Szczepienie jabłoni - krok po kroku

Szczepienie to podstawowy sposób rozmnażania jabłoni. Dzięki sczepieniu możemy zwiększyć mrozoodporność odmian wrażliwych, takich jak Szampion czy Jonagold, a także nadać drzewku pożądany rozmiar, stosując odpowiednie podkładki. Zobacz jak przeprowadzić szczepienie jabłoni, jaki jest najlepszy termin na wykonywanie szczepień oraz jak dopasować podkładkę do zrazów. Oto prosta instrukcja szczepienia jabłoni krok po kroku!

Szczepienie jabłoni przez stosowanie wykonane przez jednego z naszych forowiczów. Zielone liście są dowodem, że amatorskie przeszczepianie drzew może się udać!
Fot. mikado, forum.PoradnikOgrodniczy.pl

Termin szczepienia jabłoni

Szczepienie jabłoni przeprowadza się wczesną wiosną - od połowy marca do końca kwietnia. Trzeba zdążyć jeszcze zanim ruszy wegetacja. Wcześniej trzeba pobrać zrazy z drzew dobrze owocujących oraz przygotować podkładki, na których będziemy je szczepić. Zabieg szczepienia jabłoni wymaga wprawy. Jednak wytrwały trening sprawi, że wkrótce będziesz samodzielnie rozmnażać swoje ulubione jabłonie!

Pobieranie zrazów do szczepienia jabłoni

W wyniku szczepienia uzyskujemy drzewo złożone z dwóch części: zraza i podkładki.

Zrazy, czyli pędy odmiany jabłoni, którą chcemy zaszczepić, pobiera się w styczniu lub lutym, ostatecznie na początku marca. Im wcześniej, tym lepiej. Na zrazy wybieramy jednoroczne pędy, z co najmniej 10 oczkami (pączkami), wolne od chorób i szkodników. Dobry zraz powinien mieć grubość nie mniejszą niż 8 mm, a długość minimum 30 cm.

Zebrane zrazy najlepiej jest opatrzyć etykietą, na której notujemy nazwę odmiany, z której pochodzą, i datę ich pobrania. Tak opisane zrazy owijamy folią, zostawiając dolną część zraza odkrytą, i dołujemy je w osłoniętym od wiatru miejscu. Najlepiej przy północnej stronie działkowej altanki lub w skrzynkach w chłodnej piwnicy.

Zrazy do szczepienia drzew owocowych
Zrazy do szczepienia drzew owocowych w dużej mierze decydują o powodzeniu szczepienia drzewek. Dlatego warto wiedzieć kiedy najlepiej pobierać zrazy do szczepienia, jak je przechowywać oraz jak przygotować je do zabiegu przeszczepienia. Oto wszystko, co trzeba wiedzieć o zrazach do szczepienia drzew owocowych. Więcej...

Przygotowanie podkładek do szczepienia jabłoni

Podkładki do szczepienia jabłoni, czyli część drzewka korzeniącą się w ziemi, kupujemy w szkółkach. Zależnie od wymagań klientów dostępne są podkładki, dzięki którym uzyskamy drzewka karłowe, półkarłowe lub silnie rosnące. Przed szczepieniem korzenie podkładki skracamy o 1/2 długości, a pęd o 15-20 cm. W niektórych szkółkach w sprzedaży oferowane są również zrazy. Warto zapytać o nie sprzedawcę, szczególnie jeżeli interesuje nas konkretna odmiana jabłoni, a nie mamy skąd poprać jej zrazów.

Podkładki dla jabłoni
Odpowiedni dobór podkładki dla jabłoni gwarantuje długowieczność drzewa i obfite coroczne owocowanie. Zobacz jakie podkładki do szczepienia jabłoni są dostępne na rynku, czym się charakteryzują i którą z nich wybrać. Pobierz tabelę z zestawieniem najlepszych podkładek dla jabłoni! Więcej...

Szczepienie jabłoni krok po kroku

Znanych jest kilkadziesiąt sposobów szczepienia drzew owocowych. W praktyce najczęściej wykorzystuje się cztery rodzaje: przez stosowanie, w kożuchówkę, w klin (tzw. "sarnią nóżkę") i na przystawkę. Zdecydowanie najłatwiejszym do wykonania sposobem szczepienia jest szczepienie przez stosowanie. Przeprowadza się je wczesna wiosną, podczas bezmroźnej pogody. Trzeba zdążyć zanim ruszą soki, gdyż rozbudzone zrazy nie będą się przyjmowały.

Szczepienie jabłoni przez stosowanie przeprowadza się gdy grubość zraza i podkładki są takie same lub bardzo zbliżone.

Krok 1:
Przy pomocy ręcznego sekatora zebrane zimą zrazy tniemy na mniejsze fragmenty. Każdy fragment powinien posiadać 3-5 oczek. Cięcie zawsze powinno się wykonywać około 5 mm nad oczkiem (rys. 1).

Rys. 1 Cięcie zrazów do szczepienia

Krok 2:
Krótkie zrazy, uzyskane w wyniku cięcia długiego pędu, nacinamy pod skosem przy pomocy specjalnego noża-szczepaka. Warto zaopatrzyć się w taki sprzęt, ponieważ zwykłe noże kuchenne są zbyt miękkie i nie uda się nam przeciąć gałązki. Nacięcie długości 3 cm wykonujemy jednym zdecydowanym ruchem noża. Powierzchnię nacięcia lekko wygładzamy (rys. 2).

