Wapnowanie gleby. Kiedy, jak i czym wapnować glebę?
Wapnowanie gleby jest ważnym zabiegiem agrotechnicznym pozwalającym podwyższyć odczyn pH gleby zbyt kwaśnej, a także uzupełnić w glebie niedobory wapnia przyswajalnego dla roślin. Zobacz kiedy wapnowanie gleby jest konieczne, a kiedy lepiej zrezygnować z tego zabiegu. Jak i czym wapnować glebę aby uzyskać maksimum korzyści dla uprawianych roślin? Które nawozy wapniowe są najlepsze, a których lepiej unikać. Poznaj wszystkie sekrety dotyczące wapnowania gleby na działce!
Wapnowanie gleby
Fot. depositphotos
Kiedy wapnować glebę?
Wskazaniem do wapnowania gleby na działce jest nadmierne zakwaszenie gleby, czyli jej niski odczyn pH. Odczyn ten można zmierzyć za pomocą kwasomierza (lub inaczej pH-metru) lub też oddając próbki gleby do analizy laboratoryjnej. Pamiętajmy aby pomiar pH gleby w ogrodzie lub pobranie próbek gleby do analizy wykonać zawsze w kilku różnych miejscach ogrodu, ze względu na możliwe różnice w pomiarach.
Za glebę kwaśną, uważa się glebę o odczynie pH 6,5 lub niższym, przy czym gleby o pH niższym niż 4,5 określa się jako gleby bardzo kwaśne, gleby o odczynie pH 4,6-5,5 - jako gleby kwaśne, zaś gleby o odczynie pH 5,6 - 6,5 - jako lekko kwaśne.
Warto wiedzieć!
Najszybciej zakwaszeniu ulegają gleby lekkie, narażone na wymywanie składników mineralnych do głębszych warstw gleby. W przypadku gleb ciężkich proces ewentualnego zakwaszenia przebiega wolniej i te gleby rzadziej wymagają wapnowania.
Oczywiście wymagania roślin co do kwasowości gleby są różne i wartość pH gleby należy doprowadzić do wartości wymaganej dla uprawianej grupy roślin. Jeśli np. mamy w ogrodzie glebę kwaśną o odczynie pH około 5,0, to w przypadku uprawy roślin kwasolubnych, takich jak azalie ogrodowe czy borówka amerykańska, to wapnowanie gleby nie jest konieczne. Jeżeli natomiast chcemy na takiej glebie wysiać trawnik lub uprawiać warzywa, należało by ją zwapnować w celu podniesienia odczynu pH.
Pozostaje jeszcze odpowiedzieć na pytanie jaki jest najlepszy termin wapnowania gleby w ogrodzie. Otóż najkorzystniejsze jest wapnowanie gleby jesienią, kiedy zebraliśmy już plony z działki, a rośliny wchodzą w stan spoczynku. Od biedy wapnowanie gleby można przeprowadzić wiosną, pamiętając jednak aby okres od wapnowania do wysiewu czy sadzenia nowych roślin był jak najdłuższy.
Wapnowanie gleby
Jak wapnować glebę?
Nawozy wapniowe powinno się rozsiewać równomiernie i mieszać z górną warstwą gleby, w której rozwijają się korzenie większości roślin. Nawozy wapniowe stosujemy przy suchej pogodzie. Nie wolno wapnować na glebę mokrą. Po rozsypaniu nawozu wapniowego przekopujemy go z glebą na głębokość 15-20 cm lub po prostu na głębokość szpadla.
Uwaga!
Wapnowania gleby nie wolno łączyć ze stosowaniem nawozów fosforowych, siarczanowych i potasowych, w tym również z mocznikiem, gdyż nawozy wapniowe powodują duże straty azotu i zmniejszenie przyswajalności fosforu. Z tego samego powodu nie wolno wapnować gleby świeżo nawożonej obornikiem. Pomiędzy wapnowaniem, a stosowaniem innych nawozów, należy zachować odstęp przynajmniej 2-3 tygodni.
Czym wapnować glebę?
