Cyklamen perski, fiołek alpejski - uprawa i pielęgnacja

Cyklamen perski, którego bardziej znana nazwa to fiołek alpejski, kwitnie w okresie zimowym, stanowiąc wspaniałą dekorację mieszkań. Bywa jednak kapryśny, a pielęgnacja cyklamena wymaga sporo troski. Jakich zatem warunków uprawy wymaga cyklamen perski, czy zimowa pora kwitnienia to dobry czas aby kupić tę roślinę, co robić gdy cyklamen więdnie lub nie kwitnie i czy popularnie używana nazwa fiołek alpejski jest poprawna dla tej rośliny?

Cyklamen perski, fiołek alpejski

Cyklamen perski (Cyclamen persicum), jest byliną bulwiastą, należącą do rodziny pierwiosnkowatych, która przywędrowała do nas z południa Europy (rośnie dziko m. in. w górzystych rejonach Grecji). W stanie naturalnym gatunek ten występuje również Azji Zachodniej i w Afryce Północnej.

Uwaga! Bardzo często cyklamenowi perskiemu przypisuje się błędną nazwę fiołek alpejski. Tymczasem fiołek alpejski to zupełnie inny gatunek, należący do rodziny fiołkowatych, występujący naturalnie w Karpatach i wschodnich Alpach.

Cyklamen perski - uprawa doniczkowa

Ze względu na brak mrozoodporności cyklamen perski jest w naszym klimacie uprawiany jako roślina doniczkowa, kwitnąca w nietypowym terminie - od października aż do końca kwietnia. Fiołek alpejski stanowi więc doskonałą dekorację pomieszczeń w okresie zimowym.

Dzięki licznym zabiegom hodowlanym, uzyskano ciekawe odmiany cyklamena kwitnące w całej gamie kolorów, począwszy od białego, poprzez różowy, łososiowy, a kończąc na czerwonym. Są wśród nich też odmiany o kwiatach z płatkami jaśniejszymi na brzegach (cyklameny pastelowe), o płatkach postrzępionych (grupa Fimbriatum), a także dodatkowo karbowanych i falistych (grupa Rococo). Cyklameny z grupy Odoratum posiadają kwiaty pachnące, a u grupy Decora możemy dodatkowo podziwiać wspaniale zdobione liście. Dzięki takiej różnorodności i licznym walorom ozdobnym odmian, cyklameny to bez wątpienia najpopularniejsze kwiaty doniczkowe kwitnące zimą.

Kupując roślinę należy zwrócić uwagę na dostateczną ilość pąków kwiatowych ukrytych pod liśćmi. Cyklamen perski wymaga stanowiska jasnego (ale nie bezpośrednio nasłonecznionego), przewiewnego i chłodnego, o optymalnej temperaturze 15°C. Dobry będzie np. parapet północnego okna, pod którym nie ma kaloryfera.

Uwaga! Nowo kupiony cyklamen może być łatwo uszkodzony przez zbyt niską temperaturę. Dlatego nigdy nie kupuj cyklamenów w dzień mroźny, a na czas transportu z kwiaciarni do mieszkania, roślinę trzeba dobrze zapakować i zabezpieczyć przed wiatrem.

Cyklamen perski - pielęgnacja

Jak podlewać cyklamena?
Pielęgnacja cyklamena sprawia trudności głównie z racji wrażliwości rośliny na niewłaściwe podlewanie fiołka alpejskiego. Roślinę podlewamy umiarkowanie, uważając aby nie zalać bulwy. Najlepiej więc nalewać wodę bezpośrednio do podstawki, po około 30 minutach nadmiar wody usuwać. Ziemia powinna być stale wilgotna ale nie może być zbyt mokra. W czasie kwitnienia roślinę nawozimy raz w tygodniu nawozem dla roślin kwitnących.

Jak przedłużyć kwitnienie cyklamena?
Kwitnienie fiołka alpejskiego można przedłużyć, usuwając więdnące pędy kwiatowe z zawiązanymi nasionami. W tym celu zdecydowanym, mocnym ruchem wykręcamy pęd kwiatowy i odrywamy od bulwy. Należy jednak uważać aby usuwanych pędów z nasiennikami nie pomylić i przypadkiem nie wyrwać pędu z pąkiem kwiatowym. Pędy należy usuwać w całości. Ich fragmenty pozostałe przy bulwie będą gnić i doprowadzą do zwiędnięcia całej rośliny.

Co robić gdy fiołek alpejski przekwitnie?
Cyklamen perski przekwita zazwyczaj w kwietniu lub maju. Wówczas należy go przenieść do zimnego i ciemniejszego pomieszczenia, a gdy minie ryzyko przymrozków, a więc zazwyczaj od drugiej połowy maja, najlepiej wystawić go na zewnątrz, gdzie może spędzić całe lato. Najlepsze będzie miejsce półcieniste i chłodne. Na ten okres ograniczmy podlewanie i całkowicie zaprzestajemy nawożenia.

Kiedy przesadzać fiołka alpejskiego?
W sierpniu lub z początkiem września bulwy cyklamena alpejskiego przesadzamy do świeżej ziemi i przenosimy do wnętrza. Rozpoczynamy nawożenie ale dopóki cyklameny nie zakwitną, nawozimy tylko raz na dwa tygodnie.

