Jak przyspieszyć dojrzewanie pomidorów na krzaku

Gdy latem pogoda nie dopisuje lub pomidorowy sezon zbliża się ku końcowi chcielibyśmy, by pomidory szybciej dojrzewały. Istnieją sposoby na przyspieszenie dojrzewania pomidorów rosnących jeszcze na krzakach. Wyjaśniamy jakie czynniki wpływają na dojrzewanie pomidorów oraz podpowiadamy jak przyspieszyć dojrzewanie pomidorów na krzaku. Poznaj sprawdzone sposoby na szybkie dojrzewanie owoców pomidora!

Jak przyspieszyć dojrzewanie pomidorów na krzaku?
Fot. pixabay

Od zawiązania owoców po zapyleniu, zielony owoc pomidora rośnie przez około 4-6 tygodni. W następnym etapie, trwającym przez około 2 tygodnie, owoc dojrzewa. Zachodzą w nim wtedy naturalne procesy zmieniające barwę owocu na typową dla danej odmiany. Tempo dojrzewania owoców zależy od cech danej odmiany, warunków klimatycznych ale też kilku ważnych zabiegów pielęgnacyjnych.

Wybieraj odmiany wczesne, które szybciej dojrzewają

Jeżeli chcemy uzyskać owoce gotowe do spożycia w dość krótkim czasie od wysadzenia rozsady, warto wybierać do uprawy odmiany wczesne. Od tej cechy odmianowej w znaczącym stopniu zależy termin dojrzewania owoców pomidora:

• uprawiając odmiany wczesne, zbiór uzyskamy już po 50-60 dniach od zakwitnięcia,
• owoce odmian średnio wczesnych dojrzewają po 65-75 dniach,
• odmiany średnio późne dojrzewają po 80-90 dniach,
• odmiany późne uzyskują dojrzałość dopiero po 90-100 dniach od zakwitnięcia.

Jak zatem widać, wybór wczesnej odmiany pomidora pomoże uzyskać w pełni dojrzałe owoce nawet o 5-6 tygodni wcześniej niż w przypadku odmiany późnej.

• Pomidory koktajlowe - odmiany, uprawa w gruncie i w doniczkach
• Pomidory drobnoowocowe - odmiany, uprawa
• Pomidory na balkonie - odmiany, uprawa, jak dbać

Zapewnij pomidorom dużo ciepła

Optymalna dla pomidorów pogoda i temperatura mają kluczowe znaczenie w procesie dojrzewania owoców. Choć nie mamy wpływu na pogodę, możemy poprawić warunki uprawy pomidorów poprzez wybór odpowiedniego stanowiska i stosowanie osłon.

Pomidory to warzywa ciepłolubne. Najlepiej rosną i owocują na stanowisku słonecznym, ciepłym i osłoniętym od wiatru, w temperaturach 18-27°C w dzień i 16-18°C w nocy. Przy zbyt niskiej temperaturze pomidory nie wybarwiają się i wolniej dojrzewają. Jednak z drugiej strony - zbyt wysoka temperatura, powyżej 30°C, znacząco obniża plonowanie pomidorów.

Szybciej dojrzewają pomidory w szklarniach i tunelach
Fot. pixabay

Dlatego pomidory uprawia się pod osłonami, w tunelach foliowych i szklarniach, w których łatwiej utrzymać wyższą temperaturę. Pomidory uprawiane w gruncie na czas chłodów można okryć folią lub agrowłókniną. Nawet zwykły materiałowy parawan otaczający grządkę pozwoli nieco osłonić pomidory przed chłodnym wiatrem.

Z drugiej strony, w czasie upału osłony można cieniować i wietrzyć by obniżyć temperaturę i nie przegrzewać pomidorów.

Zapewnij pomidorom dostęp do słońca

Aby pomidory dobrze się rozwijały i równomiernie dojrzewały potrzebują światła. Sadzenie pomidorów w odpowiedniej rozstawie sprawia, że krzewy rosną w mniejszym zagęszczeniu a dostęp światła i dopływ powietrza są lepsze. Zbyt mała ilość światła słonecznego może doprowadzić do tego, że owoce będą dojrzewały wolniej a krzewy będą wybujałe. Odmiany karłowe pomidorów sadzi się w rozstawie co 40 cm, natomiast odmiany wyższe co 50-80 cm.

