Jagody goji - właściwości, uprawa w Polsce, gdzie kupić sadzonki

Jagody goji to krzewy uprawiane przede wszystkim ze względu na walory odżywcze owoców. Jesienią czerwone owoce goji czynią je również ciekawymi roślinami ozdobnymi. Lecznicze właściwości jagody goji wykorzystywane są w medycynie chińskiej od ponad 2 tysięcy lat. A jak wygląda uprawa jagody goji w Polsce i gdzie można kupić sadzonki jagody goji? Poznaj sekrety uprawy i możliwości zastosowania jednych z najbardziej odżywczych owoców świata!

Jagody goji - suszone owoce

Jagody goji - właściwości i zastosowanie 

Jagoda goji to potoczna nazwa kolcowoju chińskiego (Lycium chinense), należącego do rodziny psiankowatych. Jagoda goji jest krzewem o wysokości do 3 m, z łodygami łukowato zwisającymi, pokrytymi cierniami. Kwitnie na przełomie sierpnia i września, owocuje zaś w końcu października. Owoce goji są czerwone, podłużne, bardzo delikatne, dlatego najlepiej zrywać je z ogonkami, aby uniknąć ich uszkodzenia. Po zbiorze powinny zostać poddane od razu suszeniu, najlepiej w ciągu najbliższych 48 godzin.

Zanim zaczniemy się zachwycać właściwościmi zdrowotnymi jagody goji, warto zwrócić uwagę, że pierwotnie jagody goji były uprawiane wyłącznie w Chinach, rosły w dolinach tybetańskich i w Himalajach na terenach dziewiczych, wolnych od zanieczyszczeń i pestycydów. W takiej postaci owoce goji były wykorzystywane w chińskiej medycynie ludowej.

Obecnie jagody goji są uprawiane w wielu krajach ciepłych i subtropikalnych, m.in. w Japonii, Korei i innych krajach południowo-wschodniej Azji. Spotykane są też uprawy w Europie. Niestety jagody goji pochodzące z tych upraw cechuje niższa wartość odżywcza i lecznicza. Nadal jednak są one bardzo wartościowymi owocami, a współczesne badania potwierdziły wysoką wartość odżywczą oraz właściwości prozdrowotne jagód goji.

Owoce jagody goji na krzewie
Fot. depositphotos

Zastosowanie jagody goji znajdują przede wszystkim w kuchni. Z dwuletniej rośliny można zebrać około 2 kg owoców, a z nich przygotowywać soki, dżemy lub po prostu jeść po wysuszeniu. Są świetnym dodatkiem do sałatek, wypieków czy innych potraw, wzbogacając ich smak i właściwości odżywcze. Owoce goji w smaku przypominają żurawinę, lecz są bardziej cierpkie.

Jagody goji uznawane są za najzdrowsze owoce świata. Właściwości lecznicze jagody goji opierają się na dużej ilości witamin, zwłaszcza witaminy C. W 100 gramach jagód jest jej aż 2500 mg, co stawia owoc goji na trzecim miejscu w świecie wśród naturalnych źródeł tej witaminy. Spożycie zaledwie 7 świeżych jagód goji pokrywa dzienne zapotrzebowanie człowieka na witaminę C. Jagody goji bogate są także w karotenoidowe przeciwutleniacze oraz minerały: żelazo, wapń, cynk, selen i wiele innych.

Owoce goji wzmacniają system odpornościowy organizmu, korzystnie wpływają na wątrobę, nerki, stawy, wzrok, regulują ciśnienie. Zajmują czołowe miejsce w medycynie naturalnej. Chronią przed nowotworami, korzystnie wpływają na funkcje przewodu pokarmowego, poprawiają samopoczucie i jakość snu.

Uwaga!
Należy spożywać tylko dojrzałe jagody goji. Spożycie niedojrzałych owoców może spowodować zatrucia, zaburzenia funkcjonowania przewodu pokarmowego oraz nerwowego.

Jagody goji - uprawa w Polsce i wymagania

Uprawa jagody goji w Polsce nie należy do najtrudniejszych. Roślina nie jest wymagająca, dobrze rośnie nawet na ubogim podłożu, najlepiej o odczynie lekko kwaśnym. Nie toleruje gleb gliniastych i podmokłych. Lubi stanowisko słoneczne, tylko wtedy owocuje najlepiej. Rozpoczyna owocowanie w 1-2 roku po posadzeniu. Jagoda goji jest mrozoodporna (do -26°C) i wytrzymała na suszę. W najchłodniejszych rejonach kraju na zimę krzewy warto jednak okrywać. Prowadzić ją można na podporach, jak inne pnącza, lub zdecydować się na zachowanie efektu naturalnych łukowato wygiętych pędów tego krzewu.

Jagody goji - uprawa z nasion

Jagodę goji uprawia się z nasion lub kupionych gotowych sadzonek. Nasiona należy zamoczyć w wodzie na kilka godzin. Kolejno posadzić w doniczkach z mieszanką ziemi, torfu i piasku lub perlitu w stosunku (1:1:1). Nasiona należy przysypać warstwą ziemi, lekko ubijając na końcu podlać. Doniczki można okryć dodatkowo folią (z dziurkami) przez co przyśpieszymy proces kiełkowania. Gdy siewki po 2 tygodniach osiągną kilka centymetrów, należy rozsadzić je do pojedynczych doniczek. Później, gdy urosną do 20 cm można wiosną wysadzać je na miejsce stałe w ogrodzie.

