Trzmielina Fortune’a - odmiany, uprawa, cięcie
Trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei) to niewielkich rozmiarów, mało wymagający i łatwy w uprawie zimozielony krzew, ozdobny głównie za sprawą swoich całorocznych liści. Dostępne są ciekawe odmiany trzmieliny Fortune’a różniące się pokrojem, siłą wzrostu i barwą liści, które mogą być zielone, pstrokate lub jasno obrzeżone. Zobacz jak wygląda uprawa trzmieliny Fortune’a w ogrodzie, a także jak wykonywać cięcie trzmieliny aby przybrała oczekiwany kształt.
Trzmielina Fortune’a 'Emerald Gold'
Fot. depositphotos
Trzmielina Fortune’a - odmiany
Nazwa tego gatunku trzmieliny pochodzi od nazwiska szkockiego botanika Roberta Fortune’a, który na początku XX wieku sprowadził roślinę z Chin do Europy. Od tamtego czasu wyhodowano wiele ciekawych odmian trzmieliny Fortune’a, co przyczyniło się do spopularyzowania tej rośliny w nasadzeniach ogrodowych. W zależności od odmiany, trzmielina Fortune’a może przybrać formę niewielkiego krzewu, rośliny płożącej się nisko przy ziemi lub pnącza. Niezwykle ciekawie prezentują się trzmieliny pienne, czyli krzewy szczepione na pniu, przybierające postać niewielkich drzewek. Roślina w ogrodzie może zakwitnąć ale jej kwiaty są niepozorne i nie stanowią szczególnej ozdoby.
Najpopularniejsze odmiany trzmieliny Fortune’a to:
Trzmielina Fortune’a 'Emerald Gold' - zimozielony niski krzew, przyrastający znacznie bardziej na szerokość niż wysokość. Moża osiągnąć do 0,4 m wysokości i 1,4 m szerokości. Ta odmiana trzmieliny Fortune’a harakteryzuje się ciemnozielonymi liśćmi z szerokim żółtym obrzeżeniem. Świetnie sprawdza się sadzona pod wyższymi drzewami (sadzimy po 2-3 sztuki na m²) oraz większych donicach i pojemnikach.
Trzmielina Fortune’a 'Emerald Gaiety' - kolejna bardzo popularna odmiana trzmieliny Fortune’a, posiadająca zielone liście biało obrzeżone. Poza barwą liści od odmiany Emerald Gold odróżnia się niższym wzrostem (zaledwie do 25 cm wysokości) oraz bardziej płożącym pokrojem. Przy czym warto zaznaczyć, że sadzona pod drzewami (zalecane sadzenie 3-4 sztuki na m²), murkami czy ogrodzeniami, potrafi się wspinać na wysokość do 2 metrów. Na otwartej przestrzeni tworzy zwarte kobierce, co sprawia, że krzewy trzmieliny 'Emerald Gaiety' to doskonałe rośliny okrywowe.
Trzmielina Fortune’a 'Emerald Gaiety'
Fot. pxhere.com
Trzmielina Fortune’a 'Harlequin' - karłowa odmiana trzmieliny Fortune’a, osiągająca do 0,5 m wysokości i szerokości. Ze względu na bardzo ograniczony wzrost świetnie sprawdza się sadzona w pojemnikach i w ogrodach skalnych. Posiada pstre biało-zielone, marmurkowate liście o eliptycznym kształcie. Uprawiając tę odmianę trzeba jednak uważać na wyrastające zielone pędy (rewersja), które należy usuwać.
Trzmielina Fortune’a 'Minimus' - odmiana równie karłowa co 'Harlequin', dorastająca do 0,5m wysokości, tworząca gęste kobierce pokrywające ziemię. Wyróżnia się znacznie drobniejszymi liśćmi, które są soczysto zielone, czasem z jaśniejszym unerwieniem.
Trzmielina Fortune’a 'Sunspot' - odmiana jeszcze niższa od wyżej opisanych, osiągająca od 20 do 30 cm wysokości. Świetna roślina płożąca i do sadzenia w pojemnikach. Cechą szczególną tej odmiany trzmieliny Fortune’a są liście na zewnątrz ciemnozielone z jasnym, złocistym paskiem ciągnącym się przez środek, wzdłuż osi liścia.
Trzmielina Fortune'a 'Canadale Gold'
Fot. ©Herbi
Trzmielina Fortune’a 'Canadale Gold' - to dla odmiany roślina o nieco wyższym wzroście niż wyżej opisane, bo dorastająca do 0,8 m wysokości. Rośnie silnie, przyrastając nawet do 50 cm rocznie. Liście duże, okrągłe, z żółtym brzegiem. Tę odmianę wyróżnia nieco większa mrozoodporność, niż w przypadku pozostałych opisanych tu odmian. Podczas, gdy inne odmiany trzmieliny Fortune’a radzą sobie w strefach mrozoodporności roślin 6A lub 6B, odmiana 'Canadale Gold' może rosnąć nawet w strefie 5B, a zatem dobrze przezimuje w całej Polsce.