Rys. 2 Przygotowanie zrazów do szczepienia

Warto wiedzieć! Zanim przystąpisz do cięcia zrazów, przećwicz tę czynność na łatwo dostępnych gałązkach wierzbowych.

Krok 3:
Górną część podkładki nacinamy w taki sam sposób jak zraz (rys. 3). Powierzchni nacięć nie wolno dotykać palcami, aby nie nanieść na rany żadnych zanieczyszczeń!

Rys. 3 Dopasowanie nacięcia na zrazie (a) i podkładce (b)

Krok 4:
Teraz łączymy zraz i podkładkę, stykając ściśle ze sobą powierzchnie nacięć (rys. 4). Powinny się one dobrze pokrywać, tak aby ich kora i drewno dobrze przylegały do siebie.

Rys. 4 Łączenie podkładki ze zrazem

Uwaga! Jeżeli podkładka jest nieco grubsza od zraza, wówczas staramy się, aby połączone były ze sobą ściśle przynajmniej z jednej strony.

Krok 5:
Miejsce łączenia owijamy ściśle gumką lub paskiem folii (rys. 5). Wierzchołkową część zraza, w miejscu cięcia sekatorem, smarujemy maścią ogrodniczą, aby ograniczyć infekcje chorób i zabezpieczyć zraz przed wysychaniem.

Rys. 5 Zabezpieczenie miejsca szczepienia jabłoni

Nasze sadzonki jabłonek są już gotowe. Teraz, o ile ziemia odmarzła, możemy sadzić je do gruntu. Jeżeli warunki pogodowe uniemożliwiają posadzenia drzewek, umieszczamy je w doniczkach i przysypujemy korzenie wilgotną ziemią. Doniczki z zaszczepionymi jabłonkami ustawiamy w piwnicy do momentu sadzenia. Posadzone drzewka okrywamy agrowłókniną. Osłonę można usunąć, gdy się ociepli. Jeżeli zrazy się przyjmą, na wiosnę zaczną rozwijać się na nich młode pędy.

Jak ułatwić zabieg szczepienia?

Podczas szczepienia drzew i krzewów najtrudniejszym momentem jest odpowiednie przygotowanie podkładki i zrazów aby dobrze się połączyły. Trudno jest odpowiednio przyciąć powierzchnie szczepienia. Czynność ta zabiera sporo czasu i wymaga nabycia doświadczenia. Zazwyczaj trzeba wykonać wiele szczepień nieudanych, zanim wreszcie nabierzemy wprawy.

Zadanie to jednak stanie się znacznie prostsze, jeżeli użyjemy specjalnego sekatora do szczepień. Dzięki jego zastosowaniu nacięcie na zrazie i podkładce będą do siebie idealnie pasować. Przycięcie wykonuje się też bardzo szybko, jak zwykłe cięcie sekatorem. Za nadanie odpowiedniego kształtu przycinanej powierzchni odpowiada specjalne ostrze w sekatorze do szczepienia. Gorąco polecam to urządzenie, jeżeli chcecie uniknąć niepowodzeń przy szczepieniu roślin!



mgr inż. Agnieszka Lach

Przeczytaj również:

Szczepienie drzew owocowych - sposoby, terminy, podkładki
Szczepienie drzew owocowych to zabieg polegający na połączeniu zrazu z odmiany szlachetnej, dającej zazwyczaj dorodne i smaczne owoce, z podkładką gwarantującą zdrowotność i mrozoodporność drzewa lub pozwalającą regulować siłę jego wzrostu. Poprzez szczepienie uzyskuje się większość obecnie sprzedawanych drzew owocowych. Oto jak prawidłowo wykonać zabieg szczepienia drzew owocowych. Więcej...

Okulizacja drzew owocowych - krok po kroku
Okulizacja, czasem określana też jako letnie szczepienie, to jeden ze sposobów na szczepienie drzew owocowych. Polega ona na zespoleniu z podkładką pąka liściowego (oczka) odmiany szlachetnej. Przez wiele osób uważana jest za o wiele bardziej pewny i szybszy sposób szczepienia drzew owocowych niż tzw. szczepienie zrazem. Oto krok po kroku jak wykonać okulizację drzew owocowych! Więcej...

Sadzenie drzew i krzewów owocowych
Aby mieć pewność, że nowe drzewa i krzewy owocowe po posadzeniu przyjmą się i będą zdrowo rosły, warto dowiedzieć się czym się kierować przy wyborze sadzonek drzew owocowych i krzewów, aby wybrać rośliny zdrowe i zdolne do dalszego wzrostu. Nie bez znaczenia jest też staranne wykonanie samego sadzenia oraz wybór właściwego terminu na wykonanie nowych nasadzeń w sadzie. Oto wszystko o sadzeniu drzew i krzewów owocowych. Więcej...

Opracowano na podstawie: A. Czynczyk , Szkółkarstwo sadownicze, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1998, str. 34-35, 152-154; G. Hodun, Zrazy drzew owocowych, Działkowiec nr 1 (629), str. 31; B. Czarnecki, Jak przeszczepić drzewa owocowe, Działkowiec nr 5 (645), str. 32. Fot. depositphotos, rys. ©Agnieszka Lach.