Sagowiec odwinięty - pielęgnacja i uprawa w domu

Sagowiec odwinięty to jedna z najciekawszych roślin, jakie można uprawiać w mieszkaniach. W swoim wyglądzie łączy cechy palmy i paproci, chociaż nie jest żadną z nich. Jego ozdobą jest pióropusz sztywnych liści, wyrastających na szczycie bulwiastej, twardej podstawy. Zobacz jak powinna wyglądać uprawa sagowca w domu oraz jakie warunki należy mu zapewnić do zdrowego wzrostu. Zdradzamy tajniki pielęgnacji sagowca odwiniętego, dzięki którym roślina ta będzie pięknie rosła przez wiele lat!

Sagowiec odwinięty - Cycas revoluta
Fot. ©Rafał Okułowicz

Sagowiec odwinięty - opis rośliny

Sagowiec odwinięty (Cycas revoluta) pochodzi z Południowej Japonii. Należy do rodziny sagowców (Cycadaceae), roślin które pojawiły się na Ziemi już w erze mezozoicznej. Są to rośliny z pogranicza paproci i roślin iglastych. Sagowiec odwinięty jest rośliną długowieczną (w naturalnym środowisku osiąga wiek kilku tysięcy lat!) o powolnym wzroście - w ciągu roku wytwarza 1-2 liście, a po 50 latach osiąga jedynie 6-7 m wysokości.

Sagowiec odwinięty ma niezwykle efektowe, sztywne pierzaste liście, które mogą osiągać niesamowite rozmiary. W naturze dorastają do 150 cm długości, a w uprawie domowej osiągają około 50-60 cm. Pojedyncze listki są sztywne, ostro zakończone i wywinięte do dołu. Dolne listki są przekształcone w ostre, haczykowate ciernie. Ogonki liściowe mają ok. 10 cm i pokryte są drobnymi cierniami.

Szczególnie interesująca jest budowa "pnia" sagowca. Z biologicznego punktu widzenia nie jest on pniem, ponieważ sagowce nie są drzewami. Jest to tzw. kłodzina, powstająca z drewniejących nasad liści. Po obumarciu górne części liści odpadają, a zdrewniałe nasady pozostają, tworząc z biegiem czasu twardą, cylindryczną skorupę. Im sagowiec jest starszy, tym wyższa jest kłodzina.

Sagowce są roślinami dwupiennymi. W środowisku naturalnym osobniki żeńskie wytwarzają imponujące kwiatostany w kształcie szyszki (do 1 m wysokości). W polskich warunkach kwitnienie sagowca to rzadkość, możliwa jedynie w ogrodach botanicznych.

Sagowiec odwinięty - uprawa i pielęgnacja

1. Stanowisko i temperatura uprawy sagowca

Sagowiec odwinięty powinien być uprawiany w miejscu z dużą ilością światła słonecznego. Należy jednak unikać bezpośredniego nasłonecznienia, szczególnie latem, ponieważ powoduje to zasychanie liści. Sagowiec nie powinien stać zbyt daleko od okna, ponieważ liście silnie odginają się w kierunku światła i roślina traci symetryczny wygląd. Przy zbyt małej ilości światła sagowiec ginie.

Kwiat sagowca odwiniętego
Fot. pixabay

Sagowiec odwinięty wymaga wysokiej temperatury powietrza. Optymalna temperatura uprawy sagowca do 20-25°C. Nocą temperatura może być niższa (10-18°C). Sagowiec jest wrażliwy na temperatury niższe niż 8°C. Zimą należy bardzo uważać na przeciągi.

W okresie zimowym można przenieść sagowca do chłodniejszego pomieszczenia (10-15°C), aby przeszedł w stan spoczynku. Ograniczamy wówczas podlewanie do minimum, dbając o to, aby ziemia w doniczce nie była całkowicie sucha. Taki odpoczynek w chłodniejszych warunkach pozytywnie wpływa na ogólną kondycję rośliny i pobudza ją do wytwarzania nowych liści (najczęściej w maju).

2. Podłoże i nawożenie sagowca

Najlepszym podłożem do uprawy sagowca odwiniętego jest lekka mieszanka o porowatej strukturze, składająca się z ziemi liściowej, torfu i gruboziarnistego piasku w proporcji 3:2:1. Ciężkie podłoże w donicy będzie zatrzymywało zbyt długo wodę i utrudniało rozwój systemu korzeniowego. Odczyn podłoża powinien być na poziomie pH 5-6,5. Na dnie donicy koniecznie trzeba ułożyć warstwę drenażu z kamieni.

