Stihl Cash Back
Strona główna / Warzywnik i zielnik / Podagrycznik pospolity - właściwości, zastosowanie, zwalczanie

Podagrycznik pospolity - właściwości, zastosowanie, zwalczanie

Podagrycznik pospolity (Aegopodium podagraria) to roślina powszechnie występująca w ogrodach i na nieużytkach. Choć przez wielu jest uważany za uciążliwy chwast, warto docenić zdrowotne właściwości podagrycznika. Młode liście i pędy podagrycznika są jadalne i stanowią źródło witamin oraz składników mineralnych. W tym artykule omawiamy zastosowanie podagrycznika pospolitego w celach leczniczych i kulinarnych oraz podpowiadamy jak przeprowadzić zwalczanie podagrycznika, jeśli zachwaścił nasz ogród.

Podagrycznik pospolity
Podagrycznik pospolity - Aegopodium podagraria
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons

Jak wygląda podagrycznik pospolity

Podagrycznik pospolity (Aegopodium podagraria), zwany również kozią stopką i barsznicą, to gatunek rośliny z rodziny selerowatych (Apiaceae). Na stanowiskach naturalnych występuje on w Azji, na Kaukazie, w Ameryce Północnej oraz w Europie. W Polsce można spotkać tę bylinę w zaroślach i liściastych lasach. W ogrodach podagrycznik jest uciążliwym i trudnym do wytępienia chwastem lubiącym cieniste i wilgotne zakątki.

Podagrycznik pospolity to roślina wieloletnia o czołgających się kłączach korzeniowych i wzniesionych, owłosionych łodygach, które osiągają zazwyczaj wysokość od 30 do 100 cm. Liście podagrycznika są złożone, jasnozielone i mają długość około 5 - 10 cm. Każdy listek ma eliptyczny kształt i jest ząbkowany na brzegu. Roślina ma charakterystyczny zapach, podobny do zapachu selera i pietruszki.

Podagrycznik pospolity
Podagrycznik pospolity - Aegopodium podagraria
Fot. AnRo0002, CC0, Wikimedia Commons

Drobne, białe kwiaty podagrycznika pospolitego są zebrane w duże, płaskie baldachy, które wyrastają na szczytach łodyg. Okres kwitnienia tego gatunku przypada na okres od maja do lipca. Owoce podagrycznika pospolitego to podłużne rozłupki zawierające drobne, brązowe nasiona.

Podagrycznik pospolity
Podagrycznik pospolity - Aegopodium podagraria
Fot. Cbaile19, CC0, Wikimedia Commons

Podagrycznik pospolity jest rośliną inwazyjną i ma tendencję do szybkiego rozprzestrzeniania. Roślina tworzy gęste dywany i jest trudna do zwalczenia ze względu na duże zdolności regeneracyjne. Istnieje ozdobna odmiana podagrycznika 'Variegatum' o kremowo - zielonych liściach, wykorzystywana jako roślina okrywowa, ale jest ona równie trudna do kontrolowania jak gatunek.

Podagrycznik pospolity Variegatum
Podagrycznik pospolity 'Variegatum'
Fot. Meneerke bloem, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Podagrycznik pospolity - właściwości i zastosowanie

W ogrodach podagrycznik pospolity zazwyczaj jest zwalczany jako uciążliwy chwast. Warto jednak docenić odżywcze i lecznicze właściwości podagrycznika pospolitego.

Świeże liście podagrycznika zawierają duże ilości witaminy C, związków mineralnych, karotenów, białek i tłuszczy. Owoce podagrycznika są bogate w olejek eteryczny o dość przyjemnym, silnym aromacie.

Podagrycznik pospolity
Liście podagrycznia mają zastosowanie w kuchni
Fot. depositphotos

W medycynie naturalnej podagrycznik ma zastosowanie przede w leczeniu dny moczanowej (podagry) i reumatyzmu. Napar z ziela podagrycznika jest stosowany przy chorobach nerek i pęcherza, do leczenia hemoroidów, żylaków i na uregulowanie przemiany materii. Świeże liście podagrycznika, stosowane jako okłady, wspomagają gojenie ran. Sokiem z liści podagrycznika można nacierać miejsca ukąszeń przez owady.

Młode liście podagrycznika mają dużą wartość odżywczą i mogą być spożywane na surowo jako dodatek do sałatek. Wyrośnięte liście tej byliny można kisić, gotować lub dusić.

Podagrycznik pospolity - zwalczanie

Podagrycznik pospolity bardzo szybko się rozprzestrzenia za pomocą długich kłączy oraz licznych nasion i dlatego zwalczanie podagrycznika w ogrodach jest bardzo trudne. Ten groźny chwast stanowi dużą konkurencję dla roślin uprawnych wyjaławiając i osuszając glebę. Na liściach podagrycznika żerują szkodniki roślin uprawnych oraz rozwijają się groźne choroby roślin ogrodowych, jak na przykład mączniak.

W zwalczaniu podagrycznika ważne jest regularne usuwanie chwastów i ich koszenie zanim zdążą zawiązać nasiona i się rozprzestrzenić.

Podagrycznik pospolity
Podagrycznik pospolity - Aegopodium podagraria
Fot. Industrees, CC0, Wikimedia Commons

Ponieważ kłącza podagrycznika pospolitego znajdują się blisko powierzchni gleby możliwe jest ograniczenie populacji przez wyciąganie kłączy z gleby przy pomocy narzędzi ogrodniczych. Jednak całkowite wyrugowanie rośliny jest trudne, ponieważ najmniejsza część korzenia pozostawiona w glebie spowoduje jej odrastanie.

Najlepiej jest unikać umieszczania usuniętych roślin w kompostowniku, a jeśli już to dopiero wtedy, gdy wyschną. Nasiona i korzenie podagrycznika są bardzo żywotne i istnieje ryzyko, że wraz z kompostem zostaną rozniesione po ogrodzie.

W walce z tą byliną korzystnie jest ściółkować zagony czarną włókniną, folią perforowaną lub ściółkami organicznymi, gdyż w ten sposób tłumimy kiełkowanie nie tylko podagrycznika, ale też innych chwastów.

Jeżeli nie uda nam się wytępić podagrycznika w ostateczności możemy zastosować oprysk herbicydami przeznaczonymi do zwalczania podagrycznika lub wykorzystać preparaty oparte na substancjach naturalnych, takie jak Effect 24 H, AntyChwast Total Hobby oraz Atut Hobby.

Przeczytaj również:

Opracowano na podstawie:
1. C. Bańkowski, J. Serwatka, Pożyteczne chwasty, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1977, s. 56-58;
2. D. Rybak (red. naukowy), Atlas. Rośliny lecznicze, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1993, s. 62;
3. C. Trąba, K. Rogut, P. Wolański, Rośliny dziko rosnące i ich zastosowanie, Pro Carphatia, Rzeszów 2012, s. 119.