Sarny w ogrodzie. Jak odstraszyć sarny i uratować obgryzione drzewka?

Sarny w ogrodzie mogą wyrządzić wiele szkód. Częstym widokiem są spustoszone grządki oraz poobgryzane drzewka i krzewy. Na zniszczenia powodowane przez sarny najczęściej skarżą się właściciele ogrodów i działek zlokalizowanych w pobliżu terenów leśnych. Na szczęście są sposoby, aby temu skutecznie zaradzić, bez wyrządzania krzywdy zwierzętom. Zobacz, jak zniechęcić sarny do obgryzania drzewek w ogrodzie i jak pomóc drzewkom uszkodzonym przez sarny.

Sarny w ogrodzie
Fot. pixabay

Jak odstraszyć sarny z ogrodu?

1. Pastuch elektryczny

Najskuteczniejszą metodą odstraszenia saren z ogrodu jest zamontowanie pastucha elektrycznego, czyli ogrodzenia z drutów pod napięciem. Takie ogrodzenie składa się z trzech, rozpiętych na słupkach równoległych drutów. Najniższy drut powinien znajdować się 25 cm nad ziemią, środkowy - 60 cm, a najwyższy - 110 cm. Kiedy sarna dotknie takiego ogrodzenia, zostaje delikatnie porażona prądem, co wywołuje nieprzyjemnie doznania. Zapamiętując to, zwierzę będzie unikało w przyszłości tego typu przeszkody. Dobrze zbudowane ogrodzenie elektryczne, wytwarza pole magnetyczne, które sarny wyczuwają już z pewnej odległości, a to zniechęca je do zbliżania się do ogrodzenia.

2. Ogrodzenie z drutu kolczastego

Oprócz pastucha elektrycznego, warto zainwestować w odpowiednio wysokie ogrodzenie ogrodu, które uniemożliwi sarnom jego przeskoczenie. Ogrodzenie powinno mieć wysokość 2-2,5 m. Niższe się nie sprawdzi, szczególnie w śnieżne zimy, ponieważ sarna korzystając z wysokiej zaspy, może bardzo łatwo przedostać się do ogrodu. Do ogrodzenia działki w ochronie przed sarnami sadownicy i leśnicy polecają siatkę leśną, ale równie dobrze sprawdzi się zwykła siatka ogrodzeniowa. Szczyt siatki można dodatkowo zabezpieczyć drutem kolczastym.

Sarenki i jelonki najczęściej pojawiają się w ogrodach zimą
Fot. forum.PoradnikOgrodniczy.pl

3. Odstraszacze dźwiękowe

Sarny są z natury płochliwe i można to wykorzystać. Aby odstraszyć sarny można zamontować na ogrodzeniu metalowe puszki, foliowe szeleszczące torebki lub dzwoneczki, które będą hałasowały podczas podmuchów wiatru. Zakupić można też ultradźwiękowy odstraszacz saren i jeleni emitujący fale o częstotliwości 22 kHz, które są niesłyszalne dla ludzkiego ucha i jednocześnie nieznośne dla zwierząt leśnych. Takie urządzenie ma zasięg działania do 150 m. Zasięg zwiększyć można do 300 m, instalując urządzenie w plastikowej tubie.

Sarny mogą obgryzać korę drzewek
Fot. depositphotos

4. Smarowanie drzew środkami odstraszającymi

Sarny można odstraszyć stosując substancje zapachowe, czyli repelenty. Zaopatrzyć można się w profesjonale środki takie jak, np. Pellacol 10 PA lub Repentol 6 PA dostępne w centrach ogrodniczych. Tymi preparatami jesienią smaruje się pnie młodych (2-3 letnich) drzewek. Stosuje się je na suchą korę, w bezdeszczowe dni i przy dodatniej temperaturze. Pokrywanie drzewek preparatem należy wykonywać co roku. Dostępne są również repelenty w postaci granulatu (np. seria Arox), który rozsypuje się na ziemi w ogrodzie.

Prostym i dobrym pomysłem jest pomalowanie drzew preparatem HANTUS. Jest to farba do drzew, która jednocześnie spełnia 2 funkcje:

1. zapobiega obgryzaniu drzewek i sadzonek przez zwierzęta,
2. zabezpiecza drzewka przed pękaniem kory w wyniku mrozów.

Malowanie drzew preparatem HANTUS może zatem zastąpić tradycyjne bielenie drzew owocowych wapnem, a jednocześnie zabezpieczy drzewka przed obgryzaniem przez sarny. Aby zabieg był skuteczny, drzewka należy pomalować do wysokości 1,8 m. Do tej wysokości mogą sięgać sarny i jelenie.

