Magnolia - uprawa, odmiany, choroby

Magnolia to drzewo lub krzew występujący dziko w Ameryce Północnej i Południowej oraz w Azji Wschodniej. Jako rośliny ozdobne uprawia się magnolie ze względu na piękne kwiaty, najczęściej przybierające różne odcienie różu. Uprawa magnolii w Polsce jest ograniczona z powodu zbyt surowego klimatu. Jak się jednak okazuje, opinia o delikatności i dużej wrażliwości tych roślin na mrozy jest nieco przesadzona. Przestrzegając podstawowych zasad uprawy tych roślin, możemy z powodzeniem sadzić magnolie w naszych ogrodach. Zobacz jak wygląda uprawa magnolii, w czym tkwi sekret obfitego kwitnienia magnolii, które odmiany magnolii wybrać do ogrodu i jakie choroby zagrażają tym roślinom.

Magnolie kwitną najczęściej w odcieniach różu i fioletu

Magnolia - odmiany do uprawy w ogrodzie

Wśród odmian magnolii występują magnolie drzewiaste, o wysokości od 5 do kilkunastu metrów (min. M. loebneri, M. sprengeri, M. tripelata), nadające się do nasadzeń w parkach i bardzo dużych ogrodach. Wysokie magnolie najlepiej prezentują się sadzone pojedynczo, na dobrze wyeksponowanych stanowiskach. Do większości ogrodów i na działki bardziej odpowiednie będą odmiany magnolii nieco niższe, osiągające wysokość od 2,5 do 5 m (min. najbardziej popularna Magnolia soulangeana, a także niektóre odmiany M. loebneri).

Do niewielkich ogródków przydomowych należy wybrać karłowe odmiany magnolii, osiągające nie więcej jak 2,5 m wysokości. Można tutaj wybierać spośród odmian magnolii gwiaździstej (Magnolia stellata) oraz magnolii purpurowej (Magnolia liliflora). Dzięki krzyżowaniu tych dwóch gatunków magnolii (Magnolia liliiflora x Magnolia stellata) powstało 8 odmian kompaktowych, niewysokich, odpornych na mróz, wcześnie kwitnących o czerwonych kwiatach. Najbardziej znana z tej grupy jest magnolia 'Susan'. Niskie odmiany doskonale prezentują się posadzone w grupie.

Poszczególne odmiany magnolii różnią się również kolorem kwiatów i porą kwitnienia. Najczęściej kwiaty magnolii mogą przybierać rozmaite odcienie różu, występują także odmiany o kwiatach białych, kremowych, a nawet żółtych.

Większość magnolii kwitnie od kwietnia do maja. Możemy jednak znaleźć gatunki, takie jak np. Magnolia stellata, które zakwitają już od marca, a także gatunki i odmiany magnolii o późnym terminie kwitnienia, tj. kwitnące w maju i czerwcu (np. Magnolia sieboldii, czy Magnolia liliflora 'Nigra'). Zdarza się również, iż pod koniec lata magnolie zakwitają ponownie.

Magnolia kwitnąca w ogrodzie
Fot. pixabay

Wymieniając gatunki i odmiany magnolii, nie można pominąć magnolii nagiej (Magnolia denudata). Czysta gatunkowo magnolia naga to drzewo dorastające do wysokości 10 m, tworzące kulistą koronę. Jej duże, białe kwiaty o cytrynowym zapachu na Dalekim wschodzie są używane jako przyprawa do ryżu. W Polsce uznanie ogników zdobyła zaś magnolia 'Yellow River'. Jest to odmiana magnolii nagiej o atrakcyjnych żółtych kwiatach, która osiąga wysokość 5-8 m. Pełna, poprawna nazwa tej odmiany to: magnolia naga YELLOW RIVER 'Fei Huang'. W praktyce jednak większość polskich szkółek oferuje ją po prostu pod nazwą magnolia żółta 'Yellow River'.

Magnolia - uprawa i wymagania

Do uprawy magnolii najbardziej odpowiednie będzie stanowisko zaciszne, osłonięte przed mroźnymi wiatrami, oraz dobrze nasłonecznione. Ewentualnie lekko ocienione. W miejscach zacienionych rośliny te bardzo słabo kwitną.

