Afelandra stercząca, czworokątna - wymagania, pielęgnacja, choroby

Afelandra stercząca (Aphelandra squarrosa), określana też jako afelandra czworokątna, to roślina doniczkowa o ciekawych, ciemnozielonych liściach z wyraźnie widocznym jasnym unerwieniem oraz atrakcyjnych żółtych kwiatostanach, ukazujących się na szczytach pędów. Choć doskonale czuje się w temperaturze pokojowej, to jednak często ma brązowe plamy, jej liście opadają lub nie chce zakwitnąć. Poznaj bliżej wymagania afelandry sterczącej, zasady jej pielęgnacji oraz sposoby na nękające tę roślinę choroby.

Afelandra stercząca, afelandra czworokątna - Aphelandra squarrosa
Fot. depositphotos

Jak wygląda afelandra stercząca?

Afelandra stercząca, określana też czasem jako afelandra czworokątna lub afelandra szczytowa, to bylina o tropikalnym rodowodzie, należąca do rodziny Akantowatych (Acanthaceae). W warunkach naturalnych dorasta do 100 cm wysokości i 80 cm szerokości, jednak w uprawie doniczkowej wzrost afelandry koryguje się poprzez coroczne przycinanie. Dzięki temu rośliny w naszych domach zachowują zwarty pokrój, osiągając około 30 cm wysokości i 20 cm szerokości.

Ozdobę afelandry stanowią owalne lub eliptyczne, połyskujące, ciemnozielone liście z wyraźnym jasnym unerwieniem. Mogą one osiągać do 20 cm długości. W zależności od odmiany afelandry, unerwienie liści może być żółto-kremowe lub srebrzysto-białe.

U odmiany afelandry 'Dania' liście są ciemnozielone z wyraźnie oddzielonym, niemal białym unerwieniem. Odmiana afelandry 'White Wash' posiada zaś liście z jasnym unerwieniem, rozchodzącym się pasiasto między nerwami bocznymi. Dzięki temu na liściach tworzy się bardzo ciekawy wzór. Ta odmiana ma jednak pewną wadę, bo bardzo niechętnie zakwita.

Grzbieciste, żółte kwiaty afelandry, zebrane w kłosokształtny kwiatostan, ukazują się latem na szczytach pędów. Kwiatów jednak doczekamy się wyłącznie wówczas, gdy spełnimy wymagania tej rośliny i zapewnimy jej odpowiednio wysoką wilgotność powietrza.

Łodygi afelandry czworokątnej są sztywne i mięsiste. U roślin corocznie przycinanych dla zachowania zwartego pokroju, nie wymagają podpór.

Afelandra stercząca - wymagania i pielęgnacja

Afelandra stercząca wymaga jasnego stanowiska uprawy. Należy ją jednak chronić przed bezpośrednim nasłonecznieniem, gdyż wówczas jej liście łatwo ulegają poparzeniom, ich brzegi brązowieją lub pokrywają się brązowymi plamami. Najlepiej aby afelandra nie stała zatem przy samym oknie, a docierające do niej światło było filtrowane np. przez firankę.

Afelandra stercząca w okresie wzrostu (od wiosny do jesieni) dobrze rośnie w przeciętnej temperaturze pokojowej (20-24°C). Na zimę roślina powinna wejść w okres spoczynku i wówczas temperaturę warto obniżyć do 15-18°C.

Afelandra stercząca, afelandra czworokątna - Aphelandra squarrosa
Fot. depositphotos

W naturze afelandry rosną w tropikalnych lasach Brazylii, gdzie panuje bardzo wysoka wilgotność powietrza. Dlatego rośliny należy regularnie podlewać, dbając aby ziemia w doniczce była stale wilgotna. Korzystne jest też zraszanie liści afelandry miękką, odstałą wodą lub ustawienie obok rośliny płaskich tacek z wodą, która będzie parować i nawilżać powietrze. Podczas zimowego okresu spoczynku podlewanie ograniczamy.

Nawożenie afelandry wykonuje się od marca do sierpnia przy wykorzystaniu nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych. Jeśli stosujemy nawóz płynny, warto go dodawać do wody do podlewania raz na 2 tygodnie.