Co ważne, HANTUS nie zawiera żadnych chemicznych trutek. Jest bezpieczny dla ludzi i środowiska.

Środki odstraszające sarny możemy przygotować też samodzielnie z tego, co mamy w domu. Sarny nie lubią zapachu surowych jaj. Dlatego rośliny w obrzeżu ogrodu można spryskać preparatem sporządzonym z 2l wody i 6 jaj. Zabieg trzeba powtarzać po każdym deszczu. Innym sposobem jest rozwieszanie na ogrodzeniu mydeł toaletowych. Zapach mydła skojarzy się zwierzętom z człowiekiem i będą trzymały się z dala.

5. Osłony na drzewka

Niekiedy, mimo odpowiednich zabezpieczeń, sarny i tak znajdują bezpieczna drogę pokarmu, który oferuje ogród. Drzewka można ochronić przed zniszczeniem stosując odpowiednie osłony. Najprostszą metodą zabezpieczania pni drzewek przed sarnami jest okrycie ich słomianą lub wiklinową matą, słomianym chochołem lub grubą tekturą falistą. Zdecydowanie lepszą i trwalszą ochroną są metalowe i plastikowe siatki lub plastikowe tuby. Do osłony drzewek można zastosować również specjalne perforowane samoistnie zwijające się osłonki perforowane, a do ochrony cienkich gałązek spiralne osłonki. Wierzchołki drzewek warto zabezpieczyć lekką osłoną z kolcami. Wszystkie te produkty można kupić w większych centrach ogrodniczych lub w sklepach internetowych.

Jak uratować drzewko uszkodzone przez sarny?

Obgryzione przez sarny gałązki drzewek ścinamy skośnie tuż pod miejscem uszkodzenia, a ranę po cięciu smarujemy maścią ogrodniczą.

Jeżeli pień okorowany został nad miejscem okulizacji, wówczas usuwamy całą jego uszkodzoną część. Z odbijającego wiosną pędu formujemy nowy przewodnik i koronę.

Przy bardzo rozległych uszkodzeniach w celu ratowania drzewka możemy wykonać szczepienie mostowe. Polega ono na wszczepieniu nad i pod raną jednego lub kilku jednorocznych pędów. Wykorzystać do tego możemy młode odrosty, które odbijają z dolnej części pnia (podkładki) lub zrazy.

Szczepienie drzew owocowych - sposoby, terminy, podkładki
Szczepienie drzew owocowych to zabieg polegający na połączeniu zrazu z odmiany szlachetnej, dającej zazwyczaj dorodne i smaczne owoce, z podkładką gwarantującą zdrowotność i mrozoodporność drzewa lub pozwalającą regulować siłę jego wzrostu. Poprzez szczepienie uzyskuje się większość obecnie sprzedawanych drzew owocowych. Oto jak prawidłowo wykonać zabieg szczepienia drzew owocowych. Więcej...

Jeżeli mamy możliwość wykorzystania do szczepienia odrostu z podkładki, to ścinamy skośnie jego wierzchołek na około 3 centymetry. Tuż nad raną robimy nacięcie w kształcie litery T i zaszczepiamy w nie wierzchołek odrostu. Miejsce szczepienia zabezpieczamy rafią lub folią do szczepienia i smarujemy maścią sadowniczą.

W przypadku szczepienia mostowego przy użyciu zrazu, pęd z oby stron ścina się w taki sam sposób, jak przy metodzie szczepienia przez stosowanie. W zależności od terminu szczepienia, nacięcia na korze robimy w inny sposób. Przed rozpoczęciem wegetacji korę nacinamy tak, aby pasowała dokładnie do nacięć na zrazie, a w trakcie sezonu wegetacyjnego w kształcie litery T. Zraz przymocowujemy ściśle do pnia z dwóch stron rany, następnie obwiązujemy rafią i smarujemy maścią sadowniczą. W ten sposób powstaje "mostek", przez który po zrośnięciu będą swobodnie przepływać soki, omijając chorą część pnia, a drzewko z czasem zupełnie się zregeneruje. Ranę pod miejscem szczepienia dokładnie oczyszczamy i zasmarowujemy środkiem zabezpieczającym (np. pasta Dendromal-2).

mgr inż. Agnieszka Lach

Zobacz także:

• Jak zabezpieczyć drzewka owocowe na zimę
• Dzik w ogrodzie. Jak odstraszyć dziki z działki
• Uszkodzenia mrozowe drzew. Jak zabezpieczyć uszkodzone drzewo?
• Zające w ogrodzie. Jak odstraszyć zające i jak uratować obgryzione drzewo