Przędziorek owocowiec - objawy, zdjęcia, zwalczanie w sadach

Gdy liście na jabłoni lub śliwie zaczynają przedwcześnie żółknąc i opadać, może to być znak, że w twoim sadzie pojawił się przędziorek owocowiec. Zobacz jak rozpoznać objawy żerowania przędziorka w sadzie, upewnij się oglądając zdjęcia przędziorka owocowca i rozpocznij walkę z tym szkodnikiem, aby uratować swoje drzewka owocowe. Oto skuteczne sposoby na zwalczanie przędziorka owocowca - proste i szybkie do wykonania w domu preparaty roślinne oraz polecane środki przędziorokbójcze.

Przędziorek owocowiec - dorosły osobnik

Przędziorek owocowiec - objawy żerowania

Przędziorek owocowiec (Tetranychus viennensis) to roztocz, atakujący najczęściej jabłonie i śliwy, coraz częściej pojawiający się też na gruszach. Osobniki dorosłe i larwy intensywnie żerują zarówno na spodniej, jak i górnej stronie najmłodszych liści jabłoni i śliw. Nakłuwają tkankę liści, a następnie wysysają z nich soki. Powoduje to powstawanie drobnych jasnożółtych plamek widocznych na górnej stronie blaszki liściowej. Przy bardzo licznych wystąpieniu przędziorka owocowca plamki zlewają się ze sobą, w wyniku czego całe liście stają się żółte, po czym brązowieją i opadają. Przędziorek owocowiec żeruje głównie na dolnej lub środkowej części korony drzewa owocowego.

Samica przędziorka owocowca jest barwy czerwonej, ma owalny kształt ciała i pokryta jest długimi szczeciniastymi wyrostkami. Samiec jest mniejszy od samicy, ma bardziej wydłużone ciało i jest bardzo ruchliwy. Początkowo jasnopomarańczowy, z wiekiem ciemnieje i staje się czerwony.

Jaja przędziorka owocowca - skupiska drobnych czerwonych kulek na gałęziach drzewa
Fot. Aro, forum.PoradnikOgrodniczy.pl

Przędziorek owocowiec zimuje w sadach w formie jaj zimowych (fot. powyzej). Są one intensywnie czerwone, w kształcie lekko spłaszczonej cebuli. Na szczycie zaopatrzone są w wyrostek w kształcie antenki, do którego przyczepiona jest nić, mocująca jaja do podłoża. Larwy wylęgają się w połowie kwietnia. Samice mogą składać jaja bez zapłodnienia. Rozwój kolejnych pokoleń przędziorka owocowca w sadach trwa do końca sierpnia.

Zwalczanie jaj zimowych przędziorka owocowca

Istotnym elementem walki z przędziorkiem owocowcem jest grabienie i usuwanie z sadu opadłych liści i pędów. Mogą być one miejscem zimowania przędziorków.

Niezwykle ważna jest też kontrola sadów, w celu wyszukiwania na drzewach skupisk jaj zimowych. Zabieg ten jest często lekceważony, przez co zwalczanie przędziorka owocowca w sezonie wegetacyjnym jest mało skuteczne. Kontrolę sadów przeprowadzamy zimą lub na przedwiośniu, zanim jeszcze pojawią się liście. Jeżeli zauważymy na gałęziach jaja zimowe przędziorka owocowca, musimy przygotować się na oprysk drzew.

Do zwalczania jaj przędziorka owocowca w sadach możemy wykorzystać preparaty olejowe, takie jak np. Treol 770 EC. W jego skład wchodzi olej parafinowy, będący substancja naturalną, nietoksyczną dla organizmów pożytecznych i ludzi. Wykonując oprysk olejem parafinowym ograniczamy wylęg larw z zimujących jaj przędziorka (niszczymy jaja), zaś przypadku już wyklutych larw przędziorka owocowca stwarzamy naturalną barierę, blokującą ich procesy oddechowe. Na jabłoniach zabieg wykonuje się w fazie pękania pąków lub na początku zielonego pąka kwiatowego. Na śliwach zabieg wykonujemy przed kwitnieniem, w okresie białego pąka - w okresie migracji larw wyklutych z jaj zimowych.

