Oplątwa niebieskawa - pielęgnacja, uprawa, rozmnażanie

Oplątwa niebieskawa (Tillandsia cyanea), zwana też oplątwą modrą, to egzotyczna roślina o wąskich, trawiastych liściach i niezwykłym różowym, kłosowatym kwiatostanie, z którego wyrastają drobne niebieskie kwiatki. Popularna i łatwa w uprawie oplątwa po kwitnieniu zamiera, ale pozostawia po sobie nowe, młode rośliny. Może być uprawiana jako epifit, ale również w doniczce. Oto wszystko o pielęgnacji i rozmnażaniu oplątwy w uprawie domowej.

Oplątwa niebieskawa - Tillandsia cyanea
Fot. depositphotos

Oplątwa niebieskawa - opis wyglądu i właściwości

Oplątwa niebieskawa, której łacińska nazwa to Tillandsia cyanea (czasem używana jest też nazwa Wallisia Cyanea), należy do rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae), określanych też czasem jako ananasowate. Występuje w tropikalnych rejonach Ameryki Południowej. W swoim naturalnym środowisku oplątwa ta rośnie w koronie drzew jako roślina epifityczna. Możliwość uprawy w doniczce sprawia, że oplątwa niebieskawa to szczególnie atrakcyjny gatunek dla miłośników egzotycznych roślin domowych.

Oplątwa niebieskawa to roślina epifityczna, która w stanie naturalnym rośnie na podporach - gałęziach drzew lub skałach. Ma niewielkie i słabo wykształcone korzenie, ponieważ większość składników odżywczych pobiera z powietrza. W czasie kwitnienia osiąga do 50 cm wysokości. Ciemnozielone, czasem czerwonobrązowe, wąskie, lekko wygięte, skórzaste liście oplątwy tworzą rozetę. Z pomiędzy liści wyłania się pęd kwiatostanowy zakończony gęstym kłosem złożonym z różowych przylistków. Są one ułożone w dwóch rzędach i gęsto zachodzą na siebie. Pomiędzy nimi pojawiają się latem, niewielkie fioletowe kwiatki, utrzymujące się tylko kilka dni. Efektowny kwiatostan oplątwy możemy podziwiać zaś nawet przez 3 miesiące. Tillandsia cyanea zakwita w trzecim roku uprawy, po czym obumiera.

Kwiat oplątwa niebieskawa w doniczce
Fot. depositphotos

Czy oplątwa niebieskawa jest trująca?

Oplątwa niebieskawa nie jest trująca, o ile uprawiamy ją wyłącznie jako roślinę ozdobną. Lepiej jednak ustawić oplątwę w miejscu niedostępnym dla zwierząt, gdyż zwłaszcza koty lubią ją obgryzać. Niestety oplątwy nie ma w wykazie roślin trujących i bezpiecznych dla psów i kotów ASPCA (Toxic and Non-Toxic Plants List), dlatego lepiej zachować ostrożność i nie pozwalać na kontakt zwierząt domowych z tą rośliną.

Oplątwa niebieskawa - pielęgnacja i uprawa

Oplątwa niebieskawa wymaga stanowiska jasnego ale ze światłem rozproszonym. Mocne słońce może poparzyć liście oplątwy. Z drugiej strony, przy braku odpowiedniej ilości światła Tillandsia cyanea szybko traci na dekoracyjności, jej kwiatostany stają się blade, a rośliny słabo rosną i słabo kwitną. Najlepszym miejscem dla oplątwy będzie więc lokalizacja w pobliżu nasłonecznionego okna, najlepiej o wystawie wschodniej lub zachodniej. Unikajmy natomiast ustawiania oplątwy na parapecie okien od strony południa. Przy wystawie południowej lepiej roślinę ustawić nieco dalej od okna aby dochodzące do niej światło było filtrowane np. przez firankę.