Sagowca należy uprawiać w płytkich i szerokich donicach, aby ograniczyć wzrost głównego korzenia palowego, a pobudzić rozwój korzeni bocznych. Korzenie boczne żyją w symbiozie z sinicami zdolnymi wiązać azot z powietrza. Dzięki temu sagowiec nie wymaga częstego nawożenia i zasobnego w składniki pokarmowe podłoża. Sagowca nawozi się 1-2 razy w roku nawozem z małą ilością azotu, za to z wysoką zawartością potasu.

Dorosła roślina sagowca rosnąca w Egipcie
Fot. Karelj, Public Domain, Wikimedia Commons

3. Podlewanie sagowca odwiniętego

Podlewanie sagowca powinno być umiarkowane ale regularne. W okresie letnim podłoże powinno być stale lekko wilgotne, a w okresie spoczynku zimowego prawie suche. Dobrym rozwiązaniem jest obłożenie ziemi w doniczce wokół kłodziny mchem, który będzie zatrzymywał wilgoć w podłożu. Zbyt silne podlewanie sagowca powoduje żółknięcie liści i zgniliznę korzeni. Po podlaniu sagowca, usuwamy wodę, która nagromadziła się w podstawce. Do podlewania używamy wody miękkiej, przynajmniej odstanej, a najlepiej przegotowanej.

Co kilka dni liście sagowca należy spryskiwać miękką wodą, aby zapobiec zasychaniu ich końcówek. Zwilżanie liści najlepiej wykonywać rano, aby krople wody zdążyły wyschnąć przed nocą.

4. Przesadzanie sagowca odwiniętego

Sagowiec rośnie bardzo powoli, dlatego nie wymaga częstej zmiany doniczki. Młode rośliny przesadza się raz w roku wiosną. Starsze rośliny przesadza się raz na 4-6 lat, gdy korzenie całkowicie wypełnią donicę. Zabieg przesadzania sagowca należy wykonywać bardzo ostrożnie, ponieważ jego korzenie są bardzo wrażliwe. Posadzoną w nowej donicy roślinę, ustawiamy na kilka dni w lekko zacienionym miejscu, aby spokojnie zaaklimatyzowała się w nowym podłożu.

Podczas przesadzania starszych sagowców można zauważyć pojawiające się wokół korzeni odrosty. Można je delikatnie oddzielić i ukorzeniać w oddzielnych doniczkach. To prosty sposób na rozmnażanie sagowca odwiniętego w domowej uprawie.

Uwaga!
Wszystkie części sagowca zawierają niebezpieczną dla człowieka paraliżującą naurotoksynę. Dlatego przy wszelkich zabiegach pielęgnacyjnych należy nosić rękawiczki ochronne. Szczególnie wysokie stężenie trucizny znajduje się w młodych liściach sagowca.

mgr inż. Agnieszka Lach

Przeczytaj również:

Daktylowiec, palma daktylowa - pielęgnacja i uprawa w domu, choroby
Palma daktylowa lub inaczej daktylowiec jest rośliną chętnie uprawianą w naszych domach. Ceniona jest za niezwykle egzotyczny, tropikalny wygląd. Warto jednak wiedzieć, że nie każdy daktylowiec nadaje się do uprawy w domu, a pielęgnacja tej palmy może sprawić sporo kłopotu. Zobacz który daktylowiec jest najlepszy do uprawy w domu, jak wygląda uprawa takiej palmy w warunkach domowych oraz jakie choroby mogą zagrażać palmie daktylowej. Więcej...

Palma kokosowa - uprawa w domu, pielęgnacja, choroby
Palma kokosowa to prawdziwa ciekawostka wśród roślin doniczkowych, jednak dość rzadko spotykana. Uwagę przyciągają efektowne liście tej rośliny i wyniosły pokrój. Palma kokosowa uprawiana w domu sprawia jednak często problemy i nie jest zbyt żywotna. Dlaczego tak się dzieje? Zobacz jak wygląda uprawa palmy kokosowej w domu oraz jak uniknąć najczęściej popełnianych błędów w pielęgnacji tej palmy. Więcej...

Paproć drzewiasta, Dicksonia antarctica - uprawa w Polsce
Dicksonia antarctica to paproć drzewiasta pochodząca z lasów strefy tropikalnej, która u nas może być uprawiana w oranżeriach i ogrodach zimowych. Roślina te posiada ulistnienie charakterystyczne dla paproci, jednak z biegiem lat tworzy też pień, przypominając z wyglądu palmę. Zobacz jak wygląda uprawa paproci drzewiastej w Polsce i jakiej pielęgnacji wymaga ta roślina. Więcej...

Opracowano na podstawie: P. Kardasz, Pielęgnacja roślin pokojowych poczatku XXI wieku, Videograf II, Katowice 2002, str. 86-88; J. Rak, Pielęgnowanie rośin pokojowych cz. II, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1998, str. 64-65; G. Łabanowski, L. Orlikowski, A. Wojdyła, Pielęgnowanie roślin doniczkowych. Choroby i szkodniki, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2010, str. 166