Gailardia oścista - odmiany, uprawa, zimowanie, rozmnażanie
Gailardia oścista, zwana także dzianwą, jest efektownie kwitnącą krótkowieczną byliną. Gailardia uwielbia słońce, toleruje upały, dobrze znosi mróz oraz suszę. Dowiedz się jak wygląda uprawa gailardii ościstej w ogrodzie. Wyjaśniamy czy możliwe jest zimowanie gailardii na następny rok i jak rozmnożyć tę bylinę. Przedstawiamy także najlepsze odmiany gailardii ościstej polecane do uprawy na rabatach i w donicach.
Gailardia oścista - Gaillardia aristata
Fot. depositphotos
Jak wygląda gailardia oścista
Gailardia oścista (Gaillardia aristata) należy do rodziny astrowatych (Asteraceae) i pochodzi z Ameryki Północnej. Roślina została nazwana na cześć Antoine'a René Gaillarda de Charentonneau, francuskiego sędziego i botanika z XVIII wieku. Obecnie dekoracyjne odmiany gailardii są uprawiane w ogrodach na prawie całym świecie.
Sztywne, owłosione pędy gailardii dorastają do 50-80 cm wysokości. Liście odziomkowe są pierzastosieczne, a górne lancetowate i całobrzegie. Od lipca do września możemy podziwiać koszyczkowe kwiatostany gailardii ościstej rozwijające się na szczytach pędów. Miododajne kwiaty najczęściej przybierają różne odcienie czerwieni i żółci, mogą być także dwubarwne.
Gailardia oścista - właściwości i zastosowanie
Właściwości lecznicze gailardii ościstej sprawiają, że jest ona stosowana przez rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej do leczenia wielu schorzeń. Herbata z korzeni tej rośliny zwalcza stany zapalne żołądka i jelit, a okłady z rozdrobnionego ziela gailardii ościstej są stosowane do leczenia dolegliwości skórnych i chorób oczu.
Dla nas jednak gailardie to przede wszystkim doskonałe rośliny odporne na suszę, doskonałe do łączenia na ogrodowych rabatach z innymi bylinami preferującymi słoneczne stanowiska i ubogie gleby. Na rabatach gailardia może być sadzona w towarzystwie roślin takich jak np.: oman wąskolistny, fiołek rogaty, dzwonek karpacki, żurawka, złocień wielki, aster gawędka.
Gailardia oścista - Gaillardia aristata
Fot. Karelj, Public domain, Wikimedia Commons
Gailardia oścista jest uprawiana także na kwiat cięty, a jej niskie odmiany doskonale wyglądają w pojemnikach na balkonach i tarasach.
Gailardia oścista - odmiany
Gailardia oścista 'Amber Wheels' - to kępiasta odmiana dorastająca podczas kwitnienia od 60 do 100 cm wysokości. Płatki kwiatów są żółte, a środek brązowy. Okres kwitnienia odmiany przypada od lipca do września.
Gailardia oścista 'Arizona Red Shades' - to atrakcyjna odmiana dorastająca do 75 cm wysokości. Już w maju na szczytach pędów rozwijają się złociste kwiaty z miedzianym środkiem. Rośliny wspaniale wyglądają na rabacie kontrastując z krzewami i bylinami o ciemnym ulistnieniu.
Gailardia oścista 'Arizona Red Shades'
Fot. Don McCulley, CC0, Wikimedia Commons
Gailardia oścista 'Arizona Sun' - jest odmianą wysoką, bo dorastająca do 80 cm. Kwiaty języczkowe są czerwone z żółtymi końcami, a kwiaty rurkowe purpurowe.
Gailardia oścista 'Bremen' - jest odmianą o dużych kwiatach, których szkarłatne płatki mają kontrastowe żółte końcówki.
Gailardia oścista 'Burgunder' - dorasta do 80 cm wysokości i doskonale prezentuje się w jednobarwnej grupie oraz na mieszanej rabacie. Kwiaty gailardii ościstej 'Burgunder' mają intensywnie bordowe płatki oraz bordowo-żółty środek.
Gailardia oścista 'Flamenco Bicolor' - to kompaktowa odmiana dorastająca do 40 cm wysokości. Odmiana 'Flamenco Bicolor' przyciąga wzrok dwubarwnymi czerwono-żółtymi kwiatami. Roślina kwitnie od czerwca do października. Odmiana ta jest polecana do uprawy w pojemnikach.
Gailardia oścista 'Kobold' - jest odmianą karłową dorastająca do 35 cm wysokości. Od czerwca do września kwitnie dwubarwnymi czerwono-żółtymi kwiatami. Roślina doskonale sprawdza się zarówno na rabacie, jak i w doniczce.
Gailardia oścista 'Mesa Yellow' - zakwita już w maju efektownymi kwiatami w kolorze żółtym. Ta niewysoka roślina dorasta do 40-45 cm wysokości i jest polecana do uprawy w pojemnikach.