Wapnowanie gleby można przeprowadzić za pomocą nawozów wapniowych węglanowych lub tlenkowych. Bezpieczniejsze są nawozy wapniowe węglanowe, takie jak np. wapniak rolniczy mielony, kreda posodowa, mączka wapienna, czy granulowane wapno kredowe, gdyż działają one wolniej i stwarzają mniejsze ryzyko przenawożenia. Dlatego można je stosować w większych dawkach i nadają się na wszystkie rodzaje gleb, w tym na gleby lekkie. Możemy bezpiecznie ich używać na terenie ogrodów przydomowych i działkowych.
Jeszcze wolniej działa wapno dolomitowe, szczególnie chętnie stosowane przez ogrodników-amatorów ze względu na dodatkową zawartość magnezu. Efekt odkwaszania gleby wapnem dolomitowm widać dopiero po 2-3 latach od wapnowania gleby ale utrzymuje się on dość długo i zabiegu tego nie trzeba powtarzać przez wiele lat. Jednocześnie ryzyko przenawożenia wapnem dolomitowym jest bardzo niskie, co czyni ten produkt bardzo bezpiecznym w stosowaniu. Aby zwiększyć skuteczność i szybkość działania wapna dolomitowego, wybierzmy dolomit mielony, a nie kruszony.
Warto wiedzieć!
Na glebie ubogiej w magnez warto stosować nawozy wapniowo-magnezowe, takie jak np. Dolomit, gdyż magnez zawarty w tych nawozach jest kilkakrotnie tańszy niż w innych nawozach dostępnych na rynku.
Nawozy wapniowe tlenkowe, takie jak np. wapno rolnicze palone czy wapno Super Biel 2w1 Sumin, działają bardzo szybko i powinno się nimi nawozić wyłącznie gleby średnie i ciężkie, mniej narażone na szybką zmianę odczynu pH. Jednocześnie dawkowanie tych nawozów powinno być bardzo precyzyjne, gdyż ich przedawkowanie wpływa bardzo niekorzystnie na wschody roślin, zakłóca naturalne procesy mikrobiologiczne zachodzące w glebie i prowadzi do degradacji cennej próchnicy. Ponadto nawozy wapniowe tlenkowe mocno pylą, co dodatkowo utrudnia ich stosowanie. Dlatego też do amatorskiego stosowania na działkach i w ogrodach przydomowych zdecydowanie je odradzam.
Niezależnie od tego czy mamy przed sobą wapno tlenkowe czy węglanowe, jego skład musi być na opakowaniu określony poprzez podanie zawartości tlenku wapnia, co umożliwia nam łatwe porównanie poszczególnych nawozów i wyliczenie potrzebnej ich ilości. Jednorazowa dawka tlenku wapnia na 10m² zagonu nie powinna przekraczać 1,5 kg dla gleb lekkich, 2 kg dla gleb średnich oraz 2,5 kg dla gleb ciężkich.
Czy wapno budowlane nadaje się do odkwaszenia gleby?
Ze względu na korzystną cenę i powszechną dostępność, wiele osób zastanawia się czy wapno budowlane nadaje się do odkwaszenia gleby lub czy wapno budowlane szkodzi roślinom.
W budownictwie najczęściej wykorzystuje się:
- wapno palone (CaO)
- wapno hydratyzowane/gaszone, czyli wodorotlenek wapnia Ca(OH)
2.
Wapno palone działa bardzo silnie, w połączeniu z wodą tworzy w glebie żrący wodorotlenek wapnia. Podczas jego stosowania należy zachować szczególną ostrożność.
W sklepach budowlanych najczęściej dostępne jest wapno hydratyzowane (gaszone). Jest ono mniej reaktywne i bezpieczniejsze w stosowaniu niż wapno palone. I to właśnie
wapno budowlane hydratyzowane nadaje się do odkwaszania gleby w ogrodzie. W krótkim czasie odkwasza ono glebę, zmieniając jej odczyn pH na wyższy. Można je stosować tylko na glebach bardzo zakwaszonych (o niskim pH), ciężkich i zbitych. Ze względu na silne działanie wapna budowlanego, nie powinno się go używać przed siewem, ponieważ mogłoby uszkodzić wschody roślin, ani pod rośliny już rosnące (np. na trawnik).
