Gomfrena kulista - odmiany, uprawa, wymagania

Gomfrena kulista to mało wymagająca roślina jednoroczna o atrakcyjnych, kulistych kwiatostanach. Polecana jest na ogrodowe rabaty, skalniaki, do uprawy w balkonowych donicach oraz na kwiat cięty. Zobacz, jak wygląda uprawa gomfreny kulistej, jakie wymagania trzeba spełnić aby obficie kwitła oraz które odmiany gomfreny najlepiej sprawdzą się w ogrodzie.

Gomfrena kulista - Gomphrena globosa
Fot. pixabay

Jak wygląda gomfrena kulista

Gomfrena kulista (Gomphrena globosa), nazywana także wiecznikiem, należy do rodziny szarłatowatych (Amaranthaceae). Naturalnie występuje w środkowej i północnej części Ameryki Południowej, Australii, Chinach oraz na wyspach Oceanu Spokojnego. Mało wymagająca gomfrena rozprzestrzeniła się także w Azji, Afryce i Ameryce Północnej. W Europie jest uprawiana ze względu na walory dekoracyjne.

Gomfrena kulista to roślina jednoroczna, osiągająca od 15 do 60 cm wysokości. Wzniesiona, sztywna, pokryta włoskami łodyga jest w górnej części rozgałęziona. Zielone, jajowate liście gomfreny są dość duże i ostro zakończone.

Gomfrena kulista - kiedy kwitnie

Gomfrena kwitnie od lipca aż do jesiennych przymrozków. Kwiaty gomfreny, zebrane w kuliste główki koloru różowego, białego lub purpurowego, rozwijają się na szczytach pędów. Są drobne i niepozorne za to otoczone dużymi i barwnymi podsadkami. Miododajne kwiaty wabią motyle, pszczoły i inne zapylacze. Owoce gomfreny to brunatne niełupki zawierające drobne, nerkowate nasiona.

Gomfrena kulista - Gomphrena globosa
Fot. pixabay

Gomfrena kulista - zastosowanie

Gomfrena kulista jest interesującą rośliną doskonałą na rabaty, skalniaki i obwódki. Można ją także uprawiać w donicach na balkonie lub tarasie. Umieszczone w wazonie cięte kwiaty gomfreny długo utrzymują świeżość, a ususzone są wykorzystywane przez florystów do trwałych kompozycji oraz na suche bukiety.

Gomfrena kulista - odmiany

Na rynku dostępne są niskie i wysokie odmiany gomfreny kulistej o urozmaiconej kolorystyce kwiatów, takie jak:

Gomfrena kulista 'Audray White' - to odmiana o białych kwiatach, która dorasta do 50 cm wysokości.

Gomfrena kulista 'Bicolor Rose' - osiąga 50 cm wysokości i przyciąga wzrok pastelowymi, różowymi kwiatami.

Gomfrena kulista - Gomphrena globosa
Fot. Vengolis, Public domain, Wikimedia Commons

Gomfrena kulista 'Buddy Purple' -to odmiana niska dorastająca do 30 cm wysokości o kwiatach ciemnofioletowych.

Gomfrena kulista 'Buddy Rose' - karłowa odmiana o kwiatach jasnoróżowych.

Gomfrena kulista 'Fireworks' - jest odmianą dorastającą do 90 cm tworzącą okazałe kępy. Kwiatostany przyciągają wzrok różowymi podsadkami z intensywnie żółtymi, drobnymi kwiatami.

Gomfrena kulista 'Lavender Lady' - osiąga do 60 cm wysokości i odznacza się kwiatami w subtelnym lawendowym odcieniu.

Gomfrena kulista 'Pink Zazzle'
Fot. Cbaile19, CC0, Wikimedia Commons

Gomfrena kulista - uprawa i wymagania

Gomfrena kulista powinna być uprawiana w ciepłym, zacisznym i słonecznym miejscu. Poradzi sobie nawet na suchych i kamienistych glebach, ale najlepiej czuje się na tych umiarkowanie żyznych i przepuszczalnych. Lekko wilgotna gleba powinna mieć odczyn obojętny do lekko kwaśnego.

Dzięki silnemu i głębokiemu systemowi korzeniowemu gomfrena kulista jest odporna na okresowe susze, ale młode okazy wymagają regularnego podlewania, żeby się dobrze ukorzenić. Podlewanie roślin warto połączyć ze spulchnianiem gleby oraz jej odchwaszczaniem.

Gomfrena nie ma dużych wymagań pokarmowych, ale dla uzyskania długiego i obfitego kwitnienia wskazane jest zasilanie nawozami organicznymi i mineralnymi. Stosując w uprawie gomfreny nawozy mineralne wieloskładnikowe warto postawić na te o obniżonej zawartości azotu. Wysoka zawartość tego pierwiastka sprawia, że roślina tworzy dużą masą zieloną kosztem mniejszej ilości kwiatów. Dlatego do nawożenia gomfreny doskonale nadaje się nawóz do roślin kwitnących Target, który charakteryzuje się właśnie mniejszą zawartością azotu, a przy tym jest bogaty w fosfor i potas, które wzmacniają kwitnienie.

Gomfrena kulista - Gomphrena globosa
Fot. Dinkum, CC0, Wikimedia Commons

Żeby przedłużyć kwitnienie gomfreny, warto na bieżąco usuwać przekwitłe kwiatostany pamiętając, żeby odcinać je wraz z fragmentem pędu. W ten sposób pobudzimy roślinę do silnego krzewienia oraz kwitnięcia.

Uprawiając gomfrenę na rabacie należy zwrócić uwagę, że wysokie odmiany rosnące w miejscach narażonych na silne wiatry mogą wymagać palikowania.

Gomfrena kulista - rozmnażanie, kiedy wysiewać nasiona

Gomfrenę kulistą rozmnażamy z nasion. W połowie marca wysiewamy pod osłonami nasiona gomfreny uprzednio namoczone w wodzie przez 24 godziny. Skrzynki z nasionami przykrywamy szkłem lub folią by uzyskać temperaturę 20-23°C i wysoką wilgotność powietrza. Kiełkowanie może trwać od dwóch do czterech tygodni. Gdy siewki będą miały 2-4 liście właściwe, należy je przesadzić do pojedynczych doniczek. Uprzednio zahartowaną rozsadę sadzimy na miejsce stałe w drugiej połowie maja zachowując między roślinami odległość 20-30 cm.

Nasiona gomfreny można także siać wprost do gruntu w drugiej połowie maja, gdy minie ryzyko wystąpienia przymrozków.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Przeczytaj również:

• Kwiaty jednoroczne kwitnące całe lato
• Kwiaty jednoroczne na kwiat cięty
• Niskie kwiaty jednoroczne na rabaty
• Kwiaty ogrodowe łatwe w uprawie

Opracowano na podstawie:
1. ABC Moja działka, praca zbiorowa, Polski Związek Działkowców, Warszawa 1990, s. 350-362;
2. Rośliny ozdobne, praca zbiorowa, Wydawnictwo Szkolne, Warszawa 1970, s. 283-307;
3. B. Chlebowski, K. Mynett, Kwiaciarstwo, PWRiL, Warszawa 1980, s. 75- 103;
4. U. Puczel, Niezawodne jednoroczne w Działkowiec 5/2011, s. 4-7.