Lilie drzewiaste - odmiany, uprawa, zimowanie
Lilie drzewiaste to rewelacyjna grupa lilii pochodzących ze skrzyżowania odmian trąbkowych z pięknymi, lecz bardzo wymagającymi pod względem całorocznej uprawy ogrodowej, pochodzącymi z Dalekiego Wschodu liliami orientalnymi. Każdy wie, jak piękne lilie pojawiają się w kwiaciarniach. Tymczasem okazuje się, że równie atrakcyjne odmiany można uprawiać na każdej działce!
Lilia drzewiasta 'Bonbini'
Lilie drzewiaste - pochodzenie
Lilie drzewiaste to mieszańce międzygrupowe pomiędzy:
- łatwymi w pielęgnacji liliami trąbkowymi
- delikatnymi liliami azjatyckimi spotykanymi głównie w uprawie szklarniowej.
Potomkiem tego niuansu była odmiana lilii drzewiastej 'Black Beauty' - żywotna w warunkach ogrodowych roślina łącząca w sobie piękno lilii orientalnych z wytrzymałością odmian trąbkowych. Została ona zaliczona do grona odmian mieszańcowych nowego typu określanych w środowiskach ogrodniczych jako lilie orienpet. Dała ona w krótkim czasie potomstwo, z pośród którego wyselekcjonowano równie piękną, lecz wielkokwiatową siewkę o wdzięcznej nazwie 'Arabesque'. Na płatkach jej kwiatów występuje cała masa bardzo atrakcyjnych dla oka wyrostków, przypominających o jej orientalnym pochodzeniu. Tak powstały pierwsze lilie orienpet, dla których obecnie bardziej upowszechniła się nazwa lilie drzewiaste.
Jak wyglądają lilie drzewiaste
Wszystkie bez wyjątku lilie drzewiaste odznaczają się nietuzinkową urodą połączoną z czarownym zapachem kwiatów jaki rozsiewają podczas kwitnienia w całym ogrodzie. Gama barw, jakie mają do zaoferowania, jest powalająca. Kolorystyka ich płatków to wszystkie odcienie fioletu, różu, bieli, oranżu, żółci, czerwieni, brązu. Dodatkowo płatki posiadają wyrostki, kropki, prążki, cętki... Piorunujące wrażenie robią - zwłaszcza jeśli odcień płatków jest ciemny, fioletowy, kasztanowy - zielone lub żółte gwiazdki usytuowane w sercu kwiatów, tuż nad miodnikami.
Kwiaty lilii drzewiastych są zwykle miskowate lub w postaci szeroko rozwartych kielichów skierowanych bocznie lub pochylonych ku dołowi. Rzadko pojawiają się odmiany zakwitające trąbkami uniesionymi ku słońcu (do tych ostatnich zaliczyć można 'Yelloween' o żółtych oraz 'Avocado' o morelowych kwiatach).
Lilia orienpet 'Flashpoint'
Dodatkowym atutem, jaki przemawia za rozejrzeniem się w poszukiwaniu lilii drzewiastych podczas jesiennych zakupów cebul kwiatowych, jest wysokość jaką osiągają dobrze zakorzenione rośliny. Zależnie od odmiany lilie drzewiaste osiągają od 1,3 do blisko 2,5 metrów wysokości. Jeśli roślina rozwinie na tak pokaźnej łodydze 20-30 wielkich kwiatów, to można ją śmiało porównać do liliowego drzewka :-)
By doczekać się roślin takich rozmiarów, trzeba czekać 3-4 lata. Zapewniam jednak, że ta cierpliwość zostanie nam hojnie wynagrodzona podczas kwitnienia.
Lilie drzewiaste - odmiany
Wiele osób waha się przed kupnem tych lilii. Często jest to zasługa ceny cebul, która nie należy do najniższych oraz przekonania, że tak piękne lilie sobie nie poradzą podczas długich zimowych miesięcy w nieosłoniętym gruncie. Przyznam szczerze, że i ja na początku miałem obawy. Jednak upłynęło już sporo czasu od posadzenia pierwszych lilii drzewiastych w moim ogrodzie i wyrobiłem sobie o nich dobre zdanie.
Lilia drzewiasta 'Montego Bay'
Do odmian lilii drzewiastych, które prezentują się niesamowicie - czy to pojedynczo, czy też w zestawieniach z innymi roślinami - mogę z całą pewnością zaliczyć lilię drzewiastą 'Red Dutch'. Kwiaty, chociaż nie należą do największych, przykuwają uwagę każdego gościa odwiedzającego ogród. To za sprawą nietypowego jak na lilie zabarwienia - zewnętrzne krawędzie oraz czubek jest zabarwiony na maślanokremowy kolor mocno kontrastujący z krwistą czerwienią wnętrza kwiatu. Dodatkowo w samym sercu rysuje się złota gwiazda z zielonymi miodnikami. Rozłożenie czerwieni przypomina pociągnięcia pędzla szalonego artysty - malarza, który zatracił się na dobre w swojej wizji.