Przesadzanie roślin doniczkowych
Przesadzanie roślin doniczkowych jest jednym z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych. Trzeba je zazwyczaj wykonywać co roku w przypadku roślin młodych, u starszych wystarczy raz na kilka lat. Jaki jest najlepszy termin na przesadzanie, do jakiej ziemi przesadzać rośliny doniczkowe, jak dobierać doniczki do przesadzania oraz jak wykonać samą czynność przesadzania aby nie uszkodzić rośliny. Więcej...

Ile lat może rosnąć fiołek alpejski?
Przechowanie cyklamena perskiego do kolejnego roku nie zawsze się udaje. Jeżeli się powiedzie, możemy to potraktować jako prawdziwy sukces. Warto też pamiętać, że z czasem rośliny się starzeją i przestają wydawać kwiaty, dlatego nie ma sensu przechowywać ich dłużej niż 2-3 lata.

Cyklamen perski - choroby

Powodem niepowodzeń w uprawie cyklamena może być gnicie bulwy, spowodowane nadmierną wilgotnością podłoża. Ta choroba fiołka alpejskiego zawsze występuje, gdy wodę do doniczki nalewa się z góry. Dlatego cyklamena obowiązkowo należy nawadniać, wlewając wodę do podstawki. Inne choroby cyklamena perskiego to szara pleśń, pojawiająca się najczęściej u nasady szypułek kwiatowych i ogonków liściowych, a także mączniak rzekomy, atakujący liście.

Choroby roślin doniczkowych
Choroby roślin doniczkowych przyczyniają się do utraty ładnego wyglądu i osłabienia wzrostu naszych kwiatów. Często spotykanie objawy chorób roślin doniczkowych to przebarwienia lub plamy na liściach, opadanie kwiatów czy więdnięcie. Ich pojawienie się najczęściej jest efektem niewłaściwej pielęgnacji roślin doniczkowych. Oto jak rozpoznawać najczęściej występujące choroby kwiatów doniczkowych i jak pomóc niedomagającym roślinom. Więcej...

Cyklamen perski - rozmnażanie

Rozmnażanie cyklamena perskiego odbywa się z nasion, jednakże ze względu na specyficzne i dość trudne warunki tego procesu, warto pozostawić go profesjonalnym hodowcom. Jeżeli już się zdecydujemy na uprawę cyklamena z nasion kupionych w sklepie ogrodniczym, najlepiej wysiać je pod koniec lata, pamiętając przy tym, ze kiełkują w ciemności. Przed siewem dobrze jest nasiona przez 12 godzin wymoczyć w letniej wodzie, co przyspieszy wschody. Do widnego pomieszczenia uprawę cyklamena przenosimy gdy pojawią się pierwsze siewki. Należy je jednak chronić przed bezpośrednim nasłonecznieniem.

Fiołka alpejskiego można też rozmnażać przez podział bulwy. Bulwę dzieli się na fragmenty, zawierające tzw. "oczko". Powstałe rany należy zabezpieczyć np. węglem aktywnym, a fragmenty bulwy posadzić w przepuszczalnym podłożu.

Cyklameny mogą być też uprawiane w ogrodach. Do tego celu trzeba jednak wybrać gatunki mrozoodporne, takie jak cyklamen dyskowaty, cyklamen czerwieniejący czy cyklamen bluszczolistny. Więcej o tych roślinach na naszym blogu, we wpisie cyklameny ogrodowe.

Zobacz także:

Kamelia japońska (Camellia japonica)
Kamelie japońskie (Camellia japonica) to zimozielone krzewy o pięknych kwiatach, w zależności od odmiany pojedynczych, półpełnych lub pełnych, barwy białej, różowej lub czerwonej. Pochodzą z górskich rejonów Japonii, północnych Chin i Korei. W naszym klimacie uprawiane są wyłącznie jako rośliny doniczkowe. Zainteresowanie kameliami rośnie zazwyczaj w zimie, kiedy to krzewy te pojawiają się w kwiaciarniach w pełni rozkwitu. Więcej...

Poinsecja - Gwiazda Betlejemska
Poinsecja, zwana też gwiazdą betlejemską lub wilczomleczem pięknym, należy do ogromnej rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae), liczącej około 2 tys. gatunków. Kojarząca się z Bożym Narodzeniem poinsecja coraz częściej gości jako świąteczna ozdoba w naszych domach. Co robić aby poinsecja jak najdłużej kwitła? Poznaj zasady uprawy i pielęgnacji w domu. Więcej...

Hipeastrum, Zwartnica - uprawa w domu
Hipeastrum lub inaczej zwartnica (Hippeastrum) to roślina cebulowa z rodziny amarylkowatych (Amaryllidaceae), znana z pięknych, ogromnych kwiatów, pojawiających się w okresie zimowym. W naszym klimacie uprawia się ją w mieszkaniach jako roślinę doniczkową. Przechładzając cebulę hipeastrum w lodówce możemy doprowadzić do wcześniejszego kwitnienia, uzyskując wspaniałą kwiatową ozdobę już na Boże Narodzenie. Więcej...

Opracowano na podstawie: M. Schubert. R. Herwig, Mieszkamy wśród kwiatów, PWRiL, Warszawa 1986, s. 186; Cyklameny - klejnoty zimy, Ogrody, Nr 1/2006, s. 74-76, Czar fiołków alpejskich, Mój Piękny Ogród, Nr 11/98, s. 25-27. Fot. Rafael Ben-Ari, Fotolia.com