Zapamiętaj!
Żadnego rodzaju wapna budowlanego nie wolno stosować na już rosnący trawnik.
Ponadto, wskutek działania wapna budowlanego zaburzone zostają naturalne przemiany mikrobiologiczne zachodzące w glebie oraz niszczona jest cenna warstwa próchnicy.
Jeśli zdecydujemy się na użycie wapna budowlanego w ogrodzie, w pierwszej kolejności należy dokonać pomiaru odczynu gleby za pomocą kwasomierza (pH-metru). Dawkowanie wapna budowlanego powinno być bardzo precyzyjne. Dla gleb ciężkich jednorazowa dawka tlenku wapnia (CaO) na 10m² nie powinna przekraczać 2,5 kg. Wapno mieszamy równomiernie z górną warstwą gleby i nie stosujemy na glebę mokrą. Po połączeniu z wodą (zawartą w glebie lub powietrzu) jego działanie jest szybkie i silne.
Mimo łatwej dostępności wapna budowlanego, warto jednak podkreślić, że bezpieczniejsze w stosowaniu są nawozy wapniowe węglanowe, takie jak: wapniak rolniczy mielony, kreda posodowa, mączka wapienna, wapno dolomitowe czy granulowane wapno kredowe.
Co zamiast wapnowania gleby?
Wapnowanie gleby podnosi jej odczyn pH, czyli odkwasza glebę. Jednocześnie jednak zwiększa się zawartość wapnia w glebie, co nie zawsze musi być korzystne. Wielu ogrodników nie potrafi wybrać odpowiedniego wapna do ogrodu lub ma problem z dobraniem odpowiednich dawek.
Dlatego, jeżeli naszym celem jest tylko podniesienie odczynu pH podłoża, a nie zwiększenie zawartości wapnia, lepszym wyborem zamiast wapnowania może okazać się użycie odkwaszacza Podłoże pH+. Jest to nawóz azotowo-potasowy o właściwościach odkwaszających glebę. Jego zastosowanie i dawkowanie jest bardzo proste. Można stosować go również pod rośliny już rosnące, np. pod drzewka i krzewy, w czasie sezonu wegetacyjnego.
Opracowano na podstawie: E. Wojciechowska, Wapniowy dylemat, Działkowiec, Nr 9/2012, s. 75.
Przeczytaj również:
Nawożenie roślin jesienią
Późną jesienią z działek znikają letnie i wczesnojesienne plony. Warto rozpocząć przygotowywanie się do następnego sezonu wegetacyjnego i pomyśleć o nawożeniu roślin jesienią. Zobacz jakie korzyści przynosi nawożenie roślin jesienią, kiedy najlepiej zastosować nawozy jesienne, jak dawkować nawozy jesienią oraz które nawozy są najlepsze do nawożenia roślin jesienią. Więcej...
Gleba piaszczysta - właściwości, uprawa, użyźnianie, co sadzić
Gleba piaszczysta jest mało żyzna i nieurodzajna, szybko wysycha. Właściwości gleb piaszczystych zazwyczaj nie sprzyjają uprawie roślin i dobremu plonowaniu, co wcale nie znaczy, że mając taką glebę w ogrodzie jesteśmy skazani na porażkę. Poznaj sposoby na użyźnianie gleb piaszczystych, dowiedz się co sadzić na takich glebach, poznaj najlepsze rośliny na gleby piaszczyste. Więcej...
Gleba gliniasta - właściwości, jak ulepszyć, co posadzić
Struktura gleby gliniastej jest bardzo ścisła. Gleba ta jest ciężka i nieprzepuszczalna, a także bardzo chłonna. Magazynuje wprawdzie wiele cennych dla roślin składników odżywczych ale też nadmiernie zatrzymuje wodę, co często powoduje gnicie roślin. Zobacz jak ulepszyć glebę gliniastą oraz co posadzić, czyli najlepsze rośliny na gleby gliniaste. Więcej...
