Żółtlica drobnokwiatowa - właściwości, zastosowanie, zwalczanie
Żółtlica drobnokwiatowa (Galinsoga parviflora) to roślina zielna powszechnie występująca w ogrodach i na nieużytkach. Choć jest uważana za uciążliwy chwast, posiada także cenne właściwości zdrowotne i odżywcze. W tym artykule podpowiadamy jakie może być zastosowanie żółtlicy w celach leczniczych i kulinarnych oraz w jaki sposób przeprowadzić zwalczanie żółtlicy drobnokwiatowej, jeśli opanowała ogród.
Żółtlica drobnokwiatowa - Galinsoga parviflora
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons
Jak wygląda żółtlica drobnokwiatowa
Żółtlica drobnokwiatowa (Galinsoga parviflora) to roczna roślina zielna należąca do rodziny astrowatych (Asteraceae). Do Europy żółtlica została sprowadzona z Ameryki Południowej w 1796 roku. Ze względu na łatwość rozmnażania roślina ta rozprzestrzeniła się prawie na cały świat i zaczęła odgrywać znaczącą rolę w biocenozach ruderalnych wypierając gatunki rodzime. Żółtlica drobnokwiatowa jest uciążliwym chwastem upraw warzywnych, sadów i ogrodów. Jak wiele roślin polnych i łąkowych posiada także właściwości odżywcze oraz lecznicze.
Wyprostowane, nagie łodygi żółtlicy dorastają do 100 cm wysokości. Zielone liście rośliny są dość duże, jajowate, o ząbkowanych brzegach. Małe, koszyczkowate, białe kwiaty żółtlicy drobnokwiatowej są zebrane w luźne baldachogrona na szczytach łodyg. Roślina ma długi okres kwitnienia, który rozpoczyna się w lipcu a kończy w październiku. Po kwitnieniu żółtlica zawiązuje drobne nasiona, które są rozsiewane przez wiatr. Roślina bardzo szybko się rozprzestrzenia tworząc gęste dywany i wypierając inne gatunki.
Żółtlica drobnokwiatowa - Galinsoga parviflora
Fot. Cbaile19, CC0, Wikimedia Commons
Żółtlica drobnokwiatowa - właściwości i zastosowanie
Żółtlica drobnokwiatowa może mieć zastosowanie kulinarne oraz lecznicze.
Liście żółtlicy są bogate w białko, witaminę C oraz liczne związki mineralne w tym znaczne ilości potasu, krzemu, wapnia, fosforu i magnezu. Roślina zawiera także beta karoteny, flawonoidy, garbniki i polifenole.
Ze względu na wiele korzystnych właściwości żółtlica drobnokwiatowa jest od dawna wykorzystywana w medycynie ludowej. Wywary z tej pożytecznej rośliny pomagają obniżyć ciśnienie krwi, są skuteczne w przypadku zapalenia oskrzeli i przeziębieniu. Substancje czynne zawarte w roślinie aktywują mechanizmy obronne organizmu a okłady z liści mają działanie łagodzące i antyseptyczne.
Żółtlica drobnokwiatowa - Galinsoga parviflora
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons
Zewnętrzne stosowanie nalewki alkoholowej na bazie żółtlicy wpływa łagodząco na bóle reumatyczne i zapalenie stawów. Wywar z żółtlicy ma zastosowanie do zwalczania egzemy, trądziku i wysypek skórnych.
Odżywcze właściwości żółtlicy można wykorzystać w kuchni dodając młode, świeże liście do sałatek lub zielonych koktajli. Podobne nieco do szpinaku liście żółtlicy mogą także być duszone lub gotowane i stanowić składnik zup, gulaszy lub zapiekanek.
W krajach Ameryki Południowej wysuszone i zmielone liście żółtlicy są stosowane jako przyprawa, a świeżo wyciśnięty sok z żółtlicy jest dodawany do soków warzywnych.
Żółtlica drobnokwiatowa - zwalczanie
Żółtlica drobnokwiatowa jest uciążliwym chwastem, który konkuruje z innymi roślinami i ogranicza ich wzrost. W okresie wegetacji żółtlica może wydać kilka pokoleń, przy czym jedna roślina zawiązuje nawet kilka tysięcy nasion. Rośliny występują zwłaszcza na glebach cięższych, próchniczych i bogatych w azot.
Żółtlica drobnokwiatowa - Galinsoga parviflora
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons
Zwalczanie żółtlicy w ogrodzie najlepiej rozpocząć od mechanicznego usuwania chwastów. Niechciane rośliny wyrywamy w czasie, gdy nie zawiązały jeszcze nasion. Należy usunąć całą roślinę, wraz z korzeniami, aby zapobiec jej ponownemu wzrostowi.
Stosowanie na zagonach ściółki z czarnej włókniny, folii perforowanej, kory, skoszonej trawy czy kompostu, może pomóc w ograniczeniu wzrostu żółtlicy drobnokwiatowej poprzez zahamowanie dostępu światła do nasion i młodych roślin.
Właściwy płodozmian także może pomóc w kontrolowaniu żółtlicy drobnokwiatowej. Regularna zmiana upraw zakłóca cykl życiowy chwastów i ogranicza ich rozprzestrzenianie się.
Jeżeli naturalne metody walki z żółtlicą drobnokwiatową zawiodą, możemy zastosować oprysk herbicydami przeznaczonymi do zwalczania żółtlicy, np. Stomp Aqua 455 CS lub wykorzystać preparaty oparte na substancjach naturalnych, takie jak: Effect 24 H, AntyChwast Total Hobby oraz Atut Hobby.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Przeczytaj również:
- Domowe sposoby na chwasty
- Co zrobić z wyrwanymi chwastami? Kompost, gnojówka i... potrawy z chwastów!
- Rośliny lecznicze i prozdrowotne w Twoim ogrodzie!
Opracowano na podstawie:
1. C. Bańkowski, J. Serwatka, Pożyteczne chwasty, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1977, s. 88-89;
2. G. Skrzypczak, E. Blecharczyk, Podręczny atlas chwastów, Wydawnictwo Medix Plus, Poznań 1995, s. 114;
3. W. Tymrakiewicz, Atlas chwastów, PWRiL, Warszawa 1976, s. 326.
