Kumkwat - właściwości, uprawa w doniczce
Kumkwat to małe, cytrusowe drzewko o białych kwiatach i niewielkich, podłużnych owocach o delikatnym zapachu. Ma duże wymagania uprawowe, lecz za poświęconą uwagę odwdzięcza się pysznymi i zdrowymi owocami. Poznaj właściwości owoców kumkwatu oraz najważniejsze tajniki uprawy kumkwatu w doniczce. Wyjaśniamy jakie wymagania należy spełnić aby kumkwat ładnie kwitł i obficie owocował!
Kumkwat - Citrus japonica in. Fortunella
Fot. pixabay
Jak wygląda kumkwat?
Kumkwat (Citrus japonica in. Fortunella) to wiecznie zielone drzewo pochodzące z Chin. Należy do rodziny rutowatych (Rutaceae), podobnie jak mandarynka, cytryna i kalamondyna. Do Europy został przywieziony w XIX wieku. Obecnie kumkwaty uprawia się w wielu częściach świata, zwłaszcza w Ameryce Północnej i Południowej oraz w basenie Morza Śródziemnego. W Polsce kumkwaty są uprawiane wyłącznie jako rośliny doniczkowe o ozdobnych owocach ale w wielu krajach o cieplejszym klimacie, np. w Grecji, owoce kumkwatu są ważnym składnikiem wielu produktów spożywczych.
Kumkwat uprawiany w doniczce przybiera formę niewielkiego drzewka dorastającego do 200 cm wysokości. Dekoracyjne są zarówno błyszczące, ciemnozielone liście, jak i pojawiające się późną wiosną drobne, białe kwiaty. Jadalne owoce kumkwatu są niewielkie, podłużne, wspaniale pachną, a w smaku przypominają pomarańcze. Spożywamy je na surowo wraz ze skórką lub po obraniu.
Kumkwat - właściwości odżywcze i zdrowotne
Owoce kumkwatu można spożywać na surowo, w całości lub bez skórki. Skórka kumkwatu posiada dużo witaminy C, która jest cennym przeciwutleniaczem. Ale cały owoc kumkwatu zawiera mnóstwo witamin: A, B1, B2, B3, B5, B6, C, E, P, a także minerałów: potas, wapń, fosfor, miedź, cynk, żelazo, sód, cynk i selen.
Na szczególną uwagę zasługują zawarte w owocu kumkwatu karotenoidy, w tym luteina, żółty barwnik niezbędny do prawidłowego widzenia. Chroni on oko przed zwyrodnieniem plamki żółtej.
Wysoka zawartość błonnika w owocach kumkwatu reguluje przemianę materii, przyspiesza perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom i wzdęciom. Pomaga również obniżyć wysoki poziom cholesterolu i oczyścić organizm z toksyn.
Owoce kumkwatu
Fot. pixabay
Flawonoidy obecne w owocach kumkwatu wykazują działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, moczopędne, przeciwskurczowe oraz uszczelniają naczynia krwionośne.
Potwierdzono także działanie antybakteryjne, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe owoców kumkwatu.
Kumkwat - uprawa doniczkowa
W warunkach naturalnych kumkwat rośnie w rejonach, gdzie lata są gorące i słoneczne, a zimy raczej ciepłe. Dlatego uprawiając ten gatunek w doniczce powinniśmy mu zapewnić 25-28°C latem i 5-12°C zimą. Latem doniczkę z kumkwatem można wystawić na zewnątrz, do ogrodu lub na balkon.
Zimą należy zapewnić kumkwatowi okres odpoczynku, aby później mógł owocować. Umieszczamy doniczkę z rośliną w chłodnym miejscu (5-12°C) i ograniczamy podlewanie. Konieczne jest zapewnienie intensywnego światła naturalnego, a jeśli nie jest ono dostępne, dodatkowo doświetlenie roślin lampami LED. Im cieplejsze miejsce zajmuje kumkwat zimą, tym więcej światła potrzebuje.
Kumkwat - Citrus japonica in. Fortunella
Fot. pixabay
Latem ustawiamy doniczkę w miejscu bardzo jasnym, ale unikamy bezpośredniego światła słonecznego. Zapewniamy roślinie osłonięte i zaciszne miejsce, gdyż kumkwat nie toleruje przeciągów.
Jaka ziemia dla kumkwatu?
Najbardziej odpowiednie podłoże do sadzenia kumkwatów powinno być lekko kwaśne (5,5 - 6,5 pH) przepuszczalne i żyzne. Aby przygotować własne podłoże, należy wymieszać ziemię darniową, ziemię liściową i piasek w stosunku 2:1:0,5. Z gotowych mieszanek odpowiednia będzie specjalistyczna ziemia do cytrusów.