Jagody goji - fioletowe kwiaty

Jagody goji - sadzenie

Gotowe sadzonki jagody goji można sadzić wiosną na początku sezonu wegetacyjnego lub jesienią. Jesienne sadzenie krzewów zagwarantuje lepszy start roślinom w kolejnym sezonie. Glebę, pod rośliny należy odpowiednio przygotować, przede wszystkim usuwając chwasty, dodając materii organicznej (np. kompostu) i ewentualnie rozluźniając aby była wystarczająco przepuszczalna.

Sadzić jagodę goji należy na tę samą wysokość, w jakiej rosła w doniczce. Na dnie wykopanego dołka nasypujemy żyzną, próchniczną ziemię lub kompost i umieszczamy roślinę. Jeżeli sadzimy kilka krzewów, należy między nimi zachować odstępy 1 m.

Jagody goji - nawożenie

Posadzone krzewy musimy zasilać nawozami mineralnymi lub organicznymi. Pierwszą dawkę nawozu pod jagody goji wysiewamy w pierwszym roku w połowie maja. W kolejnych latach możemy ograniczyć nawożenie azotowe, a zastosować większe dawki fosforu i potasu. Jagodzie goji sprzyja ściółkowanie gleby pod krzewem, np. kompostem.

Jagoda goji - cięcie

Cięcie jagody goji jest bardzo ważnym zabiegiem, wpływającym na owocowanie krzewów. Jagoda goji kwitnie i owocuje tylko na pędach jednorocznych. Nie cięte krzewy mają tendencję do intensywnego rozrastania się, przez co silnie się zagęszczają i mają liczne długie przewieszające się pędy. Efektem jest gorszy dostęp do światła wewnątrz krzewu i starzenie się pędów, co prowadzi do osłabienia owocowania.

Przez pierwsze dwa lata uprawy krzewy jagody goi przycinamy najsilniej, skracając wszystkie pędy o 1/3 ich długości. W kolejnych latach cięcie może być słabsze, nadające roślinie określoną formę. Wycinamy pędy przemarznięte, nadłamane lub uszkodzone w inny sposób, krzyżujące się ze sobą i nadmiernie zagęszczające krzew oraz te najstarsze, które najsłabiej owocują i mocno się przewieszają.

Najlepszy termin cięcia jagody goi to wczesna wiosna.

Jagoda goji - drzewko

Co raz częściej zaleca się prowadzenie krzewów jagody goji w formie drzewek. W tym celu wybiera się jeden silny pęd, który będzie pełnił rolę pnia. Na nim, na wysokości 1-1,5 m formuje się koronę z licznymi przewieszającymi się pędami. Gdy pędy przekroczą długość 50 cm, skraca się je każdej wiosny. Forma drzewka zapewnia lepsze owocowanie, optymalny dostęp do światła oraz łatwy zbiór i pielęgnację jagody goji.

Jagody goji - choroby

W uprawie jagody goji jedną z popularniejszych chorób jest mączniak prawdziwy. Objawem tej choroby grzybowej jest biały, mączysty nalot na całej blaszce liściowej. Objawy mogą wystąpić również na pędach i kwiatach. Zapobieganie polega przede wszystkim na cięciu prześwietlającym krzewu i unikaniu nadmiernego zagęszczenia. Chorobie sprzyja wysoka wilgotność powietrza. Po zaobserwowaniu pierwszych objawów należy zastosować oprysk środkami ochrony roślin takimi jak Signum 33 WG, Score 250 EC czy Topsin M 500 SC.

Dlaczego jagoda goji nie owocuje?
Swoją rosnącą popularność jagoda goji zawdzięcza soczystym owocom o ciekawym smaku i niezwykłych właściwościach zdrowotnych. Niestety mimo małych wymagań i łatwej uprawy często zdarza się, że jagoda goji nie chce owocować w naszych ogrodach. Oto 5 najważniejszych przyczyn dlaczego jagoda goji nie owocuje i co robić aby krzew ten wreszcie wydał mnóstwo wspaniałych jagód! Więcej...

Jagody goji - gdzie kupić sadzonki

Sadzonki jagody goji są sprzedawane w doniczkach, co zabezpiecza ich system korzeniowy i można je kupować i sadzić w zasadzie przez cały sezon od wiosny do jesieni. Jak pisaliśmy wyżej, najlepiej jednak sadzenie jagody goji przeprowadzić wiosną lub jesienią, gdyż wówczas rośliny najlepiej się aklimatyzują na nowym miejscu. Ponieważ roślina ta dość rzadko jest spotykana w sprzedaży, dobre jakościowo, zdrowe i dorodne sadzonki jagody goji warto zamówić przez internet. Są dostępne od wiosny do jesieni, a więc w okresie kiedy można je bezpiecznie sadzić. W chwili, gdy pisaliśmy ten artykuł, ładne sadzonki jagody Goji były dostępne w sklepach: Sadowniczy.pl i Starkl.pl

Opracowano na podstawie:
1. Cieślik E., Gębusia A., Charakterystyka właściwości prozdrowotnych owoców roślin egzotycznych,  Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2012, s. 93-100;
2. Małek K., Mój ogródek, Wydawnictwo Działkowiec Sp. z o.o., nr 07/2014, s.33;
3. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich, Praca Zbiorowa, Agencja Promocji Zieleni, Warszawa 2016, s. 419.

mgr inż. Joanna Białowąs

Przeczytaj również:

• Cytryniec chiński - właściwości, uprawa, przepisy na przetwory
• Świdośliwa lamarcka - uprawa, sadzenie, pielęgnacja
• Jagoda kamczacka - odmiany, uprawa, sadzenie, rozmnażanie
• Co można zrobić z żurawiny świeżej? Przepisy na przetwory