Koniecznie trzeba pamiętać, że oplątwa niebieskawa nie znosi przeciągów. Niezbyt dobrze znosi też suche powietrze. Jeśli nie ma wystarczającej wilgotności, liście oplątwy mogą mieć brązowe końcówki. W przypadku wystąpienia takich objawów, warto obok rośliny ustawić płaską tackę z wodą. Parująca woda nawilży nieco powietrze. Na tackę warto wsypać cienką warstwą granulki keramzytu, który nasiąknie wodą i zwiększy powierzchnię parowania. Poprawi to znacznie efektywność takiego nawilżania powietrza.

Oplątwa niebieskawa w czasie kwitnienia
Fot. depositphotos

Latem ciepłolubna oplątwa najlepiej rozwija się w temperaturze 20-25°C. Zimą zaś przenosimy ją do widnego, chłodnego pomieszczenia z temperaturą w okolicach 15-16°C). Musimy dbać aby temperatura w pomieszczeniu zimowania oplątwy nigdy nie spadała poniżej 13°C.

Ziemia dla oplątwy powinna być żyzna, ale o bardzo luźnej strukturze. Dobrze sprawdza się mieszanka torfu z mchem i ziemią liściową. Można tez zastosować ziemię dla storczyków. Niezależnie od zastosowanego podłoża, powinno być ono przepuszczalne i dobrze zdrenowane.

Oplątwa niebieskawa - sadzenie

Tillandsia cyanea wymaga bardzo przepuszczalnego podłoża i nie toleruje zastojów wody. Dlatego przed sadzeniem oplątwy na dnie donicy dobrze jest wysypać grubą warstwę drenażu np. keramzytu. Oczywiście w dnie doniczki muszą znajdować się również otwory odpływowe.

Delikatny, niezbyt silnie rozbudowany system korzeniowy oplątwy jest wrażliwy i łatwo go uszkodzić, dlatego należy zachować ostrożność przy sadzeniu roślin. Niewielka masa korzeniowa sprawia, że oplątwa nie wymaga dużej donicy.

Oplątwa niebieskawa w szkle

Zamiast w donicy oplątwa niebieskawa może być uprawiana jako epifit w szklanym naczyniu - wilgoć i pożywienie dostarczymy jej dolistnie. Nowoczesne aranżacje z oplątwą w roli głównej często montowane są w szklanych pojemnikach: słojach czy też kulach.

Wystarczy do odpowiednio dużego pojemnika włożyć kamienie, mech i korę, do której mocujemy roślinę i uzyskujemy egzotyczny miniaturowy las w szkle. Zamiast kamieni i mchu, możemy nasypać piasek oraz włożyć muszelki. Na tym tle oplątwa będzie przypominać meduzę. Minimalistom wystarczą szklane, wiszące kule, do których po prostu wkładamy oplątwę - solo także prezentuje się pięknie.

Oplątwa w szkle
Fot. depositphotos

Oplątwa niebieskawa - podlewanie

Oplątwa niebieskawa ma duże wymagania wodne. Częste, lecz niezbyt obfite polewanie oplątwy to klucz do sukcesu w uprawie tego gatunku. Przelane podłoże może powodować zagniwanie korzeni oplątwy. Dlatego przed ponownym podlaniem należy zawsze pozwolić aby podłoże przeschło. W chłodniejszych miesiącach zimowych podlewanie oplątwy powinno być rzadsze.

Oplątwa niebieskawa jest wrażliwa na chlor, dlatego do podlewania oplątwy najlepiej używać filtrowanej wody z kranu lub wody odstałej przynajmniej przez jedną dobę. Oplątwy lubią miękką wodę. Jeśli jest zbyt twarda, na spodniej stronie liści u podstawy tworzy się osad wapienny.

