Czosnek zimowy - uprawa, jak sadzić, kiedy wykopać

Czosnek zimowy sadzimy jesienią. Identycznie jak ten sadzony wiosną, posiada wiele właściwości leczniczych i jest powszechną przyprawą w gospodarstwie domowym. Zobacz jak odróżnić czosnek zimowy od wiosennego i jakie stanowisko pod uprawę czosnku zimowego będzie najlepsze. Już za chwilę dowiesz się jak sadzić czosnek zimowy, co jest najważniejsze w jego uprawie i kiedy wykopać czosnek zimowy, by był w pełni dojrzały, smaczny i zdrowy. Oto sekret dorodnego czosnku o dużych główkach!

Czosnek zimowy

Czosnek zimowy czy wiosenny?

Czosnek można sadzić wiosną lub jesienią. Jesienią sadzi się czosnek, który tworzy pędy kwiatostanowe. I taki właśnie określamy jako czosnek zimowy lub ozimy (zimuje on na zagonach). Natomiast czosnek bez pędów kwiatostanowych sadzimy wiosną. Określa się go jako czosnek wiosenny lub czosnek jary.

Czosnek zimowy tworzy większe główki i dojrzewa wcześniej niż ten sadzony na wiosnę. Osiąga wysokość 100-120 cm i tworzy cebule o masie 70 g z 6-9 dużymi ząbkami. W kwiatostanie czosnku zimowego wyrastają małe cebulki powietrzne, mogące służyć również jako materiał do sadzenia.

Najbardziej znane odmiany czosnku zimowego to: Arkus, Harnaś, Janowicki, Mega, Orlik, Orkan, Pola.

Warzywa ozime. Jakie warzywa siejemy jesienią na wczesny zbiór?
W celu przyspieszenia terminu zbioru niektórych warzyw możemy stosować siew przedzimowy. Warzywa ozime możemy siać w listopadzie lub nawet na początku grudnia. Najczęściej w ten sposób uprawiana jest cebula ozima i czosnek ozimy. Ale jako warzywa na wczesny zbiór, wysiewane jesienią, możemy uprawiać też mrozoodporne, wczesne odmiany marchwi, pietruszki, kopru i szpinaku. Oto sekrety uprawy warzyw ozimych. Więcej...

Czosnek zimowy - uprawa

Czosnek zimowy jest warzywem o dużych wymaganiach wodnych, zaś najwięcej wody potrzebuje w okresie formowania główek. Uprawa czosnku zimowego najlepiej udaje się na glebach żyznych, o dużej zawartości próchnicy, przewiewnych i o uregulowanych stosunkach wodnych. Roślina ta źle rośnie na glebach zlewnych i zaskorupiających się.

Czosnek zimowy wytrzymuje niskie temperatury, a w gruncie zimuje dobrze bez okrycia. Wiosną rozpoczyna wzrost już w temperaturze 3-5°C.

Czosnek zimowy uprawia się w drugim roku po oborniku, którym glebę należy zasilić w ilości 3kg/m². Można też zastosować kompost w dawce 4kg/m². Dobrym przedplonem w uprawie czosnku zimowego są: kapusta, ogórki, kalafior, seler. Nie należy uprawiać czosnku po sobie, ani po innych warzywach cebulowych.

Nawożenie czosnku zimowego

W uprawie czosnku zimowego ważne jest odpowiednie nawożenie rośliny. W odróżnieniu od czosnku sadzonego wiosną, czosnek sadzony jesienią nawozi się azotem jednorazowo, po wzejściu roślin. Całkowita dawka nawożenia mineralnego powinna wynosić 35-40g odpowiednio zbilansowanego nawozu NPK/m². Jako nawóz pod czosnek zimowy bardzo dobrze sprawdza się popularna Azofoska.