Dwie kolejne odmiany lilii drzewiastych - 'Belladona' oraz 'Altaville' - wydają kwiaty w stonowanej mieszance barw żółtej i bieli, bez wyraźnych rysunków czy wyrostków na powierzchni płatków. Ich ogromne miskowate kwiaty osiągają za to ponad 25 cm średnicy, i chociaż jest ich zazwyczaj mniej niż w przypadku innych orienpetów, to i tak robią piorunujące wrażenie. Dodatkowo każdej nocy rozsiewają wokół siebie subtelny aromat roznoszący się po całym ogrodzie.
Lilia drzewiasta 'Shocking'
Lilie drzewiaste odmiany 'Robinia' i 'Donato' pokazują jak piękny może być róż - czarują każdego swoimi wielkimi soczyście różowymi kwiatami z zielonym centrum napełniając powietrze wokół siebie wspaniałymi korzennymi zapachami. Odmiana lilii drzewiastej 'Holland Beauty' tworzy z kolei ogromne rozwarte kielichy żółtych płatków z ciemno czerwonym centrum kwiatu, jej zapach niesie się bardzo daleko. Amatorów cukierkowych kolorów zachwyca lilia drzewiasta 'Candy Clab', która zakwita z końcem lipca szkarłatnymi kwiatami z szerokim kremowo - żółtym brzegiem.
Lilie drzewiaste - uprawa, pielęgnacja
Uprawa lilii drzewiastych najlepiej udaje się w lekkim półcieniu. Wprawdzie w blasku słońca kwiaty mają najintensywniejsze wybarwienie, a rośliny osiągają największe rozmiary, ale zbyt intensywne nasłonecznienie, połączone z silnym wysuszającym wiatrem, powoduje szybsze blaknięcie i zasychanie płatków. Dlatego dla lilii drzewiastych najlepiej wybrać miejsce w lekkim cieniu większych drzew lub krzewów. Lilie drzewiaste będą rosły znakomicie również pod żywopłotem z iglaków rzucającym na nie chłodny cień w najbardziej upalne letnie dni.
Jeśli nie możemy zapewnić im takich warunków, powinniśmy postępować według starego, sprawdzonego prawidła "głowa w słońcu, nogi w cieniu" sadząc u podstawy roślin niskie byliny lub kwiaty jednoroczne osłaniające powierzchnię gleby przed silnym nagrzaniem. Doskonale do tego zadania nadaje się także warstwa kompostu i kory sosnowej, które stopniowo się rozkładając, zasilą rośliny w składniki pokarmowe.
Lilia orienpet 'Jameson'
Jaka ziemia dla lilii drzewiastych?
Podłoże do uprawy lilii drzewiastych powinno być przepuszczalne, najlepiej gliniasto - piaszczyste z dużym udziałem dobrze rozłożonej materii organicznej o odczynie lekko kwaśnym lub zbliżonym do obojętnego.
Wielu ogrodników zarzeka się, że odmianom z tej grupy lilii należy zapewnić kwaśny odczyn (lilie orientalne najlepiej w takim rosną), inni z kolei, że gleba musi zawierać dużą ilość wapnia (wysokie pH preferują lilie trąbkowe). Według moich doświadczeń lilie drzewiaste są dość odporne na wahania odczynu gleby, ale zbyt wysoka kwasowość lub zasadowość podłoża wpływa negatywnie nie tylko na kwitnienie, ale także na wzrost i rozwój całych roślin.
Podlewanie lilii drzewiastych
Kolejnym bardzo ważnym czynnikiem jest podlewanie lilii drzewiastych. Chociaż wysoka wilgotność powietrza nie jest wskazana ze względu na częste ataki chorób grzybowych, to przesuszenie korzeni może okazać się katastrofalne w skutkach. Najlepiej utrzymywać glebę wilgotną przez cały okres wegetacji wlewając odstaną wodę do rowków wykopanych pomiędzy roślinami. To zapobiegnie zwilżeniu liści oraz kwiatów a jednocześnie zapewni dostateczną ilość wilgoci w glebie.
Nawożenie lilii drzewiastych
Ponieważ lilie drzewiaste nierzadko osiągają imponujące rozmiary warto już w momencie wyrastania pędów zatroszczyć się o odpowiednie dokarmienie roślin. Sprawdzonym sposobem jest zastosowanie Polifoski lub jednego z nawozów uniwersalnych w płynie 2-3 razy w czasie wzrostu roślin.
Lilie drzewiaste - zimowanie
I teraz czas na najważniejsze, czyli zimowanie lilii drzewiastych w warunkach Polski. Po okryciu cebul późną jesienią (gdy gleba zamarznie na kilka centymetrów) warstwą ściółki z kompostu, igliwia lub kory sosnowej grubości około 15 cm, nie istnieje niebezpieczeństwo wymarznięcia roślin. W moim ogrodzie lilie drzewiaste goszczą już blisko 6 lat i jak do tej pory nie miałem strat spowodowanych zbyt niską temperaturą podczas zimy.
Lilie drzewiaste stały się przyszłością lilii wnosząc do naszych ogrodów powiew Orientu, piękne kolory oraz niesamowite, intensywne aromaty, których nie sposób szukać u innych roślin.
Emil Gwizdała
Przeczytaj również:
- Lilie ogrodowe - odmiany, uprawa, jak i kiedy sadzić
- Lilie, a liliowce. Jaka jest różnica między lilią, a liliowcem?
- Lilia św. Antoniego, Józefa - co oznacza, właściwości lecznicze, uprawa
- Kwiaty cebulowe sadzone wiosną
