Chrabąszcz guniak czerwczyk. Zwalczanie, jaki oprysk

Chrabąszcz guniak czerwczyk może wyrządzić duże szkody w ogrodach żerując na warzywach, drzewach, krzewach oraz trawach. Znany jest z tego, że gromadnie lata wieczorami w czerwcu i lipcu. Dowiedz się, jak prowadzić zwalczanie guniaka czerwczyka w ogrodzie oraz który oprysk na guniaka pomoże skutecznie pozbyć się tego chrabąszcza z ogrodu.

Chrabąszcz guniak czerwczyk - Amphimallon solstitiale
Fot. Holger Krisp, CC BY 3.0, Wikimedia Commons

Guniak czerwczyk - co to jest

Guniak czerwczyk (Amphimallon solstitiale) jest chrząszczem z rodziny poświętnikowatych (Scarabaeidae) powszechnie występującym w większej części Europy, Syberii i Azji. Zarówno dorosłe osobniki, jak i larwy guniaka potrafią wyrządzić duże szkody w uprawa rolniczych, ogrodniczych oraz w lasach.

Guniak czerwczyk - kiedy lata

Dorosłe osobniki chrabąszcza guniaka czerwczyka wylatują dużymi grupami w ciepłe czerwcowe i lipcowe wieczory - samica wygrzebuje w ziemi norkę na głębokości 10 - 25 cm i składa w niej jaja. Larwy guniaka czerwczyka rozwijają się ziemi, gdzie żyją 2 - 3 lata po czym się przepoczwarzają. Wygięta w kształt litery C kremowa larwa ma trzy pary odnóży i brązową głowę wyposażoną w mocne żuwaczki.

Larwa guniaka czerwczyka
Fot. Bernard Ladenthin, CC BY 4.0, Wikimedia Commons

Guniak czerwczyk - co zjada

Dorosłe chrząszcze żerują na liściach różnych gatunków roślin powodując gołożery. Nie mniej groźne są larwy guniaka żywiące się korzeniami i uszkadzające drzewa, krzewy oraz trawniki.

Guniak czerwczyk a chrabąszcz majowy

Guniak czerwczyk jest blisko spokrewniony z chrabąszczem majowym, do którego nie jest jednak specjalnie podobny. Oto różnice między tymi owadami:

• wyloty guniaka rozpoczynają się w czerwcu, czyli później niż chrabąszcza majowego, którego wyloty przypadają na maj;
• chrząszcz guniak ma 14 - 18 mm długości i jest znacznie mniejszy od chrabąszcza majowego, którego ciało osiąga aż 2,5 cm długości;
• ciało guniaka czerwczyka jest brunatne lub żółtawe i w całości porośnięte długimi włoskami, natomiast chrabąszcz majowy ma brązowe pokrywy, a głowę i przedplecze czarne i porośnięte krótkimi włoskami.

Guniak czerwczyk (po lewej) i chrabąszcz majowy (po prawej)
Fot. MonaLisa1998, CC BY 3.0, Wikimedia Commons / pixabay

Guniak czerwczyk - zwalczanie, jak go odstraszyć

Zwalczanie guniaka czerwczyka w ogrodach jest trudne ze względu na znikomą ilość zarejestrowanych preparatów. Dlatego łatwiej jest stosować odpowiednią agrotechnikę do odstraszania tego szkodnika, niż próbować go zwalczyć, gdy już się zadomowi w naszym ogrodzie.

Trawniki stają się często terenami lęgowymi guniaka, dlatego należy je uczynić możliwie nieatrakcyjnymi dla samic pragnących złożyć jaja. W tym celu warto regularnie nawozić i kosić trawnik - gęsty i bujny utrudnia składanie jaj. Podczas koszenia nie należy zbyt nisko ścinać trawy, ponieważ przez krótką darń chrząszczom łatwiej jest przedostać się do gleby i złożyć w niej jaja.

Larwy guniaka czerwczyka, czyli pędraki
Fot. Awewewe, CC BY 4.0, Wikimedia Commons

Skutecznym sposobem zwalczania guniaka jest spulchnianie gleby na głębokość 10 - 30 cm. Zabieg ten powoduje niszczenie i wyciąganie na powierzchnię rozwijających się larw. Żarłoczne larwy wysychają na powierzchni gleby oraz stają się pożywieniem dla wielu gatunków ptaków i gryzoni.

Dobrym pomysłem jest też podlewanie trawnika i innych roślin naturalnym preparatem Wrotycz ProBio Ogród. Jest to naturalna gnojówka z wrotyczu. Po podlaniu podrażnione wrotyczem pędraki wychodzą na powierzchnię gleby i są zjadane przez ptaki.

Dobre efekty przynowi także podlewanie trawnika naturalnym preparatem P-Drakol. Jest to preparat mikrobiologiczny, który przyspiesza regenerację traw uszkodzonych przez larwy chrząszczy. Dzięki temu uszkodzenia trawnika i innych roślin nie będą praktycznie zauważalne.

Jaki oprysk na guniaka czerwczyka?

Wyżej opisane sposoby pozwalają ograniczyć liczebność szkodliwych chrząszczy i zminimalizować uszkodzenia roślin powodowane przez larwy guniaka czerwczyka. Jeśli jednak oczekujemy znacznie większej skuteczności i chcemy pozbyć się guniaka czerwczyka raz na zawsze (albo przynajmniej na wiele kolejnych lat) do zwalczania larw warto wykorzystać preparat Larva Stoper. Zawiera on drapieżne nicienie Heterorhabditis bacteriophora, które wnikają do ciała larwy i powodują jej unicestwienie. Larva stoper jest łatwy w użyciu - wystarczy dodać zawartość saszetki do wody i podlać zajęty obszar przy pomocy konewki lub opryskiwacza. Po kilku dniach efekty działania preparatu będą już widoczne.

Dorosłe osobniki guniaka możemy zwalczać przy użyciu środka o działaniu kontaktowym i żołądkowym Mospilan 20 SP. Preparat Mospilan 20 SP dostępny jest w formie proszku rozpuszczalnego w wodzie. Oprysk insektycydem wykonuje się, gdy samice guniaka czerwczyka znajdują się w fazie rojenia. Należy pamiętać, że okres karencji tego środka stosowanego na roślinach sadowniczych i warzywniczych wynosi 14 dni (dokładne informacje znajduję się w etykiecie środka).

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Pędraki w trawniku - zwalczanie, jaki środek na pędraki
• Pędraki w truskawkach - zwalczanie
• Ogrodnica niszczylistka - zwalczanie chemiczne i ekologiczne
• Opuchlaki - objawy, zwalczanie, opryski

Opracowano na podstawie:
1. M. Karasek, Od chrabąszcza po łokasia w Twój Doradca Rolniczy Rynek 11/2018, s. 30-31;
2. Z. Sierpiński, Guniak czerwczyk (Amphimalus solstitilis) - szkodnik upraw i szkółek leśnych w Sylwan 11/1968, s. 37-45;
3. K. Wiech, Szkodniki drzew owocowych, Plantpress, Kraków 1999, s. 66-67.