Mini kiwi - uprawa w doniczce na balkonie

Mini kiwi to dekoracyjne pnącze wydające niewielkie, smaczne owoce. Do uprawy doniczkowej na balkonie w naszym klimacie nadają się gatunki mini kiwi: aktinidia ostrolistna oraz aktinidia pstrolistna. Aby cieszyć się własnymi, smacznymi owocami mini kiwi, należy zapewnić roślinom duże donice oraz solidne podpory. Wyjaśniamy wszystkie szczegóły dotyczące uprawy mini kiwi w doniczce na balkonie.

Mini kiwi - Actinidia kolomikta
Fot. depositphotos

Jak wygląda mini kiwi?

Tradycyjne kiwi (Actinidia chinensis), dające duże owoce o brązowej skórce pokrytej włoskami, nie nadaje się niestety do uprawy w naszym klimacie, gdyż nie jest wystarczająco mrozoodporne. Dlatego do uprawy na balkonie musimy wybrać jeden z gatunków mini kiwi.

Gatunki aktninidii, określane popularnie jako mini kiwi, należą do rodziny aktinidiowatych (Actinidiaceae) i pochodzą z Azji Wschodniej: Chin, Korei i Japonii. Pnącza te szybko przyrastają, tworząc silne, długie pędy.

Pędy aktinidii ostrolistnej (Actinidia arguta) osiągają długość nawet do 20 m. Porośnięte są przez sercowate, zielone liście, które wraz z nadejściem jesieni przebarwiają się na złoto.

Aktinidia pstrolistna (Actinidia kolomikta) nie rośnie tak silnie, a jej pędy dorastają zaledwie do 6 m. Liście aktinidii pstrolistnej stanowią wspaniałą ozdobę wiosną, kiedy to przebarwiają się na biało, a potem na różowo.

Przebarwienia liści mini kiwi - Actinidia kolomikta
Fot. depositphotos

Mini kiwi kwitnie późną wiosną, na przełomie maja i czerwca. Niewielkie, białe lub bladożółte kwiaty nie mają jednak dużych walorów dekoracyjnych.

Owocem mini kiwi jest niewielka jagoda, którą można spożywać wraz ze skórką. Mini kiwi owocuje w 3-4 roku po posadzeniu. Owoce aktinidii pstrolistnej pojawiają się w sierpniu i wrześniu, a ostrolistnej we wrześniu i październiku.

Czy owoce mini kiwi są jadalne?

Niewielkie owoce mini kiwi są nie tylko jadalne, ale też bardzo smaczne i zdrowe. Najlepiej spożywać je na surowo, choć nadają się także do przetwarzania. Można z nich zrobić pyszne soki, konfitury i nalewki. Owoce po zbiorze można przechowywać w lodówce do 10 dni.

Warto wiedzieć, że owoców mini kiwi nie trzeba obierać ze skórki i można je jeść w całości. To je odróżnia od owoców tradycyjnego, dużego kiwi (Actinidia chinensis), które wprawdzie są znacznie większe, ale wymagają pracochłonnego obierania.

Owoce mini kiwi i zwykłego kiwi
Fot. depositphotos

Czy mini kiwi jest samopylne?

Mini kiwi jest generalnie gatunkiem dwupiennym. Aby cieszyć się dorodnymi owocami, musimy posadzić obok siebie przynajmniej 2 rośliny - jedną żeńską i jedną męską.

A co zrobić, jeśli nie mamy miejsca aby posadzić 2 rośliny? Na szczęście posiadacze małych tarasów lub balkonów, którzy mogą posadzić tylko jedno pnącze, mają możliwość wyboru spośród nielicznych odmian samopylnych mini kiwi, takich jak aktinidia ostrolistna 'Issai' lub aktinidia ostrolistna 'Hokey Pokey'®.

Mini kiwi na balkonie - jaka odmiana?

Do uprawy balkonowej najlepiej wybrać odmianę samopylną mini kiwi, o jak najmniejszej sile wzrostu.

W sprzedaży dostępna jest aktinidia ostrolistna 'Issai', która jest samopłodna i dorasta do 6 m długości. Ciekawie prezentuje się polska partenokarpiczna odmiana mini kiwi 'Hokey Pokey'®. Wiotkie pędy tej aktinidii dorastają do 4 m długości, a porastające je liście są zielone z cytrynową obwódką. Jesienią przebarwiają się na złoto.

Na balkonie jako mini kiwi sprawdzi się także aktinidia pstrolistna 'dr Szymanowski' dorastająca do 3-4 m długości. Jest to odmiana żeńska z cechami obupłciowości - poza żeńskimi, tworzy także nieliczne kwiaty męskie.

Mini kiwi - Actinidia arguta
Fot. depositphotos

Uprawa mini kiwi w klimacie Polski

Mini kiwi jest generalnie mrozoodporne, przy czym aktinidia pstrolistna jest nieco bardziej wytrzymała od ostrolistnej i znosi spadki temperatury nawet do -40°C. Aktinidia pstrolistna jest zaliczana do strefy mrozoodporności roślin 4, zaś aktinidia ostrolistna - do strefy 5A.