Kumkwat - podlewanie
Częstotliwość podlewania kumkwatu zależy od pory roku. W gorące, letnie dni podlewamy częściej, zaś zimą ograniczamy podlewanie. Jeśli ziemia wyschnie na około 4-5 cm, nadszedł czas na podlewanie. Zbyt obfite lub skąpe nawadnianie jest szkodliwe dla kumkwatu. Jeśli roślina jest przelana, może dojść do gnicia korzeni, a jeśli jest zbyt sucho, kumkwat obumiera.
Pamiętajmy, żeby do podlewania kumkwatów używać wyłącznie wody przefiltrowanej lub odstałej w temperaturze pokojowej.
Kumkwat - nawożenie i nawilżanie powietrza
Owocujący kumkwat wymaga regularnego i obfitego nawożenia. Co 2 tygodnie zasilamy rośliny nawozem mineralnym, najlepiej specjalistycznym nawozem do cytrusów.
Rośliny cytrusowe, takie jak kumkwaty, potrzebują wilgotnego powietrza przez cały rok. Spryskiwanie lub umieszczenie obok rośliny pojemnika z wodą lub nawilżacza może pomóc w zwiększeniu wilgotności. Korzystne jest przecieranie liści wilgotną szmatką oraz kąpiel rośliny pod prysznicem.
Kumkwat - Citrus japonica in. Fortunella
Fot. pixabay
Kumkwat - przesadzanie
Częstotliwość przesadzania kumkwatu zależy od wieku rośliny. Młode egzemplarze przesadzamy co roku, a dojrzałe rośliny co 2-3 lata. Jeśli korzenie przerastają doniczkę i wyrastają z otworów drenażowych to znak, że należy kumkwata przenieść do nowej doniczki.
Optymalnym sposobem przesadzania kumkwatu, który jest najmniej stresujący dla rośliny, jest przenoszenie z jak największą bryłą korzeniową. Wybierając nową doniczkę, nie należy kupować zbyt dużego pojemnika. Powinien być tylko o 2-3 cm większy od dotychczasowego. Zbyt duża ilość ziemi może spowodować gnicie korzeni i zahamowanie owocowania.
Dlaczego kumkwat usycha i gubi liście?
Najprawdopodobniej roślina przezimowała w zbyt ciepłym miejscu i nie przeszła okresu spoczynku w niższej temperaturze. Przyczyną usychania i gubienia liści kumkwatu może być także zbyt mała ilość światła w powiązaniu z wysoką temperaturą powietrza lub zbyt obfite podlewanie. W takiej sytuacji należy zadbać o zapewnienie roślinie możliwie optymalnych warunków właściwych dla pory roku.
Żółte plamy na liściach, zasychanie końcówek liści i ich opadanie wskazują na przenawożenie. W takiej sytuacji należy przepłukać glebę i na jakiś czas zaprzestać nawożenia.
Z kolei niedostateczne nawożenie kumkwatu szybko prowadzi do chlorozy liści.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Opracowano na podstawie:
1. C. Silva e Souza, P.C. Anunciação, C. M. Della Lucia, Kumquat (Fortunella margarita): A Good Alternative for the Ingestion of Nutrients and Bioactive Compounds w Proceedings, 2020;
2. F. Bechthold, Rośliny doniczkowe, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 1998, s. 59-60;
3. H. Heitz, Pięknie kwitnące kwiaty, Wydawnictwo Delta W-Z, Warszawa, 1991, s.164-165.
Przeczytaj również:
Cytrusy - uprawa w domu w doniczce
Cytrusy to rośliny bardzo chętnie uprawiane w domach. Najlepiej udają się formy miniaturowe, przystosowane właśnie do uprawy doniczkowej. Przy zapewnieniu odpowiednich warunków uprawy rośliny mogą ozdobić drobne kwiaty oraz okrągłe, żółte lub pomarańczowe owoce. Więcej...
Jak wyhodować cytrynę z pestki?
Wyhodowanie cytryny z pestki jest bardzo łatwe, o ile zastosujesz się do naszych rad. Zobacz z jakich cytryn można pobierać pestki i jak przygotować je do siewu. Jeden prosty trik zagwarantuje, że pestka cytryny zawsze wykiełkuje! Więcej...
Psianka koralowa - odmiany, uprawa, rozmnażanie
Psianka koralowa to urocza roślina doniczkowa tworząca w okresie jesienno-zimowym atrakcyjne owoce w postaci niedużych czerwonych lub pomarańczowych kuleczek. Trzeba jednak uważać, bo owoce psianki są trujące! Zobacz jak wygląda domowa uprawa psianki w doniczce. Więcej...
