Starce - wspaniałe rośliny doniczkowe

Starzec (Senecio) to rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych (Asteraceae), liczący ponad 1000 gatunków. Rośliny z tego rodzaju występują na wszystkich kontynentach, z wyjątkiem Antarktydy. Wśród nich znajdziemy piękne rośliny jednoroczne i byliny, podkrzewy i pnącza doskonałe do uprawy ogrodowej i szklarniowej, a także rośliny doniczkowe do uprawy w domu. Poznaj najciekawsze gatunki i zasady uprawy starców doniczkowych!

Starzec Rowleya jest sukulentem o zwisających pędach i niezwykłych, kulistych liściach

Gatunkiem, który może zainteresować miłośników roślin doniczkowych bez wątpienia jest starzec Rowleya (Senecio rowleyanus, syn. S. herreanus). Jest to wieloletni sukulent o wiotkich, zwisających pędach i dość niezwykłych, charakterystycznych dla tego gatunku, zielonych, kulistych liściach, przypominających niedojrzałe jagody. Pędy przyozdobione takimi liśćmi wyglądają niczym sznurki z koralami. Starzec Rowleya ta doskonale nadaje się do uprawy w doniczkach wiszących, z których jej pędy swobodnie zwisają.

Bardzo podobnym gatunkiem jest Senecio citriformis, posiadający niemniej atrakcyjne ulistnienie. Jego liście są kulistowydłużone z ciemniejszą kreską na górnej stronie. Przypominają małe cytrynki, pokryte woskowym nalotem.

Oba w/w gatunki sukulentowe, pochodzące z Afryki, w uprawie doniczkowej wymagają stanowiska słonecznego i dobrze przepuszczalnej ziemi oraz niezbyt obfitego podlewania, przy czym dobrze znoszą okresowe przesuszenie. Nawozić umiarkowanie wyłącznie wiosną i wczesnych latem. Wiosną lub latem rośliny można rozmnożyć z sadzonek pędowych.

Kolejnym, niezwykle atrakcyjnym gatunkiem jest starzec bluszczolistny (Senecio macroglossus). Nazwę taką nadano mu nierzypadkowo, gdyż bardzo podobny jest do bluszczu kanaryjskiego. Jego wijące się, purpurowe pędy, osiągające do 1 m długości, pokryte są mięsistymi, błyszczącymi liśćmi z bladokremowymi prążkami i plamkami. Dodatkową dekorację rośliny stanowią stokrotkowate, biało-żółte kwiaty, pojawiające się zazwyczaj zimą. Roślinę najlepiej prowadzić wokół podpór lub uprawiać w pojemnikach wiszących.

Starzec bluszczolistny może piąć się po podporach, a jego dodatkową ozdobą są pojawiające się zimą kwiaty

Zdolność do wspinania się po podporach posiada również starzec błyszczący (Senecio mikanioides). W sprzyjających warunkach to wijące się pnącze może osiągać do 2, a nawet 3 m wysokości. Zdobią je mięsiste, zielone liście, z 5 - 7 szerokimi, spiczastymi, promienistymi klapami oraz, pojawiające się jesienią i zimą, duże kwiatostany, złożone z drobnych, żółtych koszyczków kwiatowych.

Oba wymienione powyżej pnącza doniczkowe warto regularnie przycinać aby zachować ich ładny pokrój. Miejsce ich uprawy powinno być jasne ale nie bezpośrednio nasłonecznione. W okresie zimowym należy podlewać je oszczędniej i zapewnić im chłodniejsze miejsce o temp. od 7 do 10°C. Wiosną zalecane jest przesadzanie do doniczek ze świeżą, dobrze przepuszczalną ziemią, z dodatkiem gruboziarnistego piasku.