Jaka ziemia dla magnolii

Ziemia odpowiednia dla magnolii powinna być przepuszczalna, próchnicza i lekko kwaśna. Dla magnolii zalecany jest odczyn pH ziemi 5-6. Aby przygotować podłoże dla magnolii najlepiej wymieszać ziemię ogrodową z żyznym kompostem i kwaśnym torfem. Tak przygotowaną mieszankę z powodzeniem będzie można wsypać do dołka wykopanego pod magnolię.

Kiedy sadzić magnolie

Rośliny sprzedawane w doniczkach można sadzić w zasadzie przez cały sezon ogrodniczy, czyli od wiosny do jesieni. Magnolie sadzone latem jednak słabo się przyjmują. Dlatego najlepiej posadzić magnolię jesienią, we wrześniu lub październiku. Przed nadejściem mrozów warto roślinę zabezpieczyć owijając np. agrowłókniną, gdyż młode magnolie są bardzo wrażliwe na mróz. Magnolię można sadzić też wiosną, ale wówczas musimy pamiętać o regularnym podlewaniu rośliny do czasu aż przyjmie się na nowym stanowisku.

Magnolia kwitnąca w ogrodzie
Fot. pixabay

Jak sadzić magnolie

Sadząc magnolię w ogrodzie pamiętajmy, że korzenie tych roślin są bardzo kruche i wrażliwe na uszkodzenia, a system korzeniowy jest płytki. Dlatego też w późniejszym czasie przesadzenie rosnącej już rośliny w inne miejsce nie będzie możliwe. Od razu zatem musimy dla rośliny wybrać odpowiednie, docelowe stanowisko.

Magnolie to rośliny o delikatnych, łamliwych korzeniach, dlatego sprzedawane są wyłącznie sadzonki magnolii w doniczkach. Przed posadzeniem roślinę wyjmujemy z doniczki bardzo delikatnie, a jeśli ziemia się zaskorupiła i rośliny nie można wyciągnąć, należy podłoże najpierw podlać i poczekać chwilę aż ziemia zmięknie.

Następnie w wybranym miejscu wykopujemy dół przynajmniej 3 razy większy od objętości bryły korzeniowej sadzonej rośliny. Ziemię znajdującą się na dnie dołu należy spulchnić, gdyż ułatwi to korzeniom rozrost i zapobiegnie zastojom wody. Dno dołka wypełniamy ziemią wymieszaną z kwaśnym torfem i umieszczamy roślinę. Robimy to w taki sposób aby po posadzeniu magnolia znajdowała się na takiej samej głębokości, na jakiej wcześniej rosła w doniczce. Najlepiej aby jedna osoba przytrzymywała magnolię pionizując ją, a druga zasypywała dołek.

Po zasypaniu dołka ziemią podłoże lekko ugniatamy. W przypadku magnolii musimy jednak zrobić to dość delikatnie. Następnie roślinę obficie podlewamy. Jeżeli po podlaniu podłoże opadło, dosypujemy ziemi. Po posadzeniu magnolii glebę wokół roślin ściółkujemy korą sosnową lub torfem ogrodniczym, co ochroni korzenie rośliny przed przemarznięciem, a także pomoże utrzymać właściwą wilgotność gleby.

Magnolia stellata kwitnie już od marca

Magnolia - nawożenie

Nawożenie magnolii. Wskazanie jest kilkakrotne zasilenie roślin nawozem wieloskładnikowym w okresie od marca do początku lipca. Aby zapewnić magnolii wszystkie niezbędne makro- i mikroelementy warto wybrać specjalistyczny nawóz do magnolii z mikroskładnikami. Jeżeli chcemy zaoszczędzić sobie nieco pracy, możemy jednorazowo, na przełomie marca i kwietnia, zastosować nawóz o spowolnionym działaniu, np. Substral Osmocote. Unikajmy natomiast nawozów zawierających duże dawki azotu, gdyż przenawożenie azotem sprawia, że magnolia staje się podatna na choroby grzybowe oraz wrażliwa na przemarznięcie.

Mikoryza do magnolii

Sadząc magnolie, warto zwrócić uwagę, iż utrzymanie odpowiednio kwaśnej gleby może przysporzyć nieco trudności. Dlatego też warto wykorzystać zjawisko mikoryzy. Co to jest? Mikoryza to wzajemnie korzystne współżycie roślin i specyficznych grzybów symbiotycznych, nawiązujących bezpośredni kontakt z korzeniami rośliny. Mikoryzę możesz wprowadzić poprzez zastosowanie specjalnych szczepionek mikoryzowych dla roślin wrzosowatych.

