Grzyby na trawniku, czarcie kręgi - zwalczanie, jak się pozbyć

Jednym z częstych problemów, wpływających na walory estetyczne darni, są grzyby na trawniku. Mogą być to różne gatunki grzybów kapeluszowych, zazwyczaj jednak wyrastające na obrzeżach okręgu, tworzące tzw. czarcie kręgi. Zobacz skąd się biorą grzyby na trawniku, jak zapobiegać ich pojawianiu się, a także jak wygląda zwalczanie czarcich kręgów. Oto sprawdzone sposoby jak się pozbyć grzybów na trawniku.

Grzyby na trawniku - twardzioszek przydrożny (Marasmius oreades)

Grzyby na trawniku - przyczyny

Pojawiające się na trawniku grzyby kapeluszowe początkowo mogą wzbudzać zaciekawienie. Niektóre z nich, jak np. twardzioszek przydrożny, czy czubajka kania są nawet jadalne. Zazwyczaj jednak szybko stają się zmorą posiadaczy trawników, psując walory estetyczne darni.

Bardzo często grzyby na trawniku wyrastają koliście, tworząc tzw. czarcie kręgi. Warto wiedzieć, iż grzyby kapeluszowe, które widzimy, to jedynie owocniki, zaś niewidzialna dla naszych oczu grzybnia, może pokrywać większe połacie trawnika. Charakterystyczne ułożenie grzybów w formie czarcich kręgów wynika z faktu, iż grzybnia rozrasta się koliście, stopniowo powiększając obejmowany obszar, zaś grzyby kapeluszowe zawsze wyrastają na brzegach tworzonego przez grzybnię i powiększającego się okręgu.

Rozwój czarcich kręgów zaczyna się od małej powierzchni objętej grzybnią, która stopniowo się rozrasta, przybierając kształt koła. W pierwszym okresie rozwoju choroby kręgi mogą być niewidoczne na trawniku lub ujawniają się jako kępka traw o intensywnie zielonym zabarwieniu lub kępka grzybów kapeluszowych. W późniejszym okresie obserwuje się różnej wielkości kręgi, osiągające nawet do kilku metrów średnicy.

Taki krąg z grzybów na trawniku może się powiększać latami do czasu, aż napotka barierę architektoniczną (np. ścianę budynku) lub zaistnieją czynniki środowiskowe niesprzyjające dalszemu rozwojowi grzybni. Czasem grzyby na trawniku znikają aby po roku lub dwóch pojawić się ponownie.

Grzyby kapeluszowe najczęściej pojawiają się na trawnikach wieloletnich, które nie były regularnie lub właściwie pielęgnowane. Pojawianiu się grzybów na trawniku sprzyja obecność butwiejącej, wolno rozkładającej się materii organicznej. Mogą to być resztki nieusuniętej skoszonej trawy, tworzące tzw. filc i ograniczające dostęp powietrza do korzeni traw. Bardzo często są to też nieusunięte z ziemi przed założeniem trawnika resztki roślinne i kawałki gałęzi. Z tego względu problem czarcich kręgów na trawniku często dotyczy ogrodów zlokalizowanych na działkach przyleśnych.

Grzyby na trawniku - czarcie kręgi

Warto też wiedzieć, że grzyby na trawniku często pojawiają się po dłuższych okresach wilgotnej pogody, które były poprzedzone okresem długotrwałej suszy. Ich rozwojowi sprzyja też nieurodzajna, lekka gleba pod trawnikiem oraz niedostateczne nawożenie azotowe.

Grzyby na trawniku - zwalczanie

Zwalczanie grzybów na trawniku tak naprawdę zaczyna się już na etapie zakładania nowego trawnika, poprzez dokładne oczyszczenie przeznaczonej pod trawnik gleby z wszelkich resztek roślinnych, które w przyszłości mogą gnić i butwieć, sprzyjając rozwojowi grzybów. Jeżeli gleba jest piaszczysta, przed założeniem trawnika warto ją użyźnić i poprawić jej właściwości fizyczne, poprzez odpowiednie nawożenie organiczne i mineralne. Korzystny może okazać się też montaż instalacji nawadniającej, która zniweluje narażenie trawnika na długie okresu suszy.

Jak przygotować ziemię pod trawnik
To jak przygotować ziemię pod trawnik jest kluczową sprawą jeżeli chcemy uzyskać równe wschody wysianej trawy, a w przyszłości ładną darń. Niezależnie czy jest to powiększenie obecnego trawnika czy tworzenie od podstaw nowego trawnika, zawsze należy zacząć od odpowiedniego przygotowania ziemi. Oto jak przygotować ziemię pod trawnik w sposób prawidłowy i gwarantujący sukces. Więcej...

