Klon szczepiony na pniu - odmiany, wymagania, cięcie

Klon szczepiony na pniu jest doskonałym wyborem do małych i dużych ogrodów. Niezwykle atrakcyjny, mrozoodporny oraz łatwy w uprawie jest zwłaszcza klon pospolity kulisty szczepiony na pniu, występujący też jako atrakcyjna odmiana o czerwonym zabarwieniu liści. Czytając ten artykuł poznasz najciekawsze odmiany klonów szczepionych na pniu, polecane do sadzenia w ogrodach. Omawiamy wymagania co do uprawy i sposoby na cięcie klonu szczepionego na pniu.

Klon szczepiony na pniu

Klon szczepiony na pniu - odmiany

Jako krzewy ozdobne szczepione na pniu oferowane są różne gatunki i odmiany klonów. Wśród nich są rośliny o różnej budowie korony drzewka - od dość regularnych, kulistych, poprzez stożkowe, kolumnowe, po korony nieregularne z gałęziami luźno i szeroko rozchodzącymi się na boki, a czasem atrakcyjnie opadającymi w dół. Wysokość roślin jest w dużej mierze regulowana poprzez dobór odpowiedniej podkładki, dlatego znajdziemy klony szczepione na pniu nadające się zarówno do dużych, jak i bardzo małych ogrodów.

Klon kulisty szczepiony na pniu

Niewielkie drzewa o regularnej, kulistej koronie wspaniale wyglądają jako szpalery lub solitery. Ze względu na dużą odporność na suszę, niskie temperatury i zanieczyszczenia powietrza, jako klon kulisty szczepiony na pniu najczęściej są wybierane kuliste odmiany klonu pospolitego. Są one często spotykane zarówno w ogrodach, jak i na terenach zieleni miejskiej.

Klon pospolity 'Globosum'
Fot. aha, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Klon pospolity 'Globosum' - to klon kulisty szczepiony na pniu dorastający do 6 m wysokości. Ładna, gęsta, regularna korona klonu może osiągnąć 5 m szerokości. Korona początkowa jest kulista, z czasem zaś staje się coraz szersza i wymaga delikatnej korekty kształtu. Duże, dłoniaste liście są zielone latem, jesienią przybierają barwę żółtą. Klon pospolity odmiany 'Globosum' ma niewielkie wymagania, jest odporny na mróz, suszę i miejskie zanieczyszczenia powietrza.

Klon pospolity 'Golden Globe'
Fot. Kor!An, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Klon pospolity 'Golden Globe' - jest naturalnym mutantem w/w odmiany 'Globosum'. Ten klon szczepiony na pniu również odznacza się kulistą koroną, lecz mniejszą, bo osiągającą do 2-3 m szerokości. Naturalnie kulista korona ma spłaszczony wierzchołek i jej kształt nie wymaga korygowania. Niewielkie, wolno rosnące drzewko dorasta do 3-4 m wysokości. Duże, jaskrawożółte liście klonu pospolitego 'Golden Globe' z czasem stają się pomarańczowe. Delikatne liście są wrażliwe na ostre promienie słońca, dlatego powinno się dla tej odmiany przeznaczyć miejsce lekko ocienione. Niewielkie drzewka doskonale prezentują się zarówno w szpalerach jak i pojedynczo.

Klon pospolity 'Purple Globe' - ten przepiękny klon kulisty czerwony szczepiony na pniu jest odmianą niezbyt często spotykaną. Drzewo tworzy luźną koroną o ciemnoczerwonych liściach i dorasta do 4-5 m wysokości i 5 m średnicy. Klon pospolity 'Purple Globe’ nadaje się do sadzenia w ogrodach, parkach i na terenach zieleni miejskiej. Dobrze komponuje się z innymi roślinami stanowiąc kolorystyczny akcent na tle zieleni.