Właśnie w przypadku roślin kwasolubnych, a taką jest magnolia, szczepionki te przynoszą rewelacyjne efekty. W zupełności wystarczają aby przygotować odpowiednie podłoże dla wrzosów, różaneczników, borówek amerykańskich oraz właśnie magnolii. Glebę można wprawdzie zakwasić tradycyjną metodą, mieszając ją po prostu z kwaśnym torfem, ale uzyskane w ten sposób zakwaszenie będzie krótkotrwałe. Tymczasem dzięki zastosowaniu szczepionki mikoryzowej, efekty będą się utrzymywać przez wiele lat, a Twoje krzewy będą piękne nawet przy niekorzystnym pH gleby.

Mikoryza w ogrodzie
Mikoryza zastosowana w ogrodzie wspomaga wzrost roślin, zwiększa ich odporność na suszę, przemarzanie i niekorzystne warunki uprawy, a także przyczynia się do obfitego kwitnienia i owocowania. Innymi słowy - to sekret pięknych i zdrowych roślin. Więcej...

Magnolia - podlewanie

Podlewanie magnolii. Od maja do końca lipca, gdy jest najcieplej i najczęściej występują susze, rośliny trzeba regularnie podlewać. Wymagają tego szczególnie egzemplarze młode, które sadziliśmy w przeciągu ostatnich dwóch lat. Ponieważ magnolia wymaga gleb lekko kwaśnych i nie lubi nadmiaru wapnia w ziemi, wskazane jest podlewanie magnolii deszczówką. Jeżeli musimy użyć wody wodociągowej, to niech będzie to przynajmniej woda odstała przez 1 dzień.

Czy magnolię wolno przycinać?

Magnolie źle znoszą przycinanie i lepiej unikać tego zabiegu. Magnolię wolno przycinać wyłącznie, jeśli zajdzie taka konieczność. Bardzo ważne jest też aby wybrać odpowiedni termin cięcia magnolii. Powinno być to lato, w czasie kiedy dni są ciepłe a pogoda sucha. Warto zatem sprawdzić prognozy pogody i upewnić się, że przez kilka kolejnych dni nie będzie deszczu. W takich warunkach rany po przycięciu magnolii najszybciej się zagoją.

W terminie letnim wycinamy gałązki złamane, przemarznięte, uszkodzone przez choroby. Jeśli magnolia urośnie zbyt duża i musimy ograniczyć jej rozmiary, pamiętajmy aby nie skracać jednorazowo wielu pędów magnolii. Lepiej w całości wyciąć jedną gałąź.

Każdą ranę po cięciu magnolii należy zasmarować maścią ogrodniczą lub farbą emulsyjną z dodatkiem środka grzybobójczego, np. Miedzian 50 WP.

Zmarznięte kwiaty magnolii

Magnolie kwitną bardzo wcześnie, kiedy w naszym klimacie występują jeszcze nocne przymrozki. Zaledwie jedna noc z temperaturami poniżej 0°C może doprowadzić do zmarznięcia kwiatów magnolii. Płatki zmarzniętych kwiatów magnolii brązowieją, co może wyglądać podobnie jak usychanie.

Zmarznięte kwiaty magnolii należy usunąć, ale nie wolno się z tym spieszyć! Z przycinaniem warto poczekać aż minie ryzyko późnowiosennych przymrozków, czyli przynajmniej do połowy maja. W przeciwnym razie zbyt wcześnie przycięta magnolia wypuści delikatne świeże przyrosty, które na początku maja mogą jeszcze zmarznąć.

Magnolia - okrywanie na zimę

Młode magnolie koniecznie musimy także na zimę ochronić przed mrozem i wiatrem. Całą roślinę okrywamy słomą, jutowym workiem lub owijamy agrowłókniną, a wokół dolnej części pnia usypujemy około 30-centymetrowy kopczyk z trocin lub kory sosnowej. U starszych roślin wystarczy na zimę usypać sam kopczyk, okrywanie całej rośliny nie jest konieczne, o ile oczywiście magnolia została posadzona na stanowisku osłoniętym od wiatrów.

Jak zabezpieczyć magnolię na zimę?
Magnolia należy do roślin wrażliwych na mróz, w szczególności dotyczy to odmian wcześnie kwitnących. Jeżeli dojdzie do uszkodzeń spowodowanych spadkiem temperatury, rośliny nie zakwitną i stracą swój prawdziwy urok. Zobacz kiedy i jak zabezpieczyć magnolię na zimę aby uniknąć niebezpiecznych uszkodzeń mrozowych i doczekać się obfitego kwitnienia tej rośliny. Więcej...

