Pnącza wieloletnie zimozielone

Zimozielone pnącza mogą być całoroczną ozdobą ogrodu przez wiele lat. Pną się po ogrodzeniach, murach i altanach ale równie dobrze wyglądają jako płożący, zielony kobierzec. W zestawieniu tym znajdziemy rośliny o dekoracyjnych liściach oraz pachnących kwiatach, na słoneczne i cieniste stanowiska. Oto 8 pnączy wieloletnich zimozielonych, które uatrakcyjnią Twój ogród!

Pnącza wieloletnie zimozielone
Fot. depositphotos

Akebia pięciolistkowa

Akebia pięciolistkowa (Akebia quinata) jest pnączem częściowo zimozielonym. Liście złożone są z pięciu jasnozielonych, sztywnych listków na długim ogonku. Akebia rośnie dość silnie, osiągając ok. 6 m wysokości i przyrastając rocznie o 1-3 m. Nieduże ciemnopurpurowe kwiaty o przyjemnym zapachu pojawiają się w maju, natomiast owalne, zielonofioletowe owoce o długości 8-13 cm, w październiku.

Akebia pięciolistkowa - Akebia quinata
Fot. Katarzyna Bańcerowska

Roślina owija się wokół podpór, dlatego jest to dobre pnącze do obsadzania pergoli, altan lub ogrodzeń. Gatunek ten najlepiej czuje się na stanowisku osłoniętym, słonecznym do półcienistego. Preferuje glebę zasadową lub obojętną, umiarkowanie wilgotną.

Akebia to pnącze półzimozielone. Zachowuje swoje ulistnienie tylko w łagodniejsze zimy.

Polecane odmiany akebii pięciolistkowej:

Akebia pięciolistkowa 'Variegata' - osiąga 4-5 m wysokości. Zielone liście mają jasne plamy. Różowe kwiaty pojawiają się od kwietnia do maja.

Akebia pięciolistkowa 'Alba' - odmiana o jasnozielonych, palczastych liściach i kwiatach w kolorze białym, zakwitająca od kwietnia do maja. Dorasta do 5-6 m wysokości.

Bluszcz irlandzki

Bluszcz irlandzki (Hedera hibernica) to zimozielone pnącze o dużych, skórzastych ciemnozielonych liściach. Posiadają one 5 klap i widoczne, jasne unerwienie. Bluszcz czepia się podpór za pomocą korzeni przybyszowych. Potrafi dorastać do 20 m wysokości, rocznie przyrastając o ok. 0,5-1 m.

Bluszcz irlandzki - Hedera hibernica
Fot. Wouter Hagens, domena publiczna, Wikimedia Commons

Preferuje stanowiska półcieniste do cienistych, osłonięte od wiatru, z dostatecznie wilgotnym, lecz nie kwaśnym podłożem. Gatunek nie jest w pełni mrozoodporny. Zaliczany jest do strefy mrozoodporności roślin 6A. Bluszcz irlandzki polecany jest do sadzenia przy pergolach, murach, ogrodzeniach, jako roślina okrywowa oraz obrastająca pnie dużych drzew.

Bluszcz kolchidzki

Bluszcz kolchidzki (Hedera colchica) to efektowne, zimozielone pnącze o dużych (ok. 20 cm średnicy), jajowatych lub eliptycznych liściach, które wydzielają ziołowy zapach. Białe i niepozorne kwiaty rozwijają się od września do listopada. Roślina dorasta do 10-15 m, rocznie przyrastając o ok. 1-2 m.

Bluszcz kolchidzki 'Dentata Variegata'
Fot. depositphotos

Przy pomocy korzeni przybyszowych gatunek ten wspina się po różnych podporach. Może być stosowany także jako roślina okrywowa lub uprawiany w pojemniku.

Bluszcz kolchidzki najlepiej rośnie na stanowisku półcienistym lub cienistym, osłoniętym i ciepłym. Preferuje glebę próchniczą o odczynie zasadowym, dostatecznie wilgotną. W temperaturze poniżej -15°C może przemarzać, najlepiej więc nisko rosnące pędy okrywać na zimę.

Polecane odmiany bluszczu kolchidzkiego:

Bluszcz kolchidzki 'Dentata' - posiada ciemnozielone liście o średnicy ok. 15-20 cm. Dorasta do ok. 7 m wysokości, rocznie przyrastając o 1-2 m.

Bluszcz kolchidzki 'Dentata Variegata' - odmiana o ciemnozielonych liściach z kremowym obrzeżeniem. Docelowo dorasta do ok. 7 m wysokości, może przemarzać.