A jak się pozbyć grzybów na trawniku już istniejącym? Przede wszystkim konieczna jest regularna pielęgnacja trawnika, a po każdym koszeniu usuwanie pozostałych ściętych źdźbeł trawy, aby zasychając nie tworzyły warstwy filcu. Istniejący już stary filc usuniemy zaś poprzez wygrabianie oraz wertykulację i aerację. Wertykulacja to płaskie, pionowe nacinanie darni, zaś aeracja to głębsze nakłuwanie jej kolcami. Dzięki tym zabiegom gleba zostaje rozluźniona i napowietrzona. Wertykulację warto wykonywać na początku sezonu wegetacyjnego, a potem jeszcze 2-3 razy w sezonie powtórzyć. Jeżeli zdecydujemy się na oprysk na grzyby na trawniku, wcześniej przeprowadzona wertykulacja i aeracja, ułatwią też dotarcie preparatu grzybobójczego głębiej do korzeni traw. Korzystne jest też odpowiednie nawożenie trawnika nawozami bogatymi w azot.

Wertykulacja i aeracja trawnika
Czasami zdarza się, że pomimo regularnego koszenia, podlewania i nawożenia, trawnik nie wygląda tak, jakbyśmy tego oczekiwali. Powodem gorszego stanu darni w naszym ogrodzie może być zaniechanie dwóch ważnych zabiegów - wertykulacji i aeracji. Te dwa zabiegi służą rozluźnianiu podłoża i pobudzają trawy do krzewienia się. Zobacz jak prawidłowo je wykonywać. Więcej...

Zwalczanie grzybów na trawniku prowadzi się stosując związki miedzi w formie siarczanu miedzi lub preparatu Miedzian 50 WP. Ta druga forma jest bezpieczniejsza dla traw. Stosuje się go w stężeniu 6-10 dkg na 10 litrów wody i obficie polewa się preparatem miejsca występowania grzybów. Po tym zabiegu grzyby szybko znikają ale też zazwyczaj po 2-3 miesiącach wyrastają ponownie. Skuteczność tej metody jest zatem ograniczona.

Od niedawna do zwalczania grzybów na trawniku dostępny jest także inny preparat, pochodzenia naturalnego. Jest to Polyversum WP, zawierający w swoim składzie niepatogenicznego grzyba Pythium oligandrum, który pozostając bezpiecznym dla ludzi, roślin i otaczającego nas środowiska, żeruje na wielu gatunkach grzybów chorobotwórczych. Preparat ten wprawdzie nie jest przeznaczony do zwalczania grzybów kapeluszowych na trawniku, jednak skutecznie ogranicza rozwój innych grzybów, powodujących takie choroby trawy jak szara pleśń, pleśń śniegowa, zgnilizna twardzikowa, różowa plamistość liści czy ryzoktonioza traw. Choroby te mogą występować jednocześnie z grzybami kapeluszowymi na trawniku i w takiej sytuacji oprysk Polyversum WP znacząco poprawi stan trawy i przywróci walory dekoracyjne darni.

Jeżeli wszystkie w/w metody zawiodą, pozostaje jedyny 100% skuteczny sposób na pozbycie się grzybów z trawnika, niestety bardzo kosztowny. Jest to usunięcie całej darni wraz z 30-centymetrową wierzchnią warstwą ziemi oraz nawiezienie lepszego podłoża i zakładanie trawnika od nowa.

Więcej sekretów pielęgnacji trawnika

Jeśli potrzebujesz więcej informacji o tym jak prawidłowo zadbać o trawnik, polecamy fantastyczną książkę "Piękny Trawnik". Cenieni specjaliści od pięknej darni zdradzają w niej wszystkie sekrety zakładania i pielęgnacji trawników. Od prawidłowego przygotowania ziemi pod wysiew trawy, poprzez wybór właściwej mieszanki trawnikowej, po dokładne instrukcje zakładania i pielęgnacji trawnika krok po kroku.

Po przeczytaniu tej książki przekonasz się, że na każdy problem z trawnikiem jest rozwiązanie. Wystarczy zdobyć potrzebą wiedzę w tym zakresie. A wszystko co trzeba wiedzieć, jest w tej książce :-)

Przeczytaj również:

Pleśń śniegowa na trawniku - zwalczanie
Pleśń śniegowa to częsta choroba trawników. Występuje głównie w okresie wiosennym, choć potrafi pojawić się również latem. Ta choroba trawnika objawia się białym lub różowym nalotem na trawie, a nie zwalczana prowadzi do obumierania traw. Zobacz jak rozpoznać pleśń śniegową oraz jak wygląda zapobieganie i zwalczanie pleśni śniegowej na trawniku. Więcej...

Grzyby w ogrodzie - uprawa grzybów jadalnych, leśnych
W ostatnim czasie ogromnym zainteresowaniem cieszy się tematyka amatorskiej uprawy grzybów w ogrodzie. W sprzedaży coraz powszechniej można spotkać grzybnie grzybów saprofitycznych - pieczarek, boczniaka ostrygowatego i twardziaka jadalnego, zwanego shii-take, które z powodzeniem udaje się uprawiać w warunkach amatorskich. Jednak prawdziwym hitem na rynku jest żywa grzybnia mikoryzowa jadalnych grzybów leśnych. Więcej...

Opracowano na podstawie: Maria Prończuk, Czarcie kręgi i grzyby kapeluszowe na trawnikach - przegląd literatury, Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie, nr 237/238, Radzików 2005 oraz Romuald Dembek, Problemy z trawnikiem, Działkowiec nr specjalny 1/2005 "Piękny Trawnik", 40. Fot. David Gough oraz Fipsou07, pliki dostępne jako własność publiczna, źródło Wikimedia Commons.