Uwaga!
Oprysk preparatami olejowymi wykonujemy w słoneczny dzień, gdy temperatura powietrza osiągnie 5-8°C. Użyty preparat rozpylamy obficie, aby ciecz dokładnie pokryła każdą część krony drzewa.

Zwalczanie przędziorka owocowca w trakcie okresu wegetacyjnego

Kontrolę sadów pod kątem objawów żerowania przędziorka owocowca przeprowadzamy systematycznie także w okresie wegetacyjnym. Robimy to co 14 dni, a w okresie suszy i wysokich temperatur, nawet co 7-10 dni.

W niewielkich sadach przydomowych lub na działkach, łatwym i tanim sposobem zwalczania dorosłych form przędziorka owocowca są opryski z preparatów roślinnych, prostych do samodzielnego wykonania. Składnikiem takich preparatów są rośliny, które zwykle znajdują się w naszym ogrodzie i jego bliskim sąsiedztwie lub które mamy u siebie w domu.

Wyciąg z mniszka lekarskiego - 150-200g suszu mniszka lekarskiego (lub 1,5 kg świeżych, kwitnących roślin z korzeniami) zalewamy 10 litrami wody i pozostawiamy na 24 godz. Następnie roztwór przecedzamy i opryskujemy nim kilkakrotnie drzewka owocowe. Opryski wykonuje się przed pękaniem pąków, po kwitnieniu, a potem w razie potrzeby co 2 tygodnie. Mniszek lekarski ma też działanie uodparniające rośliny na choroby.

Wyciąg z łusek cebuli - 200 g łusek cebuli zalewamy 10 l wody i pozostawiamy na 3-4 dni. Do oprysku stosujemy nierozcieńczony roztwór, wcześniej przecedzony przez sito. Poza przędziorkami zwalcza też inne szkodniki, m. in. miodówki i mszyce.

Wyciąg z czosnku - 250 g zmielonych ząbków czosnku zalewamy 10 l wody, kilkakrotnie mieszamy i po 15 minutach odcedzamy. Stosujemy po rozcieńczeniu z wodą w stosunku 1:1. Opryski wykonuje się wiosną i latem w miarę potrzeby. Zwalcza też inne szkodniki, podobnie jak wyciąg z łusek cebuli.

Gnojówka, wywar, napar - ekologiczne środki ochrony roślin
Wiele roślin na działkach, w tym również powszechnie występujące chwasty, takie jak pokrzywa, mniszek lekarski czy skrzyp polny, możemy wykorzystać do samodzielnego przygotowania gnojówek i wywarów roślinnych, przydatnych do nawożenia i ochrony roślin. Dobre przykłady to wywar ze skrzypu na mączniaka czy gnojówka z pokrzyw na mszyce. Poznaj najlepsze przepisy na ekologiczne środki ochrony roślin i nawozy naturalne oraz dowiedz się jak je stosować. Więcej...

Zwalczając przędziorka owocowca w sadzie możemy zastosować też opryski z przyjaznych dla środowiska środków takich, jak Agrocover, mydło potasowe ogrodnicze lub w większych powierzchniowo sadach - Siltac EC. Są to bardzo bezpieczne i skuteczne preparaty, nie zawierające substancji toksycznych dla ludzi i owadów pożytecznych. Ich skuteczność opiera się na blokowaniu procesów oddychania u dorosłych przędziorków oraz larw.