Zimą i wczesną wiosną w kwiaciarniach pojawiają się też rośliny sprzedawane jako "cynerarie", a inne stosowane nazwy to starzec purpurowy, starzec cyneraria oraz popielnik. Jak się jednak okazuje, wszystkie te nazwy są błędne, a roślina, dawniej klasyfikowana jako Senecio cruentus, należy do zupełnie innego rodzaju - Pericallis. Jest mieszańcem nieznanego pochodzenia, obecnie klasyfikowanym jako Pericallis x hybrida. Jego największą ozdobą są "margerytkowe" kwiaty, zebrane w baldachogrona, wyrastające w kolistych skupieniach, obrzeżonych przez miękko owłosione, sercowate, duże liście.

Mieszaniec Pericallis x hybrida, dawniej uznawany za starca, jest zdobiony przez piękne, różnobarwne kwiaty, przypominające kwiaty margerytek

Rośliny te dostępne są w dużej gamie odmian, różniących się zarówno kolorem jak i kształtem kwiatów, a także siłą wzrostu. Aby obficie kwitły należy zapewnić im miejsce jasne i dość chłodne, najlepiej o temp. 8 - 10°C. Podlewamy obficie odstałą wodą o temp. pokojowej, wyłącznie na podstawkę (podlewanie po liściach powoduje szybki rozwój szarej pleśni). Nie wolno dopuścić do przeschnięcia podłoża, gdyż roślina szybko zwiędnie i już nie odzyska sił. Choć w naturze są to rośliny wieloletnie, uprawiane w domu nie zakwitną już powtórnie, będąc jedynie chwilową ozdobą.

Jak wspomniałem na początku artykułu, wśród starców znajdziemy też gatunki nadające się do uprawy ogrodowej. Najbardziej popularny jest starzec srebrzysty. Jego szare, głęboko powcinane liście stanowią doskonałe tło dla roślin rabatowych kwitnących w jaskrawych barwach.

Opracowano na podstawie: Wielka ilustrowana encyklopedia roślin ogrodowych, Reader's Digest Przegląd Sp. z o.o., Warszawa 2004, s . 615 oraz B. Błaszczyk, Niestarzejące się starce, Kwiaty, Nr 4/2000, s. 23. Autorami fotografii są: Alberto Salguero (starzec Rowleya), BotBln (starzec bluszczolistny) oraz Fanghong (Pericallis x hybrida), publikacja w oparciu o licencję CC-BY-SA-3.0, źródło: Wikimedia Commons.

Przeczytaj również:

Bluszcz doniczkowy - pielęgnacja, rodzaje, choroby
Bluszcz jest popularną rośliną doniczkową. Przekonaj się jak prosta jest pielęgnacja tego dekoracyjnego pnącza. Poznaj jakie są rodzaje bluszczu i czym się charakteryzują. Bluszcz to bardzo dekoracyjna i niedroga roślina, która nadaje się do każdego wnętrza. W poniższym artykule dowiesz się najważniejszych informacji o pielęgnacji i rodzajach bluszczu doniczkowego. Więcej...

Paprocie doniczkowe - pielęgnacja i polecane gatunki
Wybór gatunków paproci doniczkowych jest bardzo szeroki, jednak nie wszystkie dobrze znoszą warunki panujące w mieszkaniach. Poznaj najlepsze paprocie do uprawy domowej i zobacz jak powinna wyglądać pielęgnacja paproci doniczkowych aby przez wiele lat zdobiły je soczyście zielone, zdrowe liście! Więcej...

Kalanchoe - pielęgnacja w domu, rozmnażanie, odmiany
Kalanchoe jest atrakcyjną rośliną doniczkową, o pięknie zabarwionych kwiatach pojawiających się... zimą! Zobacz jak wygląda prawidłowa pielęgnacja kalanchoe, jakie są najlepsze odmiany tej rośliny i czy możliwe jest amatorskie rozmnażanie kalanchoe w domu. Oto sposoby, dzięki którym Twoje kalanchoe będzie zdrowo rosło i obficie kwitło przez długi czas! Więcej...