Czosnek - sadzenie, uprawa na działce, choroby
Czosnek to jedno z popularniejszych warzyw cebulowych, cenione za swój smak i wartości odżywcze, a także właściwości lecznicze. Ogrodnikowi przydaje się też do przygotowywania naturalnych preparatów przeciw chorobom i szkodnikom roślin. Nic dziwnego więc, że tak wiele osób chce uprawiać czosnek na działce. Zobacz jak wygląda sadzenie i uprawa czosnku na działce oraz jakie choroby czosnku mogą zagrażać Twoim uprawom. Więcej...

Czosnek zimowy - jak sadzić

Do sadzenia czosnku zimowego powinno się wybierać ząbki duże lub średniej wielkości, które zagwarantują lepszy plon. Do jesiennego sadzenia nadaje się czosnek o płaskich, różowo fioletowych główkach i ostrym smaku.

Termin sadzenia czosnku zimowego przypada orientacyjnie na drugą połowę października, trzeba jednak tak go dobrać, aby rośliny zdążyły ukorzenić się przed mrozami ale nie rozwinęły się za mocno przed zimą, gdyż wówczas przemarzną.

Ząbki czosnku zimowego sadzimy na głęboko przekopanej glebie w rzędy odległe od siebie o 20-30 cm, odległości w rzędzie powinny wynosić 6-10 cm, w zależności od wielkości ząbków.

Warto wiedzieć! Z większych ząbków wyrastają dorodniejsze rośliny, toteż korzystniej jest wybierać do sadzenia jak największe i dorodne główki czosnku.

Dla powodzenia uprawy i dobrego przezimowania bardzo ważna jest odpowiednia głębokość sadzenia czosnku zimowego. Ząbki zagłębiamy w ziemię pionowo, piętką w dół, na głębokość 5-8 cm (a więc głębiej niż przy wiosennym sadzeniu czosnku). Na zagonie o powierzchni 10 m² trzeba wysadzić od 0,3 do 1 kg ząbków lub od 0,1 do 0,2 kg cebulek kwiatostanowych.

Po przezimowaniu pielęgnacja czosnku zimowego polega na kilkakrotnym pieleniu oraz podlewaniu go w razie suszy.

Uwaga! Przy uprawie czosnku zimowego wskazane jest ścinanie pędów kwiatostanowych zaraz po ich ukazaniu się. Zabieg ten powoduje zwiększenie plonu cebul czosnku o około 30%. Pędów tych nie usuwa się wówczas, jeśli planowane jest uzyskanie dodatkowego plonu z cebulek powietrznych.

Czosnek zimowy wykopany z pola

Czosnek zimowy - kiedy wykopać

Najodpowiedniejszą porą do wykopania czosnku zimowego jest lipiec, wtedy też zaobserwujemy, że liście czosnku zasychają. U czosnku zimowego, wytwarzającego pędy kwiatostanowe, szczypior się nie załamuje.

Warto podkreślić, że lepiej zebrać czosnek zimowy trochę wcześniej niż za późno. U czosnku nie zebranego w odpowiednim czasie główka rozpada się na poszczególne ząbki, z których część może nawet ukorzenić się powtórnie i głębiej wrosnąć w glebę. Po zbiorze przez kilka dni czosnek dosusza się na polu, zaś całkowite zaschnięcie następuje w pomieszczeniach.

Wyschnięte główki z nieodciętym szczypiorem można spleść w warkocze. Korzenie należy przyciąć na 1 cm. Pamiętajmy jednak, że wytwarzający kwiatostany czosnek zimowy przechowuje się znacznie gorzej od form bez pędów kwiatostanowych. Zatem do dłuższego przechowywania lepszy będzie czosnek jary, sadzony wiosną.

mgr inż. Joanna Białowąs

Przeczytaj również:

• Cebula siedmiolatka, czosnek dęty - jak wygląda, właściwości, uprawa, przepisy
• Czosnek niedźwiedzi - zastosowanie, uprawa, kiedy zbierać
• Czosnek ozdobny - uprawa, odmiany, sadzenie

Opracowano na podstawie: Kawecki Z., Kryńska W., Sadownictwo i warzywnictwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 283-285; Dobrakowska-Kopacka Z., Warzywa i zioła z mojego ogródka, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, s. 103-104. Fot. freeimages.com