Oplątwa niebieskawa - zraszanie liści

Oplątwy wymagają wysokiej wilgotności powietrza, przynajmniej na poziomie 60%. Rośliny należy spryskiwać miękką, ciepłą wodą co najmniej raz dziennie latem i wiosną oraz kilka razy w miesiącu podczas ciepłej, słonecznej pogody przez resztę roku. Najlepiej kierować się wskazaniami higrometru (wilgotnościomierza), który pozwoli precyzyjnie dostosować zraszanie roślin. Egzemplarze, które wkrótce zakwitną lub właśnie kwitną, należy spryskiwać bardzo ostrożnie, tak aby woda nie miała kontaktu z kwiatostanami.

Oplątwa niebieskawa - nawożenie

Nawożenie roślin przeprowadzamy co 2-3 tygodnie stosując nawozy dolistne. Tilldansja dobrze reaguje na nawozy przeznaczone dla storczyków. Rozcieńczamy je stosując nawet ¼ zalecanej dawki.

Oplątwa niebieskawa - Tillandsia cyanea
Fot. depositphotos

Dlaczego oplątwa niebieskawa traci kolor

Oplątwa niebieskawa tworzy gęsty, ciemnoróżowy kwiatostan utrzymujący się nawet do 3 miesięcy. W miarę starzenia się przylistki, z których się składa kwiatostan, zmieniają barwę na zieloną, następnie brązową, aż do całkowitego obumarcia. Jest to zjawisko całkowicie naturalne i nie możemy jemu zapobiec. Po przekwitnięciu roślina obumrze i jedyne co można zrobić, to wcześniej pobrać z niej nowe sadzonki.

Oplątwa niebieskawa po przekwitnięciu

Po przekwitnięciu, gdy kwiatostan oplątwy przybierze kolor brązowy, roślina obumiera. Usuwamy wtedy pęd kwiatostanowy i przez następne 2 miesiące regularnie podlewamy rozetę liściową. W tym czasie będzie ona wytwarzała nowe, młode rozety liściowe, które posłużą do rozmnożenia, gdy roślina mateczna całkowicie obumrze.

Oplątwa niebieskawa - rozmnażanie

Młode rośliny wyrastające u podstawy oplątwy odcinamy od rośliny matecznej, gdy osiągną przynajmniej 7 cm wysokości. Od rzazu sadzimy je w doniczce. Zapewniamy im prawidłowe podlewanie, dużo światła i odpowiedniego nawożenia. Ukorzeniają się długo, bo przez okres od 3 do nawet 6 miesięcy.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1 .J. Courtier, G. Clarke, Kwiaty w domu, Przegląd Readers Digest, Warszawa 1998, s. 48-49
2. Przybylska-Banaszek B., Pielęgnacja roślin doniczkowych, Wydawnictwo MAK, 1998, s. 135-136
3. M. Augustyn, Plant power - Jak wychować szczęśliwe rośliny, Publicat, Poznań 2018, s. 122-123
4. Scott-Macnab J., Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s. 661

Przeczytaj również:

Guzmania - uprawa, podlewanie, rozmnażanie
Guzmania ma specyficzne wymagania, a sukces w uprawie guzmanii zależy od właściwej pielęgnacji. W tym szczególną rolę pełni prawidłowe podlewanie guzmanii. Poznaj sekrety uprawy guzmanii oraz sposób na jej rozmnażanie w warunkach domowych! Więcej...

Jak wyhodować ananasa w domu
Ananas to jeden z najbardziej ulubionych egzotycznych owoców. W naszych warunkach można wyhodować swoją własną roślinę ananasa. Dowiedz się więcej o ananasie i o tym jak wyhodować ananasa w swoim domu. Więcej...

Echmea wstęgowata - pielęgnacja, rozmnażanie, choroby
Echmea wstęgowata to piękna roślina blisko spokrewniona z ananasem. Kwitną dopiero kilkuletnie okazy, ale gdy to już się stanie, niezwykły kwiatostan można podziwiać nawet przez kilka miesięcy. Zobacz jak wygląda pielęgnacja echmei w doniczce. Więcej...