Czego nie lubi magnolia?

Ponieważ problemy w uprawie magnolii najczęściej wynikają z błędów w pielęgnacji roślin, warto podkreślić czego magnolia nie lubi:

1. Tak jak wspominaliśmy wyżej - magnolia nie lubi przycinania. Nie powinno się przycinać magnolii w terminach najczęściej polecanych dla innych roślin, a zatem wiosną, jesienią i zimą. Ewentualne cięcie magnolii najlepiej wykonać latem, w czasie suchej pogody i ograniczyć je do minimum.
2. Magnolia nie lubi mroźnych wiatrów. Na stanowiska wietrznych magnolia jest narażona na przemarznięcie i suszę fizjologiczną. Dlatego należy jej zapewnić, zaciszne, osłonięte od wiatru stanowisko lub okrywać całą roślinę na zimę.
3. Magnolia nie lubi stanowisk cienistych. W pełnym cieniu nie mamy co liczyć na obfite kwitnienie magnolii.
4. Magnolia nie lubi przesadzania, gdyż jej korzenie są delikatne i kruche. Dlatego sadząc magnolię, wybierzmy dla niej od razu jak najlepsze stanowisko, na którym już zawsze będzie rosła. Weźmy pod uwagę nie tylko odpowiednie warunki klimatyczne i glebowe ale także ilość miejsca, jakie może być wymagane w miarę wzrostu rośliny. Uważajmy też aby nie uszkodzić delikatnych korzeni magnolii podczas pielęgnacji roślin posadzonych obok.
5. Magnolia nie lubi nadmiaru wapnia w ziemi. Magnolia wymaga gleb lekko kwaśnych o odczynie pH 5,0-6,0. Dlatego w żadnym wypadku nie stosujmy nawozów wapniowych pod magnolie. Odpowiednio kwaśną ziemię należy przygotować jeszcze przez posadzeniem magnolii, ponieważ późniejsze zakwaszanie może nie wyjść roślinie na dobre. Chodzi o to, że większość nawozów zakwaszających to nawozy azotowe (np. siarczan amonu), a nadmiar azotu również nie jest korzystny dla magnolii.

Odmiana magnolii kwitnąca na żółto
Fot. pixabay

Magnolia - choroby i szkodniki

Przestrzeganie wyżej opisanych zasad uprawy magnolii, powinno w zasadzie zagwarantować bezproblemowy wzrost tych roślin. Przede wszystkim należy pamiętać aby młode, nowo posadzone magnolie chronić przed mrozem, właściwie podlewać i utrzymywać lekko kwaśny odczyn gleby (pH 5 - 6).

Gdy magnolia ma liście przebarwione na żółto, a korzenie rośliny zamierają, świadczy to o zbyt dużej ilości wapnia w glebie. Konieczne jest wtedy jej zakwaszenie, np. kwaśnym torfem. Nie powinno się przesadzać z nawożeniem azotem, gdyż zbytnie dawki tego składnika zwiększają podatność magnolii na przemarzanie. Dlatego też nawozy zawierające azot podajemy tylko wiosną, kończąc nawożenie w lipcu. Od sierpnia do września można stosować bogate z fosfor i potas nawozy jesienne, które pomogą magnolii zawiązać pąki kwiatowe i przygotować się do zimy.

Pomimo właściwej pielęgnacji magnolii, rośliny mogą zostać zaatakowane przez szkodniki magnolii.

Najczęściej magnolie są atakowane przez przędziorki, które pod osłoną pajęczyny mogą żerować od maja do końca sierpnia. W wyniku żerowania przędziorków na górnej stronie liści pojawiają się mozaikowate przebarwienia, z czasem magnolia gubi liście. Liście najpierw zasychają, a potem opadają. W takim przypadku koniecznie usuwajmy opadłe liście. Rośliny należy opryskać pod koniec maja lub na początku czerwca preparatami przęziorkobójczymi. Polecany jest środek ochrony Karate Zeon 050 CS ale można też sięgnąć po preparaty oparte na skłądnikach naturalnych, takie jak: Emulpar 940 EC oraz Limocide.