Bluszcz kolchidzki 'Sulphur Heart' - roślina o dużych, cieniowanych liściach w kolorze zielonożółtym. Osiąga ok. 10 m wysokości.

Warto wiedzieć!
Rośliny zimozielone i półzimozielone najlepiej rosną w miejscach osłoniętych od wiatru. Przed nadejściem niskich temperatur oraz w trakcie cieplejszych, zimowych okresów należy je podlewać.

Bluszcz pospolity

Bluszcz pospolity (Hedera helix) to długowieczne, zimozielone pnącze o skórzastych liściach w kolorze ciemnozielonym. Jest doskonałym tłem dla innych roślin. Nieduże, zielonobiałe kwiaty rozwijają się od kwietnia do maja, natomiast jesienią pojawiają się ciemnofioletowe owoce. Bluszcz może osiągać ok. 30 m wysokości, rocznie przyrasta od 0,5-1 m.

Bluszcz pospolity i jego odmiany posiadają korzenie przybyszowe, za pomocą których wspinają się po murach, ogrodzeniach i pergolach. Roślina może także płożyć się po podłożu i oplatać pnie starych drzew. Ewentualne przycinanie bluszczu wykonuje się w czasie wegetacji. Dzięki uszczykiwaniu wierzchołków pędów bluszcz będzie się lepiej rozrastał. Nowe rośliny pozyskujemy ukorzeniając sadzonki niezdrewniałe lub przez odkłady.

Bluszcz pospolity - Hedera helix
Fot. ©PoradnikOgrodniczy.pl

Gatunek ten preferuje stanowisko półcieniste do zacienionego. Najlepiej czuje się w wilgotnym i średnio żyznym podłożu, które nie powinno być suche oraz kwaśne. Pomimo dość dużej mrozoodporności, w surowe zimy może przemarzać.

Do popularnych odmian bluszczu pospolitego należą:

Bluszcz pospolity 'Arborescens' - odmiana o krzaczastym pokroju, dorastająca do 3-5 m wysokości. Korzenie przybyszowe są nieliczne lub nie ma ich wcale. Ciemnozielone liście mają jajowaty kształt. Bluszcz polecany do małych ogrodów.

Bluszcz pospolity 'Białystok' - polska odmiana o ciemnozielonych liściach i największej mrozoodporności wśród bluszczy (strefa mrozoodporności roślin 5B). Dorasta do 20-30 m wysokości.

Bluszcz pospolity 'Goldheart' - posiada dwubarwne liście z żółtym środkiem i ciemnozielonym obrzeżeniem. Osiąga ok. 4 m wysokości, może przemarzać.

Bluszcz pospolity 'Profesor Seneta' - polska odmiana o biało-kremowym, marmurkowym wzorze na liściach. Dorasta do 20 m wysokości, nie jest wystarczająco mrozoodporna.

Bluszcz pospolity 'Thorndale' - silnie rozkrzewiająca się odmiana dorastająca do 30 m wysokości. Ciemnozielone liście o średnicy do 12 cm posiadają jasne unerwienie. W ostre zimy może przemarzać.

Bluszcz pospolity 'Woerner' - jego ciemnozielone liście mają białe unerwienie. Rośnie silnie osiągając 20-30 m wysokości, może przemarzać.

Jeżyna Henry'ego

Jeżyna Henry'ego (Rubus henryi) jest zimozielonym, atrakcyjnym pnączem pochodzącym z Azji. W polskim klimacie dorasta do 3 m wysokości. Jej 3-klapowe, ciemnozielone liście są duże (do 15 cm długości) i błyszczące. Po spodniej stronie posiadają białe, filcowate włoski. Różowe lub jasnoczerwone kwiaty zebrane w małe grona pojawiają się w czerwcu, natomiast czarne i błyszczące owoce pod koniec lata.

Jeżyna Henry'ego - Rubus henryi
Fot. Denis.prévôt, CC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons

Jeżyna Henry'ego wspina się po podporach, pergolach i altanach przy pomocy haczykowatych kolców. Roślina dobrze rośnie na glebach przepuszczalnych, gliniastych i wilgotnych. Preferuje stanowiska osłonięte od wiatru, słoneczne lub pólcieniste. Młode egzemplarze lepiej na zimę okrywać.