Gailardia oścista - Gaillardia aristata
Fot. pixabay
- gailardia wielkokwiatowa (Gaillardia x grandiflora),
- gailardia nadobna (Gaillardia pulchella),
- odmiany mieszańcowe (Gaillardia hybrida), określane potocznie jako gailardia ogrodowa.
Gailardia oścista - uprawa
Gailardia oścista lubi pełne słońce - najlepiej kwitnie, gdy ma zapewnione 6-8 godzin bezpośredniego światła słonecznego dziennie. Roślina nie jest wymagająca co do gleby, najlepiej rośnie na średnio żyznych, przepuszczalnych podłożach, toleruje także gleby suche i kamieniste. Ta tolerancyjna bylina nie poradzi sobie wyłącznie na glebach ciężkich, gliniastych i mokrych.
Gailardia oścista - Gaillardia aristata
Fot. pixabay
Ze względu na głęboki system korzeniowy gailardia oścista jest odporna na suszę. Jest także mrozoodporna i bez problemu wytrzymuje spadki temperatur do -23°C.
Gailardia oścista - podlewanie
Gaillardia nie potrzebuje wiele wody, ale młode rośliny wymagają regularnego podlewania do momentu aż się dobrze ukorzenią. Dorosłe okazy wytrzymują nawet długotrwałe susze. Zabiegiem, który warto stosować w prawie gailardii jest jej ściółkowanie - kora, kompost czy nawet ścięta trawa pomagają ograniczyć parowanie wody z gleby oraz zapobiegają jej zaskorupieniu.
Gailardia oścista - nawożenie
Mało wymagająca gailardia nie potrzebuje nawożenia, dobrze sobie radzi na ubogiej i kamienistej glebie. Jeżeli zobaczymy, że rośliny słabo kwitną, możemy wiosna zastosować do roślin uniwersalny nawóz mineralny wieloskładnikowy lub nawóz do roślin kwitnących.
Zapamiętaj!
Zbyt intensywne nawożenie, zwłaszcza nawozami azotowymi, może sprawić, że gailardie będą tworzyły dużą masę zieloną kosztem kwitnienia.
Gailardia oścista - zimowanie
Gailardia jest odporna na mróz i bez problemu wytrzymuje polską zimę. We wrześniu dobrze jest ściąć wszystkie kwiaty ponad liśćmi stymulując roślinę do wypuszczania nowych pędów u podstawy. Zabieg ten zwiększy szansę gailardii na przezimowanie. W rejonach, gdzie często zdarzają się ostre i bezśnieżne zimy, można osłonić rośliny korą lub agrowłókniną, aby mieć pewność, że przetrwają zimowe miesiące.
Gailardia oścista - Gaillardia aristata
Fot. depositphotos
Gailardia oścista - rozmnażanie
Gailradię można z powodzeniem rozmnażać z nasion oraz przez sadzonki.
Gailardia oścista - rozmnażanie z nasion
Nasiona gailardii wysiewamy na początku maja, pod osłonami lub na rozsadniku. Szybko kiełkują w temperaturze około 20°C. Gdy rośliny mają po 2-4 liście właściwe pikujemy je do doniczek. Pamiętajmy, że gailardia nie lubi przesadzania. Na miejsce stałe sadzimy rośliny w sierpniu. Zalecana rozstawa sadzenia gailardii ościstej wynosi 30x40 cm.
Gailardia oścista - rozmnażanie przez sadzonki korzeniowe
Sadzonki o długości 10 cm pobieramy w marcu i kwietniu i układamy płasko w skrzynkach. Po 2 miesiącach powinny być gotowe do przesadzania. Ten sposób jest jednak zawodny, ponieważ tylko 40-60% sadzonek się przyjmuje.
Łatwiejszym sposobem na rozmnożenia gailardii jest wycięcie dojrzałej rośliny z gruntu wraz z nasadami korzeni. Korzenie które pozostały w glebie wypuszczą pędy i w ten sposób uzyskamy nowe sadzonki. Gotowe sadzonki następnie przesadzamy do doniczek. Wysadzamy je na miejsce stałe w sierpniu.
mgr inż. Anna Błaszczuk
Przeczytaj również:
- Kwiaty ogrodowe łatwe w uprawie
- Byliny na słońce długo kwitnące
- Byliny na słońce i suszę
- Byliny wieloletnie zimujące w gruncie
Opracowano na podstawie:
1. H. Chmiel (redakcja), Uprawa roślin ozdobnych, PWRiL, Warszawa 1980, s. 273;
2. P. Czuchaj, Gailardia w Rośliny Ozdobne 10/ 2015;
3. J. Marcinkowski, Byliny ogrodowe, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2002 s. 221-222;
4. A. Schroeter-Zakrzewska, Nadobne gailardie w Działkowiec 10/2010, s. 8-9.