Warto wiedzieć!
Afelandry nie lubią przeciągów ale są odporne na opary z kuchenek gazowych. Dlatego są to świetne kwiaty doniczkowe do kuchni.

Afelandra stercząca - przycinanie i przesadzanie

Bardzo ważnym zabiegiem w pielęgnacji afelandry sterczącej jest jej przycinanie. Niecięte rośliny rosną zbyt wysokie, tracą zwarty pokrój, a ich pędy mogą wymagać podpór.

Afelandra zakwita latem, a jej trwałe przykwiatki utrzymują się aż do jesieni. Przekwitłe kwiatostany wycina się jesienią i wprowadza roślinę w stan spoczynku, poprzez stopniowe ograniczanie podlewania i obniżenie temperatury do około 17°C.

W lutym afelandry przycina się do wysokości 15 cm, pozostawiając na roślinie od 3 do 5 silnych pędów. Po przycięciu rośliny można przesadzić do większych doniczek (jeśli stara doniczka jest za mała) i świeżej ziemi. Odpowiednia będzie uniwersalna ziemia do kwiatów doniczkowych. Pamiętajmy przy tym aby na dno doniczki dać cienką warstwę drenażu z drobnych kamyków lub keramzytu.

Brak przycinania powoduje, że pędy afelandry wyciągają się i ogołacają z liści od dołu
Fot. katy222, forum.PoradnikOgrodniczy.pl

Afelandra stercząca - rozmnażanie

Rozmnażanie afelandry sterczącej można przeprowadzić w kwietniu, pobierając sadzonki z młodych, wyrastających pędów. W celu uzyskania sadzonek niektóre z nowych pędów wycinamy, pozostawiając na roślinie te najsilniejsze. Tak uzyskane sadzonki afelandry ukorzenia się w wodzie lub stale wilgotnym, piaszczystym podłożu podgrzewanym do temperatury 20°C. W pomiarze temperatury pomocny będzie specjalistyczny miernik glebowy elektroniczny.

Afelandra stercząca - choroby i szkodniki

Zwijanie się liści afelandry i zasychanie ich brzegów świadczy o zbyt suchym powietrzu lub nadmiernym przewiewie. Afelandra nie znosi przeciągów, a w skrajnych przypadkach dochodzi do opadania liści. Unikajmy zatem ustawiania doniczek z rośliną w miejscach suchych i przewiewnych, dbajmy o odpowiednie nawilżenie powietrza lub zraszajmy liście rośliny, a w okresie grzewczym trzymajmy afelandrę jak najdalej od kaloryferów.

Zasychanie i brązowe plamy na liściach afelandry mogą być oznaką poparzenia liści przez zbyt silne nasłonecznienie. W takich przypadkach usuwamy uszkodzone liście, a roślinę przestawiamy dalej od okna. Dla pobudzenia wzrostu i szybkiej regeneracji, można ją opryskiwać naturalnym preparatem Biosept Active.

Na przykwiatkach i młodych liściach afelandry mogą pojawiać się skupiska drobnych pluskwiaków, wydzielającą lepką maź. Są to mszyce, które zwalcza się poprzez opryski wodą z dodatkiem mydła potasowego (10-20 g mydła rozpuścić w 1 litrze wody) lub jednym z gotowych preparatów do roślin doniczkowych: Emulpar Spray 750 ml lub Substral Multi-Insekt. Są to preparaty olejowe bezpieczne do użycia w domu czy na balkonie.

Można wypróbować też sprawdzone domowe sposoby na mszyce, takie jak:

• opryski wodą z octem (100 ml octu na litr wody),
• opryski wodą z dodatkiem sody oczyszczonej (łyżeczkę sody rozpuścić w 2 litrach wody)
• opryski wyciągiem z czosnku (20 g ząbków czosnku rozetrzeć, zemleć i zalać 1 litrem wody, odstawić na 24 godziny, przed opryskiem odcedzić i przelać przez sitko o drobnych oczkach lub gazę).