Klon pospolity 'Drummondii'
Fot. Гурьева Светлана, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Klon pospolity 'Drummondii' - odznacza się gęstą, regularną i zaokrągloną koroną, którą możemy przycinać by uzyskać kulisty kształt. Największą ozdobą odmiany 'Drummondii' są liście - mocno powcinane, jasnozielone z kremowym, później białym marginesem. Młode przyrosty różowym zabarwieniem przełamują zieleń korony. Wiosną drzewo pokrywa się niewielkimi, miododajnymi kwiatami przyciągającymi zapylacze i inne owady. Odmiana ta wspaniale wygląda sadzona jako soliter, ale równie dobrze prezentuje się na tle ciemnej zieleni innych roślin.

Klon szczepiony na pniu - odmiany do małego ogrodu

Klon pospolity 'Crimson Sentry' - to ciekawa odmiana o zwartym, kolumnowym pokroju. Wolno rośnie osiągając po dziesięciu latach około 8 m wysokości i 3 m szerokości. Ten klon szczepiony na pniu o czerwonych, powcinanych liściach nadaje się także do uprawy w pojemnikach.

Klon pospolity 'Crimson Sentry'
Fot. Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Klon pospolity 'Princeton Gold' - wolno rośnie osiągając po dziesięciu latach 3-4 m wysokości. Odmiana ta ma wzniesiony pokrój i kształtną koronę. Zielonożółte liście przebarwiają się na ciepłe odcienie złota i pomarańczu z wyraźnym, ciemnym unerwieniem. Odmiana ta może rosnąć w pełnym słońcu, liście nie ulegają poparzeniu.

Klon szczepiony na pniu - odmiany do dużego ogrodu

Klon pospolity 'Columnaris' - odznacza się wzniesioną, kolumnową koroną, dorasta do 10 m wysokości i 2-4 m szerokości. Niezbyt duże liście tego klonu szczepionego na pniu są ciemnozielone, a jesienią intensywnie żółte. Klon pospolity 'Columnaris' jest polecany do tworzenia alei i szpalerów, a także jako soliter.

Klon pospolity 'Columnaris'
Fot. Gmihail, CC BY-SA 3.0 RS, Wikimedia Commons

Klon pospolity 'Crimson King' - rośnie słabiej niż gatunek dorastając nawet do 15 m wysokości. Szeroka korona jest kształtna i dość gęsta. Największą ozdobą tego klonu szczepionego na pniu są liście - czarnopurpurowe wiosną, później przez całe lato szkarłatne.

Klon pospolity 'Crimson King'
Fot. Famartin, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Klon pospolity 'Deborah' - dorasta do 10-15 m wysokości i ma ładną, regularną koronę. Wielką ozdobą tego klonu szczepionego na pniu są liście, które wiosną mają kolor intensywnie czerwony, latem zielony, a jesienią żółty i czerwony. Gęste wiechy kwiatostanów składają się z miododajnych, drobnych kwiatów o żółtych płatkach i bordowym środku.

Klon pospolity 'Faassen’s Black' - to wolnorosnąca drzewo o szerokiej koronie osiągające do 10-15 m wysokości. Piękne, czarnopurpurowe liście z biegiem czasu stają się szkarłatne. Wiosną drzewo obsypuje się gwiazdkowatymi, szkarłatnymi i miododajnymi kwiatami. Ten czerwony klon szczepiony na pniu jest jedną z najładniejszych odmian ozdobnych i wspaniale prezentuje się jako soliter.

Klon pospolity 'Faassen’s Black'
Fot. Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Klon pospolity 'Jirka' - szczepiony na pniu dorasta do 20 m wysokości i ma dość gęstą i zwartą koronę. Młode, rozwijające się liście oraz letnie przyrosty mają intensywny, czerwony kolor, który wspaniale kontrastuje z ciemną zielenią starszych liści. Jesienią liście klonu przybierają ciepłe odcienie żółci, czerwieni i brązu. Dekoracyjne są również wiechy drobnych, żółtych kwiatów stanowiące pożytek dla pszczół. Klon pospolity 'Jirka' jest polecany jako drzewo alejowe, doskonale wygląda również jako soliter.