Jak zatem widać oba gatunki mini kiwi można uprawiać w klimacie Polski. Do takiej uprawy nie nadaje się natomiast tradycyjne kiwi, dające duże owoce, czyli Actinidia chinensis, które niestety będzie w naszym klimacie przemarzać.

Mini kiwi na balkonie - stanowisko uprawy

Mini kiwi nie jest specjalnie wymagające ani trudne w uprawie. Jest także odporne na choroby i szkodniki oraz dobrze znosi zanieczyszczone, miejskie powietrze. Wymaga zacisznego i słonecznego stanowiska, najlepiej o wystawie zachodniej lub południowo-zachodniej. Roślina tworzy dużą masę zieloną, jej pędy przyrastają nawet 2-3 m rocznie. Decydując się więc na uprawę balkonową mini kiwi koniecznie zainstalujmy naprawdę mocne podpory pod pnącza. Najlepiej stalowe.

Jak sadzić mini kiwi?

Mini kiwi sadzimy w dużej donicy lub skrzyni, wypełnionej żyznym, koniecznie przepuszczalnym podłożem o lekko kwaśnym odczynie (pH 5,5-6,5). Zasadowe gleby powodują chlorozę liści.

Z tego względu ziemię do uprawy mini kiwi warto wymieszać z kwaśnym torfem lub zastosować ziemię do azalii i rododendronów. Mini kiwi sadzimy na miejsce docelowe na taką głębokość, na jakiej roślina rosła w doniczce.

Mini kiwi - Actinidia kolomikta
Fot. pixabay

Mini kiwi na balkonie - pielęgnacja

Mini kiwi hodowane w donicy na balkonie wymaga regularnego podlewania, zwłaszcza latem, przy wysokich temperaturach. Rośliny zaczynamy nawozić od 2 roku uprawy stosując 2-3 dawki nawozów wieloskładnikowych w ciągu sezonu wegetacyjnego (np. w maju i czerwcu).

Jak przycinać mini kiwi?

Ze względu na intensywny wzrost mini kiwi wymaga corocznego, silnego cięcia i formowania. Główne cięcie wykonujemy pod koniec lutego. Skracamy około połowy 2-3 letnich pędów, na których pojawiły się już owoce. Wyrosną z nich nowe, owocujące pędy. Latem, gdy rośliny zakwitną, możemy skracać także pozostałe, dłuższe pędy oraz usuwać te nadmiernie zagęszczające krzew. Cięcie mini kiwi zmniejsza siłę wzrostu rośliny, ułatwia dostęp światła do owoców i ogranicza ryzyko wystąpienia chorób.

Mini kiwi na balkonie - zimowanie

Co prawda mini kiwi jest odporne na niskie temperatury, jednak wiosenne przymrozki często niszczą młode pędy, które pojawiają się na początku kwietnia. Warto więc już jesienią ściółkować rośliny grubą warstwą kory lub osłonić agrowłókniną. Dobrze jest również zabezpieczyć donicę, owijając ją materiałem izolacyjnym, a także odseparować ją od podłoża, ustawiając np. na podkładce ze styropianu.

mgr inż. Anna Błaszczuk

Opracowano na podstawie:
1. Latocha P., Kiwi z ogrodu w Działkowiec 11/2010 s. 46-47
2. Latocha P., Mini kiwi w Działkowiec 1/2013 s. 44-45
3. Latocha P., Aktinidia owocowe pnącze w Działkowiec 8/2015 s. 34-36
4. Katalog roślin - drzewa, krzewy byliny, Agencja Promocji Zieleni Sp. z o.o., Warszawa, 2016, s. 287-288 oraz 417

Przeczytaj również:

Ogórki na balkonie. Sadzenie i uprawa ogórków w doniczkach!
Lubisz ogórki, a nie masz własnego ogrodu? Nic się nie martw! Ogórki w doniczkach mogą plonować równie dobrze, jak te uprawiane w gruncie. Zobacz jak prowadzić uprawę ogórków na balkonie i jak dobrać najlepsze odmiany ogórków do uprawy w doniczkach. Więcej...

Mini drzewka owocowe w doniczkach
Mini drzewka owocowe w doniczkach to sposób aby każdy posiadacz balkonu lub tarasu mógł się cieszyć własnymi soczystymi jabłkami, słodkimi gruszkami lub słonecznymi brzoskwiniami. Do tego są łatwe w uprawie i, w odróżnieniu od dużych drzew owocowych, nie wymagają skomplikowanego cięcia. Więcej...

Truskawki na balkonie - odmiany, uprawa, kiedy sadzić
Truskawki na balkonie to doskonała propozycja dla wszystkich osób, które nie mają własnego ogrodu, a chciały by się cieszyć zdrowymi, ekologicznymi owocami z własnej uprawy. Istnieją bardzo ciekawe odmiany truskawek na balkon o długich, zwisających pędach, owocujące nieprzerwanie od końca wiosny aż do jesieni. Więcej...