Trzmielina Fortune’a 'Silver Queen' - podobnie jak odmiana 'Canadale Gold' dorasta do 0,8 m wysokości ale potrafi się wspinać po podporach do nawet kilku metrów. Posiada wyraźnie bardziej krzaczasty pokrój i wyjątkowo duże liście, osiągające do 6 cm długości. Liście tej odmiany trzmieliny Fortune’a są początkowo kremowożółte, a starsze stają się zielone, z szeroką, białokremową obwódką.
Warto wiedzieć!
Wszystkie wyżej opisane odmiany trzmieliny Fortune’a tolerują zarówno stanowiska słoneczne, jak i połcieniste. Przy czym należy pamiętać, że odmiany o liściach pstrych lub jasno obrzeżonych zazwyczaj ładniej wybarwiają się na słońcu. Jeżeli chcemy posadzić trzmielinę w miejscu silnie zacienionym, warto wybrać tolerującą pełny cień odmianę trzmieliny Fortune’a 'Coloratus' lub odmianę 'Dart’s Blanket'. Jeżeli natomiast potrzebujemy rośliny wyjątkowo mrozoodpornej, posadźmy odmianę trzmieliny Fortune’a 'Canadale Gold'.
Trzmielina Fortune’a - uprawa
Trzmielina Fortune’a sprawdza się jako roślina okrywowa, sadzona pod koronami dużych drzew. Może być też wykorzystywana jako pnącze wspinające się po pniu drzewa lub po murkach. Wyjątkowo ładnie wygląda trzmielina wspinająca się po skale czy większym kamieniu. Ale trzmielinę Fortune’a można też posadzić jako soliter na nisko strzyżonym trawniku, zaś formy karłowe nadają się do donic i pojemników. Szczególnie atrakcyjnie prezentują się formy pienne trzmieliny Fortune'a (szczepione na pniu) przybierające formę niewielkich drzewek o pstrokatych listkach.
Stanowisko uprawy i wymagania glebowe
Uprawa trzmieliny Fortune’a zazwyczaj nie sprawia większych problemów, gdyż roślina jest dość tolerancyjna zarówno co do stanowiska, jak i gleby. Większość odmian trzmieliny Fortune’a ładnie rośnie zarówno w słońcu jak i w półcieniu. Zalecane są gleby próchnicze, żyzne i umiarkowanie wilgotne. Pewną wadą jest natomiast niepełna mrozoodporność trzmieliny Fortune’a, dlatego w chłodniejszych rejonach Polski wskazane jest okrywanie roślin na zimę lub zapewnienie im stanowiska osłoniętego od wiatrów.
Podlewanie trzmieliny Fortune’a
Roślina lubi gleby stale lekko wilgotne i wymaga podlewania w okresach suszy, szczególnie latem. Pamiętajmy też, że dla dobrego przezimowania warto trzmielinę obficie podlać na jesieni, a następnie ziemię u podnóża krzewu okryć grubą warstwą ściółki, np. z kory sosnowej, co pomoże utrzymać wilgoć w ziemi. Jeżeli z nadejściem mrozów liście trzmieliny lekko przebarwią się na odcienie czerwieni lub różu, nie należy się tym przejmować, gdyż na wiosnę powinny wrócić do swojego naturalnego koloru.
Nawożenie trzmieliny Fortune’a
Roślina nie wymaga szczególnego nawożenia. Aby zapewnić jej żyzną i próchniczą ziemię, warto przed sadzeniem dodać kompost lub nieco świeżej ziemi uniwersalnej. Następnie wystarczy raz do roku na wiosnę zasilić dodatkową dawką kompostu lub podsypać granulowany uniwersalny nawóz mineralny. Korzystne jest też podlewanie trzmieliny rozcieńczonym biohumusem.
Trzmielina Fortune’a - cięcie
Trzmielina Fortune’a może rosnąć bez cięcia, jednak wówczas nie zagęści się tak ładnie. Jeśli chcemy aby trzmieliny posadzone jako rośliny okrywowe utworzyły gęsty kobierzec, należy pierwszej wiosny po posadzeniu wszystkie pędy skrócić do długości 5-7 cm. W kolejnych latach każdej wiosny pędy trzmieliny Fortune’a przycinamy skracając je o połowę zeszłorocznego przyrostu.
Jeśli trzmielina ma okryć pień drzewa, pod którym jest posadzona, pędy skracamy w taki sam sposób, a następnie nowe przyrosty przywiązujemy sznurkiem do pnia. Właściwie ukierunkowane dalej będą się piąć same, za pomocą korzonków czepnych wytwarzanych na pędach.
Gdy w okrywie ze starszych trzmielin powstają dziury, należy ogołocony, zbyt długi pęd wyciąć całkowicie, a gałązki rosnące obok lekko skrócić aby wypuściły nowe przyrosty, które zasłonią powstałą lukę.
Uwaga!
U trzmieliny może czasem występować zjawisko rewersji, polegające na wyrastaniu "dzikich" pędów z liśćmi zielonymi, bez przebarwień charakterystycznych dla posadzonej odmiany. Takie pędy trzeba regularnie wycinać, gdyż potrafią szybko się rozrastać i zagłuszyć odmianę ozdobną.
Przeczytaj również:
- Trzmielina oskrzydlona - uprawa, rozmnażanie, cena sadzonki
- Trzmielina pospolita - uprawa, odmiany, rozmnażanie
- Krzewy ozdobne łatwe w uprawie