Klon szczepiony na pniu - wymagania

Klon pospolity ma niewielkie wymagania glebowe, doskonale radzi sobie nawet w suchej i niezbyt żyznej glebie. Nie toleruje jedynie przelania i zastojów wody.

Klon szczepiony na pniu najładniej wybarwia się w pełnym słońcu, jednak odmiany o jasnych liściach wymagają półcienistych miejsc. Drzewo to jest w pełni mrozoodporne, wytrzymuje spadki temperatury do -34°C (należy do strefy mrozoodporności roślin 4).

Klon pospolity szczepiony na pniu dobrze znosi suszę i zanieczyszczenia, dlatego tak często można go spotkać w parkach i na miejskich skwerach. Młode okazy są mniej odporne, dlatego w okresach długotrwałej suszy należy je obficie podlewać.

Młode drzewa najlepiej sadzić jesienią lub wiosną, gdy ziemia jest wystarczającą wilgotna i nie musimy martwić się podlewaniem. Do wykopanego dołka warto wsypać nieco żyznej ziemi i na tym etapie sadzenia mocno wbić palik, do którego przywiążemy posadzone drzewko. To w jakich odstępach sadzić klony szczepione na pniu zależy od efektu jaki chcemy uzyskać. Jeśli zależy nam na gęstym szpalerze, klony kuliste szczepione na pniu możemy posadzić co 3 m, a te o kolumnowej, wąskiej koronie nawet gęściej. Aleje drzew lepiej wyglądają, gdy drzewka rosną rzadziej, czyli co 6-8 m od siebie.

Klon szczepiony na pniu - cięcie

Klon pospolity ma z natury ładną i kształtną koronę i nie wymaga silnego przycinania. Jednak odmiany szczepione na pniu, zwłaszcza te o kulistej koronie, należy regularnie przycinać, żeby zachować ich kulisty pokrój.

Klon pospolity niezbyt dobrze znosi cięcie, zwłaszcza wiosną, gdy w roślinie intensywnie krążą soki. Dlatego cięcie klonu szczepionego na pniu wykonujemy w czerwcu i lipcu, gdy drzewo przestaje już pędzić soki i możemy dostrzec rozwijające się pierwsze liście. Jeżeli przegapimy ten termin, możemy przycinać drzewa także zimą, najpóźniej jednak do końca stycznia.

W pierwszej kolejności wycinamy wszystkie pędy wyrastające poniżej miejsca szczepienia. Skracamy także pędy, które zaburzają regularny kształt korony. Suche pędy wycinamy przy pniu, a uszkodzone i chore tniemy aż do żywego pąka.

Jak nabrać pewności w przycinaniu roślin?

Jeżeli nie masz pewności jak wykonać cięcie lub po prostu boisz się to robić, pomoże Ci fantastyczna książka „Szkoła cięcia”. Dzięki niej nabierzesz pewności w przycinaniu roślin i nauczysz się tak ciąć rośliny, aby rosły zgodnie z Twoimi oczekiwaniami. Po lekturze tej książki prawdopodobnie całkowicie zmieni się Twoje podejście do cięcia roślin!

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. M. Czekalski, Drzewa i krzewy liściaste, PWRiL, Warszawa 1995, s. 153- 154;
2. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Praca Zbiorowa, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2016, s. 49-50;
3. J. Pokorny, Drzewa znane i mniej znane, Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1992, s. 138-139.

Przeczytaj również:

• Klon japoński - uprawa, przycinanie, odmiany, choroby
• Klon palmowy - odmiany, uprawa, choroby
• Klon czerwony - odmiany, uprawa, cięcie, choroby
• Syrop klonowy - właściwości, zastosowanie, jak zrobić