Poza przędziorkami, na magnoliach mogą pojawić się również mszyce. Możemy wtedy zauważyć skupiska bezskrzydłych ciemnozielonych szkodników na wierzchołkach pędów i dolnej stronie liści. Zaatakowane rośliny słabiej rosną, mają zniekształcone liście i pokryte są lepką rosą miodową. Pędy na których jest najwięcej skupisk mszyc dobrze jest usunąć. Konieczne jest także wykonanie oprysków preparatami mszycobójczymi. Tu również możemy zastosować w/w preparaty Karate Zeon 050 CS, Emulpar 940 EC i Limocide.

Dolna część pnia magnolii może być obgryzana przez myszy i nornice. Uszkodzenie jest widoczne dopiero gdy odkryjemy wierzchnią warstwę gleby. Powstałe rany trzeba zamalować farbą emulsyjną z dodatkiem Topsinu M 500 SC. Z kolei uszkodzenia delikatnych korzeni magnolii mogą powodować krety, ryjące glebę wokół roślin, co powoduje wyraźne osłabienie wzrostu krzewów.

Znacznie rzadziej krzewy mogą być atakowane przez choroby magnolii o podłożu bakteryjnym lub grzybowym. Objawia się to najczęściej powstawaniem plam i przebarwień na liściach, deformacji liści, czasem są również widoczne skupiska zarodników grzyba. Przez choroby magnolii atakowane mogą być również kwiaty, które przy dużej wilgotności powietrza mogą nawet całkowicie zgnić.

Aby zminimalizować prawdopodobieństwo rozwoju infekcji grzybowych, warto podczas podlewania nie zraszać całej rośliny, a jedynie glebę. Gdy objawy infekcji chorobowej są już widoczne, konieczne jest wykonanie oprysku odpowiednim fungicydem, np. Scoprion 325 SC. Z reguły konieczne jest wykonanie kilku oprysków w odstępach 14-dniowych. Aby nie nadużywać środków chemicznych, na choroby magnolii polecamy opryski wybranym fungicydem na zmianę z biopreparatem Biosept Active.

Opracowano na podstawie:
1. S. Zymon, Karłowe magnolie, Działkowiec, nr 10/95, s. 26
2. S. Zymon, Kiedy znów zakwitną magnolie, Kwiaty, nr 1/98, s. 12
3. Magnolie - arystokratki wśród roślin, Ogrody, nr 5/2003
4. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny, Agencja Promocji Zieleni Sp. z o.o., Warszawa, 2016, s. 124-125 oraz 193-195
5. A. Grabowska, L. Grabowska, Szkoła cięcia, Wydawnictwo Szarotka, Filipowice 2018, s. 134-135.

Przeczytaj również:

Dlaczego magnolia nie kwitnie - 3 ważne powody!
Magnolia to krzew bardzo ceniony za zwoje przepiękne kwiaty, pojawiające się w okresie wiosennym. U niektórych odmian magnolii kwiaty pojawiają się już w marcu, jeszcze przed rozwojem liści. Wówczas magnolia jest jedną z pierwszych wiosennych ozdób ogrodu. Czasem jednak zdarza się, że magnolia nie kwitnie. Przyczyn tego problemu może być kilka. Zobacz dlaczego magnolia nie kwitnie i co na to zaradzić. Więcej...

Różaneczniki - sadzenie, pielęgnacja, rozmnażanie
Różanecznik, często zwany również rododendronem, to bogaty w gatunki rodzaj krzewów należący do rodziny wrzosowatych. W naturalnym środowisku rośliny z rodzaju różanecznik występują głównie w górskich lasach Azji oraz Ameryki Północnej i Środkowej. Zasiedlają stanowiska zacienione, o dużej wilgotności powietrza. Jak zapewnić im właściwe warunki uprawy w naszych ogrodach? Więcej...

Wrzos pospolity - 3 sekrety uprawy
Wrzos pospolity to wdzięczna, zimozielona krzewinka, zdobiąca ogrody jesienią. Wrzosy można sadzić na rabatach, w grupach i jako pojedyncze okazy. Doskonale prezentują się na skalniakach i jako rośliny okrywowe. Można nimi obsadzać całe połacie ogrodu, tworząc wrzosowiska naśladujące leśne polany. Jakie warunki uprawy zapewnić wrzosom aby pięknie zdobiły nasz ogród? Poznaj 3 najważniejsze sekrety uprawy wrzosów, o których mało kto mówi! Więcej...