na podstawie: J. Waźbińska, Z. Kawecki, B. Płoszaj, Drzewa i krzewy iglaste, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2008, str. 48-57; Praca zbiorowa pod red. J. Filipczak, Katalog Roślin, Agencja Promocji Zieleni Sp. z o.o., Warszawa 2011, str. 20-22; L. B. Orlikowski, Najgroźniejsze choroby roślin iglastych, Działkowiec nr 8 (576), str. 29-30; A. Marosz, Iglaste żywopłoty, Działkowiec nr 9 (757), str. 23; M. Dąbski, Cięcie i prowadzenie, Działkowiec. Iglaki, numer specjalny 4/2009, str. 44-46.