Pomidory szybciej dojrzewają w pełnym słońcu
Fot. pixabay

Na dostęp światła słonecznego do dojrzewających owoców pomidora wpływ mają też dwa ważne zabiegi pielęgnacyjne - obrywanie liści i usuwanie pędów bocznych.

Usuwaj nadmiar liści pomidorów

Obrywanie liści pomidorów to bardzo ważny zabieg fitosanitarny w pielęgnacji tych warzyw. Przyspiesza dojrzewanie owoców na krzewie ale też zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się chorób poprzez lepszą wentylację i szybsze obsychanie liści po deszczu.

Na nadmiernie ulistnionych krzewach pomidory dojrzewają wolniej i mają mniejsze rozmiary. Po usunięciu liści pomidory są lepiej doświetlone a substancje odżywcze zamiast do liści, kierowane są do dojrzewających owoców.

W pierwszej kolejności usuwamy liście z objawami chorób, liście stare i podsychające. Spod dobrze wykształconych pierwszych (dolnych) gron, które nie są jeszcze w pełni wybarwione usuwa się 3-4 dolne liście, pod samym gronem pozostawiając 1-2 liście. Liście należy usuwać systematycznie i nie więcej niż po 1-3 dziennie. Nadmierne obrywanie liści może doprowadzić do stresu uprawowego i zahamowania wzrostu rośliny.

Obrywając nadmiar liści uzyskasz lepsze doświetlenie owoców
Fot. depositphotos

Usuwaj pędy boczne pomidorów

Nadmierna ilość pojawiających się w kątach liści pomidora pędów bocznych (tzw. wilków) osłabia kwitnienie oraz zawiązywanie i dojrzewanie owoców pomidora. Na krzewie z wieloma pędami bocznymi owoce mogą być gorzej doświetlone i zakryte liśćmi.

Usuwania pędów bocznych wymagają odmiany wysokorosnące (wielkoowocowe, np. pomidory malinowe). U pomidorów karłowych zabieg ten nie jest konieczny, ale czasem wskazany. Pędy boczne najlepiej usuwać, gdy są nieduże (ok. 2-3 cm).

Reguluj liczbę gron i prawidłowo prowadź pomidory

Ograniczenie ilości gron na krzewie sprawia, że pomidory dojrzewają szybciej i bardziej równomiernie. Aby prawidłowo regulować ilość gron, trzymajmy się zasady:

• jeśli krzewy prowadzone są na 1 pęd, zostawiamy na nim 5 gron,
• przy 2 pędach zostawiamy po 2-3 grona na każdym pędzie,
• jeśli chcemy prowadzić pomidory na 3 pędy, zostawiamy po 2 grona na każdym pędzie.

Przy zbyt obfitym owocowaniu, pomidory mogą być mniejsze i słabiej będą dojrzewały. Zabieg usuwania nadmiernej ilości gron przeprowadza się pod koniec sierpnia lub na początku września, gdy pomidory kończą swój okres wegetacji. Dzięki temu owoce pozostawione na krzewach dojrzeją szybciej.

Usuwaj nadmiar gron i pędów aby pomidory szybciej dojrzały
Fot. depositphotos

Ogławiaj krzewy pomidorów

Ogławianie pomidorów powoduje szybsze dojrzewanie i osiągnięcie docelowych rozmiarów owoców przed nastaniem końca sezonu. Wzrost rośliny zostaje ograniczony i nie zawiązują się nowe owoce, które hamowałyby dojrzewanie rosnących poniżej.

Ogławianie polega na usunięciu wierzchołka pędu, pozostawiając 2-3 liście nad ostatnim gronem z zawiązanymi owocami. Używamy zdezynfekowanego narzędzia i tniemy tak, by rana była jak najmniejsza. Krzaki pomidorów rosnące w gruncie ogławiamy w drugiej połowie sierpnia, w bezdeszczowy dzień. Pomidory rosnące pod osłonami można ogłowić nieco później.

Podlewaj oszczędnie, ale często!

Pomidory lubią podlewanie umiarkowane, najlepiej ciepłą, odstałą wodą, wprost pod krzak i bez moczenia liści. Nadmiar wody nie jest dla nich korzystny a zbyt obfite podlewanie może opóźnić proces dojrzewania pomidorów.