Owalne, żółte lub brązowe, wypukłe tarczki pojawiające się na liściach wzdłuż nerwów i na ogonkach liściowych, to objaw ataku tarczników. Z kolei lepkie, białe kłębki przypominające kłaczki waty lub wełny, umiejscowione najczęściej na spodzie i w kątach liści afelandry, to objaw ataku wełnowców.

Oba rodzaje szkodników afelandry usuwamy przecierając roślinę wacikiem lub patyczkami do uszu nasączonymi denaturatem bądź spirytusem. Następnie całą roślinę opryskujemy wymienionymi już wyżej preparatami Emulpar Spray 750 ml albo Substral Substral Multi-Insekt.

Jeżeli tarczniki lub wełnowce na afelandrze występuą bardzo licznie, konieczne może być użycie silniejszego środka owadobójczego jak np. Polysect Hobby 750 ml. Jest to gotowy do użycia środek owadobójczy w opakowaniu z opryskiwaczem. Pamiętajmy jednak aby dla własnego bezpieczeństwa na czas oprysku roślinę wystawić na zewnątrz, w miejsce zacienione i osłonięte od wiatru. Nie powinno się wykonywać oprysków środkami owadobójczymi w pomieszczeniach mieszkalnych.

Żółknięcie i opadanie liści afelandry może być efektem żerowania przędziorków. Szkodniki te są bardzo małe i zauważymy je jedynie pod lupą. Należy ich szukać pod spodnią stroną liści. Dobrym testem jest podłożenie białej kartki i energiczne potrząśnięcie rośliną. Jeśli na kartce pojawią się opadłe z rośliny drobne punkciki, które się poruszają, zyskamy pewność, że jest to przędziorek.

Po stwierdzeniu przędziorków opryskujemy afelandrę naturalnymi preparatami Emulpar Spray 750 ml lub Substral Multi-Insekt. Jeśli to nie pomoże, można sięgnąć po silniejszy środek roztoczobójczy, jak np. Karate Spray.

Wszystkie w/w preparaty przeciwko chorobom i szkodnikom afelandry można zamówić w sklepie naszego poradnika. Gwarantujemy sprawną obługę, atrakcyjne ceny i szybką dostawę. Aby zobaczyć ofertę, naciśnij przycisk poniżej.

Opracowano na podstawie:
1. K. Mynett, Rośliny doniczkowe w mieszkaniu, Chemil, Warszawa 1990, s. 45;
2. J. Courtier, G. Clarke, Kwiaty w domu. Jak dobierać i pielęgnować rośliny doniczkowe, Przegląd Readers Digest, Warszawa 1998; s. 40.

Przeczytaj również:

Biały lepki nalot na kwiatach doniczkowych. Co to jest i jak się pozbyć?
Biały lepki nalot na kwiatach doniczkowych jest nieestetyczną oznaką występowania szkodników, które osłabiają rośliny i przyczyniają się do ogólnego pogorszenia ich stanu. Zobacz jak pozbyć się szkodników, będących przyczyną powstawania białego nalotu na kwiatach doniczkowych! Więcej...

Filodendron - pielęgnacja, uprawa, odmiany, choroby
Filodendron to rodzaj roślin pochodzących z południowej i środkowej Ameryki, do którego należy aż kilkaset gatunków. Z tego jako rośliny doniczkowe najczęściej uprawiane są dwa: filodendron pnący i filodendron czerwieniejący oraz ich odmiany. Zobacz jak wygląda uprawa i pielęgnacja filodendronów w mieszkaniu oraz jak poradzić sobie gdy w naszej domowej uprawie wystąpią choroby filodendronu. Więcej...

Maranta - odmiany, pielęgnacja, rozmnażanie, choroby
Maranta to dekoracyjna roślina o malowniczo wybarwionych liściach. Choć wymaga troski, to odpowiednia pielęgnacja maranty pozwoli cieszyć jej urokiem przez długi czas. Oto polecane odmiany maranty i zasady ich uprawy. Podpowiadamy też jak wykonać rozmnażanie maranty oraz jakie choroby mogą zagrażać tej roślinie. Więcej...