Wiciokrzew Henry'ego

Wiciokrzew Henry'ego (Lonicera henryi) jest atrakcyjnym, zimozielonym pnączem o długich (do 12 cm), lancetowatych liściach. Rurkowate kwiaty w kolorze ciemnej purpury pojawiają się w czerwcu i lipcu. Od sierpnia do października roślina wytwarza fioletowoczarne owoce. Rocznie przyrasta o ok. 1 m, docelowo osiąga ok. 3 m wysokości.

Wiciokrzew Henry'ego wspina się, owijając pędami wokół podpór. Polecany jest do obsadzania pergoli i niedużych ogrodzeń. Preferuje stanowiska zaciszne i półcieniste ale urośnie także w miejscu zacienionym. Najlepiej czuje się na glebach próchniczych i wilgotnych, lecz nie podmokłych. Roślina może przemarzać ale łatwo się regeneruje.

Wiciokrzew Henry'ego - Lonicera henryi
Fot. Danka, forum.PoradnikOgrodniczy.pl

Wiciokrzew japoński

Wiciokrzew japoński (Lonicera japonica) jest półzimozielonym pnączem dorastającym do 5 m wysokości, rocznie przyrasta ok 1-2 m. Zielone liście o długości do 6 cm mają jajowaty kształt. Pachnące, białokremowe, rurkowate kwiaty obficie pojawiają się od czerwca do września. Czarnoniebieskie owoce z woskowym nalotem dojrzewają jesienią.

To pnącze wieloletnie doskonale nadaje się do sadzenia przy podporach, po których wspina się owijając pędami. Wiciokrzew japoński preferuje słoneczne lub półcieniste stanowiska, osłonięte od wiatru. Podłoże powinno być przepuszczalne, wilgotne ale nie podmokłe. W ostre i bezśnieżne zimy może przemarzać. Roślina jest rzadko atakowana przez mszyce, ale wrażliwa na mączniaka prawdziwego.

Wiciokrzew japoński - Lonicera japonica
Fot. pixabay

Ciekawe odmiany wiciokrzewu japońskiego:

Wiciokrzew japoński 'Aureoreticulata' - posiada ciemnozielone liście z jaskrawożółtym, wyraźnym unerwieniem. Pachnące kwiaty najpierw mają barwę białą, później żółtą. Dorasta do 3 m wysokości.

Wiciokrzew japoński 'Halliana' - odmiana o silnie pachnących kwiatach pojawiających się od czerwca aż do października. Początkowo są białe, później żółte. Docelowo osiąga ok. 6 m wysokości.

Wiciokrzew zaostrzony

Wiciokrzew zaostrzony (Lonicera acuminata) to zimozielone, silnie krzewiące się pnącze. Rocznie przyrasta o 1-2 m, docelowo osiągając ok. 4 m wysokości. Liście są drobne i owłosione. Kremowo-żółte kwiaty pojawiają się od czerwca do października.

Roślina polecana jest do obsadzania ogrodzeń i różnych podpór. Ze względu na dużą odporność na zanieczyszczenia powietrza może być stosowana zarówno w aranżacji ogrodów jak i zieleni miejskiej. Wiciokrzew ten dobrze rośnie na przeciętnej glebie, w półcieniu lub słońcu. Nie jest atakowany przez mszyce.

Monika Chwała

Opracowano na podstawie:
1. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Praca Zbiorowa, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2016, s. 287-308;
2. Katalog ozdobnych roślin ogrodowych, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2018, s. 192-207.

Przeczytaj również:

Pnącza zimozielone szybko rosnące. Idealne do sadzenia pod płotem!
Wykorzystując szybko rosnące pnącza o nietypowym ulistnieniu, przyjemnie pachnących kwiatach i dekoracyjnych owocach, w krótkim czasie możemy zmienić nudne ogrodzenie w wiecznie zielony parawan o niebanalnym charakterze. Więcej...

Pnącza wieloletnie do cienia
Szukasz roślin, które osłonią mało atrakcyjne miejsca ogrodu lub zakryją spowite w cieniu fragmenty ogrodzeń, murków czy pergoli? Oto 7 atrakcyjnych pnączy wieloletnich, które dobrze rosną w cieniu. Więcej...

Czym obsadzić siatkę ogrodzeniową? Oto najlepsze pnącza na płot z siatki!
Płot z siatki ogrodzeniowej nie wygląda zazwyczaj najlepiej i nie chroni przed spojrzeniami sąsiadów. Wszystko jednak może się zmienić, gdy obsadzimy go roślinami pnącymi. Oto 10 najpiękniejszych pnączy na płot z siatki! Więcej...