W przypadku bardzo licznego pojawienia się przędziorka owocowca na jabłoniach lub śliwach konieczne jest zastosowanie chemicznych środków przędziorkobójczych. W tym celu stosuje się takie preparaty jak np. Magus 200 SC (śliwa 5ml/5-7,5l wody/100m², jabłoń 7ml/5-7,5l wody/100m²), Nissorun Strong 250 SC (4ml/5-10L wody/100m²) oraz Ortus 05 SC (10-15 ml/10 litrów wody/100m²). Opryski powtarzamy co 7-10 dni, od momentu zauważenia pierwszych objawów żerowania przędziorka do końca sierpnia.

Uwaga! Podczas stosowania chemicznych środków przędziorkobójczych, bardzo ważna jest ich rotacja (stosujemy przemiennie co najmniej dwa różne preparaty), ponieważ kolejne pokolenia przędziorka owocowca bardzo szybko uodparniają się na stosowane substancje chemiczne.

Biologiczne zwalczanie przędziorka owocowca

Zamiast wykonywania oprysków, do zwalczania przędziorka owocowca możemy wykorzystać jego naturalnego wroga, jakim jest dobroczynek gruszowy. Jest to drapieżne roztocze, które żywi się szkodnikami roślin, takimi jak: przędziorki, szpeciele i wciornastki.

Dobroczynek gruszowy przydatny jest w ochronie roślin ogrodowych, głównie drzew i krzewów owocowych oraz winorośli. W okresie od lutego do marca opaski filcowe zawierające uśpione osobniki dobroczynka zawiesza się na gałęziach drzew i krzewów. Gdy pogoda się ociepla, dobroczynki wybudzają się, przechodzą na rośliny, rozpoczynają żerowanie i zaczynają się rozmnażać. W bardzo krótkim czasie potrafią znacząco ograniczyć populację przędziorka owocowca, do tego stopnia, że nie będzie on już stanowił zagrożenia dla roślin.



mgr inż. Agnieszka Lach

Opracowano na podstawie:
1. M. Krysztoforski, Sporządzanie kompostów i biopreparatów. Naturalne metody podtrzymywania żyzności gleby i ochrony roślin, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu, Radom 2011, str. 24, 26, 29-31;
2. A. Kołakowska, Ekologiczne sposoby zwalczania szkodników, Viridis nr 3 (7) 2012, str. 14;
3. M. Oleszczak, Zwalczanie przędziorków i odrdzewiaczy na jabłoniach, SAD. Miesięcznik praktycznego sadownictwa, nr 6/2008; str. 54-56;
4. A. Maciesiak, Poprawić skuteczność zwalczania przędziorków i szpecieli, Ogrodnictwo na fali… nr 3 kwiecień 2012, str. 1-2;
5. P. Turek, Przędziorki, Pasja Ogrody, nr 3/2012, str. 56-57;
6. A. Maciesiak, Preparaty olejowe - wczesnowiosenne zwalczanie niektórych szkodników w sadach, nr 3/2006;
7. A.Tomczyk, Szkodliwość przędziorków w sadach, nr 2/2002.

Przeczytaj również:

Szkodniki drzew i krzewów owocowych - zdjęcia, opisy, zwalczanie
Co roku, mimo właściwej pielęgnacji, rośliny sadownicze mogą być atakowane przez liczne szkodniki powodujące pogorszenie plonów i osłabienie roślin. Poznaj najlepsze metody zwalczania szkodników drzew i krzewów owocowych. Więcej...

Przędziorek chmielowiec - objawy, zwalczanie, domowe sposoby
Drobne jasne plamki, żółknięcie i opadanie liści oraz delikatne pąjęczynki to znak, że rośliny mógł zaatakować przędziorek chmielowiec. Oto skuteczne metody zwalczania przędziorków. Więcej...

Przędziorek sosnowiec na iglakach - objawy, zdjęcia, zwalczanie
Przędziorek sosnowiec jest szkodnikiem często pojawiającym się na iglakach. Najczęściej atakuje on cyprysiki, świerka pospolitego i białego, jałowce, jodłę koreańską i tuje. Efektem pojawienia się przędziorka na iglakach może być utrata koloru igieł, potem ich masowe brązowienie i opadanie. Więcej...