Najwięcej wody pomidory potrzebują w okresie od początku kwitnienia do pojawienia się pierwszych wybarwionych owoców. W tym okresie podlewaj je regularnie i dość często, pilnując aby ziemia nie wysychała. Dłuższa susza może doprowadzić nawet do spadania pomidorów z krzaka i utraty części owoców.

Podlewaj pomidory oszczędnie ale często
Fot. pixabay

Pod koniec sezonu wegetacyjnego podlewanie pomidorów można ograniczyć, co spowoduje szybsze dojrzewanie pozostałych na krzaku owoców. Wraz ze zmniejszeniem nawadniania, krzewy dostaną mniej składników pokarmowych, będą wolniej rosły a energię skierują na dojrzewanie owoców. Zaprzestanie podlewania na 7-10 dni przed zbiorem pozwoli uzyskać owoce lepszej jakości.

Precyzyjnie dawkuj nawozy

Pomidory mają duże wymagania pokarmowe. Podczas zawiązywania i wzrostu owoców największe zapotrzebowanie mają na azot, potas, wapń i fosfor. Do prawidłowego wybarwienia i polepszenia smaku pomidorów potrzebny jest potas. Brak potasu spowoduje, że pomidory będą dojrzewały wolniej a wybarwienie będzie nierówne. Zielona piętka na pomidorze oznacza właśnie deficyt potasu. Synteza likopenu (czerwonego barwnika) zostaje zahamowana a zanikanie chlorofilu opóźnione.

Trzeba też uważać na nadmiar azotu, który może doprowadzić do sytuacji, gdzie liści będzie więcej niż słabo wybarwionych owoców. Przenawożenie azotem prowadzi również do zaburzeń w pobieraniu potasu. Ważne są więc proporcje między składnikami zawartymi w nawozach.

Spośród nawozów naturalnych, do nawożenia pomidorów szczególnie polecane są:

• gnojówka z pokrzywy (rozcieńczana z wodą w proporcji 1:10 i stosowana co 10-14 dni),
• nawóz ze skórek bananów, który jest bogaty w potas i fosfor.

Bardzo dobrze sprawdzają się także specjalistyczne, wieloskładnikowe nawozy mineralne do pomidorów, które mają odpowiednio zbilansowany skład, odpowiedni dla tych roślin.

Poznaj wszystkie sekrety uprawy pomidorów!

Jeśli czytasz ten artykuł, zapewne interesuje Cię uprawa pomidora lub szukasz rozwiązania problemów, które się w tej uprawie pojawiają.

Dla osób takich jak Ty przygotowaliśmy specjalnego e-booka poświęconego w całości uprawie pomidorów. Ten e-book to:

1. Proste instrukcje co i jak robić krok po kroku;
2. Wszystkie etapy uprawy od siewu nasion do zbioru soczystych owoców;
3. Naturalne, sprytne domowe sposoby na zdrowe pomidory;
4. Praktyczne rady i własne doświadczenia Autorki;
5. Kilkadziesiąt pomocnych zdjęć i ilustracji

Czytając tego e-booka oszczędzisz czas potrzebny na poszukiwanie rozwiązań różnych problemów z uprawą oraz poznasz sprawdzone sposoby na zdrowe i smaczne pomidory z własnego ogrodu. Poznaj sekrety i podpowiedzi doświadczonego hodowcy pomidorów!

Monika Chwała

Przeczytaj również:

• Gnicie pomidorów. Dlaczego pomidory gniją na krzakach?
• Nawóz z pokrzyw do pomidorów. Jak zrobić i stosować aby pomidory rosły jak szalone?
• Opryski pomidorów mlekiem. Jak zrobić i stosować oprysk z mleka?
• Oprysk z drożdży na pomidory i ogórki

Opracowano na podstawie:
1. T. Sabat, Zapewnić dobre dojrzewanie, Działkowiec nr 8/2022, s. 52;
2. T. Sabat, Kalendarium pielęgnacji pomidorów, Działkowiec nr 6/2023, s. 42-43;
3. B. Dyki, Jak pielęgnować pomidory, Działkowiec nr 6/2022, s. 42-43;
4. E. Ferens, Nawożenie pomidorów i papryki, Działkowiec nr 5/2023, s. 66-67.